Gebruik van primitieve wapens

Naast het noemen van primitievere wapens in de oorlog, maken verwijzingen naar het gebruik van dit soort wapens tevens onderdeel uit van deze tribale verbeeldingen (Myers et al. 1996, pg. 35-36). De verschillende termen die in verband met primitief wapengebruik in relatie tot Rwanda voorkomen in Myers et al, zijn in de linkerkolom van tabel 7 opgesomd. Het beeld dat in de representatie van Sierra Leone in relatie tot het gebruik van primitieve wapens het meeste naar voren kwam, was het 'afhakken' van ledematen van inwoners van Sierra Leone door RUF-rebellen (o.a. ANP 2000 08 3). Dit beeld werd tussen juni 2000 en juni 2002 zeven maal in het ANP-nieuws verteld, verspreid over de gehele periode.

Deze beelden van primitiviteit worden, gekeken naar de gehele berichtgeving tussen 2000 en 2002, vervolgens met enige regelmaat herhaald, waarbij steeds van exact dezelfde ‘primitieve’ beelden gebruik wordt gemaakt in het kenschetsen van het RUF.

Tabel 7. Verschillende termen te relateren aan het gebruik van tribale wapens

Term Voorkomen in relatie tot

groepen in Sierra Leone

(Af)hakken 7

(Af)slachten; slachting; slachter 2

Willekeurig (in relatie tot doden/ verwonden) 2

Chaotisch (in relatie tot doden/ verwonden) 1

Zwerven; dwalen 1

Krampachtig (in relatie tot doden/ verwonden) 0

Plunderen 0

Razen 0

Woedend; razend 0

appendices Verder is opvallend dat in de ANP-berichtgeving de verschillende termen die het gebruik van primitieve wapens doen vermoeden, alleen worden gebruikt in de representatie van acties van de groepen die in de berichtgeving als ‘tegenstanders’ van de VN, het Britse leger en het Sierraleoonse leger worden gezien.

Naast de verschillende termen zelf zijn sommige termen in het nieuws wederom geïmpliceerd, zonder dat de term zelf in de tekst staat. In de nieuwstekst over Sierra Leone werden de termen ‘plunderen’, ‘willekeurig’ en ‘zwerven’ geïmpliceerd. Doordat de termen niet direct genoemd zijn in de berichtgeving, zijn ze niet meegenomen in de tabel. De manier waarop de termen echter in de tekst worden verbeeld, is beschreven in het vervolg van deze paragraaf.

Plunderen werd in verband met in het nieuws op drie manieren in verband gebracht met de rebellen en het RUF-leger. In de eerste plaats wordt dit verbeeld door te verwijzen naar RUF-opstandelingen die de dorpen aanvielen, en verdrijven de mensen die hier wonen (ANP 2001 03 4). Vervolgens wordt de leider van het RUF, Sankoh, beschuldigd van roof (ANP 2002 03 1) in de rechtzaak tegen hem voor het tribunaal van Sierra Leone.

Daarnaast zou het delven van diamant door het RUF, om de opbrengst voor eigen doeleinden te gebruiken, ook als een vorm van plundering van mogelijke staatsinkomsten gezien kunnen worden. Een voorbeeld van hoe deze vorm van plundering in het nieuws staat weergegeven, is:

Sierra Leone wordt al jaren geterroriseerd door bendes die diamant winnen en met de opbrengst modern wapentuig kopen. De VN hielden tot dusver met de blauwhelmen een klein deel van het land vrij van terreur. De volkerenorganisatie wil de handel van de bendes stoppen en een gecontroleerde, legale export van diamant door de regering mogelijk maken. (ANP 2000 11 2)

In dit stuk tekst wordt verwoord dat Sierra Leone blijkbaar geterroriseerd wordt, doordat de bendes diamanten winnen, en hier illegaal wapens van kopen. De grondstof van het land wordt geplunderd, zonder dat de regering hier inkomsten uithaalt, en dit moet in de toekomst veranderen volgens de VN.

De ‘willekeur’ waarmee de RUF-rebellen te werk gaan, wordt beeld gegeven in het nieuws doordat ze vele (duizenden) mensen vermoordden of verminkten, zonder dat ze daar schijnbaar een persoonlijke reden voor hadden, anders dan schrik aanjagen (o.a. ANP 2000 08 3). Door alleen weer te geven dat er vele mensen vermoord en verminkt werden, zonder een mogelijke reden te geven waarop de selectie van de slachtoffers is gebaseerd, wordt er willekeurigheid in de moorden weergegeven. Dezelfde willekeurigheid wordt verder verbeeldt in het volgende tekstfragment:

De regering van Sierra Leone daarentegen wil dat iedereen die gruweldaden heeft gepleegd, moet terechtstaan, ongeacht de leeftijd. Veel slachtoffers zouden de met kapmessen tekeergaande dronken kindsoldaten niet meer als kinderen hebben beschouwd (ANP 2000 10 2).

Het feit dat de kindsoldaten van het RUF 'tekeer gaan' met wapens, om mensen te verminken, laat een bepaalde willekeur in deze actie van de kindsoldaten zien. Uit het feit dat de kindsoldaten dronken, of in een ander artikel onder invloed van drugs zijn (ANP 2000 12 1), blijkt dat ze zichzelf niet onder controle hadden. Het beeld van de willekeur in de acties van de kindsoldaten wordt hiermee versterkt . Doordat de kindsoldaten onder invloed staan, kunnen ze niet meer rationeel denken, en slaan ze aan het moorden.

In sommige artikelen wordt het rondzwerven van kinderen door het grensgebied beschreven (ANP 2000 06 19). Het gaat hierbij om kinderen die zonder familie ronddwalen in het grensgebied (ANP 2001 02 8). Het ‘dwalen’ zou volgens Myers et al. (1996) de associatie kunnen opwekken met het gebruik van primitieve wapens, doordat hiermee wordt gerefereerd aan de jacht op voedsel en een nomadische levensstijl. Er wordt echter nergens beschreven hoe en of deze kinderen wel aan voedsel kunnen komen, maar het beeld wordt meer gebruikt om de hulpeloosheid van kinderen in het conflict aan te geven. De implicatie dat de kinderen gebruik maken van primitieve wapens wordt dan ook niet in het nieuws verbeeld. Het is dus niet zo dat alle termen in tabel 7 altijd het gebruik van primitieve wapens impliceren.

appendices

Appendix 5. Verantwoording stereotypen per