Spreiding van de doorlooptijd

Ten slotte is het van belang om in te gaan op de spreiding van de doorlooptijden. In hoofdstuk 4 werd al geconcludeerd dat de spreiding van ketenlange doorlooptijden van zaken met een volwassen verdachte groot is. Dit wordt bevestigd wanneer de doorlooptijden van de processtappen gedetailleerder worden geanalyseerd. Bijna alle processtappen hebben een gemiddelde doorlooptijd die hoger is dan de mediaan (de tijd waarin 50% van de zaken is afgerond). Met andere woorden, de gemiddelde doorlooptijd van een processtap wordt omhoog getrokken door een groep zaken met een (zeer) lange doorlooptijd.

Dit kan alleen gebeuren als de doorlooptijd van deze groep zaken bijzonder afwijkt van het gemiddelde, als deze groep zaken een relatief grote minderheid vormt (in de orde van 5-10%) of bij een combinatie hiervan. Voor de meeste processtappen is dit het geval. Ter illustratie is in tabel 5.1 van een aantal processtappen de tijd weergegeven die het kost om 10%, 50% of 90% van de zaken af te ronden, als-mede de gemiddelde doorlooptijd van de processtap. Als het gemiddelde erg afwijkt van de mediaan, is dat een teken dat de doorlooptijden scheef zijn verdeeld. Een goed voorbeeld is de processtap instroom OM tot eerste beoordeling door het OM. De gemiddelde doorlooptijd van deze processtap (peiljaar 2008; standaardzaken) is 6 weken. Echter, meer dan de helft van de zaken heeft in één week of minder een eerste beoordeling. Het gemiddelde wordt omhoog getrokken door de 10% van de zaken waarbij langer dan 18 weken over deze processtap wordt gedaan.

Tabel 5.1 Percentage afgeronde strafzaken, uitgesplitst naar processtap (volwassen verdachten; misdrijven; standaardzaken; peiljaar 2008)

Omschrijving Ketenlange doorlooptijd (weken)

Percentage afgeronde zaken Gemiddelde

10% 50%

(mediaan)

90%

Eerste verhoor tot sluiting PV 0 0 8 5

Instroom OM tot eerste beoordeling 0 1 18 6

Instroom NIFP tot uitstroom NIFP 6 11 19 12

Taakstraf: instroom 3RO tot uitstroom 3RO 6 17 38 20 Eerste aanhouding ter zitting tot eindvonnis 8 21 56 27 Instroom CJIB (boetevonnis) tot datum onherroepelijk 3 14 62 24

5.8 Samenvatting

Algemeen

• Het grootste deel van de doorlooptijd van strafzaken bestaat uit behandeltijd. Transfertijd en verplichte wachttijd maken slechts een klein deel uit van de totale doorlooptijd van een strafzaak.

• De spreiding van de doorlooptijd per processtap is groot.

• De verschillen in de doorlooptijd van de verschillende processtappen voor stan-daardzaken en complexe zaken zijn niet zo groot, evenals de verschillen tussen de peiljaren 2005 en 2008.

Standaardzaken

• In 2008 stroomden 162.000 standaard misdrijfzaken bij de politie binnen voor een eerste verhoor.

• Bijna 7.000 zaken worden door de politie naar het CJIB gestuurd, waarna voor een deel van de zaken een transactie wordt aangeboden.

• Het grootste deel van de zaken dat bij de politie terecht komt, gaat naar het OM. Bij deze zaken duurt het gemiddeld 3 weken voordat het PV wordt gesloten. Ver-volgens wordt het PV naar het OM gestuurd (162.400 zaken).

• In totaal ontvangt het OM van 148.100 zaken het PV voordat de zaak admini-stratief instroomt bij het OM. Binnen gemiddeld 2 weken worden deze zaken als instroom geregistreerd en nog eens gemiddeld 6 weken later wordt een eerste beoordeling geregistreerd.

• Voor het grootste deel van de zaken wordt besloten de verdachte te dagvaarden, zonder het tussentijds aanbieden van een transactie (78.700 zaken). Tussen het moment van de eerste beoordeling en de beoordeling om te dagvaarden verloopt gemiddeld 1 week.

• Tussen het moment waarop de beoordeling tot dagvaarding is genomen en het moment waarop de dagvaarding is aangemaakt, verlopen gemiddeld 11 weken (90.200 zaken).

• Het grootste deel van de zaken waarvoor een dagvaarding is aangemaakt door het OM, wordt niet aangehouden (80.000 zaken). Bij deze zaken volgt direct of kort na de eerste zitting het eindvonnis. Er verlopen gemiddeld 8 weken tussen het aanmaken van de dagvaarding door het OM en de volgende zitting bij de rechtbank.

• Zaken die wel worden aangehouden (9.000 zaken) kennen een relatief lange doorlooptijd ten opzichte van zaken die niet worden aangehouden (27 weken tussen de eerste aanhouding en het eindvonnis).

Complexe zaken

• In 2008 stroomden 27.800 complexe misdrijfzaken bij de politie binnen voor een eerste verhoor. Er verlopen gemiddeld 3 weken tussen het eerste verhoor en het sluiten van het PV.

• In totaal ontvangt het OM van 22.600 zaken het PV voordat de zaak administra-tief instroomt bij het OM. Binnen gemiddeld 2 weken worden deze zaken als in-stroom geregistreerd bij het OM. Na de inin-stroom volgt binnen 5 weken een eerste beoordeling.

• Van de grote meerderheid van de complexe zaken (27.000 zaken) wordt direct besloten een dagvaarding op te stellen. De tijd die verstrijkt tussen de eerste en de laatste beoordeling is gemiddeld 3 weken.

• Voor zaken waarin besloten is over te gaan tot een dagvaarding, verlopen ge-middeld nog 11 weken tot de dagvaarding daadwerkelijk wordt aangemaakt. • Het grootste deel van de zaken waarvoor een dagvaarding is aangemaakt door

het OM, wordt niet aangehouden door de rechtbank (20.300 zaken). Bij deze zaken volgt direct of kort na de eerste zitting het eindvonnis. Er verlopen gemid-deld 7 weken tussen het aanmaken van de dagvaarding door het OM en de vol-gende zitting bij de rechtbank.

• Zaken die wel worden aangehouden (6.700 zaken) kennen een relatief lange doorlooptijd ten opzichte van zaken die niet worden aangehouden (27 weken tussen de eerste aanhouding en het eindvonnis).

• Tussen het eindvonnis en het moment waarop hoger beroep wordt ingesteld, verlopen 4 weken (11.200 zaken).

• Tussen het instellen van hoger beroep en de eerste zitting bij het gerechtshof verlopen gemiddeld 44 weken. Daarna verlopen er gemiddeld 17 weken tussen de eerste zitting en de zitting waarin de einduitspraak wordt gedaan.

6 Resultaten ketenlange doorlooptijden van