3 Gezondheidseffecten van minder (of anders) geleverde zorg
3.4 Scenario-analyses
Het basisscenario berekent het verwachte gezondheidsverlies van de minder geleverde zorg tijdens de eerste golf (week 11 t/m 35). Het is echter mogelijk dat de daling in productie op een later moment wordt gecompenseerd door inhaalzorg. Indien er bijvoorbeeld in 2021 in de MSZ extra behandelingen uitgevoerd kunnen kan een deel van de niet-gerealiseerde behandelingen alsnog worden uitgevoerd. Hiermee kunnen de gezondheidsverliezen beperkt worden. Er treedt wel
gezondheidsverlies op doordat patiënten langer hebben moeten wachten op een behandeling, afhankelijk van het moment van inhalen van de behandeling. Vanuit de DHD-OHD 2020-data volgt dat in week 35-40 al enige inhaalzorg heeft plaatsgevonden. Hierna startte de tweede golf en over de omvang van de minder geleverde zorg in deze periode zijn op het moment van schrijven nog geen goede data beschikbaar.
In Figuur 24 worden verschillende mogelijke scenario’s voor inhaalzorg in 2021 geschetst. De inhaalzorg die in week 35-40 heeft
plaatsgevonden en zorg die juist minder heeft plaatsgevonden door de tweede golf zijn hierbij niet meegerekend.
12 In november 2020 maakte het RIVM bekend dat het screeningsinterval tussen twee oproepen tijdelijk verlengd wordt van twee naar maximaal drie jaar, onder andere omdat het vanwege de COVID-19 maatregelen niet meer mogelijk is evenveel vrouwen per dag te onderzoeken als voorheen.
Figuur 24 Scenario’s voor inhaalzorg in 2021 van de minder geleverde zorg tijdens de eerste coronagolf.
In Tabel 7 worden de gezondheidsverliezen bij de verschillende scenario’s voor extra behandelingen in 2021 gegeven, onder verschillende aannames van prioritering. Dit geeft weer dat het potentiële QALY-verlies beperkt kan worden wanneer een deel van de minder geleverde zorg tijdens de eerste coronagolf in 2021 ingehaald zou kunnen worden. Ook in de jaren na 2021 kan een deel van de niet-gerealiseerde gezondheidswinst mogelijk worden gecompenseerd, hoewel de positieve effecten van de ingehaalde behandelingen lager worden naarmate langer wordt gewacht.
Tabel 7 QALY-verlies bij verschillende scenario’s voor inhaalzorg in 2021*
Geen
prioritering Enige
Prioritering Sterke prioritering
0% extra capaciteit 87.300 50.100 34.300
5% extra capaciteit 56.000 31.900 22.000
10% extra capaciteit 30.700 17.500 12.100
15% extra capaciteit 13.300 7.500 5.200
*Deze cijfers houden nog geen rekening met de inhaalzorg in week 35-40 en weggevallen productie tijdens de tweede coronagolf.
Na week 40 is er echter een tweede opleving van het COVID-19-virus geweest, waardoor een deel van de reguliere zorg wederom is
weggevallen. Op moment van schrijven, midden november 2020, is onzeker hoe lang de tweede golf duurt en hoe groot de afname van productie in totaal zal zijn. In Figuur 25 worden verschillende mogelijke scenario’s getoond voor de minder geleverde zorg tijdens de tweede golf. Hierbij is de lichte stijging in productie, zoals waargenomen in de DHD-OHD 2020 data tussen week 35 en 40, wel meegenomen.
0%
20%
40%
60%
80%
100%
120%
1 5 9 13 17 21 25 29 33 37 41 45 49 53 57 61 65 69 73 77 81 85 89 93 97 101
percentage verwachte productie
week (vanaf week 1 van 2020) percentage wegval percentage week 35-40 scenario inhaal 2021 (max 5%) scenario inhaal 2021 (max 10%) scenario inhaal 2021 (max 15%)
Figuur 25 Scenario’s met verschillende aannames voor minder geleverde zorg gedurende week 40-52 (tweede coronagolf) van 2020.
In Tabel 8 worden de gezondheidsverliezen gepresenteerd bij
verschillendescenario’s van minder geleverde zorg tijdens de tweede golf. Deze cijfers laten zien dat de niet-gerealiseerde gezondheidswinst toeneemt naarmate de geleverde reguliere zorg (tijdens de tweede golf) voor een groter deel afneemt. Hier is de aanname gedaan dat er tijdens de tweede golf een veel meer gecontroleerde afname van geleverde zorg is geweest in vergelijking met de grote variatie in terugval over de tijd tijdens de eerste golf (zie Figuur 25). Daardoor is er meer
mogelijkheid voor prioritering en blijven gezondheidsverliezen meer beperkt in vergelijking met de eerste golf.
Tabel 8 QALY-verlies bij verschillende scenario’s voor afname van geleverde zorg tijdens de tweede coronagolf*
Zorg tijdens de tweede
golf Geen
prioritering Enige
Prioritering Sterke prioritering 0% afname reguliere zorg 84.600 47.500 32.400 10% afname reguliere zorg 100.600 49.100 32.500 20% afname reguliere zorg 116.700 54.100 33.700 30% afname reguliere zorg 132.900 62.700 36.800
* Deze scenario’s zijn inclusief de geobserveerde lichte inhaal van productie tussen week 35-40. Daarom zijn de aantallen voor 0% afname reguliere zorg niet helemaal vergelijkbaar met de aantallen in het basisscenario over de eerste golf.
Een tweede golf betekent echter ook dat het een grotere uitdaging wordt om de zorg in te halen in 2021. Figuur 26 geeft een aantal scenario’s voor inhaalzorg na een tweede golf waarbij gemiddeld 20%
minder zorg is geleverd. Omdat onbekend is hoe lang de tweede golf zal duren is deze in de berekeningen afgekapt op 31 december 2020.
0%
Week (vanaf week 1 van 2020)
percentage minder geleverde zorg tot week 35 percentage week 35-40
Figuur 26 Scenario voor afname van productie van 20 procent gedurende week 40-52 (tweede coronagolf) van 2020 en verschillende percentages inhaalzorg in 2021.
In tabel 9 zijn de gezondheidsverliezen weergegeven voor verschillende scenario’s voor minder geleverde zorg tijdens de tweede golf in
combinatie met scenario’s voor mogelijke inhaalzorg in 2021. De
scenario-analyses laten zien dat de minder geleverde zorg in de tweede golf leidt tot een toename in niet-gerealiseerde QALY’s. Ook de minder geleverde zorg in de tweede golf kan theoretisch ingehaald worden met beperkt verlies van QALY’s, maar dit vraagt een aanzienlijke toename in de behandelingen in 2021. De hoogte van het uiteindelijke
gezondheidsverlies door minder geleverde zorg hangt dus af van een aantal factoren, zoals de duur en hevigheid van de tweede golf en de mate waarin en snelheid waarmee de behandelcapaciteit kan worden uitgebreid in de komende jaren.
0%
20%
40%
60%
80%
100%
120%
1 5 9 13 17 21 25 29 33 37 41 45 49 53 57 61 65 69 73 77 81 85 89 93 97 101
percentage verwachte productie
week (vanaf week 1 van 2020)
percentage minder geleverde zorg percentage week 35-40
scenario tweede golf scenario inhaal 2021 (0%) scenario inhaal 2021 (5%) scenario inhaal 2021 (10%) scenario inhaal 2021 (15%)
Tabel 9 QALY-verlies bij verschillende scenario’s voor tweede coronagolf en inhaalzorg in 2021*
Tweede golf afname productie 10%
Geen prioritering Enige prioritering Sterke prioritering
0% extra capaciteit 100.600 49.100 32.500
5% extra capaciteit 71.300 35.100 23.400
10% extra capaciteit 43.900 21.700 14.600
15% extra capaciteit 22.700 11.100 7.500
Tweede golf afname productie 20%
Geen prioritering Enige prioritering Sterke prioritering
0% extra capaciteit 116.700 54.100 33.700
5% extra capaciteit 87.700 40.800 25.500
10% extra capaciteit 58.900 27.500 17.400
15% extra capaciteit 33.500 15.500 9.800
Tweede golf afname productie 30%
Geen prioritering Enige prioritering Sterke prioritering
0% extra capaciteit 132.900 62.700 36.800
5% extra capaciteit 103.700 49.000 28.900
10% extra capaciteit 74.500 35.200 20.900
15% extra capaciteit 46.500 21.900 13.100
* Deze scenario’s zijn inclusief de geobserveerde lichte inhaal van productie tussen week 35-40.