De amoureuse Zodiac, Figuerlijk Gedemonstreert, en Seer propertjes, en Muzijkael Gezongen; op minnekijn;
RONDOMLEELYK AEN RITSAERT
1.
Soo gy 't Oog alleen wilt verblijden, d' Andre Zinnen gebrek laten lijden, En om de Bloos van een levent Coleur, Soo klop ik voor een Doovemans deur: Maer ik wil hoopen, dat u het Verstant Veel versiender oogen heeft in geplant.
2.
Wat 's doch Schoonheyt op 't schoonst' genomen? Yets, dat by daeg betoovert uw zin:
Maer wanneer de nacht is gekomen, Siet gy 't niet, maer gy beelt het u in: Soo gy wat kort van Memory dan zijt,
Raekt gy, met den dag, al uw' Schoonheyt quijt.
3.
't Is zijn Gedachten, na mijn oordeel, tergen, Dat men een Bakhuys juyst onthouden moet; Dat 's nachts u wel yets Stouts durft vergen, Daer het by daeg u niet naer en voedt: En dat u seyt, eer de Haen heeft gekrayt,
Geeft my, dat eertijts heeft mijn Moeder gepaeyt.
4.
Schoon Venus niet mijn jeugt was genegen: Juno en Pluto die waren mijn Peet;
Daer ik een Pillegift van heb gekregen, Die men het Cornucopia heet:
Dat meer geacht wierd door 't heele Land, Als Venus haer Schoonheyt, en Pallas Verstand.
5.
Geen Paert, daer soo scharp na de Spoor hoort, Als all' de Vorsten doen na mijn Gebied:
'k Maekze Schild wachten van Jannetjes Voorpoort, En Appointeez van Nier, Griet Barber:
Julius, Albert, Philippus Louijs;
Schoonse verscheelen handel ik op een wijs. 6.
Dit alleenig konj'er op zeggen; Die kunsten kan dit Besjes ook wel, Maer wat scheelt het by nachten te leggen By Oud, gelapt, en rimpelig vel,
Daer d' Hand altijds op struykelen moet, Of by een glat wambais, en by Jeugdig bloed?
7.
'k Zoud noch wel nemen, uw Lust to verwekken, Als ik u quam iets lekkers aenbiên;
Soo gy niet zijt van dat zoort van Gekken, Die maer alleen na 't uyterlijk zien: Van wien de Winkel geoordeelt maer wort; Niet na de Waren, maer na 't Uythangbort:
8.
Legt een Viool eens neêr zonder speelen, 't Lijkt maer een Romp, een Hout zonder spraek, Maer wanneer de Kunst hem komt streelen, Strekt hy weêr tot een heerlijk vermaek. Let op het Schaekspel, of op 't Tiktakbort:
't Schijnt maer een leur, soo't niet gehandelt en wort.
9.
Soo ook, de Keurs verbergt veel Schatten, Die men soo wel niet met het Verstand,
Als wel met de Handen kan vatten; Dat ook de wakkerste Keerels van 't Land, Die niet garen yets fraeys overstaen
Voor dit Lid, in questie, veeltijts blijven staen. 10.
Maer moet ik wijkken voor Klaertijs bruyn Oogen, Hebje veel liever de Zael, als het Paert:
Die, at willens, wil weezen bedrogen, Maekt zig een anders meêdoogen on waert. En die zig selfs voor Hond heeft verhuert. Vret Knokken, soo lang als zijn leven duert.
11.
Hartzeer zal zijn uw bloetvrint, en makker, En uw speelnoodje zijn suster Ellend; 's Ochtens ten vijven dan benje al wakker, En denkt op 't Achterst', niet op het Voorste End: Soo dat al 't Schoon eerst veranderr in Niet; En weêr uyt Niet in een lastig Verdriet.
12.
'k Had eens een Lied van Martino Pesenti; 'k Song, als ik ging, als droomend', als ik at: Maer al wat ik 'er nu slechts omtrent zie, Al is het slechter, 't is beter als dat. Men wert het moê, dat men dagelijks doet: Voornaemlijk, als men 't niet doen wil, maer, moet.
13.
Meenje dat Eva souw hebben gebeeten Soo smaeklijk in de Verbodene Vrucht, Soo 's had deselve altoos moeten eeten, En anders geen spijs? zy hadd' het ontvlucht. Slaet het Kalfsvleesch van Simon de Rijk. En kiest dan 't schoon arm voor het leelijk Rijk.
14.
Klaertjes Jeugt moet in 't eynde versterven, Maer het Gelt raekt zijn luyster niet quijt: Billen, en Voorhooft, Buyk, Borsten die kerven; Daer het Gelt glat en effentjes slijt.
d' Ouderdom nergens haer vrinden en vindt: Maer het Oudste Potgelt is 't meeste bemint.
15.
Silver, en Gout kan de Weereldt bekooren; 't Zijn trouwe vruchten, geteelt uyt haer schoot: Wie haet de Kinderen uyt hem gebooren? Maer wie bemintse niet to in der doodt? Daerom vertoornt niet dat eedle Metael, Of gy blijft een Nar, Bok, verschooven en kael.
RITSAERTS ANTWOORT. AEN TOTEBEL. EN RONTOMLEELYK.
1.
Wat raedt, om nu mijn selfs op 't best to overweeren? Och! dat een Pater dees twee Duyvels wouw besweeren, Die, ik Faustus was, my loopen achter 't gat:
Of at ik nu een aem vol van Weywater hadt.
2.
Soo graeg, als ik de klank van Besjes geld mocht hooren, Soo noô had ik haer tong met rammlen aen mijn ooren: Maer Baer verdort gebeent dat rammelde wel 't meest, Niet anders, of het waer een Weefgetouw geweest.
3.
Zy bukt, en valt in een, gelijk een Boere Kakhuys:
Zy spreekt geen enkel woort, of so spougt my in mijn Bakhuys; Dat doet, haer Montslot is of weg, of gantsch veript,
En noch soekt Totebel eery Sleutel tot haer Slot. 4.
Haer Pan is gepolijst, daer bayren eerst op zaten; Die hebben wijsselijk dat quade Hoost verlaten, Haer stadig preurlen deê haer grijsen voor den tijt: En Besje is niet 't haer, maer 't hayr is Besje quijt.
5.
Haer Oogen zijn gelijk als Moordnaers in haer hollen; Niet om dat zy het Haert Vermoorden van haer Pollen; Maer dat zy schuylen gaen, van 't druypen heel vermoeyt, In een Spelonk met mosch, en onkruyt ronts begroeyt.
6.
Haer Oxels zijn verwulft, en uytgeholt tot hokken Voor vunssche Bongsems, of Saletten voor de Bokken;
Zoo 'er een Civetkat quam, het Beest wierdt daer wel krank; Indien 't niet plotselijk stierf van die Contra slank.
7.
Haer lippen zijn gekleurt als Jan Pottages Rok is: Haer Armen drooger als gevlekte Berger Stokvis: Haer handen zijn gevronst, gekreukt, en krom van kouw, Als of haer Naso in een Cier verand'ren souw.
8.
Sy is gekronkelt als een Kneepfles in haer middel. Haer ribben zijn geplaetst als 't hout van een stroo Viddel, 'k Geloof, haer Ingewandt, dat selden vocht ontfant, Soo droog is als het vleesch, dat in ons' Schoorsteen hangs.
9.
Als Heyntjepik wil van beneên na boven raken, Soo vat hy Besje hy haer Borsten van grauw laken; En dan verbuyst hy uyt haer Navel in haer Kop, Gelijk een Siek in bedt zich by de Quast helpt op.
10.
Maer lager derf ik niet met mijn gedachten sinken, Uyt vrees, dat selver mijn Gedichten soude fieken. Indien ik aen de Rest natuerlijk beschreef,
Ik wed 'er aen den Disch geen van de Gasten bleef.
11.
Vraer 't Bes, niet beter dat gy met de Dood de Bruytwaert? Uw Bruyloft kosten dan so veel net als uw Uytvaert.
By my valt niet te doen; want Ritsaert is niet zot: En Bes, daer gy van spreekt, is alles zonder Slot;
12.
En gy Juweel, die meent, dat men uw Gelt moet Vreezen, Zond gy geen Speelnoot dan van Besje willen wezen? Gy zoud zijn in de Hel, soo gy u wat tooyde op, Voor Plutoos Dochtertjes een rechte Kermispop.
13.
Wat meenje, dat we niet, soo wel als gy, en weten, Dat al de Vreugt niet leyt in Drinken en in Eten? Geeft Kinders Rijstenbry met suykker, maer geen Mans, Och! daer hoort meer als een paer Schoenen tot den Dans.
14.
Maer zegje, in't Schaffen moet men al zijn Willust zetten, Wel eer gy viermael daegs, ik sal 't u niet beletten;
En soo g'in Swelgen meer als in yets anders ziet, Blijft daer by; maer misgunt aen Claertje 't Ander niet.
15.
En waer toe souw 'k mijn zelfs op kroppen en gaen mesten? Waer souw ik heenen met al 't Voetzel op het lesten?
Nu, eet ik geen Patrijs, geen Korhoen, of ik weet, Eer ik het nuttig, waer elk weêr moet zijn besteet.
16.
Maer schoon dat men by daeg, na wil, voldoet zijn Lusten: Wat ist, als men des nachts niet lekkertjes mach rusten? Daer zijn Playzieren, die ook selfs de Zon niet ziet; Dat die de minste zijn, dat dunkt my zeeker niet.
17.
Al bied gy my Ragouts van dartle Haenekammen, 'k Val liever met mijn Neus in't hol van harde Prammen: De heldre frisse lucht van wel getempert Bloet
Ververscht een Mensch veel meer, als Dauw den Akker doet.
18.
En of ons' Lichamen ons in de Lust ontvielen; Wy zetten 't alles by, en handelen in Zielen,
Soo trouw, dat daegs daer aen ik dikwils twijflend' zat, Of elk zijn eygen ziel wel weer gekregen had:
19.
Gy Totebel, en gy, rood Bakhuys van, scharlaken, Gy kunt na alle Beyd' uw reekening daer na maken, Of soo een man, als Ik, voldoen kan uw Begeert, Die Leven, Lijf, en Ziel lang heeft getransporteert;
De versche Weeuwenaer.
1.
Hier rustze nu, die nimmer ruste, De oudste Dochter van de Wraek; Die 'k nimmermeer met rechte smaek, Maer wel uyt eygen Intrest kuste. Ha! nu zy na den Hemel is,
Heeft 's ons een Hemel hier ontslooten. Haer Autaer wend' met Wijn begooten, En 't took 'er altoos op den Disch.
2.
Men offert haer de beste Vruchten, De Eerstelingen van's Konijn, De Achterloopers van het Swijn, Patrijs, en Haes, die weytsjes luchten. Wy rooken steed's uyt vrees, dat w'aen Haer Grafsteê niet voldoen en sullen: Men ziet hier heele ketels vullen Met Rookwerk van d' Americaen.
3.
Ik sal de Dood een Tempel bouwen, En jaerlijks vieren desen dag;
Dat ik dit Lijk begraven zag,
't Welk my meer vreugt gaf als het Trouwen, Komt nu Verleyders, die wel eer,
Soo vreeslijk opsneed, met u Rijmen, Van al de Soetheyt van Hymen; De Tafelvreugt behaegt my meer.
4.
Eerst prijkt' ik, of ik in de Kerk zat: Schoon dat 'er spijs op tafel stond,
De Tanden roesten in mijn Mond; Om dat mijn Bakhuys nimmer werk had. Daer regen stond mijn Oor braef schrap, Dat schier van overvloed kon sterven; 't Is om een Keerel te bederven, Dat weynig spijs, en veel Gesnap.
5.
Dat geen Violen, nog Laurieren Verdoolen op dit heerlijk Graf; Dam 's Reukwerk, dat men eertijds gaf Om 't Graf der Nynphen meê me çieren; Maer langt een hand vol Sevenbland, Wat Opium, en Album Graecum: En 't slimste Qual, dat oyt in Zee swom; Met wat Aersaekkers uyt maeys Gat.
6.
Brengt hier een bontgekleurde Maenkop, En uyt gepynigt Dievesweet,
Die Ziel van een benaeude Scheet; Giet daer een halve pint met Traen op; Mengt dat met d' aldersterkste Look: Dar t' zamen soo aen brand gesteeken, Zal onze Oogen heele Beeken
Doen schreyen, door de scharpe Rook.
7.
Of wil men meerder Tranen perssen, Wy zullen zitten voor het Vat;
En swelgen heele Stoopen nat, En dikwils onze Tong ververssen. Ik sweer u, dat men nu wel ras Zal zien, hoe ons de Oogen puylen: Soo moet men over Grietje huylen; En haer beluyen met het Glas.
8.
's Is buyten zorg, ik buyten vreezen; Wy zijn nu beter, als by een.
'k Ben geen Poëet maer, na ik meen, Souw dit haer Grafschrift moeten wezen. Margriet legt hier in't Aerdrijkx schoot, Die met de Dood, uyt blijdschap, trouwde; Om dat zy meende, dat ik zoude
Bedroeft zijn over hare dood.
Het hoornbeest
1.
Men lachte, danste, en men zong'er, Doen ik nog een jaer was jonger: Maer nu laet ik de Ooren hangen, Exaltatis Cornibus,
Nu Jacomijn gaet quade gangen; Cornua sunt Omnibus.
2.
Wijl ik slaef en wrote, en wakker Zaeyt een ander op mijn Akker: En dat Duyvels weelig Onkruyt, Exaltatis Cornibus,
Loopt selver 's ochtens voor de Son uyt; Cornua sunt Omnibus.
3.
'k Mag geen Honden langer houwen; 'k Derf my daer niet aen vertrouwen: Is niet Action opgegeten
Exaltatis Cornibus?
Een Vlak heeft laetst na mijn gebeeten; Cornua sunt Omnibus.
4.
Droeg ik nog vergulde Hoornen, 'k Souw my soo zeer niet vertoornen; Nu moet men dit alleen vertroosten, Exaltatis Cornibus,
Dat van 't Westen, tot het Oosten, Cornua sunt Omnibus.
5.
Men ziet by de sonnewagen, Ram, Stier, Steenbok Horens dragen: Jupiter was 'er wel mooy meê, Exaltatis Cornibus,
Doen hy 't om de zuyvre C....deê, Cornua sunt Omnibus.
6.
Ziet men d' Hoornen niet graveren Op 't Servies van Groote Heeren? Ziet men d' Hoornen niet bewaren, Exaltatis Cornibus,
Voor 't A B Bort en Lantaren? Cornua sunt Omnibus.
7.
Beuling stoppers, Posten, Jagers Zijn verplicht aen d' Hoorendragers; Dat men de Hoornen niet in 't Land had, Exaltatis Cornibus.
Hoe quam het Mes oyt aen een hantvat? Cornua sunt Omnibus.
8.
Die garen een Verkeertje wagen, Ziet men steeds na Hoornen vragen: Daer werd de valsheyt meê gebannen: Exaltatis Cornibus,
Van die Hokus Bokus Mannen, Cornua sunt Omnibus.
9.
Achelôus gebrooke Hooren Wierd veel schoonder als te vooren, Doe 'er de Nymphen in vergaerden, Exaltatis Cornibus,
Al de vruchten an der Aerden: Cornua sunt Omnibus.
10.
't Is waer, d' Eenhoorn prijst men machtig; Maer twee, 't is te veel waerachtig:
Want twee op een, na 't oude Seggen, Exaltatis Cornibus,
Doet self den sterksten onder leggen: Cornua sunt Omnibus.
11.
Och! nu moet ik weder maeyen, Dat ik eertijts placht te zaeyen,
Want 'k placht voor Bul langs straet te loopen: Exaltatis Cornibus,
'k Moet nu die vreugt wel dier bekoopen: Cornua sunt Omnibus.
De kroegist.
1.
'k Heb vast gestelt, en rijplijk overwogen, Van nimmermeer te Trouwen;
Maer mijn Vryigheyt te houwen: Want men vied zig bedroogen:
Men eet steeds met schreum, Ja men brengt geen Glas voort, Sonder dat de Vrouw geest Paspoort.
2.
Die wil op Aerd' zijn tijt met vreugt besteden, Die moet zig van zijn leven
Niet in den Echt begeven: 't Maekt kranke zinnen en leden.
't Moet een Nar zijn, die een anders Juk wil vreezen, Dar hy zelver Voogt kan wezen.
3.
't Wijf raest altijts, als was zy dol van Tantpijn: Dan dient 'er best geswegen;
Of gy krijgt een nieuwe zegen, En de Duyvel zal je Genant zijn:
Soo bits als de gal ooyt mensch leerde snaeuwen, Moet gy dan alleen op knauwen.
4.
't Is waer, een Vrouw is wei een Albeduyrtje; Wanneer een Man is dronken,
Maer die lieffelijke Lonken, Die duyren qualijk een uyrtje:
Want, soo ras de Wijn u weêr heeft verlaten, Sult g'haer als te vooren haten,
5.
Soo dat hy ziet, dat Venus moet haer Schoonheyt Van Bacchus komen leenen:
Waerom gaen w'er ook niet heenen? Op dat hy, na ouder gewoonheyt,
Ons van zijn vermaek en Wijn mededeelen. Dat is beter, als krakeelen.
6.
Als m' is getrouwt, terstond word Dorst uw' swager, En Honger is uw Lijfwacht:
Dat is 't Goed, dat uw' Wijfbracht! De Kroeg maekt hoe langer hoe grager:
Hier is Overvloed, en 't ontbreekt 'er veelen; Niet aen Wijn, maer wel aen keelen.
7.
Men mach wet, als men treed in 't Groote gild, Terstond een Scheydbrief schryven
Aen de Kokx, en Hoenderwyven, En soo men een Rixje verspilde
Aen Oesters, ô! die rand moet uyt, eer hy't meer doet. En werd getrokken; eer hy seer doet.
8.
Het Manvolk heest veel Fauten; daer de Vrouwen Maer hebben twee Gebreeken:
Qualijk Doen, en qualijk Spreeken. Gaet dan, die lust heeft tot Trouwen,
En bruyt uyt den Kroeg: maer laet niet uw Quoten Tot last van uw Lachgenooten.
9.
Maer gy, die al uw vreugt nu in de keurs stelt; Gy zult in weynig dagen
Noch uw zottigheyt beklagen; En bidden uw Vrouwen ors Beursgelt, Om by ons to zijn; maer niet na den achten: Daer wy zitten halve nachten.
10.
Oorlof, gy Prince, die dit Lietje dichte, Was gierigaert, noch schrokker;
Maer een rechte goede Slokker, Die meer hield van Neven als Nichten; En die liewer wouw lekkertjes's nachts slapen, Als een Vrouwen helms oprapen.
De vryster voor het slot.
1.
Tot nu toe heb ik toegehoort;
Maer schier geborsten van 't lang swygen, 't Is om een ongemak to krijgen;
Uw kaellen heeft mijn geest versmoort. d' Een die wenscht, om 't geen de ander vliet: Seg, waerom roepj' eenparig niet?
Weg met het Glas, weg met het Glas, en al die beuselinge; Alleen de Min, alleen de Min, is waert om van te singen.
2.
Een dronkert is een vaetse Vent, Een Beest, ver boven alle Beesten; Die niet en houdt van frayje Geesten, Als die de Wijn na boven sendt. Wanneerje dan de beestigheyt beziet, Seg, waerom roepj' eenparig niet? &c.
3.
Een dronke Bacchusbroeder heeft Een siekte, niet om te geneezen; Die, om zijn Zinnen buyt te weezen, Zijn Tijt en Goet ten besten geeft. Wanneerje dan die beestigheyt beziet, Seg, waerom roepj' eenparig neit? &c.
4.
Die van zijn Liefste niet terstont Het uyterste Jawoordt kan verwerven, Wenscht datelijk van rouw te sterven; Maer dat 's een wenschen zonder gront:
Want naderhandt verzoetmen het verdriet. Seg, Waerom roepj' eenparig niet? &c.
5.
Dees vryt met Studie, die met Goet, Een ander weer met Boereslagen: Elk zoekt zijn Vryster te behagen; En tracht naer 't onwaerdeerlijk Zoet, Dat yder eert, zelfs eerder als hy 't ziet; Seg, waerom roepj' eenparig niet? &c.
6.
Liet niet de wijze Zocrates. Zich van zijn Wyven ringelooren, Liet Salomon zich niet bekooren? Let op dien sterken Hercules; Die zelver spon op Omphales gebiet. Seg, waerom roepj' eenparig nier? &c.
7.
De kouw' maekt stram, die hitte mat, Maer een natuyrlijke Warmte
Doet ymant goet tot in 't Gedarmte. Wat kreeg Pigmalion een schat,
Wanneer de konw 't Yvoire Beeld verliet! Seg, waerom toepj' eenparig niet? &c.
8.
Een loskop zeyt; het is een Gek, Die zich van Trouwen niet kan wachten: De Duyvel mocht de Koestaert slachten, Die altijt hangt op eene plek.
Maer, lieve bloet, een Vrouw heeft noch zoo Yet. Seg, waerom roepj' eenparig niet? &c.
9.
Veracht het Vrouwvolk vry, ô Man: Een brave Vryster, na mijn oordeel, Zit altoos op haer eygen Voordeel; Indien zy ′ recht gebruyken kan.
Cyclops, die selfs geen Jupiter ontziet, Vreest Galathe: en roepje niet? &c.
10.
De Jagers staen vroeg op om prijs; En 't heeft den naem, dat zy ter Jacht gaen: Maer dat s' op geen Boerinnen acht slaen, Of Nimphen, maekt my niemant wijs. Pan pijpt niet voor de Lieuwrik op zijn Riet Seg, waerom roepj' eenparig niet? &c.
11.
Men set sijn Lief je in een Schuyt; Quansuys men gaet in 't Veen uyt vissen; Maer 't Vinken is (dat kan niet missen,) De bootschap, daer het op draeyt uyt: Dat is de Saek, daer alles om geschiet. Seg, waerom roepj' eenparig niet? &c.
12.
't Is wel quaet vleysch, maer goede visch; Men siet nochtans, de meeste menschen Veel starker ow een Land Griet wenschen,