en 2.5 Een roerstaaf van de Artillerie-Inrichtingen (00206) en een foto van

overste Van Bethem (03513). Bron: Beeldbank Hembrug Museum (laatst geraadpleegd op 05/01/2018)

Om ook de verhalen van de oud-medewerkers te behouden is er in 2010 een samenwerking aangegaan met vereniging Zaans Erfgoed. Er werd een oral history-project gestart waarbij oud-medewerkers van zoveel mogelijk verschillende afdelingen en verschillende tijden werden geïnterviewd. De projectgroep bestond uit een klein aantal vrijwilligers onder leiding van Conny Scholtes.89 Eind 2013 waren er 39 interviews afgenomen en grotendeels

88 _{Beeldbank Hembrug Museum, ‘Object nr. 03513’: https://www.stichtinghembrugmuseum.nl/cgi-}

bin/beeldbank.pl?ident=03513&search=portier&veld=all&inword=1&bool=and&display=gallery&istart=1 (laatst geraadpleegd op 02/01/2018)

89 _{Werkgroep Cultuur/ Oral History Hembrug: http://www.zaanserfgoed.nl/home/?qa_faqs=werkgroep-cultuur-}

37 uitgewerkt, waarna het project in 2015 is overgedragen aan het Hembrug Museum ter verdere uitwerking. In 2016 is een trailer-filmpje gemaakt met een van de geïnterviewden.90 Gezien de nadruk op de sociale en nostalgische kant in het Hembrug Museum is een oral history- project een goede toevoeging aan het verhaal dat het Hembrug Museum wil uitdragen aan de buitenwereld.

Presentatie

Bijna alle objecten hebben een plaats gekregen in de presentatie van De Vries. Eerst werden de objecten tentoongesteld in Fort aan den Ham, een fort dat deel uitmaakt van de Stelling van Amsterdam. Met de verhuizing van de collectie terug naar Hembrug, kreeg het Hembrug Museum meer de eigenschappen van een entrepreneurial of corporate museum. Het museum vond namelijk een nieuwe ruimte in het oude hoofdkantoor van Eurometaal. Dit bedrijf was vlak voor de sluiting een middelgroot bedrijf met ongeveer 200 man aan personeel. Een verschil met deze twee soorten particuliere musea is echter de bekostiging van het Hembrug Museum. Met de sluiting van Eurometaal was er geen mogelijkheid voor het Hembrug Museum om zich door het bedrijf te laten financieren. De inkomsten komen voort uit

bezoekersgelden en subsidies van overheidsinstanties, waardoor het meer lijkt op community museum. De inkomsten van een lokaal museum bepalen voor een groot deel hoe het museum eruit komt te zien. Vanwege de beperkte inkomsten heeft De Vries via verschillende kanalen opgeroepen om vitrines te schenken aan het Hembrug Museum.91 De presentatie van het museum was hierdoor een mix geworden van verschillende stijlen.

Het onderzoek dat De Vries heeft gedaan voor de samenstelling van de tentoonstelling is typisch voor een community museum. In het kantoor van De Vries stond een grote

archiefkast met hangmappen, die per onderwerp gesorteerd waren. Hierin zaten e-mails uit het netwerk van De Vries, kopieën van archiefstukken, origineel bronnenmateriaal en uitgeprinte pagina’s van de website Wikipedia. Hieruit blijkt dat De Vries een hybride vorm van

onderzoek verrichtte dat zowel academisch als (digitale) mondelinge overlevering was. In het geval van het Hembrug Museum is al het onderzoeksmateriaal dat nog bestaat belangrijk voor De Vries. In de periode kort voor de sluiting van Eurometaal werd een groot deel van het

90 _{Trailer Oral History project Hembrug Museum (2016): https://vimeo.com/157598141 (laatst geraadpleegd op}

20/06/2018).

38 archief weggegooid. Een deel is tegenwoordig in het bezit van het Nationaal Militair

Museum, maar hier rust een embargo op en is daarmee (nog) niet toegankelijk. Het overgebleven archief is aan het Nationaal Archief in Den Haag geschonken, wat De Vries enkele malen heeft ingezien. Ook vond hij het een en ander aan informatie bij het Stadsarchief in Amsterdam, want een groot deel van de medewerkers van de Artillerie-Inrichtingen

woonde daar. Met zijn voormalige collega’s e-mailde De Vries over de meer technische aspecten van het bedrijf. Dit was nodig, vanwege de enorme verscheidenheid in producten. De bedrijven ontwikkelden onder andere zonnecollectoren, landbouwwagens, draaibanken en antitankgranaten.

Amerikaanse musea mogen zich dan volgens Levin vooral baseren op de nostalgie van

The American Dream, het Hembrug Museum gaat uit van de tijden waarin de bedrijven van

Hembrug zich onderscheidden door technologische vooruitgang en precisie tot de sluiting van het terrein in 2003. Dit is terug te vinden in de inrichting van het museum. De Vries heeft geprobeerd om de presentatie meer tot een eenheid te maken door de toevoeging van

hoofdonderwerpen en thema-ruimtes. Hierbij heeft De Vries zich vooral laten leiden door wat zich laat onderscheiden als kenmerken van een entrepreneurial museum. De Vries combineert de bedrijfsgeschiedenis van de bedrijven op Hembrug met een meer persoonlijke geschiedenis van de werknemers. De onderwerpen die de Vries behandeld zijn: ‘Munitie & Moreel’,

‘Oorlog & Vrede’ en ‘Ontwapening & Verval’.92 _{Deze onderwerpen zijn terug te vinden in de} thema-ruimtes die De Vries heeft ingericht: de machinekamer, meetkamer,

bedrijfsverplegingsruimte en de grote ruimte met meerdere thema’s. Uit een aantal ruimtes, namelijk die van de machinekamer, meetkamer en de grote ruimte, komt de trots van De Vries als oud-werknemer naar voren. De ruimtes lieten de producten en de machines en andere hulpmiddelen zien waar men vroeger in het bedrijf mee werkten. De Vries had graag nog meer en grotere machines willen bewaren, maar dit was helaas niet mogelijk:

Ik had heel graag een paar industriële monumenten laten staan in een van de

gebouwen. Die hele grote persen bijvoorbeeld. Om de mensen een indruk te geven van dat voor enorme fabriek dit is geweest. Nu nog, als ik hier door de hallen loop, hoor ik de machinegeluiden. Dát is het Hembrug.’93

92 _{Poster Hembrug Museum ‘Hembrug vertelt’. Online beschikbaar op:}

https://www.maandvandegeschiedenis.nl/page/3567/stichting-hembrug-museum (laatst geraadpleegd op 14/04/2018).

39 Afbeelding 2.6. Peter de Vries in de machinekamer naast een schaafbank van de Artillerie

Inrichtingen. Bron: http://www.ophethembrug.nl/nieuws-op-het-hembrug/zaanse-meisjes-en- dingen-voorbij-gaan/