Rodelijstsoorten en zeldzame soorten

Rode Lijsten geven een waardering vanuit natuurbehoudoogpunt vermits ze aangeven welke soorten het meest bedreigd zijn en waarvoor prioritaire beschermingsmaatregelen noodzakelijk zijn. De criteria die hiervoor worden gebruikt zijn inheemse oorsprong, zeldzaamheid en trend. In dit document wordt met de term rodelijstsoorten de soorten bedoeld die niet in de

Door een beschouwing van de kwartierhokfrequentieklassen (KFK) van de soorten kunnen minder algemene soorten worden aangeduid. Voor plantensoorten wordt de

kwartierhokfrequentie bepaald door het aantal kwartierhokken (1x1 km) in Vlaanderen te beschouwen waar de soort werd geobserveerd in de periode 1972-2004 (Van Landuyt et al., 2006a). De kwartierhokfrequentie is ingedeeld in kwartierhokfrequentieklassen waarbij klassen 0 tot 4 duiden op zeldzame soorten (Van Landuyt et al., 2006a).

Rodelijst en zeldzame soorten in de bermen van het Afleidingskanaal van de Leie werden in kaart gebracht tussen Durmen en Zeebrugge en gelokaliseerd via GPS (GARMIN GPS76). Tabel 20 geeft de aangetroffen rodelijstsoorten in de bermen van het Afleidingskanaal van de Leie. Kaart 30 toont de ligging van de rodelijstsoorten in de bermen van het Afleidingskanaal.

Tabel 20. Plantensoorten waargenomen langs het Afleidingskanaal van de Leie tussen Durmen en Zeebrugge met een KFK ” 4 of rodelijstsoorten.

soort rodelijstcategorie KFK

Beemdkroon achteruitgaand 5 Bijenorchis zeer zeldzaam 2 Duindoorn niet bedreigd 4 Eénjarige hardbloem achteruitgaand 6

Fijne kervel niet bedreigd 4 Gewone agrimonie achteruitgaand 7

Goudhaver achteruitgaand 5 Gulden sleutelbloem niet bedreigd 4

Kamgras achteruitgaand 8 Kattendoorn kwetsbaar 4 Groot glaskruid zeer zeldzaam 2

Kleine ratelaar kwetsbaar 4 Kruipend stalkruid niet bedreigd 4

Schapenzuring achteruitgaand 10 Sierlijk vetmuur niet bedreigd 3

Steenbreekvaren niet bedreigd 4 Tongvaren niet bedreigd 4 Zeegroene zegge niet bedreigd 4

Zilte rus niet bedreigd 4

Zwartsteel zeer zeldzaam 2

Beemdkroon werd op verschillende plaatsen waargenomen in de bermen van het

Afleidingskanaal tussen Lindekes- en Oostwinkelbrug en tussen Raverschootbrug en de N9. De soort groeit optimaal op voedselarme tot matig voedselrijke kalkhoudende bodems. In

Vlaanderen komt de soort vooral voor in de leemstreek en de Maasvallei.

Bijenorchis werd enkel aangetroffen in de berm aan de linkeroever net voor de inkokering te Zeebrugge. De soort treedt dikwijls op als pionier van vochtige tot droge kalkhoudende bodem. Econnection (2003a) vond de soort tussen Landegembrug en de spoorovergang te Landegem. Duindoorn werd aangetroffen op de opgespoten zandgrond tussen Ramskapellebrug en de inkokering (foto 48). Duindoorn is de belangrijkste struweelvormende soort aan de kustduinen. Eénjarige hardbloem werd gevonden op de landzijde van de linkeroever tussen Stro- en

Leestjesbrug. Eénjarige hardbloem is een pionier van droge, matig voedselrijke bodem, vooral zure zandgronden.

Fijne kervel werd aangetroffen op de landzijde van de linkeroever tussen Raverschootbrug en de N9. De soort groeit op droge, voedselrijke, basische bodems. De kustduinen vormen het

oorspronkelijke biotoop maar sinds het eind van de jaren 80 wordt een uitbreiding naar het binnenland vastgesteld.

Gewone agrimonie werd teruggevonden tussen Merendree- en Schipdonkbrug (linkeroever), opwaarts de spoorovergang te Landegem (linkeroever), tussen Raverschootbrug en de N9 (rechteroever) en op de landzijde tussen Stro- en Leestjesbrug (linkeroever). De soort heeft een voorkeur voor matig arme tot matig voedselrijke, eerder droge, kalkhoudende bodems op zonnige tot licht beschaduwde plaatsen.

Goudhaver werd aangetroffen op de middenberm tussen Sifon- en Oostkerkebrug. De soort is kenmerkend voor grasland op voedselarme tot matig voedselrijke basische grond.

Gulden sleutelbloem komt voor op het talud van de middenberm aan de zijde van het

Leopoldkanaal tussen Stro- en Leestjesbrug (foto 11). De soort wordt voornamelijk aangetroffen op matig droge, maar niet te sterk uitdrogende, meestal kalkrijke grond. In Vlaanderen is Gulden sleutelbloem vrij zeldzaam: in 2000 werden zo’n een 250 populaties geteld. De meeste populaties liggen in Voeren. Een tweede kerngebied is de Westhoek in West-Vlaanderen. Kamgras werd teruggevonden op de middenberm net afwaarts Molentjesbrug. Kamgras komt van nature het meest voor in weilanden op voedselrijke klei- en leembodems. Kamgras is een algemene soort in Vlaanderen maar gaat sterk achteruit door het verminderen van de

oppervlakte aan permanent grasland en door een zware bemesting.

Kattendoorn werd enkel waargenomen op de middenberm net stroomopwaarts de

spoorovergang te Zeebrugge. De soort prefereert voedselarme graslanden op kalkrijke bodem. In Vlaanderen wordt de soort voornamelijk aangetroffen op dijken in de polders, langs het kanaal van Gent-Brugge, op de dijken van de Bovenschelde, langs de Grensmaas en in Zuid-Limburg.

Groot glaskruid werd gevonden in de landzijde van de linkeroever op zo’n 800 m

stroomopwaarts Jacksenbrug. De plant gedijt bij voorkeur op eerder warme plaatsen met een voedselrijke bodem. In het cultuurlandschap zijn er in theorie voldoende geschikte plaatsen zoals allerlei ruige terreinen, wegbermen, randen van hagen,...

Kleine ratelaar werd gevonden aan de spoorovergang te Zeebrugge. De soort is een halfparasiet op grassen en groeit in vochtige tot droge graslanden op voedselarme tot matig voedselrijke, meestal basische bodem.

Kruipend stalkruid werd enkel aangetroffen in de berm aan de linkeroever net voor de inkokering te Zeebrugge. De soort groeit in kalkrijke graslanden op droge tot vochtige, voedselarme bodems. In Vlaanderen is Kruipend stalkruid zeldzaam, met uitzondering van de kustduinen, waar de soort zeer algemeen is.

Schapenzuring werd gevonden in de bermen tussen de N49 en Leestjesbrug meestal op steile taluds aan de landzijde (foto 9). Schapenzuring is een soort van vrij droge en schrale, meestal wat zuurdere bodems.

Sierlijk vetmuur werd aangetroffen op het opgespoten gebied aan de spoorovergang te Zeebrugge. Sierlijke vetmuur is een soort van min of meer voedselarme vochtige bodems. In Vlaanderen is Sierlijke vetmuur een uitgesproken kustsoort waar de soort vooral groeit aan de randen van duinpannen en schorren.

Steenbreekvaren werd gevonden op de muurconstructie in de middenberm net stroomafwaarts Strobrugge (foto 37-38). De soort prefereert vooral op schaduwrijke muren. In Vlaanderen komt Steenbreekvaren verspreid voor, maar de soort is vrij zeldzaam.

Tongvaren werd gevonden op de muurconstructie te Durmen en op de muur in middenberm net stroomafwaarts Strobrugge. In Vlaanderen komt Steenbreekvaren verspreid voor, maar de soort is vrij zeldzaam.

Zeegroene zegge werd gevonden in de berm aan de linkeroever net voor de inkokering te Zeebrugge en aan de spoorovergang te Zeebrugge. De soort kan overleven in natte als droge standplaatsen in allerlei schrale graslandtypes.

Zilte rus werd aangetroffen in het opgespoten gebied aan de spoorovergang te Zeebrugge. De soort is typisch voor overgangsvegetaties tussen water en land en heeft een affiniteit voor brakke milieus. In de polders en de duinen is Zilte rus vrij algemeen.

Zwartsteel werd aangetroffen in de muurconstructie te Durmen (foto 35). In Vlaanderen is Zwartsteel een zeer zeldzame soort, maar het aantal vindplaatsen is de laatste jaren sterk toegenomen.