Relatie tussen tekst en beeld

Allereerst is in een schematisch overzicht duidelijk gemaakt welke tekst-beeldrelaties van Meinhof en in de artikelen voorkomen (zie schema 6). Het eerste wat opvalt is dat alle verschillende relaties kunnen voorkomen in de verschillende artikelen, er kunnen dan ook verschillende combinaties van samenhang tussen de foto’s en de tekst gevonden worden. Het valt op dat bijna alle artikelen een vorm van overlap vertonen. Hierdoor kan vastgesteld worden dat er een directe of metonymische link is tussen de foto’s en de tekst, waarbij de foto een woord of zinsdeel uit de tekst uitbeeldt.

Tekstdeel Onderdeel

bijschrift

Relatie met de foto Inferentie

De politie Wie Overlap, direct Iconisch: wie zijn de

personen sleept een vrouw weg nadat ze geweigerd

had de Apple-store in Peking te verlaten

Wat Overlap, direct Iconisch: wat gebeurt er

De winkel bleef dicht uit angst voor honderden boze wachtenden op de nieuwe iPhone 4S

Achtergrond Displacement Oorzaak in tekst: winkel bleef dicht

Gevolg in foto: Politie neemt persoon mee

Tekstdeel Onderdeel

bijschrift

Relatie met de foto Inferentie

Buren Wie Overlap, direct Iconisch: Wie is de persoon

treffen elkaar Wat Overlap, direct Iconisch: Wat doen ze

56

Schema 6. Tekst-beeldrelaties in de artikelen

Zoals in onderstaande voorbeelden te zien is, kunnen foto’s in de samenhang van overlap met de tekst verschillende functies vervullen. De gemeenschap waarover gesproken wordt, kan geïdentificeerd worden op basis van de foto, zodat de lezer een beeld krijgt van hoe deze gemeenschap eruit ziet. Daarnaast blijkt de foto in samenhang met een andere zin een bewijzende functie te vervullen, de lezer kan constateren hoe vol de aula zit.

Hieruit blijkt dus dat één foto op meerdere manieren informatie toevoegt aan de tekst in de vorm van identificatie en bewijs. Eén foto’s kan de gemeenschap identificeren en een gebeurtenis bewijzen.

Figuur 10. Overlap in verschillende functies in artikel 2

In onderstaand voorbeeld wordt duidelijk dat de foto’s op basis van een overlap-relatie met de tekst een illustrerende en tegelijk een bewijzende functie kunnen vervullen. Aan de ene kant illustreren de foto’s hoe de strijd van Romney om het presidentschap eruit ziet en aan de andere kant bewijzen de foto’s dat Romney ook daadwerkelijk toegejuicht wordt en volle zalen trekt.

Tekst Foto Feitelijk-inhoudelijke relatie Functie Tekst-beeldrelatie Met de Republikeinse ‘caucus’ in

Iowa begint vandaag de strijd om het Amerikaanse presidentschap.

Scènes gedurende de gebeurtenis

Illustratie Overlap, direct

Romney bezoekt vier plekken waar hij in 2008 veel stemmen won. Zo is hij verzekerd van volle zalen. Hij laat zich toejuichen door honderden fans in fabriekshallen en loodsen.

Scènes gedurende de gebeurtenis

Bewijs Overlap, direct

Figuur 11. Overlap in verschillende functies in artikel 16

Tekst Foto Feitelijk-inhoudelijke relatie Functie Tekst-beeldrelatie Na een conflict met de bisschop ging

de liberale San Salvatorgemeenschap in Den Bosch zelfstandig verder.

Actor van de scène Identificatie van de gemeenschap

Overlap, metonymisch

Hun aula zit vol Een scene waarvan melding

gemaakt wordt

Bewijs Overlap, direct

Artikel

Tekst-beeldrelatie

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 Overlap, direct 3 6 3 2 5 5 2 2 7 8 2 4 8 8 4 3 4 0 0 5 2 3 1 2 4 Overlap, metonymisch 3 2 0 2 0 5 3 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 0 0 0 0 0 Displacement 0 4 1 4 3 1 1 0 0 1 1 0 0 1 0 0 0 0 0 0 1 1 0 0 2 Dichotomie 0 0 2 0 0 0 0 1 0 0 0 1 0 1 2 0 0 4 2 0 0 0 2 1 0

57 In slechts één van de artikelen is geen overlap te zien in de relatie tussen de foto’s en de tekst. Dit is

artikel 18, waarin wordt gesproken over Nederlandse band met Israël, waarbij blijkt dat de regering een pro-Israëlische houding vertoont. Uit de tekst valt niet een overlap met de foto’s op te maken, maar samengevat kan gesteld worden dat de tekst vooral over de voor- en tegenstand van Nederlanders voor Israël gaat. De foto’s tonen twee demonstraties, één voor en één tegen Israël. Wat dat betreft tonen ze dus juist de tegenstelling waar het in de tekst om gaat.

Tekst Foto Feitelijk-inhoudelijke

relaties

Functie Tekst-beeldrelatie

Opmerkingen De band tussen Israël en Nederland was

altijd al goed, maar is met de PVV als gedoger nu wel héél warm.

Subject van de scène Illustratie Dichotomie De band is niet uit de beelden

Maar Ellian en DeWinter zien „toenemende discrepantie” tussen wat zij sympathie voor de Palestijnse zaak noemen, die volgens hen wordt aangewakkerd door westerse media, en de Nederlandse politieke houding.

Subject van de scène Illustratie Dichotomie De sympathie voor de Palestijnse zaak wordt geïllustreerd in het protest

Figuur 12. Dichotomie in verschillende functies in artikel 18 4.3.2. Identificatie van personen

Als alle artikelen vergeleken worden, kan vastgesteld worden dat de foto’s in verschillende artikelen een identificatie van de actoren (handelende personen) mogelijk maken.

In artikel 1, 3, 4 en 16 gaat het om bekende personen (wereldleiders, een racefietser, de premier en minister van Financiën en presidentskandidaat Romney) die men op basis van kennis al kan identificeren. Wat dat betreft zou men kunnen stellen dat de identificatiemogelijkheid niet daadwerkelijk een toevoeging is op de tekst. Als de analyse van de foto’s dan nogmaals bestudeerd wordt blijkt in deze artikelen de connotatieve betekenis in de foto’s van groot belang bij het interpreteren van de tekst. Artikel 4 (figuur 13) toont bijvoorbeeld premier Rutte en minister van Financiën de Jager waarin op basis van de connotatieve procedures een bedenkelijke en bezorgde houding vastgesteld kan worden. In de tekst wordt duidelijk dat er een begrotingstekort moet worden teruggebracht, waardoor er meer moet worden bezuinigd. In de tekst wordt niet een directe link gelegd met wat er in de foto’s zichtbaar is, er wordt dus niet expliciet genoemd dat de minister en de premier zorgen hebben over deze bezuinigingen, maar die link kan de kijker zelf leggen. De negatieve indruk van de tekst wordt dus in de foto versterkt, zodat men goed doorheeft dat het een zorgwekkende kwestie is.

58

Zo wordt in artikel 16 de indruk dat het in Iowa goed gaat met de campagne van Romney ook versterkt in de foto’s, waarop Romney breed lachend en op een positieve manier met zijn publiek staat afgebeeld. Zo krijgt men de indruk dat de mensen daar hem steunen. In de tekst wordt wel gesproken over de tegenstanders van Romney en een persoon die het niet met Romney eens is, maar dit blijft in de foto’s achterwege, waardoor de positieve indruk toch overheerst. Het gaat in deze artikelen dus om de bepaalde indrukken (zoals bezorgdheid en blijdschap) die door de foto’s versterkt worden omtrent de tekst.

De foto’s in artikel 5, 13, 15 en 21 tonen personen die voor de lezer in eerste instantie onbekend zullen zijn. Hierdoor lijkt de hoofdfunctie van deze foto’s dan ook de identificatie van de personen, men kan op basis van de foto’s vaststellen hoe de personen waarover de tekst gaat eruit zien. Toch wordt ook hier weer duidelijk dat er een bepaalde indruk uit de tekst versterkt wordt in de foto’s. Zo is het in artikel 15 opvallend dat in de tekst beschreven wordt hoe eigenaar Ron in de kraam werkt, hoe hij zijn zoon tot bakken maant en hoe hij zijn vrouw toe bijt ‘ze zijn gaar hoor’. Hierdoor wordt een enigszins chagrijnig beeld van eigenaar Ron neergezet. Op foto 2 staat vervolgens een man die erg serieus kijkt, men zou dit kunnen opvatten als een geconcentreerde blik, maar door de chagrijnigheid die uit de tekst blijkt wordt de blik van de man juist als chagrijnig opgevat. De foto versterkt op die manier dus het beeld dat in de tekst geschetst wordt. In artikel 13 versterken de foto’s zo de indruk van een sterke oude vrouw die haar hulpbehoevende man verzorgd.

4.3.3. Illustratie

In bijna alle artikelen blijken de foto’s een begrip uit de tekst te illustreren, de foto toont dan een scène, plaats of subject waarover in de tekst gesproken wordt. Op die manier kan men een voorstelling maken van datgene waar het in de tekst om gaat. In diverse artikelen staan foto’s waarbij het voornamelijk om de illustratie van tekstdelen gaat. Zo gaat artikel 7 over de economie in Ierland, de export stijgt en de binnenlandse markt gaat niet zo goed. Aangezien het gebouw van Google er modern en groots uitziet en de markt er uitziet alsof de zaken niet erg goed gaan, worden de tegenstellingen in de tekst dus geïllustreerd in de foto’s van een modern en groots gebouw van Google (export) en de markt die er uitziet alsof de zaken niet erg goed gaan. Men krijgt een voorbeeld van hoe tegenstellingen in het land zichtbaar zijn.

De foto’s in artikel 9 illustreren een aantal van de beschreven tests op speelgoed. Aangezien het niet vanzelfsprekend is dat men weet hoe zo’n test gedaan wordt, zal het voor de kijker nieuwe informatie zijn, hij krijgt een concreet beeld van hoe zo’n test eruit ziet. Het aantal foto’s versterken de indruk van die tests, aangezien er meerdere tests beschreven worden. Artikel 15 gaat over de oliebollenkraam van Ron van der Weijden, er wordt als het ware een werkdag uit zijn leven beschreven, waarbij uitgeweid wordt over zijn toewijding aan het oliebollen bakken. De foto’s illustreren het werk in de oliebollenkraam. De oliebollenkraam is van meerdere kanten op de foto gezet, waardoor voornamelijk de grootsheid en nieuwheid in de glimmende onderdelen versterkt wordt.

In artikel 20 lijkt het erop dat er meerdere foto’s geplaatst zijn om de verschillende indrukken in de tekst te illustreren. Het artikel gaat over de functie die de afgebeelde ondergrondse ruimtes hadden, samen beelden ze de sfeer en de indruk van de beschreven groeve uit. Uit de bijschriften blijkt dat

59 twee foto’s een informele sfeer uitbeelden, in de foto’s zelf is dit niet direct zichtbaar. In de tekst

gaat het vervolgens ook over de informele sfeer, waardoor aan de hand van de bijschriften een link tussen de hoofdtekst en de foto’s gemaakt kan worden.

4.3.4. Bewijs

Zoals in de eerste paragraaf al duidelijk werd, kan één foto op meerdere manieren informatie toevoegen aan de tekst. Twee foto’s illustreren en bewijzen de gebeurtenissen die in de tekst tegenover elkaar gezet zijn, zo worden beide kanten van het verhaal dus ook daadwerkelijk gevisualiseerd waardoor de kijker ook eigen conclusies kan trekken.

Het eerder beschreven artikel 16, is een goed voorbeeld van de bewijzende kracht van foto’s. De tekst beschrijft de campagne van Romney, inclusief zijn tegenstanders en de vraag of hij het in Iowa gaat redden om de mensen achter zich te krijgen. Hij wordt in de foto’s vervolgens breed lachend neergezet waarbij hij op een prettige manier men de mensen die hem steunen om lijkt te gaan. De foto’s lijken dus te bewijzen dat Romney in Iowa door veel mensen gesteund wordt.

In artikel 17 kon uit de foto’s al opgemaakt worden dat er iets ernstigs, een soort van hysterie, aan de hand is. In de tekst blijkt dat het inderdaad om een gekte gaat rondom de iPhone 4S. Zoals al uit de foto’s bleek, werden winkels overstroomd met wachtenden. Als men alleen de tekst zou zien, zou men zich niet goed een voorstelling kunnen maken van de hoeveelheid wachtenden, men zou het ook bijna niet kunnen geloven aangezien het een absurde hysterie lijkt te zijn. De foto’s bewijzen op die manier dus dat het daadwerkelijk een grote gekte is rondom de winkels van iPhone.

De „vlaggeschipwinkel’’ van Apple in de Pekingse uitgaanswijk Sanlitur bleef zelfs gesloten omdat de verkopers en beveiligers zich bedreigd voelden door de menigte die in de vrieskoude de nacht had doorgebracht op de stoep en het plein voor de winkel.

Scène waarvan melding wordt gemaakt

Bewijs Overlap, direct

De pleuris brak uit toen Apple bekend maakte dat de winkel uit

veiligheidsoverwegingen dicht bleef, een bombardement van de winkel met eieren volgde.

Scène waarvan melding wordt gemaakt

Bewijs Overlap, direct

Figuur 14. Bewijzende foto’s in artikel 17.

In document Krantenartikelen met meerdere foto’s (pagina 57-61)