Onderstaande bladen werden door een winkel, club of onderafdeling van een landelijke vereniging regionaal verspreid, meestal in, en rondom de grote steden, maar soms ook in (een deel van) een provincie.
<R01> Radiopost
april 1923 t/m onbekend Uitgave: Rotterdamsche RadioclubRedactie: M. Kunen Verschijnt maandelijks
Soort/Subtitel: Orgaan der Rotterdamsche radioclub Bijzonderheden:
Uitvoering: c.a. blz., c.a. x cm Beschikbaar voor onderzoek: niet beschikbaar
In het Rotterdamsch Nieuwsblad van 24 maart 1923 verscheen een artikeltje over de toen pas opgerichte, uit circa 40 leden bestaande „Rotterdamsche Radio Club‟. Deze kwam voort uit leden van de
Rotterdamsche Burgerwacht en de voorzitter was marconist K. F. M. Kunen. In het weekend van 15/16 december van dat jaar geeft een aantal leden een openbare radiodemonstratie in Het Witte Paard, gelegen in de Rotterdamse wijk Tuindorp-Vreewijk.
Het eerste nummer van Radiopost verschijnt al in april van dat jaar. In diezelfde maand staat er een weinig lovende beschrijving in Radio Expres. De redactie vraagt zich af wat dit blad eigenlijk voor toegevoegde waarde heeft, en “waarom de medewerkers er niet voor gekozen hebben in een klein land als
62
het onze toch niet allemaal bij elkaar te blijven”. Tenslotte wordt er twijfel geuit over de levensvatbaarheid van dit tijdschrift.
Over dit blad en de inhoud ervan is vrijwel niets bekend. Het is niet aanwezig bij Beeld en Geluid te Hilversum, en ook het Stadsarchief Rotterdam heeft het niet. Navraag bij het Rotterdams Radiomuseum leverde eveneens niets op. De oplage zal dan ook zeer klein zijn geweest. Het is mij tot op heden dan ook nog niet gelukt een exemplaar van dit periodiek onder ogen te krijgen. De uitvoering van dit periodiek zal vrij primitief zijn geweest, want het blad was “op de schrijfmachine vermenigvuldigd”.
Vermoedelijk heeft dit blad geen lang leven heeft gehad. Die indruk wordt nog versterkt doordat voorzitter Kunen, die ook nog enige tijd secretaris/penningmeester van de Rotterdamse afdeling van de NVVR was, een half jaar na de oprichting van de R.R.C. vertrekt uit Rotterdam.
<R02> Amsterdamsche radio-courant
januari 1928? t/m onbekend Uitgave: P. Geervliet, Oude Spiegelstraat 3, AmsterdamRedactie: P. Geervliet Verschijnt: onbekend Soort/Subtitel:
Bijzonderheden: klaarblijkelijk was er een relatie met de NSF fabriek Uitvoering: c.a. 4 blz., c.a. 41 x cm
Beschikbaar voor onderzoek: jan 1928, verder aanwezig: IISG
P. Geervliet was „Districtsagent der Nederlandsche Seinstoestellenfabriek te Hilversum‟, zo is op de voorzijde te lezen. Daarmee is meteen de toon al gezet, want het enige doel van dit krantje was reclame te maken voor de NSF radiofabriek te Hilversum, met name voor het toen net verschenen toestel type NSF4.
Niemand minder dan George William White, hoofdingenieur van de NSF, komt aan het woord in het artikel: “De ontwikkeling van den omroepontvanger”. Het accent ligt op het merk NSF.
Tot slot nog een citaat uit deze courant: “Wat hebben vliegende gebraden vogels met radio te maken?
Nou, die vliegen je in Luilekkerland zomaar in de mond. En varkens lopen er rond met mes en vork al in de rug en een in de krulstaart geklemde mosterdpot. De appels hangen er, geschild en wel, voor het grijpen aan de laagste takken van de bomen. Ach, het zal wel niemand verwonderen dat in dit paradijs iedereen ook over een NSF radio beschikt om het leven nog meer te veraangenamen!”
63
<R03> Rotterdamsche radio-courant januari
1928 t/m onbekendUitgave: Radio Technisch Bureau J. Schouten, Vierambachtstraat 2A Rotterdam Redactie: J. Schouten
Verschijnt: onbekend
Soort/Subtitel: “Samengesteld voor den radioamateur en –luisteraar van ROTTERDAM en omstreken”
Bijzonderheden:
Uitvoering: c.a. 4 blz., c.a. x cm
Beschikbaar voor onderzoek: januari 1928, verder aanwezig: IISG
Radio Technisch Bureau J. Schouten was feitelijk een Rotterdamse radiozaak die zowel radio-onderdelen leverde alsook complete toestellen. De winkel beschikte zelfs over een “speciale gehoorzaal” waarin toestellen gedemonstreerd konden worden.
Het eerste nummer begint met een artikel over de constructie van antennes en de aanleg van een goede aardleiding. Verder is er een bouwtekening voor een 4-lamps ontvanger en een advertentie . Het zal niemand verbazen dat alle onderdelen door Schouten geleverd konden worden.
In tegenstelling tot wat de titel suggereert was dit dus eigenlijk gewoon een reclamekrantje van deze radiowinkel.
<R04> “De zwevende nul”
januari 1931 t/m onbekend Uitgave: Een persoonlijk initiatief van een anoniem N.V.I.R.-lid?Redactie: correspondentieadres: N.V.I.R. afd. Amsterdam: Grevelingenstraat 17 II, Amsterdam-Zuid Verschijnt: „op ongeregelde tijden‟
Soort/Subtitel: „Blad voor de amateurs der afd. A‟dam der N.V.I.R. op grondslag van Ham-spirit‟
Bijzonderheden: „Uitsluitend voor de leden der afdeling Amsterdam‟
Uitvoering: 4 a 10 blz., c.a. 28 x 22 cm
Beschikbaar voor onderzoek: januari, april en mei 1931 , verder aanwezig: RAM
64
Dit blad was om een of andere reden in geheimzinnigheid gehuld. Het voorwoord van het eerste nummer is ondertekend door „Zwevende nul‟. Het slot van het voorwoord is nogal dreigend: “En ten laatste eindigt de schrijver deze Zevende Inleiding met de zeer nadrukkelijke waarschuwing, dat hij slechts kan zweven, zolang hij onbekend is!!! Wee hem, die zich niet houdt aan de regels van de Zwevende Nul.” Wie niet beter weet zou denken dat hij in een spannend jongensboek terecht is gekomen.
Hebben de verhaaltjes in het eerste nummer nog het karakter van luchtige borrelpraatjes, in het derde nummer wordt het allemaal serieuzer van toon. Nu is er ook aandacht voor radiotechniek door twee nieuwe auteurs, J. Hagenaar, en iemand die onder het pseudoniem BITIS schrijft over het opnemen van karakteristieken van radiolampen. Die laatste maakt in het meinummer ook melding van het feit dat de Amsterdamse afdeling van de N.V.I.R inmiddels de grootste van het land is geworden. Verder vinden we vanaf het derde nummer op de laatste bladzijden advertenties van enkele, destijds te Amsterdam
gevestigde, radiozaken.
Tenslotte blijkt dat Amsterdam ook in die jaren al een zeer drukke fietsstad was. Maar er werd toen wel veel strenger op toegezien dat men zich aan de regels hield: een der N.V.I.R.-leden kreeg namelijk een boete van een motoragent omdat hij… 3 kilometer te hard had gefietst, zo lezen we in het vierde nummer.
De Nederlandsche Vereeniging Voor Internationaal Radioamateurisme publiceerde later onder meer in CQ ZANVIR, (1932), Radio Expres (1934) en CQ NVIR (1935). Voor zover mij bekend was De zwevende nul het eerste orgaan van (een regionale afdeling van) de op 26 februari 1928 opgerichte N.V.I.R.
<R05> De Luidspreker
juni 1932? {nr. 2, juli 1932} t/m onbekend Uitgave: Imhoffstraat 16, Den HaagRedactie: geen naam vermeld Verschijnt: wekelijks
Soort/Subtitel: RADIO WEEKBLAD
Bijzonderheden: “Speciaal ter behartiging van de belangen der luisteraars uit ‟S GRAVENHAGE EN OMSTREKEN”
Uitvoering: c.a. 8 blz., c.a. x cm
Beschikbaar voor onderzoek: nr. 2, juli 1932, verder aanwezig IISG
De prijs van dit Haagse krantje was 1,25 per half jaar. Maar als men 4 abonnees „aanbracht‟ stond daar een gratis abonnement tegenover.
65
Op de voorpagina een leerzaam artikel over het oplossen van storingen. Kwam men er dan nog niet uit, dan was een briefje, aan de niet met name genoemde radiozaak, voldoende om een deskundige op bezoek te krijgen die gratis advies kwam geven. Kom daar tegenwoordig nog maar eens om.
Verder was het blad grotendeels gewijd aan zelfbouw waarbij veel zorg besteed was aan de tekeningen.
Dan is er nog de rubriek: “Over grammofoonplaten”. In het beschikbare nummer aandacht voor Josephine Baker. Tekenend voor die tijd is het volgende citaat: “…de Columbia-serie, waarop de bekende liedjes zijn vastgelegd van Josephine Baker, het gelukkige kleurlingetje dat dankzij haar welgevormd lichaam, haar goede stemgeluid en haar pikante manier van voordragen de harten van de Amsterdammers, Rotterdammers en Hagenaars heeft weten te veroveren.”
Vier bladzijden met een uitgebreid verslag van de radioprogramma‟s van Hilversum, Huizen en een groot aantal Europese zenders maakte dit blad, ondanks de bescheiden omvang, tot een aantrekkelijk geheel.
<R06> CQ ZANVIR
1932 {1933} t/m onbekendUitgave: Zuidelijke Afdeling van de Nederlandsche Vereeniging voor Internationaal Radioamateurisme Redactie: Stationsplein 8 Roermond, administratie: Hamburgersingel 17 Venlo
Verschijnt maandelijks
Soort/Subtitel: Officieel maandblad van de zuidelijke afdeling der NVIR Bijzonderheden: eenvoudige gestencilde uitgave
Uitvoering: 6-8 blz., c.a. 29/33 x 21 cm
Beschikbaar voor onderzoek: augustus 1933, september/oktober 1933
Dit periodiek bestond uit niet meer dan een paar getypte losse stencils, en het uiterlijk doet nog het meest denken aan een ietwat aandoenlijke schoolkrant uit de tijd dat er nog geen computers waren. Maar het is het innerlijk dat telt, want dit was toch heus het “Officieel maandblad van de Zuid. afd. der N.V.I.R”. Met het technische niveau van het blad was dan ook absoluut niets mis.
In het augustusnummer van 1933 staat een artikel “Motie aan het hoofdbestuur N.V.I.R.” geschreven door de secretaris van de zuidelijke afdeling. Hij meent dat het tijd wordt voor een onafhankelijk
“hamblad” voor de N.V.I.R. en hij brengt een aantal bezwaren naar voren tegen de “tegenwoordige toestand”. Daarmee doelt hij op de rubriek Kortegolf-Expres <T06> in het blad Radio expres waarover de “Nederlandse Vereeniging voor Internationaal Radioamateurisme” destijds kon beschikken.
In dit nummer ook een verslag van het feest dat op 28 mei gehouden werd in Eindhoven ter gelegenheid van het vijfjarig bestaan van de ZANVIR.
66
Boeiend is een rubriek waarin omschreven wordt wat een paar zendamateurs zoal uitvoerden in de zomermaanden. Ook PA0KT (de later bekend geworden televisiepionier Freek Kerkhof) komt in het rijtje voor.
<R07> NVRA
c.a. 1985 t/m {2006} t/m onbekend Uitgave: Nederlandse Vereniging voor Radio AmateursRedactie: Pim Oosterbaan, Han Vogel, Aelbertsbergstraat 46, Haarlem Verschijnt ongeveer maandelijks (in 2006)
Soort/Subtitel: orgaan van de NVRA
Bijzonderheden: Vereniging voor zend- en luisteramateurs NVRA Haarlem Uitvoering: c.a. 26 blz., c.a. 30 x 21 cm
Beschikbaar voor onderzoek: 2006 nr. 3
Voor dit onderzoek was alleen het aprilnummer van 2006 beschikbaar. Het bevat voornamelijk mededelingen van het bestuur en het verslag van de laatste algemene ledenvergadering. Er is ook een beschrijving van een hybride kortegolfontvangertje met twee EF97 buizen voor 12 volt anodespanning.
Verder een beschrijving van een Isotron-antenne voor zelfbouw.
Printen levert de NVRA eveneens, een lijst van de beschikbare printen is in nummer 3 van 2006
afgedrukt. Lezingen organiseerde de vereniging ook. Op 21 april was er een lezing getiteld: “Techniek in de natuurkunde”.
In tegenstelling tot wat de naam „Nederlandse Vereniging voor Radio Amateurs‟ doet vermoeden, richt deze vereniging zich slechts op Haarlem en omstreken.
Momenteel ontvangen de leden de NVRA-nieuwsbrief “een aantal malen per jaar” per mail.
<R08> CQ Friese wouden
september 1986 t/m {maart 1990} onbekend Uitgave: postbus 82, 8400AB, GorredijkRedactie: K. de Vries en anderen
Verschijnt maandelijks, behalve juli/augustus
67
Soort/Subtitel: “Het informatiebulletin van de VERON A 63, Friese Wouden”
Bijzonderheden:
Uitvoering: c.a. 40 blz., c.a.21 x 15 cm
Beschikbaar voor onderzoek: 3e jaargang: 1988: nr. 2, 1989: 6 t/m 10, 4e jaargang: 1989: nr. 1 t/m 1990:
nr. 5, 1990: nr. 7
Zoals de subtitel al vermeldt, was dit een regionale uitgave van de Friese afdeling van de VERON. Er waren een aantal vaste rubrieken: Activiteitenkalender, Nieuwe leden, Agenda, Verslag
afdelingsbijeenkomst.
Uiteraard werd er in een blad als dit ruim aandacht besteed aan zelfbouw. De hoofdmoot bestond dan ook uit schema‟s, foto‟s en beschrijvingen van door leden zelf gebouwde apparatuur.
Ook was er een rubriek Servicebureau, maar helaas, die verscheen voor het laatst in februari 1988
“…aangezien de voorraad in het depot niet meer opweegt tegen de verkoop.”
Daarnaast had Friese Wouden zelfs een „Commissie Kollektieve X tal inkoop‟. Daar kon men veel gevraagde kristallen bestellen, maar ook kristallen volgens eigen specificaties, die dan veel goedkoper waren dan wanneer ze via de reguliere handel besteld zouden worden.
Het blad zal voor het grootste deel gefinancierd zijn geweest door de vele advertenties van voornamelijk Friese bedrijven. Vanzelfsprekend konden de leden ook advertenties in het blad plaatsen, voor slechts fl.2,50 per 6 regels.
<R09> Hunsotron
maart 2000 t/m heden Uitgave: afdeling Hunsingo, Groningen Redactie: Pieter Kluit, e.a.Verschijnt: 4 maal per jaar
Soort/Subtitel: “Informatieblad voor de radio- en zendamateurs van de VERON afdeling Hunsingo –A60”
Bijzonderheden:
Uitvoering: PDF formaat, wordt per mail aan de leden toegezonden Beschikbaar voor onderzoek: digitaal beschikbaar op: http://A60.veron.nl
68
Aanvankelijk werd het blad op vrij primitieve wijze vervaardigd met behulp van een stencilmachine. Dat was in maart van het jaar 2000. Na enige tijd stopte de vereniging met het uitgeven van dit blad, totdat men in april 2011 met een digitale variant kwam. De naam bleef hetzelfde, maar de nummering begon weer opnieuw met nummer 0, jaargang 1. Dit werd later niet meer teruggedraaid.
Er zijn veel beschrijvingen van zenders, communicatieontvangers en handige apparaatjes, ook zelfbouw.
Verder een agenda en verslagen van activiteiten van de eigen, maar ook van andere verenigingen.
Ook aan oudere zaken wordt regelmatig aandacht besteed. Zo vinden we in nummer 0 een beschrijving van de nog steeds bestaande machinezender uit 1924 in Grimeton. Daarnaast komen we nog een afbeelding van een oude Philips boekenlegger tegen.
<R10> Z-Oo-D-tje
onbekend {nr. 4, september/oktober 2004} t/m medio 2017, daarna digitaal per mail naar de leden gestuurd t/m mei 2018.Uitgave: VERON afdeling A-11 Zuidoost Drenthe Redactie: G. Geerdink, Emmen
Verschijnt: tweemaandelijks
Soort/Subtitel: Veron afd. Z.O. Drenthe Bijzonderheden:
Uitvoering: c.a. 24 blz., c.a. 21 x 15 cm
Beschikbaar voor onderzoek: september/oktober 2004
Het tijdschriftje met deze merkwaardige naam (een afkorting gebaseerd op Zuid Oost Drenthe) is het clubblad voor de in Zuid-Oost Drenthe wonende VERON-leden. Vanzelfsprekend bevat het blad
gedetailleerde informatie en beschrijvingen over de in de regio georganiseerde activiteiten. Maar de lezers werden ook geïnformeerd over geboortes en overlijdens binnen de vereniging. Ook waren er artikeltjes met een technische strekking.
Een financiële bijdrage voor de productiekosten van het blad werd geleverd door lokale snackbars, slagers e.d.
69