2. Programma’s
2.5 Programma Wonen
Wat is de context?
Het doel van dit programma is het tijdig beschikbaar hebben van een juiste woning voor iedere (toekomstige) bewoner van de stadsregio. Dit kan bereikt worden door een mix van instrumenten zoals een regionale huisvestingverordening voor verdeling van sociale huurwoningen en afstemming van de programmering van woningbouwplannen tussen gemeenten. Daarbij is ook nadrukkelijke aandacht voor een duurzaam gebouwde omgeving.
De regio kiest hierbij voor de vraaggerichte benadering. Kwaliteit en de voorkeuren van de consument staan centraal bij keuzes voor woningbouw en de diversiteit in de regio kan daarbij beter benut
worden. Het investeren in kwaliteiten is noodzakelijk om de huidige inwoners een prettig woonmilieu te blijven bieden, in te spelen op de woonbehoefte en mensen van buiten de regio te blijven aantrekken.
Wat wilden we bereiken in 2014?
Binnen het programma Wonen worden gewerkt aan de ontwikkeling van regionaal woonbeleid met bijpassend instrumentarium voor de stadsregio. De volgende taken vloeien daaruit voort:
Een rechtvaardige en transparante verdeling van de schaarse beschikbare sociale huurwoningen Het tijdig beschikbaar hebben van de juiste woning voor iedere (toekomstige) inwoner van de
regio
Verduurzaming van de nieuwbouw en bestaande bouw.
Behartigen van het regionaal belang op het gebied van wonen, zowel richting gemeenten als provincie en Rijk; geven van beleidsuitgangspunten en zorgdragen voor verdere vormgeving en uitvoering daarvan.
Faciliteren van samenwerking op het gebied van wonen tussen de regiogemeenten om te komen tot vitale steden en dorpen binnen de stadsregio, dit doen we door te inspireren (bijvoorbeeld door het organiseren van themabijeenkomsten) en beschikbaar stellen van gegevens uit diverse regionale/landelijke onderzoeken (o.a.verhuisbewegingenanalyse, Socrates, WoOn 2015). Zorgen voor een goede overdracht/borging van de verschillende projecten/opgaven in verband
met de verwachte liquidatie van de stadsregio in 2015
Wat hebben we bereikt?
De uitvoering van bovengenoemde speerpunten richt zich op de volgende thema’s: A. Woonruimteverdeling
B. Woonagenda 2020
C. Stimuleringsprogramma wonen 2012-2014
D. Stimuleringsprogramma Duurzaam Gebouwde Omgeving
In onderstaande gaan we puntsgewijs voor elk van deze thema’s op de uitgevoerde activiteiten in 2013 in.
Wat hebben we bereikt in 2014?
A. Woonruimteverdeling
Uitvoering regionale huisvestingsverordening 2013
Informeren van woningzoekenden en corporatiemedewerkers over de wijzigingen en de overgangsregeling behoud meettijd.
Een startnotitie opgesteld over de consequenties van de nieuwe huisvestingswet 2014 voor de regionale huisvestingsverordening 2013
B. Woonagenda 2020
Oplevering diverse analyses door bureau Atrive (o.a.verhuisbeweging- en woningmarktanalyse, socrates)
Diverse (subregionale)bijeenkomsten georganiseerd voor afstemming tussen gemeenten. 4 themabijeenkomsten georganiseerd
Deelname Community of practice over Vrije Sectorhuur bij Platform 31, analyse van Facton voor kansrijke projecten in de vrije sectorhuur voor het middengebied.
Opstarten deelname aan het landelijke woningbehoefteonderzoek WoON 2015 C. Stimuleringsprogramma wonen 2012-2014
Vraaggericht programmeren:
• het uitbreiden en actualiseren van de woningmarktmonitor. • inventarisatie van woonmilieus
• uitwerking van het EIB-onderzoek Woningbouwprogrammering 2.0 Strategisch voorraadbeheer:
• sterkte zwakte analyse van de bestaande voorraad • pilotprojecten
• onderzoek toekomstwaarde bestaande voorraad
• in beeld brengen van mogelijke instrumenten om te sturen op de bestaande voorraad • samenwerking tussen gemeenten en andere partijen bevorderen.
D. Stimuleringsprogramma Duurzaam Gebouwde Omgeving
Een aantal nieuwe partners heeft het Groene Akkoord ondertekend, te weten woningstichting Bergh, Woningbouwvereniging De Gemeenschap en de HAN. De gemeenten zijn verder ondersteund in het werken met GPR Gebouw en Stedenbouw. Ook is de bekendheid van het Groene Akkoord en de kennis over GPR in de regio vergroot.
In 2014 is voortgebouwd op het IEE programma PassREg en het door DNA opgerichte kennisinstituut voor energieneutraal bouwen en renoveren. Ook heeft het project
Energiesprong Montferland (en het daaraan gekoppelde monitoringstraject) resultaten
opgeleverd die in 2014 zijn verspreid. Het monitoringstraject zelf loopt nog door tot medio 2016.
In 2014 is verder uitvoering gegeven aan het Europese project SUSREG. Hierdoor zijn de kennis en vaardigheden van gemeentelijke professionals actief op het terrein van duurzame gebiedsontwikkeling en GPR Stedenbouw vergroot.
Het project woonlastenbenadering is in 2014 gecontinueerd. Samen met gemeenten, provincie en corporaties is een onderzoek uitgevoerd naar de betaalbaarheid van het wonen in de regio Arnhem-Nijmegen. Dit heeft geresulteerd in de publicatie “Betaalbaarheid wonen in beeld”, die o.a. voor gemeenten en woningcorporaties beschikbaar is gesteld.
Acties om externe middelen te verwerven voor nieuwe projecten hebben geleid in een Europese subsidieaanvraag en een succesvol beroep op Rijksfinanciering vanuit het
Energieakkoord. Met deze laatste aanvraag is een bedrag gemoeid van ca. € 146.000 per jaar (2014-2016).
Vanuit het project Meters Maken zijn in 2014 in totaal 18 gemeentelijke (deel)projecten tot stand gekomen en zijn ervaringen en kennis gedeeld
Wat hebben we ervoor gedaan?
A. Woonruimteverdeling
In het kader van een goede woonruimteverdeling binnen de regio voert de stadsregio de
Huisvestingswet uit door middel van de Regionale Huisvestingsverordening 2013. Daarnaast houdt de stadsregio toezicht op het proces van de verdeling van (sociale) woonruimte in de Stadsregio Arnhem Nijmegen. De nieuwe Huisvestingsverordening is in januari 2013 in werking getreden. De uitvoering van de Regionale Huisvestingsverordening is in 2014 goed verlopen.
In 2014 is contact onderhouden met corporaties, gemeente en Entree/Enserve, zijn vragen van woningzoekenden beantwoord en in september heeft een evaluatie plaatsgevonden waaruit blijkt dat gemeenten, corporaties en woningzoekenden overwegend tevreden zijn over de huidige verordening. Ook de werkzaamheden van de Urgentiecommissie en Beroepscommissie Woonruimteverdeling zijn gecontinueerd in 2014. In samenwerking met Rigo en de werkgroep Huisvestingsverordening is een startnotitie geschreven in het kader van de nieuwe Huisvestingswet 2014. Deze nieuwe
Huisvestingswet maakt aanpassing van de Regionale Huisvestingsverordening uit 2013 noodzakelijk. De eerste stap hierin dat de startnotie aan de gemeenten in toegezonden met het verzoek hierop een lokale zienswijze te formuleren.
B. Uitvoeringsprogramma Wonen
Eind 2013 zijn de subregionale woningbouwprogramma’s/woonagenda’s (voorheen BOV’s) uit de verstedelijkingsvisie geactualiseerd op basis van actuele prognosegegevens (WoON ’12) èn met ondersteuning van onderzoeks- en adviesbureau Atrivé, zijn diverse analyses uitgevoerd (o.a. verhuisbeweging- en woningmarktenanalyse, Socrates). Deze analyses zijn in diverse vormen besproken met gemeenten(regionaal en subregionaal), maar ook met corporaties en marktpartijen. Uiteindelijk hebben we een rapportage gemaakt waarin de diverse analyses samenkomen en de onderbouwing vormen voor de woonagenda 2020. De belangrijkste opgaven voor 2020 zijn: het terugbrengen van de nieuwbouwopgave en/of herprogrammering daarvan en de focus op de
bestaande voorraad. Voor het terugbrengen/herprogrammeren van de bestaande voorraad is gebruikt gemaakt van een nieuw instrument: het stoplichtmodel. De woonagenda 2020 (met 3 subregionale agenda’s) is in 2014 door het CvB vastgesteld en ligt nu ter instemming voor bij de 20 gemeenten en de provincie. Deze agenda past binnen het woonbeleid uit de verstedelijkingsvisie waarin een koers is ingezet naar een vraaggerichte en kwalitatieve woningbouwprogrammering.
C. Stimuleringsprogramma vraaggericht bouwen en programmeren
In crisistijd is regionale samenwerking op woningmarktniveau belangrijker dan ooit.
Financieringsproblemen en bezuinigingen zorgen ervoor dat woningbouw en –verbetering stagneren. De vraagstukken waar gemeenten mee geconfronteerd worden, zijn steeds complexer. Sinds 2012 zijn we daarom diverse pilots rond vraaggericht bouwen en stimuleren gestart. Hierbij stonden 2 doelen centraal:
a) het verder ontwikkelen van vraaggericht programmeren van woningbouw door gemeenten te ondersteunen met monitoring van de benodigde gegevens en het maken van analyses van de ontwikkelingen op de woningmarkt (zie ook hiervoor onder B)
b) Gemeenten ondersteunen bij de overstap naar strategisch voorraad beheer op het gebied van woningbouw door het ontwikkelen van instrumenten en uitvoeren van pilots.
De resultaten uit de verschillende pilots en de diverse analyses hebben ervoor gezorgd dat
gemeenten zich inmiddels bewust zijn van de noodzaak van strategisch voorraadbeheer. De diverse analyses die opgeleverd zijn hebben de gemeenten goed ondersteund bij het maken van
gemeentelijke woonprogramma’s. Dit kwam veelvuldig ter sprake tijdens (sub)regionale overleggen met de gemeenten.
In de Stadsregioraad van december 2014 is verantwoording afgelegd over het stimuleringsprogramma vraaggericht bouwen en programmeren en het programma is afgerond. Bij de resultaatbestemming 2014 zal worden voorgesteld het restant van de bestemmingsreserve Stimulering woningbouw vrij te laten vallen.
D. Stimuleringsprogramma Duurzaam Gebouwde Omgeving
Doel van het programma duurzaam gebouwde omgeving is het stimuleren van alle partijen die betrokken zijn bij de realisatie van nieuwbouwwoningen en herstructurering binnen de stadsregio om duurzaam te bouwen en verbouwen. In 2014 hebben we samen met gemeenten, woningcorporaties en marktpartijen leren werken met GPR Gebouw en Stedenbouw en aan het eind van het jaar is met alle partijen Het Groene Akkoord geëvalueerd. In 2014 is het monitoren van energieneutrale
gebouwen (PassREg project). De ambitie is dat in 2020 alle opgeleverde nieuwbouwwoningen energieneutraal zijn en dat in de bestaande bouw 20% energie moet zijn bespaard. Dit als onderdeel van de inzet van de stadsregio op het gebied van wonen aan De Groene Kracht. In de Stadsregioraad van december 2014 is verantwoording afgelegd over het stimuleringsprogramma duurzaam gebouwd omgeving en het programma is afgerond.
Wat hebben we niet gedaan?
Het actualiseren van de verhuisbewegingenanalyse. Hiervoor resteerde geen ambtelijke capaciteit en budget (Bij B en C)
We hebben niet ingezet op een follow-up op de collectieve inkoopactie voor zonnepanelen (bij D).
Wat heeft het gekost?
Oorspronkelijke begroting 2014 Begroting 2014 na wijziging Werkelijk 2014 Lasten 727.243 1.736.498 1.749.243 Baten 0 1.049.290 1.050.881