Parkeerdruk en het innen van parkeerboetes

In de interviews wordt in verschillende gemeenten aangegeven dat er soms pkeeroverlast wordt ervaren in of nabij woonwijken, die veroorzaakt wordt door ar-beidsmigranten uit Midden- en Oost-Europa. Het gaat dan om het ontstaan van parkeerdruk doordat een deel van de arbeidsmigranten meerdere auto’s hebben (bijvoorbeeld één uit Polen en één van de werkgever), of doordat er meerdere mensen (met een auto) in een woning wonen. Een deel van de sleutelinformanten relativeert de parkeerdruk als probleem en sommigen geven aan dat het alleen op hele specifieke locaties speelt. Geïnterviewden geven aan dat het optreden tegen fout parkeren lastig is, als het bijvoorbeeld gaat om een auto met een Pools ken-teken. Zo vertellen sommige wijkagenten dat je bij een Pools kenteken niet ‘op kenteken’ kunt bekeuren, dat er geen verdrag met Polen is afgesloten over de uit-wisseling van gegevens, en dat bekeuringen op buitenlandse kentekens niet worden verhaald, met name als het gaat om niet-betaalde parkeerboetes of boetes voor te

hard rijden. Wat is nu precies de achtergrond van het maar moeilijk kunnen be-keuren van houders van Poolse kentekens? Voor de beantwoording van deze vraag is, in aanvulling op de interviews in de verschillende gemeenten, informatie ver-zameld bij het Centraal Justitieel Incasso Bureau (CJIB), de Rijksdienst voor het Wegverkeer (RDW), de verkeerspolitie en een particulier incassobureau. Het betreft zowel interviews met medewerkers als documenten zoals internationale verdragen en beleidsstukken.

Innen verkeersboetes buitenlandse kentekens

Bij verkeersboetes kan het enerzijds gaan om parkeren zonder te betalen (het gaat dan om parkeerbelasting) en anderzijds om een overtreding zoals fout parkeren, te hard rijden, door rood rijden enz. Een boete voor een verkeersovertreding (dit heet een beschikking) wordt geïnd door het CJIB. Het innen van boetes voor het niet be-talen van parkeergeld (dit heet een naheffingsaanslag) wordt ofwel geregeld door gemeenten zelf of door het CJIB, gemeenten zijn vrij om dit zelf te bepalen. Om een naheffingsaanslag of beschikking te kunnen versturen, worden naam en adres-gegevens opgevraagd bij de RDW, waar Nederlandse kentekens geregistreerd staan. De RDW kan echter geen gegevens over buitenlandse kentekens verstrekken, om-dat gegevensuitwisseling met nationale overheden nog niet automatisch plaatsvindt (met uitzondering van België, Duitsland, en Zwitserland).

Bij zwaardere overtredingen, zoals wegrijden na het tanken zonder te betalen, kan in individuele gevallen wel worden besloten om gegevens op te vragen. De politie kan hiertoe besluiten in het kader van de opsporing of voor de handhaving van de openbare orde en veiligheid. Voor het automatisch opvragen van kentekengege- vens ontbreekt echter vooralsnog de administratieve logistiek. Dit is wel in ontwik-keling en vanaf november 2013 kan voor de meeste verkeersovertredingen auto-matische gegevensverstrekking plaatsvinden door de RDW. Binnen de Europese Unie zijn namelijk afspraken gemaakt (vastgelegd in de richtlijn 2011/82/EU) die EU-lidstaten verplichten om het mogelijk te maken om elkaars (kenteken)gegevens automatisch te kunnen bevragen voor bepaalde (veiligheidsgerelateerde) verkeers-overtredingen.

Dit geldt echter niet voor naheffingsaanslagen en parkeerovertredingen. Informatie-uitwisseling voor naheffingsaanslagen betreft namelijk feitelijk het internationaal uitwisselen van fiscale informatie en hiervoor bestaat geen keten om dit automa-tisch uit te kunnen wisselen. Parkeerovertredingen werden in de EU- onderhande-lingen niet door alle lidstaten zwaar genoeg bevonden om mee te nemen in de afspraken ter bevordering van de verkeersveiligheid. Om beide zaken in de toe-komst wel mogelijk te maken, zijn zowel op Europees niveau als bilateraal tussen landen (waaronder Polen) nog onderhandelingen gaande.

Alternatieven

Ondanks de nieuwe mogelijkheden vanaf eind 2013 blijven foutparkeren en het niet betalen van parkeergeld met een buitenlands kenteken voorlopig dus nog on-bestraft.42 Een aantal gemeenten die zelf het innen van parkeerbelasting regelen, en te maken hadden met niet te innen aanslagen op met name Poolse kentekens is op zoek gegaan naar andere mogelijkheden. Zo heeft een aantal gemeenten een particulier incassobureau benaderd om te bezien in hoeverre zij behulpzaam kunnen zijn bij het innen van deze naheffingsaanslagen. Dit incassobureau heeft op eigen initiatief een overeenkomst gesloten met de Poolse equivalent van de RDW. Op basis van deze overeenkomst kunnen ze wel naam- en adresgegevens verkrijgen op basis van Poolse kentekens, en kunnen de naheffingsaanslagen verstuurd

42 Verkeersovertredingen kunnen wel worden beboet wanneer iemand staande gehouden wordt, in dat geval is de bestuurder bekend en moet een eventuele boete doorgaans direct betaald worden.

den aan de Poolse kentekenhouders. Deze procedure wordt inmiddels door 48 gemeenten toegepast.

In één van de grote steden is naar aanleiding van irritatie over fout geparkeerde Oost-Europese auto’s in bepaalde wijken iets bedacht door de Verkeerspolitie. Om-dat de uitgeschreven boetes via de reguliere weg niet geïnd worden, hebben ze zelf een archiefsysteem opgezet waarin geflitste buitenlandse kentekens worden opge-slagen. Als de politie dan iemand aantreft, aanhoudt of controleert, kunnen ze in dat archief kijken of diegene nog andere overtredingen op het kenteken heeft staan. Tot vier maanden terug worden die dan alsnog geïnd. Het systeem is beperkt, zo wor-den gegevens over fout parkeren niet in het systeem opgeslagen omdat die niet centraal (maar verspreid over verschillende districten) beschikbaar zijn. Toch heeft het gebruik van het archief volgens de verkeerspolitie wel effect, omdat het gaat rondzingen dat boetes op buitenlandse kentekens toch worden geïnd.

Wielklem

Verder is in de afgelopen jaren in een aantal gemeenten waar overlast werd ervaren door geparkeerde Oost-Europese voertuigen, het gebruik van de wielklem opnieuw ingevoerd. De wielklem dient daar als middel om ervoor te zorgen dat niet-betaalde naheffingsaanslagen alsnog betaald worden. De wielklem wordt dan specifiek ge-bruikt voor voertuigen met buitenlandse kentekens waarvan geen adresgegevens kunnen worden opgevraagd. In de ene gemeente wordt een wielklem geplaatst na tien onbetaalde aanslagen en in een andere gemeente wordt bij een tweede nahef-fingsaanslag overgegaan tot het plaatsen van een wielklem. De wielklem wordt toegepast in bepaalde daarvoor aangewezen gebieden. Dit zijn doorgaans gebieden waar veel arbeidsmigranten uit Midden- en Oost-Europa wonen. Ook is in één van de onderzochte gemeenten het gebruik van de wielklem ingevoerd nabij een plein waar arbeidsmigranten regelmatig hun auto parkeren om vervolgens opgehaald te worden door busjes. Voordat de wielklem verwijderd wordt, dienen de boetes te worden betaald. Gebeurt dit niet, dan kunnen auto’s in sommige gemeenten worden weggesleept.

Naast bovengenoemde alternatieven worden er ook maatregelen genomen om par-keeroverlast te voorkomen. Zo zijn er gemeenten die in het huisvestingsbeleid voor arbeidsmigranten eisen stellen aan de beschikbaarheid van parkeervoorzieningen. Ook bedrijven en uitzendbureaus treffen maatregelen om parkeeroverlast te voor-komen, zoals het verstrekken van fietsen aan werknemers. Daarnaast wordt par-keerdruk door werkgevers of uitzendbureaus voorkomen door werknemers met busjes of auto’s gezamenlijk van woon- naar werkplek te laten gaan.