4.1 Lokale heffingen
In deze paragraaf geven wij inzicht in de stand van zaken in de inning van de diverse belastingen, heffingen en leges. Daarbij worden de significante afwijkingen toegelicht.
Heffingen
Bij de heffingen wordt onderscheid gemaakt tussen gebonden bestedingen en niet gebonden bestedingen.
Gebonden wil zeggen dat de baten alleen bestemd zijn voor het doel waarvoor zij geheven zijn. De baten zijn geoormerkt en mogen maximaal 100% kostendekkend zijn: het gaat om de afvalstoffen- en rioolheffing.
Niet gebonden besteding houdt in dat de baten tot de algemene dekkingsmiddelen van de gemeente behoren.
Daarnaast zijn in onderstaand overzicht de gemeentelijke belastingen weergegeven. Het betreft hierbij de belastingen en heffingen van het cohier 2020, dat wil zeggen de over het heffingsjaar 2020 opgelegde aanslagen.
Op basis van de prognose cijfers zijn de opbrengsten heffingen 1,05% lager dan primitief begroot.
Tabel: heffingen en gemeentelijke belastingen 2020 tm Q3 2020
Zowel de prognose van de afvalstoffen- als de rioolheffing is lager dan primitief begroot. De reden hiervoor is dat in de begroting met een te hoog aantal eenheden (huishoudens bij de afvalstoffenheffing en eigenaren/gebruikers bij de rioolheffing) is gerekend ten opzichte van de prognose die door BsGW is opgesteld voor 2020. Dit is incidenteel gebeurd en staat niet in relatie tot de afgelopen jaren waar de gemeente rekening mee heeft gehouden. Bijstelling van de bedragen afvalstoffen- en rioolheffing vindt plaats in de slotrapportage.
Met betrekking tot de onroerende zaakbelasting is er een negatief verschil tussen de primitieve begroting en de prognose van BsGW, terwijl de realisatie tot nu toe laat zien dat deze hoger is dan begroot en hoger dan geprognosticeerd.
Het negatief verschil tussen begroting en prognose is te verklaren doordat in de prognose van BsGW rekening is gehouden met het groot aantal bezwaren dat tegen de vaststelling van de WOZ waarde wordt ingediend: bij gegrondverklaring vindt er een terugbetaling plaats, waarmee in de prognose reeds rekening is gehouden. Het feit dat de realisatie hoger is dan het geprognosticeerd bedrag komt doordat het maken van bezwaar geen opschortende werking heeft voor de betaling van de onroerende zaakbelasting: de 100% betaling zit in de realisatie en de eventuele terugbetaling bij bezwaar zit in de prognose verdisconteerd.
Toeristenbelasting wordt achteraf, na ieder kwartaal op aangifte, opgelegd. In verband met de Covid-19 crisis zijn de aanslagen toeristenbelasting over zowel het 1e als 2e kwartaal pas in augustus 2020 opgelegd. Dit verklaart de lagere realisatie ten opzichte van zowel de primitieve begroting als de prognose van BsGW. De verwachting is dat de opbrengsten toeristenbelasting, gezien de vakanties in eigen land, nog aantrekt. Wat het uiteindelijke financiële effect is voor de inkomsten toeristenbelasting is op dit moment niet te zeggen. Vanuit het rijk worden de gemeenten gedeeltelijk gecompenseerd voor het verlies aan inkomsten toeristenbelasting, voor Landgraaf gaat het om een bedrag van € 27.000 aan compensatie.
Naast de opbrengsten uit het cohier 2020 komen er in kalenderjaar 2020 ook nog inkomsten binnen uit de cohieren van oudere jaren (2016 tot en met 2019). In onderstaande tabel staan deze opbrengsten vermeld.
Tabel: heffingen en gemeentelijke belastingen cohieren 2016-2019 tm Q3 2020 Cohier 2020
50 Leges
Leges worden geheven voor door het gemeentebestuur verstrekte diensten, waarbij het heffingsmoment het in gang zetten van de dienstverlening betreft. Het kan zijn dat een burger geen product ontvangt, maar toch leges moet betalen. De dienst kan een document betreffen, zoals paspoort, trouwboekje e.d., maar ook een vergunning (bijvoorbeeld omgevingsvergunning om een huis te bouwen), waarmee een burger toestemming ergens voor krijgt.
In onderstaand overzicht zijn de opbrengsten van de leges opgenomen. Op basis van deze cijfers zijn de te opbrengsten leges tot nu toe 40% lager dan primitief begroot.
Tabel: opbrengsten leges t/m september 2020
Bij de opbrengsten van de leges vallen de lagere opbrengsten omgevingsvergunningen op. De verklaring hiervoor is enerzijds dat er minder grote projecten zijn door onder andere de stikstokproblematiek, anderzijds blijken er historisch gezien altijd schommelingen te zijn tussen het primitief begroot bedrag en de realisatie. Een mogelijk tekort zal bij de jaarrekening 2020 worden onttrokken aan de egalisatiereserve bouwleges. De reserve is door de stortingen in het verleden van voldoende omvang om dit jaar eventuele lagere opbrengsten omgevingsvergunningen op te vangen.
De leges marktgelden zijn als gevolg van de Covid-19 crisis gedeeltelijk niet gefactureerd. Daarnaast is het primitief begrote bedrag te hoog geraamd als we het begrote bedrag voor 2020 vergelijken met de werkelijke opbrengsten marktgelden over 2019.
Ook de opbrengsten leges rijbewijzen zijn lager dan begroot. Dit is te verklaren door de Covid-19 crisis, waardoor er minder medische keuringen zijn gedaan door het CBR en er als gevolg daarvan uitstel is verleend aan het verlengen van rijbewijzen. Verder is er voor de rijbewijzen die tussen 1 februari en 1 december 2020 verlopen, uitstel verleend om nog 9 maanden met dit oude rijbewijs te rijden. Dit zorgt voor minder aanvragen voor een nieuw rijbewijs en dus lagere opbrengsten leges rijbewijzen.
Cohieren 2016 tm 2019
realisatie slotrapportage
Afvalstoffenheffing € 1.216
Rioolheffing € 707
Hondenbelasting € -5.328
Onroerende zaakbelasting € -19.046 Precariobelasting €
-Toeristenbelasting € 18.766
Totaal € -3.684
Omschrijving leges 2020
primitief begroot
realisatie slotrapportage Omgevingsvergunning € 256.134 € 155.941
Marktgelden € 35.000 € 9.451
Reisdocumenten € 61.600 € 61.190
Rijbewijzen € 204.000 € 101.211
Burgerzaken € 84.025 € 48.188
Grafrechten + heffingen € 20.000 € 11.322
Overige leges € 61.333 € 48.109
Totaal € 722.092 € 435.413
netto opbrengsten
51
4.2 Paragraaf bedrijfsvoering Organisatie en personeel
Wat willen we bereiken?
Doelen
1. Een toekomstbestendig personeelsbestand 2. Een gezonde en vitale organisatie
3. Kwalitatieve advisering, ondersteuning en beleidvorming op gebied van P&O
AT GAAN WE DAARVOOR DOEN IN 2017?
Wat hebben we bereikt?
1. Per 1 januari 2020 is het percentage medewerkers beneden 35 jaar gestegen tot 13,14% ten opzichte van 11,19% op 1 januari 2019. Er blijft aandacht voor verjonging van het personeelsbestand. Of beter gezegd voor een evenwichtige leeftijdsverdeling. Het generatiepact is geëvalueerd en besloten om dit niet te verlengen omdat het te weinig oplevert waar het voor bedoeld is.
2. Het vitaliteitsbeleid is vastgesteld en de eerste acties uitgezet, waaronder een cursus Stoppen met roken en er wordt tweemaal per week vers fruit aangeleverd voor de medewerkers. De cursus Stoppen met roken is inmiddels afgerond. Er waren 8 deelnemers, van wie 6 deelnemers (75%) aan het einde van de cursus nog steeds waren gestopt. Ook is een pilot gestart bij de afdeling BCZ en de leidinggevenden om een PMO (preventief medisch onderzoek) en PSA (psycho-sociale analyse) aan te bieden. De pilot is in juli gestart en eindigt begin 2021. De aanbesteding voor de nieuwe Arbodienst is afgerond, de nieuwe arbodienst start per 1 januari 2021. Het ziekteverzuim is fors teruggelopen nadat we gevolg hebben moeten geven aan de coronamaatregelen waaronder het thuis werken als uitgangspunt. Het lijkt er op dat thuis werken en flexibeler de eigen tijd in kunnen delen een positief effect zou kunnen hebben. Er is uitvraag gedaan hoe men het thuis werken daadwerkelijk ervaart. Uit deze uitvraag blijkt dat het thuiswerken in principe positief wordt ontvangen omdat er ook voordelen aan kleven. Wel wordt de mate waarin op dit moment thuisgewerkt wordt (de meeste mensen zijn noodgedwongen bijna volledig thuis aan het werk) als te veel ervaren en missen de
medewerkers de onderlinge contacten, zowel voor het werk als op sociaal gebied. De verwachting is wel dat ook nadat COVID-19 verdwenen is er in de toekomst door veel medewerkers gedeeltelijk thuis gewerkt zal worden.
3. Alle afdelingen ontvangen ondersteuning vanuit P&O, enerzijds door de consulenten en anderzijds door de beleidsmedewerkers. We werken aan de actualisatie van het P&O beleid.
Wat gaan we daarvoor doen in 2020?
Nr. Activiteiten
1.1 Verjonging van het personeelsbestand
1.2 Evaluatie Generatiepact en besluit over continuering 2.1 Implementatie voorstellen vanuit de vitaliteitsweken 2.2 Inzetten op terugdringen ziekteverzuim
3.1 Advies en ondersteuning aan de gehele organisatie op vlak van P&O 3.2 Ondersteuning van de werving- en selectieprocedures
3.3 Zorg dragen voor actueel, gedegen en pro-actief P&O-beleid
Wat hebben we daarvoor gedaan in 2020?
1.1 Er is aandacht voor het invullen van vacaturen door geschikte personen onder de 35 jaar.
1.2 Besluit genomen om Generatiepact niet te verlengen
2.1 De cursus stoppen met roken is afgerond, vers fruit wordt 2x per week beschikbaar gesteld. De pilot PMO/PSA voor de afdeling BCZ en de afdelingshoofden is in de 2de helft van 2020 opgestart.
2.2 De aanbesteding Arbodienst is afgerond. Het ziekteverzuim is gedaald, met name sinds de periode vanaf de coronacrisis.
52
3.1 De personeelsconsulten zijn gekoppeld aan afdelingen en ondersteunen de afdelingshoofden bij personele processen. De beleidsmedewerkers zijn diverse malen bij het DMO aangesloten voor inhoudelijke uitwerking van een aantal personele beleidsvraagstukken. Daarnaast ondersteunen zij bij lopende processen, zoals de voorbereiding op de mogelijke positionering van de toegang tot de jeugdhulp bij JenS per 1-4-2021.
3.2 De personeelsconsulenten en administratieve ondersteuning wordt bij iedere vacature geboden.
3.3 Diverse beleidsstukken op het gebied van Arbo zijn in concept gereed en kunnen op korte termijn in procedure gebracht worden.
Wat zijn de risico's?
r. Majeure risico’s Opgekomen 2020
1 Onvoldoende toekomstbestendig personeelsbestand
pm
2 Tekort op salarissen ivm raming max-1 Zie Programma 0 Zie Programma 0
Toelichting risico’s
1. indien gekwalificeerd personeel massaal uitstroomt i.v.m. pensionering en er is geen kennis- en ervaringsoverdracht naar nieuwe medewerkers voorzien dan gaat dit ten koste van de kwaliteit van de dienstverlening. Ook loopt daardoor de werkdruk bij de achterblijvende medewerkers op waardoor uitval dreigt met nog meer consequenties voor de dienstverlening.
2. Zie programma 0
Communicatie
Wat willen we bereiken?
Doelen
1. Communicatie verzorgen naar inwoners, media en stakeholders 2. Advisering en ondersteuning van bestuur en (beleids)afdelingen 3. Meer interactie met de inwoners bewerkstelligen via diverse platforms 4. Investeren op profilering, doorvoeren van herkenbaarheid en branding
AT
Wat hebben we bereikt?
1. We hebben onze communicatie via de diverse kanalen vormgegeven. Vanaf half maart is de focus komen te liggen bij crisiscommunicatie inzake corona. Dit legt fors beslag op de beschikbare capaciteit. Desondanks is de reguliere communicatie, op het maken en verspreiden van de Gemindezake na, ook gecontinueerd. In juli is een enquête uitgezet om de informatievoorziening door de gemeente te evalueren met onze inwoners.
2. Advisering en ondersteuning aan zowel college als ambtelijke organisatie hebben plaatsgevonden.
3. Persoonlijke communicatie via social media is in voorbereiding. In samenwerking met KCC wordt onderzocht welke media gebruikt kunnen gaan worden om de interactie te verhogen. Vragen die gesteld worden via de diverse mediakanalen worden beantwoord.
4. Het onderwerp profilering en branding heeft vanwege corona nog geen uitvoering gekregen.
AAN WE DAARVOOR DOEN IN 2017?
Wat gaan we daarvoor doen in 2020?
Nr. Activiteiten
1.1 Communicatie verzorgen of ondersteunen via papieren en digitale media 1.2 Contacten onderhouden met pers/media
2.1 Bestuur en afdelingen voorzien van gevraagd en ongevraagd advies
53
2.2 Informatie die opgehaald wordt uit diverse platforms delen met de vak-afdelingen ter ondersteuning van beleidsvorming
2.3 Vergroten van bewustwording bij collega’s van communicatieve mogelijkheden
3.1 Interactie via gewenste platforms mogelijk maken, beleggen bij de juiste functionarissen en monitoren
4.1 Adviseren en ondersteunen op vlak van profilering en monitoren van herkenbaarheid en branding
Wat hebben we daarvoor gedaan in 2020?
1.1 We zijn gestopt met publicaties in de Via Landgraaf per 1 januari 2020 vanwege de gewijzigde opzet van Mediahuis Limburg die de Via uitgeeft. In plaats daarvan is de Gemindezake gebruikt als maandelijks papieren medium. Daarnaast maken we gebruik van de digitale communicatiekanalen.
Vanwege de uitbraak van de coronacrisis heeft de focus vanaf half maart gelegen op crisiscommunicatie op dat vlak. De Gemindezake is tijdelijk niet uitgegeven en omgezet naar een vorm die gebruikt wordt ten behoeve van de genoemde crisiscommunicatie: de Gemindezake Actueel. Vanaf het najaar gaan we ook een digitale nieuwsbrief uitgeven. En vanaf oktober zal de reguliere Gemindezake weer uitgebracht worden.
1.2 In de eerste maanden van 2020 zijn maandelijks persgesprekken gevoerd. Vanaf de uitbraak van corona heeft dat in eerste instantie geen doorgang gehad en daarna selectief op onderwerp, om de groep aanwezigen beperkt te houden en tegelijkertijd wel voldoende aandacht te besteden aan de ontwikkelingen binnen de gemeente.
Daarnaast zijn alle persvragen opgepakt. In verband met corona is dat drukker geweest dan daarvoor.
2.1. Vanuit communicatie zijn de medewerkers gekoppeld aan afdelingen/beleidsvelden en dus ook aan portefeuillehouders om de adviesfunctie toegespitst uit te kunnen voeren.
2.2. Daar waar er signalen binnen komen via social media, door reacties op berichten, is dit gedeeld met de betreffende afdelingen en/of portefeuillehouders. Om dit nog veel meer te gaan borgen is een ‘newsroom’
opgestart waar collega’s wekelijks signalen met elkaar delen en waar nodig actie uitzetten.
2.3. Door de adviezen vanuit communicatie proberen we hier al slagen in te slaan. De bewustwording heeft echter nog ontwikkeling te maken. Nog te vaak is communicatie een sluitstuk in plaats van dat
communicatie als thema vanaf het begin een plek krijgt in ontwikkelingen.
3.1. In afstemming met portefeuillehouders en KCC wordt gebruik gemaakt van de diverse kanalen en wordt afgesproken wie via welke wijze best kan reageren. Er wordt een pilot voorbereid voor communicatie via messenger. Dit zal starten bij communicatie, maar indien positief zal dit binnen het KCC geborgd moeten worden. Vanwege corona kan echter nog geen prioriteit gegeven worden aan deze pilot.
4.1. Zoals reeds aangegeven heeft dit thema nog vrijwel geen aandacht gekregen vanwege de coronacrisis.