Ontwikkeling MED-­‐‑TV

Gepaard  met  de  ontwikkeling  van  dit  long  distance  nationalism  van  de  Koerden  ging  ook   de  ontwikkeling  van  de  Koerdische  journalistiek.  Met  als  summum  het  ontstaan  van  de   Koerdische   satelliettelevisie   zenders.   In   1995   werd   MED-­‐‑TV   opgericht,   het   eerste   Koerdisch  diaspora  tv-­‐‑station.  Hikmet  Tabak  was  een  van  de  oprichters  van  het  eerste   uur  van  MED-­‐‑TV,  hij  staat  tevens  model  voor  de  Koerdische  politieke  vluchtelingen  die  in  

de  jaren  80  en  90  naar  West-­‐‑Europa  kwamen.  Hij  ontvluchte  zijn  woonplaats  in  Turks   Koerdistan  na  elf  jaar  te  hebben  vastgezeten  als  politiek  gevangene,  en  begon  eenmaal   deel  van  de  diaspora  hier,  deze  zelfde  diaspora  in  contact  te  brengen  met  politiek  maar   vooral  cultuur  nationalisme  (Ryan,  1997).  Voor  advies  aangaande  de  oprichting  van  de   zender  klopte  de  eerste  groep  journalisten  en  producenten  van  MED-­‐‑TV  aan  bij  British   Telecom.  En  de  uiteindelijke  naam  werd  een  afkorting  van  het  woord  Medes,  het  volk   waar  de  Koerden  van  af  stammen,  en  die  wel  hun  eigen  staat  bezaten.  Het  doel  van  de   zender   was   om   naar   eigen   woorden;   het   verdwijnen   van   de   Koerdische   cultuur   en   samenleving  een  halt  toe  te  roepen.  "[T]o  develop  Kurdish  culture  and  language,  and  to   provide  communication  for  the  Kurds"  (Ryan,  1997.  P:1)  

De  eerste  structuur  zat  als  volgt  in  elkaar.  “Roj  NV  was  set  up  to  make  the  actual   programs,  with  MED  Broadcasting  remaining  as  the  parent  company.  A  contract  was  signed   with  France  Telecom  for  one  year  on  the  Eutelsat  satellite.  Although  its  production  facilities   are   in   Belgium,   the   station   was   licensed   in   London   (where   it   has   its   corporate   headquarters),  which  means  that  it  is  regulated  by  the  Independent  Television  Commission   (ITC).  The  ITC  requires  strict  standards  of  impartiality  and  precludes  control  of  a  station  by   any  political  body.  MED-­‐‑TV's  staff  repeatedly  trumpet  the  clean  bill  of  health  the  ITC  has   given  the  station.”  (Ryan,  1997.  P:2)  

In   mei   1995   begon   MED-­‐‑TV   met   drie   uur   per   dag   te   zenden,   en   breidde   haar   programmering   al   gauw   uit.   Er   werd   nieuws,   documentaires,   series,   films,   discussieprogramma’s,  muziek  en  live  nieuwsgesprekken  uitgezonden,  allemaal  met  de   Koerdische  kijker  als  doelgroep.  In  die  jaren  benadrukte  MED-­‐‑TV  zelf  ook  met  klem  haar   internationale  karakter:  “Whilst  MED-­‐‑tv  is  based  in  central  Londen,  the  vast  majority  of   production  work  is  undertaken  in  Europe:  its  main  production  center  is  in  Belgium  with   studios   in   Moscow   and   Stockholm”   (MED-­‐‑tv   1996).   Dit   beeld   van   een   internationale   of   beter   verwoord   transnationale   gemeenschap   wordt   ook   door   Hassanpour   (1995)   bevestigd,  MED-­‐‑TV  is  volgens  hem  het  eerste  geval  waar  een  volk  zonder  staat,  toegang   heeft   tot   transnationale   televisie.   MED-­‐‑TV   heeft   veel   meer   aandacht   gekregen   dan   STERK-­‐‑TV  ooit,  omdat  hetgeen  wat  er  gebeurde  nieuw  was,  niet  langer  kon  de  staat  zoals   met  kabeltelevisie  het  geval  is  censureren  in  het  tv-­‐‑aanbod.  Door  de  ontwikkelingen  op   gebied  van  satelliet  tv  was  het  nu  voor  het  eerst  mogelijk  ongecensureerde  tv  te  kijken  in   landen  waar  dit  niet  was  toegestaan.  De  enige  voorwaarde  is  dat  de  financiële  middelen   van  de  ontvanger  toereikend  genoeg  zijn  om  een  satelliet  schotel  aan  te  schaffen.  

Door  MED-­‐‑TV  werd  nu  voor  het  eerst  Koerdische  televisie  de  Turkse  natiestaat   ingestraald,  dit  werd  door  de  Turkse  staat  als  zeer  problematisch  beschouwd  aangezien   zij   nog   steeds   heftig   assimilatie   beleid   voerde.   De   Turkse   regering   reageerde   dan   ook   direct  op  deze  “schending”  van  de  soevereiniteit  van  de  landsgrenzen.  Uit  Kanie  (1995)   vallen   de   volgende   eerste   reacties   van   de   Turkse   staat   te   ontwaren:   “De   Turkse   staat   deponeerde   al   voor   de   eerste   uitzending   een   officiële   aanklacht   en   waarschuwing   bij   de   Britse  regering,  waarin  de  minister  van  buitenlandse  zaken  Erdal  Inonu  de  Britse  regering   vroeg   om   “necessary   measures   against   it   ”   te   ondernemen   (Hürriyt,   26   april   1995).   “In   addition   to   complaining   to   the   foreign   office,   Turkish   embassy   officials   in   London   have   written   to   the   Independent   Television   Commission   to   express   concern”   (The   Daily   Telegraph,  23  mei  1995).  Uitzending  in  het  Koerdisch  is  in  Turkije  verboden,  daarom  werd   deze  Koerdische  manoeuvre  vanuit  Europa  door  Turkije  als  een  schending  van  de  Turkse   wet  beschouwd.  Volgens  Turkije  gaat  uitzending  in  het  Koerdisch  vanuit  Europa  “against   the  European  conventions  on  television  and  human  rights,  because  it  stirs  up  racial  hatred   and  is  against  the  territorial  integrity  of  Turkey”  (Reuters  wire  report,  15  mei  1995).”     Dit   was   de   internationale   reactie   van   de   Turkse   staat,   in   Turkije   zelf   werd   de   kwestie   minder   diplomatiek   behandeld.   Satelliet   schotels   werden   op   grote   schaal   vernietigd  door  de  staat,  mensen  die  in  cafés  naar  MED-­‐‑TV  keken  werden  opgepakt  en  in   Europa  probeerde  de  Turkse  staat  via  haar  Turkse  diaspora  de  staten  waarin  zij  woonden   te  beïnvloeden.  Door  aangifte  te  doen  tegen  de  uitzendingen  van  MED-­‐‑TV.  Hassanpour   (1997)  verhaald  van  soortgelijke  activiteiten  van  de  Turkse  staat  in  een  poging  MED-­‐‑TV   het  zwijgen  op  te  leggen.  Daarnaast  werden  in  Turkije  grote  installaties  opgetrokken  om   de  satellietsignalen  te  verstoren  en  te  voorkomen  dat  mensen  deze  konden  ontvangen.    

  Interessant  is  dat  Kanie  (1995)  en  Hassanpour  (1997)  beiden  enthousiast  over  de  

weerbaarheid  van  MED-­‐‑tv  en  de  vergeefse  acties  van  de  Turkse  staat.  Beiden  schrijven   hun   positieve   houding   toe   aan   het   feit   dat   MED-­‐‑TV   een   onderdeel   van   de   globaliseringstrend  is  en,  en  dus  buiten  het  directe  gezag  van  de  natiestaat  valt,  waar  zij   niet   lijflijk   aanwezig   is.   Toch   bleek   tot   op   zekere   hoogte   het   vermoeden   van   Kanie   en   Hassanpour  geen  waarheid  te  worden.  De  Turkse  staat  slaagde  er  toch  in  MED-­‐‑TV  in  haar   originele  vorm  uit  de  lucht  te  halen  doormiddel  van  diplomatische  druk  en  gebruik  van   de  Engelse  wetgeving.    

De   regelgeving   aangaande   de   eerdergenoemde   ITC   is   hier   cruciaal   in   geweest.   Deze   stelt   strikte   standaarden   wat   betreft   politieke   onpartijdigheid   van   zenders   en  

verbied  de  controle  van  een  zender  door  een  politiek  lichaam.  Op  23  april  1999  bleek  dit   een  probleem  te  worden.  4  jaar  na  het  openen  en  floreren  van  de  zender  werd  zij  in  de   ban  gedaan  door  de  ITC  (Merrifield,  2005).