Hoofdnorm:
De coördinerend minister dient voldoende invulling te geven aan zijn coördinerende rol, zodat de invulling van het beleid door betrokken ministers zodanig is dat de door het kabinet beoogde doelen (ook die in internationaal verband zijn aangegaan) kunnen worden bereikt.
Deelnormen:
• De coördinerend minister van VROM dient te beschikken over instrumenten om zijn coördinerende taak waar te maken en deze te gebruiken wanneer nodig;
• De coördinerend minister van VROM dient de informatievoorziening zodanig te hebben opgezet dat hij die informatie verkrijgt over het beleid van de andere betrokken ministeries die hij in het kader van zijn coördinerende taak nodig heeft.
Doelformulering
Hoofdnorm:
De formulering van doelen moet zodanig zijn dat ze een richtsnoer voor de uitvoering vormt en tevens het vaststellen van het doelbereik mogelijk maakt.
Deelnormen:
• Doelformulering is SMART: specifiek, meetbaar, afgesproken, realistisch en tijdgebonden;74
– Specifiek: Doelen zijn zo concreet mogelijk gericht op een bepaalde sector;
– Meetbaar: Later moet vast te stellen zijn of het doel gehaald is.
Onderdeel kan een nulmeting zijn;
– Afgesproken: expliciet gemaakt in Kamerstukken;
– Realistisch: de doelen moeten zodanig zijn gekozen dat ze bereikt kunnen worden bij plausibele scenario’s voor de exogene varia-belen;
– Tijdgebonden: einddoel op vastgestelde datum met periodieke tussendoelen opdat vastgesteld kan worden of men op het juiste spoor zit.
• De doelen dienen consistent te zijn: Het ene doel dient het andere niet uit te sluiten. De doelgroep van het beleid dient duidelijk gedefinieerd te zijn.
Beleidsvoorbereiding
Hoofdnorm:
Het beleid dient voldoende onderbouwd te zijn. De in de beleids-voorbereiding gehanteerde informatie moet betrouwbaar zijn.
Deelnormen:
• Er dient sectoraal een probleemanalyse te zijn waaruit onder andere de bijdrage van de sector aan het klimaatprobleem blijkt, evenals de technische mogelijkheden tot verlaging van de emissies en de mogelijkheden tot sturing;
• De maatregel dient te zijn onderbouwd met een probleemanalyse, een beleidstheorie, een ex-ante-evaluatie waaruit de verwachte effecten
74Bouckaert, G e.a., (1997): Handboek Doel-matigheidsanalyse Prestaties begroten, Minis-terie van de Vlaamse Gemeenschap en Ver-volmakingscentrum Overheidsmanagement en Beleid (Katholieke Universiteit Leuven), Depotnummer D/1997/3214/097.
(afgezet tegen relevante alternatieven) en eventuele neveneffecten blijken, en een kosteneffectiviteitanalyse;
• De betrouwbaarheid van de gehanteerde informatie voor de probleem-analyse en beleidstheorie, is afhankelijk van totstandkoming, inhoud en kwaliteit van de informatie.
– Totstandkoming: onafhankelijke validatie, robuustheid, afgewogen, kwaliteit invoergegevens;
– Inhoud: relevant, volledig, juist en actueel;
– De beleidsinformatie dient te voldoen aan de volgende kwaliteits-eisen: bruikbaarheid, methodische kwaliteit, technische kwaliteit (zie verder).
Beleidsuitvoering
Hoofdnorm:
Tijdens de uitvoering dient informatie beschikbaar te zijn over de prestaties van het beleid. De verantwoording dient zodanig te zijn dat de uitvoering controleerbaar is.
Deelnormen:
• De uitvoeringsinformatie is periodiek, tijdig en juist;
• De wijze van de monitoring en de frequentie ervan moet zijn
afgestemd op de betreffende beleidsmaatregel, de mogelijkheden van bijsturing en op de gestelde doelen;
• Er moet sprake zijn van aansluiting bij de gestelde doelen (gebruik van zelfde maateenheden);
• De informatie moet toegankelijk zijn.
Prestaties en effecten
Hoofdnorm:
Er dient inzicht te zijn in de mate waarin de geplande prestaties en effecten al dan niet bereikt worden en wat, bij achterblijvende resultaten, hiervan de oorzaken zijn. Ook dien er inzicht te zijn in de kosteneffecti-viteit.
Deelnormen:
• De beleidsinformatie dient zodanig te zijn dat er inzicht is in de mate waarin de beoogde prestaties en effecten geleverd zijn. Als deze zijn uitgebleven dan dient een verklaring gezocht te zijn, waarin ingegaan is op de endogene en exogene factoren;
• De volledige verantwoordingsketen moet er zijn en gecontroleerd worden. Daarvan dienen rapportages te zijn, bij voorkeur inclusief vaststelling van genomen maatregelen en feitelijke emissies;
• Er dient inzicht te zijn in het optreden van (positieve en negatieve) neveneffecten;
• Er dient inzicht te zijn in de kosteneffectiviteit van het beleid: niet alleen kosten van de overheid maar, indien mogelijk, tevens naar die van de geadresseerde en totale maatschappelijke kosten.
Normen kwaliteit beleidsinformatie
(Bron: Hafir A5.5 en Regeling Prestatiegegevens en Evaluatieonderzoek, Ministerie van Financiën, 2001)
Bruikbaarheid:
• Het gebruiksdoel van de evaluatie dient duidelijk opgenomen te zijn in het rapport;
• De conclusies dienen inhoudelijk aan te sluiten bij het geformuleerde gebruiksdoel;
• De aanbevelingen dienen aan te sluiten bij de conclusies;
• De aanbevelingen dienen binnen de invloedsfeer van betrokken actoren te vallen.
Methodisch-technische kwaliteit:
• De evaluatie dient een doelstelling en/of een probleemstelling te bevatten;
• De evaluatie dient onderzoeksvragen te bevatten;
• De bevindingen dienen een antwoord te geven op de geformuleerde onderzoeksvragen;
• De conclusies dienen aan te sluiten bij de bevindingen;
• De conclusies dienen aan te sluiten bij doel- en probleemstelling;
• De evaluatie dient te beschrijven welke normen gehanteerd zijn;
• Indien in de analyse een selectie is gemaakt, dan dient deze selectie voldoende onderbouwd te zijn;
• De evaluatie dient aandacht te besteden aan de betrouwbaarheid en validiteit van de metingen;
• De evaluatie dient voldoende duidelijk aan te geven hoe de gegevens zijn verwerkt en geanalyseerd.
Werkwijze beoordeling kwaliteit beleidsinformatie
• Voor elk document is een checklist ingevuld met vragen die een antwoord geven op de bovengenoemde items;
• De antwoorden zijn per onderdeel (bruikbaarheid, technische kwaliteit, methodische kwaliteit) geaggregeerd tot een oordeel;
• De oordelen per onderdeel zijn geaggregeerd tot een totaaloordeel voor het betreffende document (goed, redelijk, matig, slecht);
• De totaaloordelen zijn opgenomen in het rapport.