Gemeente Asten
2 Natuurwetgeving en -beleid
2.1 Algemeen
De natuurwet- en regelgeving kent twee sporen, namelijk een soortgericht spoor (Flora- en faunawet) en een gebiedsgericht spoor (Natuurbeschermingswet 1998). De Flora- en faunawet richt zich op de bescherming van soorten en de Natuurbeschermingswet 1998 op de bescherming van gebieden. Met de Flora- en faunawet en de Natuurbe-schermingswet 1998 is de Europese Vogel- en Habitatrichtlijn in nationale wetgeving geïmplementeerd.
2.2 Flora- en faunawet
Het doel van de Flora- en faunawet is het in stand houden van de inheemse flora en fauna. Vanuit deze wet is bij ruimtelijke ingrepen de initiatiefnemer verplicht op de hoogte te zijn van de mogelijk voorkomende beschermde natuurwaarden binnen het projectgebied. De Flora- en faunawet gaat uit van het 'Nee, tenzij'-principe. Bepaalde handelingen, waaronder ruimtelijke ingrepen, waarbij beschermde soorten in het ge-ding zijn, zijn slechts bij uitzondering en onder voorwaarden mogelijk.
Voor een uitgebreide algemene beschrijving van de Flora- en faunawet wordt verwezen naar bijlage 1.
2.3 Ecologische Hoofdstructuur en Natuurbeschermingswetgebieden
De Ecologische Hoofdstructuur (EHS) is de kern van het natuurbeleid. De EHS is in pro-vinciale structuurvisies uitgewerkt. Ruimtelijke plannen van gemeenten moeten hier-aan worden getoetst. Natura 2000-gebieden, Beschermde Natuurmonumenten en wet-lands zijn beschermd via de Natuurbeschermingswet 1998 en hebben derhalve een wettelijke status. In of in de nabijheid van de EHS en Natuurbeschermingswetgebieden geldt het ‘Nee, tenzij’- principe. In principe zijn er geen ontwikkelingen toegestaan als deze ontwikkelingen de wezenlijke kenmerken of waarden van het gebied aantasten.
Voor een uitgebreide algemene beschrijving van de Natuurbeschermingswet en de Eco-logische Hoofdstructuur wordt verwezen naar respectievelijk bijlage 2 en 3.
Quickscan flora en fauna, Gezandebaan 29 te Heusden Gemeente Asten
Croonen Adviseurs
4
Quickscan flora en fauna, Gezandebaan 29 te Heusden Gemeente Asten
Croonen Adviseurs
5
3 Gebiedsbeschrijving
3.1 Huidige situatie
In onderstaande figuur 2 is door middel van rode lijnen de afbakening van het plange-bied weergegeven.
Aan de westzijde van het plangebied ligt visvijver De Witte Bergen. Aan de noordkant ligt een manage en aan de oostzijde loopt de Gezandebaan met rechts daarvan een golfbaan. Op de locatie zijn een woonhuis en enkele schuren aanwezig. Het overige ter-rein is in agrarisch gebruik en momenteel bebouwd met aardappelen. Een deel wordt gebruikt als paardenwei (zie figuur 3 voor een impressie van het plangebied).
Figuur 2: Begrenzing plangebied (www.bingmaps.nl, 2010)
Quickscan flora en fauna, Gezandebaan 29 te Heusden Gemeente Asten
Croonen Adviseurs
6
1
3
5
2
4
6
Figuur 3: Impressie plangebied. 1: binnenzijde schuur 1, 2: vooraanzicht schuren 2,3 en 4, 3: binnenzijde schuur 2, 4: binnenzijde schuur 4, 5: schuur 5, 6: aardappelveld (Croonen Adviseurs, 2010)
Quickscan flora en fauna, Gezandebaan 29 te Heusden Gemeente Asten
Croonen Adviseurs
7
3.2 Ligging ten opzichte van beschermde gebieden Natuurbeschermingswet
Op ongeveer 2 km ten zuidoosten van het plangebied ligt het Natura 2000-gebied Groote Peel. Dit gebied is tevens aangemerkt als wetland.
Ecologische Hoofdstructuur
De bossen die om de visvijver De Witte Bergen ligt zijn aangewezen als Ecologische Hoofdstructuur (EHS). Het plangebied zelf maakt geen deel uit van de EHS (figuur 4), maar is wel aangemerkt als attentiegebied EHS. Dat houdt in dat er op die locatie geen bestemmingen aangewezen wordt of regels vastgesteld die fysieke ingrepen mogelijk maken met een negatief effect op de waterhuishouding van de hierbinnen gelegen EHS.
3.3 Toekomstige situatie
De ruimtelijke ontwikkeling bestaat uit de realisatie van een camping met een gevari-eerd aanbod aan kampeermogelijkheden (figuur 5). Daarbij zal het woonhuis behou-den blijven. De rest van de aanwezige bebouwing (5 schuren) wordt gesloopt.
Camping de Gezande baan wordt een impuls voor de gewenste hoogwaardige toeristi-sche/recreatieve ontwikkeling, die zal bijdragen aan het versterken van de recreatieve samenhang in het gebied en waarbij rekening wordt gehouden met de landschappelij-ke waarden. Een belangrijk aspect hierbij is een hoogwaardige landschappelijlandschappelij-ke inpas-sing en invulling: 46% van het plangebied wordt bos en/of houtinpas-singel. Tevens wordt gestreefd naar beperkte belasting van het recreatiebos Witte Bergen, middels een be-scheiden toegang vanuit de camping naar het bos en een wandelroute binnen het groen van de camping zelf.
Figuur 4: Ligging EHS ten opzichte van de planlocatie (in rode cirkel).
Quickscan flora en fauna, Gezandebaan 29 te Heusden Gemeente Asten
Croonen Adviseurs
8
Figuur 5: toekomstig ontwerp Camping De Gezande Baan (Croonen Adviseurs, 12 april 2010)
Quickscan flora en fauna, Gezandebaan 29 te Heusden Gemeente Asten
Croonen Adviseurs
9
4 Methode
4.1 Literatuurstudie
Allereerst heeft er een literatuurstudie plaatsgevonden om na te gaan welke biotopen en daaraan verbonden (strikt beschermde) soorten in het plangebied worden verwacht.
Via de website natuurloket.nl heeft een eerste verkenning plaatsgevonden van aanwe-zige soorten in het kilometerhok waarin het plangebied ligt.
Er is nagegaan of er roekenkolonies aanwezig zijn in de buurt van de planlocatie door middel van de roekenkaart van de provincie Noord-Brabant.
Tevens is de website florafaunacheck.nl geraadpleegd om te kijken welke plantensoor-ten in poplantensoor-tentie voor zouden kunnen komen op de planlocatie. De poplantensoor-tentiële planplantensoor-ten- planten-soorten zijn vervolgens gecheckt op planten-soortenbank.nl voor hun aanwezigheid in of nabij de planlocatie.
Daarnaast is de cd ‘Rekening houden met Habitatrichtlijnsoorten in Noord-Brabant’ ge-raadpleegd.
Met behulp van landelijke verspreidingsatlassen is nagegaan of in het verleden strikt beschermde soorten zijn aangetroffen in of nabij het plangebied. Deze atlassen maken veelal gebruik van atlasblokken (5 x 5 kilometer). De soortgegevens hebben daarom betrekking op de regio en niet specifiek op het onderzoeksgebied. Exacte locaties of datering van de waarnemingen zijn niet bekend.
De website www.waarneming.nl is daarnaast eveneens geraadpleegd. Een groot aantal amateurs kan op deze website natuurwaarnemingen kwijt. De site wordt redelijk goed gecontroleerd door middel van collegiale toetsing. Soortwaarnemingen via deze bron zijn derhalve redelijk betrouwbaar, maar kunnen moeilijk geverifieerd worden. Wel kunnen deze waarnemingen een beeld geven van mogelijke soorten in de regio. Waar-nemingen zijn, in tegenstelling tot atlassen, tot op de exacte locatie te herleiden.
4.2 Veldbezoek
Op basis van een eenmalig veldbezoek is de geschiktheid van het onderzoeksgebied voor de verwachte soorten/soortgroepen beoordeeld. Het veldbezoek is afgelegd door een ecoloog van Croonen Adviseurs op 13 september 2010. Het gaat hier om een des-kundigenoordeel op basis van de fysieke gesteldheid van het terrein (biotopenonder-zoek). Daarnaast zijn de aangetroffen belangwekkende soorten opgetekend.
Quickscan flora en fauna, Gezandebaan 29 te Heusden Gemeente Asten
Croonen Adviseurs
10
Quickscan flora en fauna, Gezandebaan 29 te Heusden Gemeente Asten
Croonen Adviseurs
11
5 Onderzoeksresultaten
5.1 Literatuurstudie
Uit een eerste verkenning door middel van het natuurloket is geconstateerd dat in het kilometerhok waarin de locatie ligt (X:181; Y:374) (strikt) beschermde soorten zijn aan-getroffen in de soortgroepen: vogels, zoogdieren en dagvlinders. Het overgrote deel van de soortgroepen is echter slecht of zelfs geheel niet onderzocht, waardoor het natuur-loket beperkt inzicht biedt in mogelijk aanwezige beschermde soorten.
De roekenkaart van de provincie Noord-Brabant laat geen roekenkolonies zien in de omgeving van de planlocatie.
Op de site waarneming.nl (2009-2010) worden de volgende waarnemingen vermeld voor het plangebied of de directe omgeving (Flora- en faunawetsoorten): ijsvogel en zwarte roodstaart.
Via de websites florafaunacheck.nl en soortenbank.nl kwamen de volgende planten-soorten naar voren: kleine zonnedauw, klokjesgentiaan en ronde zonnedauw.
De cd ‘Rekening houden met Habitatrichtlijnsoorten in Noord-Brabant’ geeft voor het grondgebied van de gemeente Asten de volgende soorten: kamsalamander, heikikker, poelkikker, rugstreeppad, gladde slang, vleermuizen en drijvende waterweegbree.
Uit de landelijke en provinciale verspreidingsinformatie uit atlassen (5 x 5 kilometer-hok) blijkt dat in of nabij het plangebied in het verleden diverse beschermde soorten zijn aangetroffen. Dit betreft onderstaande algemene (tabel 1 Flora- en faunawet) en/of zwaarder beschermde (tabel 2 en 3 Flora- en faunawet) soorten. Vogels zijn on-derverdeeld in jaarrond beschermde soorten (categorie 1-4) en niet jaarrond be-schermde soorten (categorie 5).
— Vogels
Categorie 1-4 (jaarrond beschermd): havik, sperwer, buizerd, kerkuil, steenuil, rans-uil, gierzwaluw, grote gele kwikstaart en huismus
Categorie 5: torenvalk, bosuil, groene specht, zwarte specht, grote bonte specht, kleine bonte specht, boerenzwaluw, huiszwaluw, zwarte roodstaart, gekraagde roodstaart, tapuit, grauwe vliegenvanger, zwarte mees, pimpelmees, koolmees, boomkruiper, ekster, zwarte kraai, spreeuw
Quickscan flora en fauna, Gezandebaan 29 te Heusden Gemeente Asten
Croonen Adviseurs
12
— Zoogdieren
Algemeen: bosmuis, dwergmuis, egel, veldmuis, woelrat, ree, bunzing, wezel, her-melijn, vos, mol, huisspitsmuis, bosspitsmuis, konijn, haas
Zwaarder beschermd: eekhoorn, gewone dwergvleermuis, ruige dwergvleermuis, rosse vleermuis, bosvleermuis, laatvlieger, gewone grootoorvleermuis, grijze groot-oorvleermuis, watervleermuis, meervleermuis, franjestaart, ingekorven vleermuis, baardvleermuis, Brandt’s vleermuis
— Reptielen
Zwaarder beschermd: levendbarende hagedis en gladde slang
— Amfibieën
Algemeen: kleine watersalamander, gewone pad, bruine kikker en bastaardkikker Zwaarder beschermd: Alpenwatersalamander, heikikker en poelkikker
— Vlinders
Zwaarder beschermd: heideblauwtje
— Vissen
N.v.t., want er zijn geen waterlopen aanwezig op de planlocatie.
— Flora
Zwaarder beschermd: drijvende waterweegbree, groenknolorchis en klokjesgenti-aan
Uit andere soortgroepen zijn geen beschermde soorten zoals genoemd in tabellen 1, 2 en 3 van de Flora- en faunawet aangetroffen.
Op basis van de beschikbare literatuurgegevens kan dus worden vastgesteld dat het terrein een potentiële habitat biedt voor enkele licht beschermde soorten (tabel 1-soorten) en voor strikter beschermde vogels, zoogdieren, reptielen, amfibieën, vlinders, vissen en flora.
5.2 Veldbezoek
Op 13 september 2010 bij 19ºC en bewolkt weer is een eenmalig veldbezoek aan het plangebied afgelegd door een ecoloog van Croonen Adviseurs. Naast directe waarne-mingen kan aan de hand van de aangetroffen biotopen een beeld worden geschetst van de aanwezige beschermde soorten. Dit is noodzakelijk omdat enkele seizoensge-bonden soorten flora en fauna mogelijk niet kunnen worden waargenomen. Aan de hand van de aangetroffen biotoop en habitatvoorkeur(en) kunnen echter wel indicaties worden gegeven van het mogelijk voorkomen van deze soorten in het ontwikkelingsge-bied.
Op de locatie zijn een vijftal schuren aanwezig (zie figuur 6). Schuur nummer 1 is een stenen schuur met golfplaten dak. Aan de zijkant zijn ventilatiespleten aanwezig.
Quickscan flora en fauna, Gezandebaan 29 te Heusden Gemeente Asten
Croonen Adviseurs
13
Die zijn echter te laag om voor vleermuizen als invliegroute te dienen. Vanwege het golfplaten dak is deze schuur ook niet geschikt als verblijfplaats voor vleermuizen. De daken zijn te glad en het klimaat onstabiel. Ook zijn er geen uilen of sporen die duiden op de aanwezigheid van uilen aangetroffen.
Schuur 2 is opgetrokken uit betonplaten met houtbetimmering, golfplaten dak en heeft aan de voor en achterzijde openingen zitten die mogelijk als invliegopening door uilen gebruikt zouden kunnen worden. De opening aan de achter(west)zijde is echter afge-dicht met plastic. De openingen komen uit op een zolder, die echter niet betreden kon worden (instortingsgevaar). Er zijn geen sporen aangetroffen of geluiden gehoord die duiden op de aanwezigheid van uilen. Ook is bij betreding van de schuur niets gehoord dat wees op het (in paniek) wegvliegen van een uil.
Deze schuur is niet geschikt bevonden voor vleermuizen. Net als schuur 1 heeft het een golfplatendak en er is geen isolatiemateriaal aanwezig waarachter vleermuizen kunnen wegkruipen.
Schuur 3 is net als schuur 2 opgetrokken uit betonplaten, met houtbetimmering en golfplaten dak. Er zijn geen invliegopeningen in de muren. Wel twee ventilatiekokers in het plafond. Daar kunnen uilen of vleermuizen echter niet door naar binnen.
Schuur 4 is een open schuur die dient als paardenstal. Er is een kleine hooizolder aanwezig. Er waren echter geen sporen aanwezig die duiden op de mogelijke aanwe-zigheid van uilen.
1 2
3 4
5
Figuur 6: Nummering schuren.
Quickscan flora en fauna, Gezandebaan 29 te Heusden Gemeente Asten
Croonen Adviseurs
14
Schuur 5 ligt ten westen van schuur 1 en verkeert in vervallen staat. Het is een lage houten schuur met dakpannen. Er zijn geen sporen die duiden op de aanwezigheid van vleermuizen of uilen.
In of aan de schuren zijn geen (oude) nesten van vogels aangetroffen. Volgens de be-woner/initiatiefnemer heeft hij die ook niet gezien. Wel heeft er een zwaluwnest geze-ten aan het woonhuis.
De bewoner/initiatiefnemer liet weten dat een locale vogelaar had laten weten dat er een ‘uiltje’ was gezien op het dak van een van de schuren. Dit zal dan waarschijnlijk een steenuiltje zijn geweest. Er zijn geen aanwijzingen gevonden die erop duiden dat er steenuilen broeden in een van de schuren.
Quickscan flora en fauna, Gezandebaan 29 te Heusden Gemeente Asten
Croonen Adviseurs
15