Medisch materiaal

In diverse kuilen werden glazen recipiënten teruggevonden die in direct verband staan met het hospitaal. Hoofdzakelijk kuil S17 leverde heel wat materiaal op. Zo werden twee kleine witte cilindervormige flesjes teruggevonden met een hoogte van 6,3cm en een maximale dikte van 2,5cm. De bodem draagt een stempel ‘M ½ OZ’ (=14,78 ml) wat wijst op Britse makelij. Ook een klein cilindervormig Iodineampulletje36 behoort tot de vondsten, waarvan ook één gevonden werd in de kuil S19. Een dergelijk ampulletje had elke Britse soldaat op zak en de bloedrode vloeistof (Iodine) diende als ontsmettingsmiddel. De ampulletjes bleken in beide gevallen gebruikt te zijn, getuige hiervan zijn de afgebroken uiteinden die men moest afkraken om de ampul te gebruiken. De ampullen meten minstens 4cm en zullen vermoedelijk ook oorspronkelijk 5cm lang zijn. De diameter bedraagt 1cm. Naast deze vondsten werd nog een groenkleurige cilindervormige Britse inktpot teruggevonden samen met de kurken stop. Het flesje meet 6,8cm hoog met een diameter van 5,1cm. Hoewel dit niet direct als medisch beschouwd kan worden, dienden de inkt wellicht voor het noteren van de verwondingen en de toegepaste medische verzorgingen. Als laatste werd in de kuil de resten van een witte cilindervormige fles aangetroffen met een grote opening. De functie is onduidelijk maar kan als medisch bestempeld worden. Ook in de latrinekuil S40 werd een inktpotje teruggevonden. In dit geval betreft het een wit rechthoekig potje met een lengte van 5cm op een breedte van 4,4cm. De hoogte bedraagt 5,2cm. Bovenaan naast de aanzet van de hals werden twee geultjes voorzien waarop de inktpennen konden rusten. In de latrinekuil S41 werd een wit cilindervormig flesje aangetroffen dat sterk vergelijkbaar is

36 Een dergelijk ampulletje werd recentelijk ook teruggevonden bij een proefsleuvenonderzoek uitgevoerd in Poperinge in de Diepemeers. Hier bleek het ampulletje nog gevuld te zijn met de bloedrode Iodine. Het ampulletje was 5cm groot en woog 3 g (BRADT e.a., 2012 (b)).

met de twee flesjes uit spoor S17 maar dan groter. Het flesje is 9cm hoog met een maximale diameter van 3cm. Er werden geen stempels aangebracht, maar vermoedelijk bedraagt de inhoud 1 OZ (=29,57 ml). In kuil S17 kwam een smalle en kleine kurken stop aan het licht die mogelijk deze witte cilindervormige flesjes afsloot. In kuil S19 werden drie donkerrode rechthoekige glazen plaatjes opgediept. Ze meten 8 op 3,4cm met een dikte van 2,5mm. Hun functie is echter onduidelijk, maar ze kunnen mogelijk als medische slijpplaatjes geïnterpreteerd worden. Bij het verdiepen van het maaiveldniveau naar het eerste vlak werd langsheen de noordoostelijke profielwand ter hoogte van barak 5 een zevental kobaltblauwe glazen fragmentjes teruggevonden die duidelijk tot één medisch flesje behoren. Er kunnen nog enkele letters waargenomen worden: ‘AKEN’. Normaal bestaat het volledige opschrift uit ‘Not to be taken’. Het flesje37

was vermoedelijk een 9,3cm hoog, voorzien van verticale groeflijnen en rechthoekig van opbouw. In de houten kist S64 werd een sterk gefragmenteerde witkleurige cilindervormige glazen ampul teruggevonden. De ampul is minstens 7,5cm groot en meet 2,5cm in diameter. In de kuil S21 werd een cirkelvormige glazen deksel teruggevonden met centraal de afbeelding van een kroon (cfr. figuur 131). Het deksel meet 7,5cm in diameter met een dikte van 11mm. Het deksel bevond zich bovenop een cilindervormige steriliseerbokaal (ca. 20cm hoog) van het Britse merk ‘Crown’ waarin steriele verbanden werden bewaard. Deze verbanden waren in een speciale vloeistof gedrenkt en dienden specifiek voor de verzorging van soldaten die gifgasverwondingen hadden opgelopen.

De meest opmerkelijke vondst is een witkleurige glazen bedpan teruggevonden in een afvalkuil gelegen tussen de barakken 1 en 2. Dit voorwerp wijst direct in de richting van de medische sector en is één van de belangrijkste vondsten die aanwijzingen geven van de aanwezigheid van een hospitaal binnen het onderzoeksgebied. Als laatste werden in enkele kuilen nog witkleurige glasfragmenten teruggevonden die mogelijk aan medische recipiënten toebehoren. Zo werden in de latrinekuil S41 tientallen kleine fragmenten aangetroffen van een cilindervormig en niet nader te bepalen glazen flesje met een wanddikte van 1mm en een rechtopstaande wand van minstens 6,3cm. Op basis van een deel van de rand kan de diameter op ca. 5cm vastgelegd worden. In latrinekuil S18 werden drie randfragmenten teruggevonden die tot 1 individu behoren. Op basis van de rand bedraagt de bovendiameter 10cm. De fragmenten lopen vanaf de rand licht schuin naar binnen toe. Mogelijk gaat het hier om de bovenrand van een witkleurige bedpan. In kuil S21 werden verschillende witkleurige glasfragmentjes opgediept die vermoedelijk

37 Een gelijkaardige en volledig flesje werd recentelijk in een afvalkuil aangetroffen bij een proefsleuvenonderzoek in Watou aan de Douvieweg en bleek te dateren tussen de 2de helft van 1917 en het einde van de oorlog (BRADT e.a., 2012 (a)).

tot één of meerdere grotere ampullen behoren. De wanddikte van beide bedraagt 1mm. In kuil S17 werd een groot fragment van een klein afgerond rechthoekig witkleurig flesje teruggevonden dat bovenaan gesloten moest worden met een draaistop. De functie is echter onduidelijk en niet met zekerheid als medisch te bestempelen. Op basis van het fragment waarbij de overgang van de rand, de wand en de aanzet naar de bodem zichtbaar is, kan de hoogte en diameter vastgelegd worden op respectievelijk ca. 5,3 en 4,8cm.

Figuur 94: Ensemble van medisch materiaal en inktpotjes uit diverse afvalkuilen.

Figuur 95: Iodineampul aangetroffen in een kuil bij een proefsleuvenonderzoek in Poperinge in de Diepemeers.

Figuur 96: Kobaltblauw en groenkleurig medisch flesje met als opschrift ‘Not to be taken’ aangetroffen bij het proefsleuvenonderzoek in Watou-Douvieweg.

In de latrinekuil S38 werden de fragmenten teruggevonden van een metalen zalftube voorzien van een metalen draaidopje. De vulling in de tube is een witkleurige pasta. De functie ervan is onduidelijk. De tube meet ca. 8 op 2cm. Bij het metaaldetectieonderzoek werden verspreid over het terrein vijf kleine draaidopjes in aluminium teruggevonden die vermoedelijk op gelijkaardige tubes of zalfpotjes zaten.

In het paalspoor S16 kwam een volledig bewaarde veiligheidsspeld aan het licht. In de latrinekuil S17 werd een klein fragmentje van het koperen pinnetje teruggevonden dat toebehoort aan een veiligheidsspeld. Als laatste werd in de latrinekuil S38 ook een fragment van een veiligheidsspeld aangetroffen. Dergelijke veiligheidsspelden werden veelvuldig gebruikt voor het vastmaken van verbanden en dergelijke.

Figuur 97: Zalftube gevuld met een witkleurige pasta.