Literatuurverzameling en discoursanalyse

Om dit onderzoek tot stand te brengen is er voor gekozen om eerst opzoek te gaan naar literatuur die relevant is voor het onderwerp: online politieke geëngageerdheid en jongeren. Dit onderwerp bestaat uit drie delen namelijk jongeren, politieke geëngageerdheid en dat dit zich afspeelt in een online omgeving. Met deze drie thema’s in het achterhoofd zijn artikelen gezocht die in het theoretisch kader zijn uitgewerkt. In het theoretisch kader is dan ook terug te vinden dat de paragrafen binnen deze drie thema’s zijn opgedeeld. Naast deze drie thema’s is een vierde thema toegevoegd, dat ik van belang acht voor dit onderzoek: agendasetting.

Naast de literatuurreview is een online discoursanalyse uitgevoerd. Een discoursanalyse wordt ook wel een vertooganalyse genoemd. Volgens Hermes en Reesink (2011, p. 83) is een vertoog alles wat gezegd en geschreven kan worden over een bepaald onderwerp. Het beginsel van de discoursanalyse is het werk van Foucault. Hij trok met zijn discoursanalyse de geschiedenis van de geesteswetenschappen in twijfel. ‘Een term die beschrijft hoe het denken over specifieke onderwerpsgebieden is georganiseerd’ (Hermes en Reesink, 2003, p. 13). Deze discours moest plaatsvinden in een online omgeving, de inhoud moest over politiek gaan en het programma moest bedoeld zijn voor jongeren, om aan het onderwerp te voldoen. Ik heb daarom gekozen om het online jongerenprogramma #BOOS Polertiek te volgen. Dit programma is bedoeld om jongeren te betrekken bij politiek. In aanloop naar de landelijke verkiezingen van 2017, werd tien weken lang op iedere dinsdag een aflevering van het programma op het YouTubekanaal #BOOS geplaatst. Onder de video’s kunnen kijkers reageren op het filmpje of op de inhoud daarvan en met andere kijkers in discussie gaan.

Zowel het theoretisch kader en de comments onder de filmpjes van #BOOS Polertiek bieden materie voor dit onderzoek. Het theoretisch kader biedt een verdieping en een afbakening voor dit onderzoek. De kennis uit de theorie kan naast de bevindingen van de discoursanalyse worden gehouden om te ondervinden of dezen overeenkomen. Met deze twee analyses probeer ik een antwoord te krijgen op de hoofdvraag: wat laten online discussies met #BOOS Polertiek zien over de politieke betrokkenheid van jongeren en wat impliceert dit met betrekking tot toekomstige programma’s die politieke betrokkenheid van jongeren wil stimuleren?

34

2.2. #BOOS Polertiek

Het programma #BOOS Polertiek is het eerste programma van BNN dat niet traditioneel wordt uitgezonden op televisie, maar dat iedere week online werd gezet. Het programma werd in de aanloop naar de landelijke verkiezingen iedere dinsdag op YouTube geplaatst. Het online plaatsen van de afleveringen begon tien weken voor de verkiezingsdag en het programma heeft dan ook tien afleveringen. De eerste aflevering werd online gezet op 13 december 2016. Iedere week volgde een nieuwe aflevering met op 14 maart 2017 de laatste. Zoals ik al noemde is #BOOS Polertiek een spin-off van #BOOS, het kanaal op YouTube met ruim 264.500 abonnees. #BOOS is een initiatief van programmamaker en presentator Tim Hofman. Hij werkt voor BNN en zet zich in voor online jongerenprogramma’s omdat hij gelooft dat jongeren geen televisie meer kijken en dat de media mee moet gaan met de tijd.

De tien afleveringen van #BOOS Polertiek zijn in tabel 1 weergegeven met de titel van de aflevering, het aantal views op YouTube en het aantal comments/reacties per aflevering.

Aflevering Onderwerp Aantal views

(23 september 2017)

Aantal reacties

(23 september 2017) 1 Die keer dat de regering artsen

liet verhongeren

294.090 795

2 Die keer dat homo’s niet mochten bloeden en nul politici wisten waarom

230.167 524

3 Die keer dat de regering nog steeds moest lachen om discriminatie

226.666 612

4 Die ene keer dat Kuzu 10 homo’s in een moskee wilde stoppen

252.143 993

5 Die keer dat Wilders knuffelde met twee moslims

215.828 691

6 Die keer dat Henk Krol Tim een knietje gaf

168.448 640

7 Die keer dat alle politici seksgrappen maakten op het

35

MBO

8 Die keer dat Marianne Thieme in de war was van haar partijnaam

145.467 547

9 Die keer dat politici ijsberen lieten doodgaan

145.951 482

10 Die keer dat Thierry Baudet boos wegliep bij het kleine partijen partijtje

191.494 1.031

Tabel 1. Afleveringen #BOOS Polertiek met aantal views en aantal comments

Door op YouTube te kijken naar de reacties die geplaatst worden onder de filmpjes van #BOOS Polertiek kan onderzocht worden of de onderwerpen jongeren aanspreken. Met andere woorden is de media-agenda gelijk aan de publieke agenda. Daarnaast is er gekeken naar het aantal likes en het aantal comments per aflevering. Er zullen altijd kijkers zijn die niet reageren, deze worden ook meegenomen in de resultaten.

2.3. Corpus

De onderzoekscorpus bestaat uit de verzameling comments van vijf afleveringen #BOOS Polertiek. Dit beslaat afleveringen één, twee, drie, zeven en negen. Het aantal comments dat geanalyseerd is voor dit onderzoek komt neer op 3.615. Er is gekozen om de helft van de afleveringen te gebruiken voor dit onderzoek aangezien er na het categoriseren van deze aflevering een tendens ontstond en er een representatief beeld van de reacties kan worden geschept. Overigens zijn wel alle comments van alle afleveringen doorgenomen om te ondervinden of er geen afwijkingen zijn in de comments van andere afleveringen. Vandaar dat ook niet gekozen is voor de eerste vijf afleveringen maar voor een aantal specifieke afleveringen. Deze afleveringen zijn gekozen omdat in deze filmpjes een jongere naar voren komt met een specifiek probleem dat op de publieke agenda staat. Zo gaat de eerste aflevering over stagevergoeding voor coassistenten, de tweede aflevering over het doneren van bloed door homo’s, de derde aflevering over de wet acceptatieplicht, de zevende aflevering over het onderwijs op Mbo-scholen en de negende aflevering over het klimaat. De andere afleveringen zijn niet gekozen voor het uitgebreid analyseren van de comments omdat deze bijvoorbeeld gaan over jongeren die niet weten waar ze op moeten stemmen. Er komt dus geen concreet agendapunt in de aflevering naar voren waar de jongeren die er naar kijken over discussiëren. In de comments zie je ook terug dat er minder over één onderwerp gediscussieerd wordt. Daarnaast kan met deze hoeveelheid aan data een beter diepteonderzoek plaatsvinden. Aangezien dit onderzoek gaat over de politieke betrokkenheid onder

36

jongeren, is het belangrijk dat de comments van jongeren zelf zijn. De comments zelf illustreren dit het beste, maar dit kan ook afgeleid worden uit gebruikersnamen.