• No results found

Lesplannen van de interventie

Leskern: §6.2 Polaire atoombinding en dipoolmoleculen Leerdoelen voor leerlingen:

- Afleiden van polaire bindingen in moleculen aan de hand van O-, N-, F-atomen en elektronegativiteit - Kunnen uitleggen of een stof apolair of polair is aan de hand van het begrip dipool

- Kunnen uitleggen of een molecuul een dipoolmolecuul is aan de hand van de aanwezigheid van een polaire binding en ruimtelijke bouw van het molecuul

-

Gegevens uit een stuk tekst onderverdelen in data, verbinding en conclusie

Zakelijke gegevens: VWO4 Lesduur is 50 min Methode is Chemie 16 leerlingen Ma 8-4 2de uur (9:05-9:55) Beginsituatie:

Het hoofdstuk is geïntroduceerd en de vorige les hebben de leerlingen een practicum uitgevoerd. Dit wordt de eerste les van de interventie.

Doelen voor docent:

Relevantie van het leren formuleren aangeven bij de leerlingen. De leerlingen actief betrekken bij de uitleg over een onderdeel van het SPA+ model.

Spullen, media, enz.: PowerPoint

Smartbord Binas

Aangepast SPA+ model

Tijd Fase (deel-)doel Wat doe ik/ Wat zeg ik Wat doen leerlingen Specifieke Leeractiviteiten

9:05 Oriëntatie Aangeven wat de planning is van deze les

Vertellen wat deze les de planning is.

Binnen komen, spullen pakken en luisteren.

9:08 Informatie overdracht fase

Uitleggen wat een polaire atoombinding is. Uitleggen wat elektronegativiteit is en dit relateren aan dipool, polaire en apolaire stoffen en het kookpunt.

Luisteren, eventueel vragen stellen en aantekeningen maken.

Kennis vergaren.

9:28 Oriëntatie Aandacht richten Opdracht geven dat

leerlingen een stukje uit het tekstboek lezen.

Aangepast SPA+ model uitdelen.

9:31 Verwerkingsfase en informatie overdracht

Relevantie van redeneren aangeven.

Vragen wat de leerlingen denken over dit stuk tekst. Uitleggen dat dit een redenatie is en dat blijkt dat leerlingen punten laten liggen op dit soort vragen en dat we er aandacht aan gaan besteden.

Uitleggen dat je deze gegevens kunt

onderverdelen in de tabel op het uitgedeelde stappenplan.

Benoemen wat ze gelezen hebben.

9:38 Informatie overdracht en verwerkingsfase

Klassikaal de gegevens uit de tekst onderverdelen in de drie kolommen in het SPA+ model die op het bord geprojecteerd staat.

Onderverdelen van de gegevens in de tabel op het bord

9:46 Informatie overdracht

Terugkomen op practicum van vorige les en de bijbehorende berekening

Aantekeningen maken voor practicumverslag

41

Lesplan van les 2

Leskern: §6.2 Polaire atoombinding en dipoolmoleculen Leerdoelen voor leerlingen:

- Kunnen uitleggen of een stof apolair of polair is aan de hand van het begrip dipool

- Kunnen uitleggen of een molecuul een dipoolmolecuul is aan de hand van de aanwezigheid van een polaire binding en ruimtelijke bouw van het molecuul

- Hydratie van een zout kunnen tekenen

- Het kunnen onderverdelen van gegevens uit een vraag in data, verbinding en conclusie - Doe- en puntwoorden herkennen en onderstrepen in een vraag

-

Samenwerken om een antwoord te formuleren

Zakelijke gegevens: VWO4 Lesduur is 50 min Methode is Chemie 16 leerlingen Di 9-4 1ste uur (8:15-9:05) Beginsituatie:

De vorige les is het onderverdelen van gegevens in data, verbinding en conclusie uitgelegd en gelinkt aan het aangepaste SPA+ model. Dit is klassikaal geoefend met een stuk tekst uit het tekstboek over de bouw van het watermolecuul. Deze les zal dit kort herhalen en hier verder op gaan. Dit wordt de tweede les van de interventie.

Doelen voor docent:

De leerlingen actief betrekken bij de uitleg over een onderdeel van het SPA+ model.

Een activerende werkvorm helder en duidelijk uitleggen en leerlingen ook aansporen om actief mee te doen.

Spullen, media, enz.: PowerPoint

Smartbord Binas

Aangepast SPA+ model

Tijd Fase (deel-)doel Wat doe ik/ Wat zeg ik Wat doen leerlingen Specifieke Leeractiviteiten

8:15 Oriëntatie Aangeven wat de planning is van deze les

Vertellen wat deze les de planning is.

Binnen komen, spullen pakken en luisteren.

8:18 Informatie overdracht fase

Kennis activeren/ophalen Korte herhaling over het onderverdelen van gegevens in data,

verbinding en conclusie. Dit uitbreiden met uitleg over doe- en puntwoorden en de soorten verbanden in vragen en relateren aan de gelezen tekst van de vorige les.

Kennis uit de vorige les ophalen. Luisteren en aantekeningen maken.

8:23 Informatie overdracht fase

Kennis vergaren. Uitleggen over de

ruimtelijke bouw van een molecuul en het wel of niet aanwezig zijn van een dipool. Uitleggen over hydratatie van zouten.

Kennis leren. Luisteren, eventueel vragen stellen en aantekeningen maken.

8:33 Verwerkings- en toepassingsfase

Relevantie van redeneren aangeven.

Opdracht geven waarin de leerlingen oefenen met het aangepaste SPA+ model in groepjes van vier.

Rondlopen om te ondersteunen tijdens opdracht.

Het aangepaste SPA+ model gedeeltelijk in groepsverband invullen. Vervolgens het werk van anderen beoordelen en op basis van hun ingevulde SPA+ model een antwoord formuleren van een andere vraag (zodat ze eerder merken of er informatie mist).

8:53 Reflectie fase Ingevulde SPA+ modellen innemen.

Vragen wat de afgelopen twee lessen behandeld is.

Huiswerk maken.

Benoemen wat de laatste twee lessen behandeld is.

43

Lesplan van les 3

Leskern: §6.4 Olie en vet in water Leerdoelen voor leerlingen:

- Leren elkaars werk te beoordelen

- Koolwaterstoffen met een hydroxyl- en/of aminogroep kunnen tekenen vanuit de systematische naam - Systematische naamgeving van koolwaterstoffen met een hydroxyl- en/of aminogroep kunnen toepassen

-

De begrippen hydrofiel en hydrofoob kunnen uitleggen

Zakelijke gegevens: VWO4 Lesduur is 50 min Methode is Chemie 16 leerlingen Ma 15-4 2de uur (9:05-9:55) Beginsituatie:

De vorige les hebben leerlingen doe- en puntwoorden onderstreept en gegevens onderverdeeld in het aangepaste SPA+ model. Dit hebben ze uitgewisseld met een ander groepje en deze hebben ze beoordeeld en eventueel aangevuld. De leerlingen hebben daarna op basis van dat ingevulde formulier een antwoord geformuleerd. Dit formulier hebben ze aan het eind van de les ingeleverd.

Doelen voor docent:

Gerichte feedback geven op geformuleerde redenaties.

Spullen, media, enz.: PowerPoint

Smartbord Binas

Ingevulde aangepaste SPA+ modellen uit les 2

Tijd Fase (deel-)doel Wat doe ik/ Wat zeg ik Wat doen leerlingen Specifieke Leeractiviteiten

9:05 Oriëntatie Aangeven wat de planning is van deze les

Vertellen wat deze les de planning is.

Binnen komen, spullen pakken en luisteren.

9:10 Verwerkings- en reflectie fase

Ophalen geleerde kennis en feedback geven

Terugkomen op de vorige les waarin de leerlingen aan het eind redenaties hebben ingeleverd. Klassikaal bespreken en feedback geven. De feedback aan het eind samenvatten voor elk gegeven antwoord.

Feedback geven/krijgen op geformuleerde redenaties.

Leren feedback geven

9:22 Informatie overdracht fase

Uitleggen wat alkanolen en aminen zijn. Dit koppelen

Opletten en kennis vergaren, eventueel vragen stellen.

aan hydrofiele en hydrofobe stoffen. 9:37 Verwerkings- en toepassingsfase Voorkennis en net geleerde kennis toepassen.

Aangeven dat de leerlingen de opdracht op het bord moeten maken.

Opdracht van het bord maken.

45

Lesplan van les 4

Leskern: §6.4 Olie en vet in water Leerdoelen voor leerlingen:

- Een volledig en gestructureerd antwoord formuleren aan de hand van het aangepaste SPA+ model - Samenwerken om een antwoord te formuleren

- De oplosbaarheid van een molecuul uitleggen aan de hand van de structuur van het molecuul

-

Waterstofbruggen tussen dezelfde en verschillende moleculen tussen de juiste atomen kunnen tekenen

Zakelijke gegevens: VWO4 Lesduur is 50 min Methode is Chemie 16 leerlingen Di 16-4 1ste uur (8:15-9:05) Beginsituatie:

De vorige les hebben de leerlingen feedback gekregen op eerder geformuleerde antwoorden. Er is uitleg gegeven over alkanolen, aminen en hydrofiele en hydrofobe stoffen.

Doelen voor docent:

Een activerende werkvorm succesvol laten verlopen. Een activerende werkvorm helder en duidelijk uitleggen en leerlingen ook aansporen om actief mee te doen.

Spullen, media, enz.: PowerPoint

Binas

Aangepast SPA+ model Lege bladen (placemat)

Tijd Fase (deel-)doel Wat doe ik/ Wat zeg ik Wat doen leerlingen Specifieke Leeractiviteiten

8:15 Oriëntatie Aangeven wat de planning is van deze les

Vertellen wat deze les de planning is.

Spullen pakken en luisteren. 8:18 Informatie

overdracht fase

Geleerde kennis ophalen. Kennis vergaren.

Korte herhaling van de onderwerpen in de vorige les door middel van vragen te stellen aan leerlingen. Uitleg geven over waterstofbruggen.

Kennis uit de vorige les

benoemen. Luisteren, eventueel vragen stellen en aantekeningen maken. Kennis vergaren. 8:28 Verwerkings- en toepassingsfase De placemat werkvorm uitleggen en leerlingen in groepjes verdelen. Tijdens de opdracht rondlopen om ondersteuning te bieden.

De net geleerde kennis toepassen om een volledige redeneervraag te beantwoorden aan de hand van het SPA+ model in de vorm van de placemat werkvorm.

8:50 Verwerkingsfase en informatie overdracht Klassikaal antwoorden vergelijken en gerichte feedback geven.

Leren van de antwoorden van antwoorden en feedback krijgen op hun werk.

47

Lesplan van les 5

Leskern: §6.5 De werking van zeep Leerdoelen voor leerlingen:

- De werking van zeep kunnen uitleggen aan de hand van de begrippen hydrofoob en hydrofiel - Het begrip detergent kunnen uitleggen

- Een antwoord op een leg uit formuleren aan de hand van het aangepaste SPA+ model - Leren elkaars werk te beoordelen

Zakelijke gegevens: VWO4 Lesduur is 50 min Methode is Chemie 16 leerlingen Ma 6-5 1ste uur (8:15-9:05) Beginsituatie:

Dit is de eerste les na de meivakantie. De leerlingen hebben de vorige les de placemat werkvorm uitgevoerd met een voorbeeldvraag. Ze hebben dit gedaan aan de hand van het aangepaste SPA+ model waarna ze klassikaal feedback kregen op het antwoord van het groepje en tot slot klassikaal één antwoord

geformuleerd is.

Doelen voor docent: De tijdsplanning volgen.

Leerlingen aansporen individueel redenaties te formuleren aan de hand van het aangepaste SPA+ model.

Spullen, media, enz.: PowerPoint

Smartbord Binas

Aangepast SPA+ model

Tijd Fase (deel-)doel Wat doe ik/ Wat zeg ik Wat doen leerlingen Specifieke Leeractiviteiten

8:15 Oriëntatie Aangeven wat de planning is van deze les

Vertellen wat deze les de planning is.

Binnen komen, spullen pakken en luisteren.

8:18 Oriëntatie Ophalen geleerde kennis Terugkomen op de vorige les waarin de leerlingen met behulp van het aangepaste SPA+ model in groepsverband een vraag hebben beantwoord. Kort terugkomen op de stappen in het aangepaste SPA+ model.

Feedback geven op geformuleerde redenaties.

Leren feedback geven

8:25 Informatie overdracht fase

Nieuwe kennis leren Frontale uitleg geven over de bouw van

zeepmoleculen, zeep in

Luisteren, vragen stellen, aantekeningen maken

water, de werking van zeep en detergentia. 8:40 Verwerkings- en toepassingsfase Voorkennis en net geleerde kennis toepassen.

Opdracht van het bord uitleggen waarin de leerlingen individueel met behulp van het aangepaste SPA+ model een redenatie moeten formuleren. Aangeven dat als ze klaar zijn met de opdracht ze aan hun huiswerk mogen werken.

Met behulp van het aangepaste SPA+ model een antwoord formuleren op de vraag van het bord. Vervolgens het werk van een medeleerling beoordelen en het eigen werk vergelijken met het antwoord op het bord. Huiswerk maken als de opdracht af is.

Gestructureerd een antwoord formuleren. Feedback leren geven.

9:00 Reflectiefase en afsluiting

Vragen wat de leerlingen nu hebben opgestoken van het aangepaste SPA+ model.

Benoemen wat geleerd is over het formuleren van antwoorden.

49

Bijlage 4. Het gebruikte lesmateriaal.