Een blik op de buurlanden kan belangrijke lessen meegeven voor de lokale politiezones in Limburg. In dit hoofdstuk wordt het politiesysteem in Nederland, Duitsland, Frankrijk en Luxemburg bestudeerd.
8.1. De politie in Nederland
De Nederlandse politie kent zijn huidige organisatie nog maar sinds 2012. Momenteel bestaat deze uit drie niveaus: het nationale niveau, het regionale niveau en het lokale niveau. Op nationaal niveau wordt specialistisch politiewerk, regio-overschrijdend werk de bedrijfsvoering van de politie verricht, min of meer vergelijkbaar met de federale politie van België. Met het regionale niveau worden tien regionale eenheden bedoeld. Voordien waren dit 25 regio-korpsen, het betreft dus een schaalvergroting. Deze bestaan telkens uit de eenheidsstaf, vijf diensten en districten. De vijf diensten betreffen een regionaal operationeel centrum, een regionale recherche, een regionale informatieorganisatie, een regionale operationele samenwerking en een dienst voor de bedrijfsvoering van de regionale eenheid. De districten zijn op zijn beurt een tussenschakel tussen de regionale eenheden en de robuuste basisteams. Ze beschikken over een districtsrecherche, een flexteam en een informatieknooppunt. Tenslotte zijn er de robuuste basisteams die de basispolitiezorg op zich nemen, met de wijkagenten in de hoofdrol (Politie.nl, z.d.; Rijksoverheid z.d.; Trouw, 2012).
De verdeling van de politietaken is in Nederland veel verder doorgedreven vermits er ook meer niveaus zijn. België betreft een kleiner land dus een andere aanpak is logisch. Wat hier wel uit geleerd kan worden is de verdeling van de districten in robuuste basisteams. De lokale politie staat in België in voor de basispolitiezorg en komen in dat opzicht overeen met de robuuste basisteams, wel zijn deze in Nederland kleiner omdat ze niveaus boven hun hebben die zich met bepaalde andere zaken kunnen bezighouden. De opzet van deze basisteams is een goed uitgewerkte wijkwerking om dichtbij de burger te staan. In België zouden de lokale politiezones een schaalvergroting kunnen ondergaan en zich nog steeds bezighouden met de basispolitiezorg, maar hier wijkteams aan kunnen koppelen. Iedere gemeente beschikt sowieso over een politiepost, hier zou een wijkteam tewerkgesteld kunnen worden met het aantal wijkagenten bepaald op basis van de specifieke nood van de gemeente. Deze wijkteams werken nauw samen met de lokale politiezone waarin ze tewerkgesteld zijn.
8.2. De politie in Duitsland
Duitsland beschikt over een Bundespolizei, dit is de Duitse federale politie en over een Bundeskriminalamt, dit is de federale recherchedienst. Daarnaast beschikken de Duitse deelstaten over een eigen politiedienst die bijna autonoom kunnen ingevuld worden, de deelstaten van Duitsland beschikken immers over eigen grondwetten, parlementen en regeringen. Ze staan in voor de openbare orde en voor de lichte tot zwaardere criminaliteit. De federale politiediensten worden enkel ingeschakeld bij nationale en internationale criminaliteit (Goormachtigh, 2006). Omdat de deelstaten autonoom hun eigen politiesysteem kunnen invullen maakt dit een vergelijking met België moeilijk. Hetzelfde scenario toepassen op de lokale politiezones in België, dus de lokale politiezones zelf de keuze laten maken over de invulling van hun zone is moeilijk, aangezien dit in België overkoepelend geregeld is. Wel is duidelijk dat de politiediensten van de deelstaten in Duitsland een zeer groot gebied beslaan en dus veelal worden opgedeeld in kleinere entiteiten die vaak nog groter zijn dan de lokale politiezones in België. Deze worden vaak nog eens opgesplitst in diensten op een nog lokaler niveau (Polizei RheinlandPfalz, z.d.).
8.3. De politie in Frankrijk
In Frankrijk ligt het onderscheid vooral tussen de Police Nationale en de Gendarmerie Nationale. De Gendermerie Nationale beschikt over een militaire status en wordt veelal ingezet in de kleinere steden en landelijke gebieden (Ma deuxième vie, z.d.). Deze is vergelijkbaar met de Rijkswacht in België voor de grote hervorming. Daarnaast is er de Police Natinale die in de grote steden en in grote landelijke gebieden instaan voor het handhaven van de wet, ook heeft deze afdelingen op landelijk niveau (Ma deuxième vie, z.d.). Deze politiedienst kan dus min of meer vergeleken worden met de federale politie van België. Bovendien beschikt Frankrijk over de Police Municipale. Zij opereren zeer plaatselijk en rapporteren aan de burgemeester, maar beschikken over beperkte bevoegdheden (Ma deuxième vie, z.d.). Dit deel kan interessant zijn voor schaalvergroting in Limburg. Plaatselijke agenten zouden immers de wijkwerking kunnen versterken en de burgemeester betrekken bij het hele gebeuren. Zo kan het de afstand tot de burger en een eventueel democratisch deficit gedicht worden.
8.4. De politie in Groothertogdom Luxemburg
Tenslotte de politie het Groothertogdom Luxemburg. Deze bestaat ten eerste uit drie centrale directies: de administratieve politie, de gerechtelijke politie, de centrale directie die instaat voor de middelen en de dienst die instaat voor de strategie en prestaties van de politie. Daarnaast wordt het nationale grondgebied opgedeeld in politieregio’s. Ze voorzien het management, een regionale wegpolitie en regionale speciale eenheden. Daarnaast worden deze vier politieregio’s opgedeeld in commissariaten. Deze commissariaten leveren de basispolitiezorg op lokaal niveau (Police Lëtzebuerg, z.d.). Gezien het
Groothertogdom Luxemburg maar over iets meer dan 600 000 inwoners beschikt betreffen de vier regio’s de schaal waar men in de toekomst in België naartoe wilt met de lokale politiezones. Toch worden deze nog opgedeeld in een aantal politiebureaus. Dit is een belangrijke les om mee te nemen in de studie naar schaalvergroting van politiezones in België.