Vervolg K1
Breedte
De breedte van het achterpad is afhankelijk van het aantal aanliggende woningen, maar altijd minimaal 1,5 meter. Deze breedte zorgt ervoor dat mensen elkaar redelijk kunnen passeren. Het pad biedt ook overzicht. Bij gro- tere aantallen woningen wordt het overzicht verbeterd door achterpaden breder te maken. Uitgangspunt van eis K1 is dat, als een achter- pad niet recht is (bijvoorbeeld omdat een pad een L- of T-vorm heeft) beide delen minimaal de voorgeschreven breedte hebben van het achterpad. Dit betekent bij een ontsluiting van maximaal tien woningen per zijde dat beide delen minimaal 1,5 meter breed zijn. Bij een ontsluiting van elf tot maximaal twintig woningen zijn beide delen minimaal 1,8 meter breed.
Afsluiten
Als de verhouding tussen het aantal aan het achterpad grenzende tuinen en de breedte niet klopt, is het noodzakelijk om dit onder de aandacht te brengen van de Commissie van Compenserende Maatregelen (de voormalige Dispensatiecommissie). De compenserende maatregel zou kunnen bestaan uit de moge- lijkheid om het pad af te sluiten met een poort. Verbreding heeft de voorkeur, omdat hierbij geen afhankelijkheid bestaat van organisatori- sche maatregelen van bewoners. Een poort in het achterpad is geplaatst aan het begin van achterpaden, en biedt doorzicht naar achterlig- gende paden, bijvoorbeeld via een spijlenpoort met een afstand tussen de spijlen van minder dan vijftien centimeter. De poort is:
• minimaal 1,8 meter hoog; • zelfsluitend;
• voorzien van een flipperbeveiliging; • aan de binnenkant zonder sleutel te openen,
waarbij het bedieningspunt is afgeschermd tegen manipulatie vanaf de buitenzijde. Om bediening van het bedieningspunt van buitenaf te voorkomen, kan een bescher- mingsplaat worden aangebracht met een minimale afstand tot het bedieningspunt van zeventig centimeter. Deze afstand voor- komt dat het bedieningspunt bereikbaar is van buitenaf. Als het bedieningspunt gebruik maakt van een draaiknopcilinder, dan biedt een beschermingsplaat over het algemeen voldoende beveiliging. Maar als het bedie- ningspunt een deurkruk betreft, dan is een beschermingsplaat niet afdoende. Deze deurkruk kan namelijk eenvoudig met een hulpmiddel, bijvoorbeeld een stok of een tak, bediend worden. In deze gevallen kan een (ronde of rechthoekige) kokervormige afscher- ming een oplossing bieden.
Een achterpad heeft maximaal twee ontsluitingen.
Vanaf de ontsluiting heeft een achterpad maar één hoek, kruising of splitsing.
Rechte achterpaden
1-10 ontsluitingen 1,50 m
11-20 ontsluitingen 1,80 m
1-10 ontsluitingen 1,50 m per zijde De minimale breedte van een achterpad is afhankelijk van het hoogste aantal ontsluitingen van woningen, gemeten aan 1 zijde van 1 deel. Is dit maximaal 10 dan zijn beide delen minimaal 1.50 meter breed. Is dit van 11 tot en met 20 woningen dan zijn beide delen minimaal 1.80 meter breed.
Doodlopend achterpad in L-vorm
0-10 ontsluitingen 0-10 ontsluitingen openbare weg 1,50 m 1,50 m 1,00 m 1,00 m openbare weg 0-10 ontsluitingen 1,80 m 1,80 m openbare weg OF Doorlopend achterpad in L-vorm
0-20 ontsluitingen 1,00 m 1,00 m openbare weg 0-20 ontsluitingen 1,80 m 1,80 m openbare weg 0-10 ontsluitingen 1,00 m 1,00 m 0-20 ontsluitingen Eén achterpad, 0-10 ontsluitingen 0-10 ontsluitingen 0-20 ontsluitingen openbare weg openbare weg 1,80 m 1,50 m 1,50 m 1,80 m
T constructie: maar twee ontsluitingen
openbare weg openbare weg 1,50 m 1,00 m 1,00 m 1,00 m 1,00 m 1,00 m 1,00 m 1,00 m 1,00 m 0-20 ontsluitingen Eén achterpad, 0-10 ontsluitingen 0-10 ontsluitingen 0-20 ontsluitingen openbare weg openbare weg 1,80 m 1,50 m 1,50 m 1,80 m
T constructie: maar twee ontsluitingen
openbare weg openbare weg 1,50 m 1,00 m 1,00 m 1,00 m 1,00 m 1,00 m 1,00 m 1,00 m 1,00 m 0-10 ontsluitingen 0-10 ontsluitingen 0-20 ontsluitingen openbare weg openbare weg
Het horizontale achterpad is dmv bergingen doodlopend gemaakt. Hierdoor ontstaan er twee achter- padconstructies met elk twee achterpaden.
vast hekwerk of
bergingen op het achterpad.
0-20 ontsluitingen openbare weg
openbare weg
Achterpad in een H structuur
1,80 m 1,80 m 1,50 m 1,50 m 1,00 m 1,00 m 1,00 m 1,00 m 1,00 m 1,00 m 1,00 m 1,00 m
Kavels
Eis voor certificaat: Omgeving / Wooncomplex
onthoeken heeft de voorkeur
onthoeken heeft de voorkeur
onthoeken heeft de voorkeur
62 POLITIEKEURMERK VEILIG WONEN
Fout: toegangshek heeft op deze manier geen nut. Goed: achterpad afgesloten met toegangshek.
Een poort tot achterpaden vergt discipline van bewoners. Met name als veel bewoners over een sleutel beschikken, is verantwoord sleutelbeheer nodig. Een metalen hek, dat doorgaans met enig lawaai dichtvalt, kan geluidsoverlast veroorzaken. Andere nadelen van poorten zijn dat er niet altijd een muur bij de woningen aanwezig is om het hek te plaatsen, en dat deurdrangers vaak na enige tijd defect zijn. Bovendien kunnen spe- lende kinderen niet makkelijk heen en weer bewegen tussen de woning en de openbare ruimte. Om geluidsoverlast te voorkomen, wordt aan- bevolen om het hekwerk aan losse staanders te bevestigen. Ook het gebruik van rubbers aan het hekwerk verdient extra aandacht. In nieuwbouwwijken kennen bewoners elkaar dikwijls nog niet, waardoor het moeilijk is om onderlinge afspraken te maken over toe- gangsbeheer. Bewoners zijn niet altijd overtuigd van het nut van een toegangspoort, of vinden het gemak van een openstaande deur belang- rijker dan de veiligheid van een afgesloten poort.
In de bestaande bouw werkt het afsluiten van achterpaden vaak beter. Door het hele land zijn voorbeelden zichtbaar van projecten met posi- tieve ervaringen met hekafsluitingen. Randvoorwaarde is altijd draagvlak onder de bewoners. Door een (al dan niet afgesloten) poort te combi- neren met een laag hekje of een boog aan het begin van het achterpad krijgt het pad een semi-privaat karakter. Dat maakt het voor onbevoeg- den onaantrekkelijker om het achterpad te betreden. Deze oplossing is natuurlijk onvoldoende als een afgesloten poort wordt geëist.
Einde van het achterpad
Het achterpad eindigt zodra dit doorsneden wordt door een openbare weg, zoals een voet- of fietspad, een rijbaan of een combinatie daarvan. Essentieel daarbij is dat de openbare weg minimaal vier meter breed is om het achterpad te laten eindigen. Dergelijke situaties hebben geen invloed op een doorlopende achterpadstructuur. Als er meer dan twee in elkaars verlengde liggende achterpaden aanwezig zouden zijn, zou een doorlopende achterpadstructuur ontstaan. Dit is niet toegestaan en kan worden voorkomen door achterpaden doodlopend te maken.
Aantal ontsluitingen van woningen
Bij een recht achterpad wordt het maximaal aantal woningen aan een zijde geteld. Op basis hiervan wordt de minimale breedte bepaald. Meer dan twintig ontsluitingen aan een zijde is niet toegestaan. Via een recht achterpad kunnen dus maximaal veertig woningen worden ontsloten.
Bij een L- of T-vorm van het achterpad wordt niet om de hoek geteld: elk recht deel van het pad mag maximaal twintig ontsluitingen aan een zijde hebben. Omdat meer dan een hoek, kruising of splitsing niet is toegestaan, kan een totaal achterpad in een L- of T-vorm aan een zijde nooit meer dan veertig woningen ontsluiten. Voor bijzondere projecten waarbij de opdrachtgever meer dan veertig aaneengesloten woningen wenst en nagedacht heeft over alternatieve veiligheidsmaatregelen, kan contact opgenomen worden met de Commissie van Compenserende Maatregelen van het CCV.
Verlichting
Verlichting in achterpaden zorgt ervoor dat de ruimte ook in het donker te overzien is als daar bewegingen in plaatsvinden. Het vergroot de kans op signalering en herkenning van een dader. Als er een toeleidend pad is naar het feitelijke achterpad dan wordt ook dit pad volgens deze eis verlicht. Openbare verlichting heeft de voorkeur vanwege het geregelde onderhoud, maar er is ook de mogelijkheid om schemergeschakelde armaturen aan de bergingen aan te brengen. Deze zijn dan wel in het achterpad opgehangen. Ook is het toegestaan om lampen aan de ber- ging in de tuin of op de hoek te monteren. Hieraan is de voorwaarde verbonden dat lampen zo hoog mogelijk en op elke berging zijn aan- gebracht en ook worden ingeschakeld door middel van een schemer- schakeling. Als verlichtingsarmaturen worden gemonteerd, wordt elk armatuur zo dicht mogelijk bij het achterpad aangebracht (maximaal dertig centimeter vanaf de grens met het achterpad) om schaduw- werking in paden zo klein mogelijk te maken. Dit kan met name bij enkelzijdige verlichting gebeuren. Het onderhoud en de elektriciteit komen in dergelijke gevallen voor rekening van de bewoner. Door het monteren van een verlichtingsarmatuur op elke berging, is de gelijk- matigheid van de verlichting dikwijls voldoende. Bij voorkeur worden vandalismebestendige armaturen toegepast.
Doorlopende achterpadenstructuur
Doodlopende achterpaden zijn binnen het Politiekeurmerk Veilig Wonen Nieuwbouw 2015 niet verplicht. Onderzoek heeft wel laten zien, dat het risico op criminaliteit toeneemt naarmate daders de wijk – zonder te worden opgemerkt – via paadjes en achterpaden kunnen betreden. Daar- naast kunnen achterpaden die in elkaars verlengde liggen overlast van fietsers en bromfietsers creëren, omdat de paden als verkeersroutes wor-
K1 Vervolg
den gebruikt. Een doorlopende ontsluitingsstructuur is binnen het Poli- tiekeurmerk Veilig Wonen dan ook niet toegestaan. Bij meer dan twee in elkaars verlengde liggende achterpaden wordt een achterpad bewust onderbroken door bijvoorbeeld het tegen elkaar plaatsen van tuinen, of door het plaatsen van bergingen zodat doodlopende paden ontstaan.
Tip: subsidie
Sommige gemeenten geven subsidie op een gedeelte van de aan- schafkosten van hekken of achterpadverlichting. Dit is bedoeld als stimulans om bewoners gezamenlijk te laten nadenken over de veiligheid in hun woonomgeving.
Tip: onthoeking
Hoeken in achterpaden worden bij voorkeur onthoekt. De gewens- te onthoeking bedraagt een halve vierkante meter. Dit betekent dat aan beide zijden een gelijke afstand van een meter van de hoek wordt afgehaald. Onthoeking van een knik in een pad heeft als doel om de ruimte overzichtelijk te houden en om het voor onbevoegden onmogelijk te maken om zich direct achter de hoek te verstoppen. Een onthoeking van precies een halve vierkante meter is noodzakelijk. Als de onthoeking groter is, ontstaat namelijk een klein pleintje dat aantrekkelijk kan worden als hang- plek. Als een van de paden op de hoek breder is dan vier meter, dan is onthoeking niet nodig. Ook zonder onthoeking is een dergelijke splitsing voldoende overzichtelijk. Een alternatief voor onthoekingen zijn vandalismebestendige spiegels, die bij voorkeur voldoen aan de eis van SKG KE572.
Duurzame onthoeking bij oplevering. Geen verplichting, maar zeker aan te raden.
Goed: een lamp op elke berging. Nog beter voor de gelijkmatigheid zijn ook armaturen op de tegenoverliggende bergingen (in driehoeksverband).