Jongerenparticipatie is een thema dat door de gehele beleidscyclus heen loopt: zowel bij
visievorming, als bij het uitvoering en evaluatie. Op welke momenten betrekt de gemeente Heusden jongeren bij haar beleid en hoe is dit proces ingericht?
Norm Indicatoren
Betrokkenheid jeugd bij het jeugdbeleid
Jongeren worden betrokken bij de beleidsvorming en bij de planning en control cyclus wordt info over behoefte en opvatting van jongeren verzameld
Daarbij worden de volgende vormen gekozen:
- Groepsgesprekken - Jeugdraad - Panels - Conferenties - Bezoeken - Spreekuren
- Internet (website en e-mail) - Anders nl…..
Mening jongeren over het jeugdbeleid van de gemeente Heusden
De mening van jongeren over het jeugdbeleid over taak, rol en verantwoordelijkheid van de gemeente Heusden is: positief / redelijk positief / negatief / onbekend
Jongerenparticipatie is één van de kernthema’s van de Nota Integraal Jeugdbeleid. Op 20 december 2005 is door de gemeenteraad de verordening ‘Heusdens Jongereninitiatief’ (HJI) aangenomen. Het doel van het HJI is om de lokale politiek toegankelijker te maken voor de Heusdense jeugd.
Het Heusdens Jongereninitiatief biedt jongeren uit de gemeente Heusden de mogelijkheid om goede ideeën op de agenda van de gemeenteraad te zetten. Het HJI verplicht de gemeente om naar initiatieven van jongeren (tussen 12-23) te luisteren en in behandeling te nemen. De verordening Heusdens Jongereninitiatief wordt onder andere gepromoot op scholen.
29 Inmiddels zijn een jeugdhonk in de kern Drunen en een pannaveldje gerealiseerd. Een verzoek om een graffitimuur is lopend. Tevens heeft de gemeente in 2007 een eigen site voor en door jongeren (Heusden4u.nl) gelanceerd. Hierin worden door de jongeren jongerenpanels, straatvragen etc.
opgezet.
Andere momenten voor jongerenparticipatie zijn een jongeren lagerhuisdebat (2008) en een
bijeenkomst waar leerlingen uit het basisonderwijs werden uitgenodigd in de gemeentehuizen om te praten over o.a. speeltoestellen (2008).
Middelen en formatie
Er is in 2008 nieuwe capaciteit gekomen voor een medewerker Jeugdparticipatie voor 18 uur per week. Deze persoon begeleidt ook de jongeren die op basis van het HJI een initiatief willen voorstellen.
Het budget Jongerenparticipatie is structureel € 8.100,- per jaar. Daarnaast is er € 7.400 beschikbaar, die voorheen is besteed aan het Huiskamerproject. Beide budgetten zijn
samengevoegd. Daarnaast is er de stelpost ‘jeugd’. In 2007 is € 25.000 die bestemd is voor inzet op het gebied van jeugdparticipatie. Dit bedrag is in 2007 (nog) niet besteed, wegens vertraging in de plaatsing van een skatevoorziening in Oudheusden.
Voor wat betreft de bestedingsdoeleinden HJI, wordt de hoogte van de gemeentelijke inbreng per situatie ambtelijk voorgesteld en onderbouwd. Tevens wordt de jongeren die een initiatiefvoorstel indienen gevraagd welke inbreng zij materieel of anderszins denken te kunnen hebben.
Mening jongeren
In de eerder genoemde jeugdmonitor van de GGD uit 2003 is de jongeren ook gevraagd naar een rapportcijfer voor de voorzieningen in de gemeente. 64% van de jongeren geeft de gemeente een rapportcijfer 6 of hoger, hetgeen iets (maar niet substantieel) lager is dan het regionaal gemiddelde van 69%.
30
3. Regie
3.1 Inleiding
Een belangrijk onderdeel van deze evaluatie is de manier waarop de gemeente Heusden invulling geeft aan haar regierol. Jeugdbeleid is een qua problematiek en betrokken organisaties veelzijdig, complex onderwerp, hetgeen vraagt om actieve coördinatie van de zijde van de overheid. In lijn met de aanbevelingen van Operatie JONG is het uitgangspunt van regie in het jeugdbeleid het denken en handelen in termen van samenhang en integraliteit. Deze samenhang en integraliteit geldt voor zowel voor de samenwerking met de ketenpartners, als voor de afstemming binnen de gemeente.
Immers, om jeugdbeleid integraal te benaderen, dient ook de gemeente zelf integraal te handelen.
We maken daarom een onderscheid tussen externe en interne regie. In onderstaande figuur wordt dit onderscheid geïllustreerd.
Interne regie:
Samenhang borgen binnen de gemeente
Externe regie:
Samenhang borgen tussen de activiteiten van ketenpartners ketenpartners
gemeente
Externe regie
Externe regie gaat over het ‘sluitend maken van de jeugdketen’. Hierbij gaat het er dan niet om, om de instellingen te schakelen, maar om de aansluiting te maken tussen de activiteiten van de verschillende instellingen binnen de keten ten behoeve van de jongeren. Er wordt in de jeugdketen onderscheid gemaakt in de volgende, eerdergenoemde “schakels” van activiteiten13: signaleren,
13 We baseren ons hierbij op ‘Gemeentelijke regie in de jeugdketen’, Berenschot 2006, in opdracht van Operatie JONG
31 beoordelen, interveniëren en nazorg/ re-integratie. Signaleren betreft het waarnemen van risico’s bij kinderen en jongeren. Vroegtijdig signaleren van risico’s is belangrijk omdat behandeling dan relatief gemakkelijk is en verergering wordt voorkomen. Het beoordelen van de risico’s en de diagnose omzetten in een aanpak voor gerichte interventies is de tweede schakel. Interveniëren gaat over het uitvoeren van de behandeling door een gespecialiseerde hulp- of zorgverlener conform de aanpak. De interventie kan licht zijn zoals maatschappelijk werk, maar ook zwaarder tot aan uithuisplaatsing toe. Tot slot is er nog de schakel nazorg of re-integratie, waarbij kinderen en jongeren na behandeling weer integreren in de maatschappij. Voor de regisseur van dat proces kan externe regie in de jeugdzorg als volgt worden gedefinieerd:
‘Semi-autonome partijen gericht kunnen beïnvloeden, met of zonder doorslaggevende hiërarchische of economische middelen’.
De keten signaleren, beoordelen, interveniëren en nazorg/ re-integratie lijkt eenvoudig, maar is niet in lijn met de bestuurlijk-organisatorische werkelijkheid. Achter elke schakel gaat een diversiteit aan gespecialiseerde professionals, een veelheid aan uitvoerende en besturende partijen en een wirwar aan financieringsarrangementen en procedures schuil. Er is regie nodig op de samenwerking tussen al deze partijen om ervoor te zorgen dat er geen gaten vallen. Kort gezegd moet regie zorgen voor verbinding tussen alle fragmenten die nodig zijn om de juiste specialismen voor signalering, beoordeling, interventie en nazorg op de goede plek te krijgen en er voor te zorgen dat ze goed verbonden zijn. Daarbij maken we een onderscheid in bestuurlijke en uitvoerende regie. Bij
bestuurlijke regie ligt het primaat bij de gemeente als regisseur. Uitvoerende regie is veel meer een zaak van de instellingen en de professionals.
Bestuurlijke regie is gericht op het committeren van de relevante partijen aan de doelen en werkwijze van de beoogde samenwerking en de bijdrage van elke partij daarin. Het gaat hier om het regisseren van het toneel waarop besturen en/of management van uitvoerende partners, financiers en indien nodig toezichthouders zich verbinden aan gezamenlijke maatschappelijke ambities.
Uitvoerende regie betreft de afstemming tussen de professionals die met het kind/de jongere werken, zodat de keten sluitend is voor elk kind dat bij een instelling binnen die keten behandeld wordt. De keten is sluitend wanneer voor iedere handeling/beslissing in de keten een professional verantwoordelijk is en dat die professional op deze verantwoordelijkheid wordt aangesproken.
Tevens wordt er een goede overdracht tússen de schakels georganiseerd, en ook voor die overdracht is steeds een professional verantwoordelijk en kan daarop worden aangesproken.
Overigens is bekend dat bij gemeenten de voor bestuurlijke en uitvoerende externe regie benodigde formatie en budgetten voor jeugdbeleid vaak beperkt zijn, beperkter dan in de ‘hardere’ sectoren.