8. Analyse en resultaten
8.2 Analyse interview fragmenten
8.2.4 Interview fragmenten en beeld
Common ground wordt niet alleen toegankelijk gemaakt voor de kijker door middel van gesproken teksten, maar ook door middel van beelden kunnen documentairemakers de
common ground toegankelijk maken voor het publiek. Beelden in combinatie met de gesproken tekst kunnen verschillende functies hebben voor de kijker, deze functies zullen door middel van fragmenten uit het geanalyseerde materiaal besproken worden.
Ten eerste kan het beeld de tekst verduidelijken, het beeld en de tekst komen dan met elkaar overeen. Het beeld en de tekst lopen parallel aan elkaar, een ander woord hiervoor is overcompleetheid. Het eerste voorbeeld van deze functie van beeld is afkomstig uit de documentaire ‘Mafia, going global’. In het fragment worden originele beelden gebruikt om de kijker meer inzicht te geven in de gesproken tekst.
Voorbeeld. Fragment 9 uit: Mafia, going global
Tekst coherentie Tekst Tekst/Beeld Relatie Beeld Beeld coherentie
36.53 Well, when the
police came on the…
Originele beelden – mannen (politie) zitten op hun hurken in een tuin.
Gelijkenis → Parallellie
36.54 …scene they had
immediately identified Carmine Galante’s body.
Geïnterviewde man – Carmine Russo (voice of authority)
Contrast
Carmine Russo vertelt over de dag dat een grote maffiabaas Carmine Galante vermoord werd en door de politie gevonden werd. Omdat bij deze gebeurtenis veel pers aanwezig was zijn er originele beelden bewaard gebleven. Door het tonen van deze beelden krijgt de kijker wat extra informatie over het delict, de ‘scene’ wordt getoond. De kijker begrijpt beter wat er te zien is op het scherm omdat het overeenkomt met de gesproken tekst, door deze overeenkomstigheid is er sprake van overcompleetheid. Tevens wordt in de derde kolom van een soortgelijk fenomeen gesproken, namelijk gelijkenis tussen het beeld en de gesproken tekst (van Leeuwen, 2005:230).
Het volgende fragment is afkomstig uit de documentaire ‘Krakatoa Revealed’. In dit fragment vertelt Lockhart Murdoch, een vulkaanbezoeker, hoe hij ternauwernood kon ontsnappen aan de vulkaan Anak Krakatoa.
Voorbeeld. Fragment 4 uit: Krakatoa Revealed
Tekst coherentie Tekst Tekst/Beeld Relatie Beeld Beeld coherentie 12.32 Gelijktijdige gebeurtenis And as I was running I felt… Gelijkenis → Nagespeelde beelden – het lijkt alsof iemand naar beneden rent, voetstappen zijn te horen en vulkaan is te zien. Parallellie Volgende gebeurtenis 12.34 …rocks hit me on
the back of the head other rocks hitting me on my back. Geïnterviewde man – Lockhart Murdoch (voice of authority) Contrast
In het fragment vertelt Lockhart wat hij op het moment van het uitbarsten van de vulkaan deed, namelijk rennen voor zijn leven. Voor de kijker is het moeilijk voor te stellen hoe het is om te moeten rennen voor je leven bij een uitbarsting van een vulkaan. Om de kijker een beeld te geven van deze actie, worden aan de kijk kijker nagespeelde beelden van de actie getoond en wordt zo de common ground toegankelijk voor de kijker. Hij houdt rekening met het design voor de kijker. Terwijl Lockhart zegt ‘And as I was
running…’ worden er nagespeelde beelden getoond waarin het lijkt alsof iemand vanaf een vulkaan naar beneden rent. De functie van het beeld in dit fragment is een actie weergeven die overeenkomt met de tekst zodat de actie begrijpelijker wordt voor de kijker. Net als in het vorige fragment wordt in de derde kolom een soortgelijke tekst-beeld relatie genoemd, namelijk de gelijkenis tussen tekst en tekst-beeld (van Leeuwen, 2005:230).
Het volgende fragment komt ook uit de documentaire ‘Krakatoa Revealed’. Nick Petford, een expert op het gebied van vulkanen, staat bij de krater van Anak Krakatoa en vertelt hierover.
Voorbeeld. Fragment 5 uit: Krakatoa Revealed
Tekst coherentie Tekst Tekst/Beeld Relatie Beeld Beeld coherentie 16.14 Co-presentie This is amazing, here we are at the ring…
Geïnterviewde man – Nick Petford (voice of authority) staat bij de vulkaan. Omgeving vulkaan te zien.
Gelijkenis
16.16 ...of Anak Krakatoa.
Specificatie-illustratie
Beelden heden – krater Anak Kraktau
Parallellie
Contrast - Co-presentie
In dit fragment neemt Nick Petford de kijker mee naar de plek waar hij zich op dit moment bevindt, namelijk bij de krater van de Anak Krakatoa. Door aan de kijker hetzelfde te laten als wat de geïnterviewde ziet, wordt de common ground voor de kijker toegankelijk. De beelden uit het heden laten zien wat Nick Petford bespreekt, namelijk de krater van Anak Krakatoa, er is in dit fragment dus opnieuw sprake van overcompleetheid. Echter in dit fragment maakt het beeld de tekst meer specifiek, en is er niet sprake van een gelijkenis (van Leeuwen, 2005:230).
Een andere functie van beeld is het introduceren van een persoon die nog niet eerder in beeld is geweest. Door middel van de gesproken tekst en het beeld maakt de kijker kennis met het personage uit de documentaire. Meestal worden personen door iemand anders in de documentaire geïntroduceerd, maar soms kan ook de persoon die in beeld te zien is, zichzelf introduceren.
Het volgende fragment is afkomstig uit de documentaire ‘Mafia, going global’, in het voorbeeld wordt de maffia baas Carmine Galante geïntroduceerd.
Voorbeeld. Fragment 8 uit: Mafia, going global
Tekst coherentie Tekst Tekst/Beeld Relatie Beeld Beeld coherentie 33.16 He was greedy. ← Specificatie-illustratie Nagespeelde beelden – Carmine Galante Introductie van persoon 33.17 Aanvulling He wasn’t you know. ← Specificatie-illustratie Nagespeelde beelden – Carmine Galante Gelijkenis 33.18 Voorbeeld The Bonanno’s maybe be involved in in this profits of this drug trade, but Galante wasn’t
Geïnterviewde man – Joseph Pistone (voice of authority)
sharing even with his…
38.25 …own people in
the family.
Zwart wit foto in beeld – gevangenis foto carmine Galante
Persoon opnieuw in beeld
Contrast
De gangster Carmine Galante wordt geïntroduceerd aan de kijker door Joseph Pistone. In de tekst wordt zijn naam genoemd en tevens worden zijn verbanden met de maffiawereld uitgelegd aan de kijker. Terwijl deze persoon wordt ingeleid zijn er nagespeelde beelden van deze persoon op het scherm te zien. De common ground wordt toegankelijk gemaakt voor de kijker door de persoon in kwestie te tonen (in dit geval door middel van nagegespeelde beelden) en door middel van een voice of authority (Joseph Pistone) die informatie geeft.
Het onderstaande fragment komt uit de documentaire ‘De voorste linie’. Meneer H. Berendsen vertelt over zijn leven toen hij tijdens de Zuid-Korea oorlog in het leger zat.
Voorbeeld. Fragment 1 uit: De voorste linie
Tekst coherentie Tekst Tekst/Beeld Relatie Beeld Beeld coherentie
04.31 Ik zat bij de zware
wapens.
→ Specificatie-verankering
Sepia foto – soldaat op tank.
Introductie persoon / Parallellie
04.34 Aanvulling
Ik was 22… Sepia foto – soldaat op
tank.
Gelijkenis
04.35 …jaar. Geïnterviewde man –
W. H. Berendsen (voice of authority)
Contrast
Het bijzondere aan dit fragment is dat de geïnterviewde zichzelf introduceert aan de kijker. In het vorige fragment werd een persoon geïntroduceerd door een andere spreker, maar in dit fragment stelt de geïnterviewde zichzelf voor aan het publiek. Door middel van het woord ‘ik’ begrijpt de kijker dat de man die in beeld te zien is zelf aan het woord is. Ook wordt in het fragment door middel van beeld duidelijk gemaakt wat er onder ‘zware wapens’ verstaan wordt, namelijk bijvoorbeeld tanks zoals te zien is op de getoonde foto. Overcompleetheid is in dit fragment duidelijk te zien omdat beeld en tekst gelijk zijn aan elkaar. De common ground wordt op deze manier toegankelijk gemaakt voor de kijker.
Documentairemakers creëren bij het introduceren van een persoon soms ook een setting waarin deze persoon zich bevindt, een voorbeeld hiervan is te zien in het onderstaande fragment uit de documentaire ‘Krakatoa Revealed’.
Voorbeeld. Fragment 1 uit: Krakatoa Revealed Tekst coherentie Tekst Tekst/Beeld Relatie Beeld Beeld coherentie
9.15 We can try and
recreate what we think of the right conditions…
Contrast →
Beelden heden – man op boot op zee.
Introductie persoon/
Setting creëren van plaats
9.18 …as are the
computer
Geïnterviewde man – Nick Petford (voice of authority)
Gelijkenis
In het fragment is de persoon die geïntroduceerd wordt zelf aan het woord, namelijk Nick Petford. Terwijl hij aan het praten is, ziet de kijker een man staan op een boot op zee. De kijker heeft deze man nog niet eerder gezien in de documentaire en heeft de stem van de geïnterviewde ook nog niet eerder gehoord, hierdoor linkt de kijker de man die te zien is op de boot aan de spreker. De filmmaker creëert ook een setting voor de kijker, de man die te zien is staat op een boot en het is duidelijk voor de kijker dat hij ergens naar onderweg is. Door op deze manier de kijker op de hoogte te stellen dat de man, die aan het woord is, ook in beeld te zien is en onderweg ergens naar toe is, wordt de common
ground toegankelijk voor de kijker.
Wanneer er geen beelden beschikbaar zijn die overeenkomen met de tekst, creëren documentairemakers vaak settings die aansluiten op de gesproken tekst. Deze settings kunnen betrekking hebben op de plaats die in de gesproken tekst besproken wordt of de tijd waarin het verhaal zich afspeelt.
In het onderstaande fragment uit de documentaire ‘D-day to Berlin’, een documentaire over de laatste maanden van WO II, worden originele beelden gebruikt om een setting te creëren voor de kijker.
Voorbeeld. Fragment 1 uit: D-day to Berlin
Tekst coherentie Tekst Tekst/Beeld Relatie Beeld Beeld coherentie 6.36 I remember talking
there was a fellow comrade commando and we knew our chances of getting a cross the beach a live were gonna be
pretty small. Specificatie → verankering
Originele beelden – boot ligt in het water, soldaten lopen over strand.
Setting creëren van plaats en tijd
In dit fragment spreekt een oud-soldaat over het moment dat ze aan land kwamen in Frankrijk tijdens WO II. Aangezien er van het moment waarover de oud-soldaat spreekt geen beelden zijn, heeft de filmmaker besloten meer algemene beelden van de gebeurtenis op te nemen in zijn documentaire. Het is voor de kijker erg moeilijk voor te
stellen wat de soldaten meegemaakt moeten hebben, waarom waren de kansen om levend over het strand te komen zo gering? Door originele beelden van de gebeurtenis te tonen tijdens de gesproken tekst van de oud-soldaat wordt de common ground toegankelijk voor de kijker. De kijker krijgt door de beelden wat inzicht in de situatie.
Het volgende fragment is afkomstig uit de documentaire ‘Warriors – Waffen SS, Gladiators of World War II’. Deze documentaire gaat over wat de Waffen SS was, wie er in zaten en wat de Waffen SS heeft gedaan in WO II. In het fragment spreekt een overlevende van de oorlog over één van de daden van de Waffen SS.
Voorbeeld. Fragment 1 uit: Warriors – Waffen SS, Gladiators of World War II
Tekst coherentie Tekst Tekst/Beeld Relatie Beeld Beeld coherentie
18.16 Start taking us out
in fives, I was in the second five.
Geïnterviewde man – overlevende (voice of authority) 18.22 Volgende gebeurtenis And we had to turn our backs to them and (…).
← Specificatie-illustratie
Zwart wit foto – schuur
Setting creëren van plaats Contrast 18.27 Volgende gebeurtenis While I crawl back into the bar the Germans came back an they started all over again.
← Specificatie-illustratie
Zwart wit foto – schuur
Setting creëren van plaats
Detailleren
Omdat er van de daad uit het fragment, het doodschieten van soldaten voor een schuur door de Waffen SS, geen feitelijke beelden aanwezig zijn creëert de filmmaker een setting voor de kijker. De plaats die besproken wordt in de tekst is ook in beeld te zien. De kijker krijgt zo meer een idee van de omgeving waarin de actie heeft plaatsgevonden. Al eerder is gezegd dat foto’s ook ‘bewegend’ kunnen zijn wanneer een camera man bijvoorbeeld inzoomt op een foto. In dit fragment wordt door de camera ingezoomt op de schuur, dit wordt detailleren genoemd (van Leeuwen, 2005:229).
Een andere functie van beeld is dramatisering. Sommige beelden zijn op een bepaalde dramatische wijze gecreëerd voor de kijker om de documentaire bijvoorbeeld indrukwekkender of emotioneler te maken. Deze dramatisering van het beeld komt bijvoorbeeld terug in het volgende fragment uit de documentaire ‘Krakatoa Revealed’.
Voorbeeld. Fragment 4 uit: Krakatoa Revealed Tekst coherentie Tekst Tekst/Beeld Relatie Beeld Beeld coherentie 12.21 Volgende gebeurtenis Lumps of ashes cinder were coming down on top of us. Geïnterviewde man – Lockhart Murdoch (voice of authority) Contrast Originele beelden – grote uitbarsting vulkaan 12.24 Contrast 12.26 Volgende gebeurtenis
We had to run for it basically. Specificatie-illustratie Originele beelden – grote uitbarsting vulkaan, lavabrokken rollen naar beneden.
Dramatisering
Volgende gebeurtenis
Lockhart Murdoch, de spreker in dit fragment, vertelt dat hij en zijn vrienden moesten vluchten voor de vulkaanuitbarsting van Anak Krakatoa. Al eerder is gezegd dat kijkers waarschijnlijk moeilijk een voorstelling kunnen maken van een echte vulkaanuitbarsting en dat is één van de redenen dat deze beelden van dit natuurgeweld gekoppeld zijn aan deze tekst. Echter de beelden van de vulkaan die zijn toegevoegd creëren ook drama. Door beelden aan de kijker te laten zien hoe indrukwekkend een vulkaanuitbarsting is wordt de common ground toegankelijk voor de kijker en de wereldkennis van de kijker wordt uitgebreid. Tegelijkertijd voegen de beelden extra spanning toe aan het fragment. Zouden Lockhart en zijn vrienden op tijd weg kunnen komen van het vulkanische eiland? In het volgende fragment, uit de documentaire ‘De voorste linie’, heeft het beeld ook de functie van dramatisering. In dit voorbeeld zorgt een foto van een persoon hiervoor.
Voorbeeld. Fragment 6 uit: De voorste linie
Tekst coherentie Tekst Tekst/Beeld Relatie Beeld Beeld coherentie 16.38 En toen eh was er
een heuvel en die was bezet door de Chinezen.
Contrast →
Zwart wit foto – soldaten in de sneeuw.
Dramatisering
In het fragment vertelt een oud-soldaat uit de Zuid-Korea oorlog hoe ze een heuvel moesten veroveren van de Chinezen. Aan het begin van het fragment wordt er een foto getoond van soldaten in de sneeuw. In principe contrasteert dit beeld met de tekst, het beeld sluit niet aan op de gesproken woorden over de Chinezen die heuvel bezetten. Dit beeld is waarschijnlijk toegevoegd om de barre omstandigheden van de soldaten in Zuid-Korea duidelijk te maken aan de kijker, het beeld maakt het verhaal emotioneler. Op deze manier wordt de common ground toegankelijk gemaakt voor de kijker.
Wanneer beelden worden gebruikt om een gebeurtenis of situatie indirect te tonen aan de kijker heeft het beeld een metonymische functie. Niet de gebeurtenis zelf worden getoond aan de kijker, maar middelen en objecten die in verband kunnen worden gebracht met het onderwerp zijn te zien op het scherm.
Het eerste voorbeeld waarin deze functie van beeld voorkomt, is afkomstig uit de documentaire ‘Mafia, going global’. In het fragment is Carmine Russo aan het woord die spreekt over drugs en moord binnen de maffia.
Voorbeeld. Fragment 6 uit: Mafia, going global
Tekst coherentie Tekst Tekst/Beeld Relatie
Beeld Beeld
coherentie
24.19 Specificatie
And to him this meant that these Sicilian mafia figures within the Bonanno family… Geïnterviewde man – Carmine Russo (voice of authority) Gelijkenis 24.24 …were actually being used to commit murder… ← Specificatie-illustratie Nagespeelde beelden – kogels worden in een pistool gestopt. Metonymische weergave Contrast 24.27 …dealing drugs, heroin. ← Specificatie-illustratie Nagespeelde beelden – drugs wordt in zakjes geschept. Metonymische weergave Contrast
In het fragment vertelt Carmine Russo over leden van de Amerikaanse maffia die uit Sicilië zijn gehaald om moorden te plegen en drugs te dealen in de VS. Wanneer Carmine Russo zegt ‘…were actually being used to commit murder…’ is een pistool in beeld te zien waar kogels in worden gestopt. Niet de moord zelf, maar het middel waarmee de moord gepleegd wordt is te zien in beeld, het beeld heeft hier een metonymische functie. Tevens wanneer Carmine Russo zegt ‘…dealing drugs, heroin.’ ziet de kijker drugs dat in zakjes gestopt wordt. Het feitelijke dealen is niet te zien op het beeld, maar wel de drugs zelf. Opnieuw heeft het beeld dus de functie van een metonymische weergave waardoor de common ground toch toegankelijk gemaakt kan worden voor de kijker in de rol van de overhearer.
Het volgende fragment komt uit de documentaire ‘Mafia, what mafia?’. In het voorbeeld vertelt Dominick Montiglio, een voormalig gangster van de maffia, hoe ze iemand hebben vermoord die de maffia in de weg zat.
Voorbeeld. Fragment 4 uit: Mafia, what mafia?
Tekst coherentie Tekst Tekst/Beeld Relatie
Beeld Beeld
coherentie
11.24 Aanvulling
And I had a 22 with a silencer and Nino and Roy both had 38’s. Geinterviewde man – Dominick Montiglio (voice of authority) 11.30 Volgende gebeurtenis
And we waited for him to go to his car, and he was walking to his car we started crossing the street, and then he made us. Specificatie-illustratie Nagespeelde beelden – pistolen worden geladen Metonymische weergave Contrast
In het fragment vertelt Dominick wat voor soort pistolen hij en de andere gangsters hadden en hoe ze daarmee de persoon die ze gingen vermoorden stonden op te wachten. Het beeld heeft hier de functie van een metonymische weergave omdat Dominick en de andere gangsters niet te zien zijn in beeld, maar wel het middel waarmee ze de moord hebben gepleegd, er zijn namelijk pistolen in beeld te zien die worden geladen.
Natuurlijk komen personen die geïntroduceerd zijn aan de kijker, ook na hun introductie nog vaak in beeld. Vaak worden personen nadat ze geïntroduceerd zijn gekoppeld aan bijvoorbeeld settings en drama. Tevens kunnen de geïntroduceerde personen ook zelf nieuwe personen introduceren aan de kijker.
Het volgende fragment is afkomstig uit de documentaire ‘D-day to Berlin’. Carol Mather, een man die meegevochten heeft in de Tweede Wereld oorlog, praat over Monty en Eisenhower. In het fragment zegt hij dat Monty Eisenhower wel aardig vond maar hem niet zag als een goede soldaat.
Voorbeeld. Fragment 2 uit: D-day to Berlin
Tekst coherentie Tekst Tekst/Beeld Relatie Beeld Beeld coherentie 25.55 Tegenstelling
But from Monty’s point of view… Geïnterviewde man – Carol Mather (voice of authority) Gelijkenis 25.58 …he was no he wasn’t a proper soldier. ← Specificatie-illustratie Nagespeelde beelden – personen uit het leger van hoge rang lachen.
Personen opnieuw in beeld / Setting creëren van plaats
Contrast
Van de overleggen in de oorlog tussen Monty, Eisenhower en de rest van de staf zijn geen beelden. Daarom is ervoor gekozen om deze geënsceneerde beelden toe te voegen aan de documentaire. Door middel van deze beelden krijgt de kijker een indruk van waar de solaten met een hoge rang soms verbleven tijdens de oorlog en hoe de situatie was in
die tijd. De common ground wordt zo toegankelijk gemaakt voor de kijker. De kijker krijgt meer inzicht in de omgeving en de situatie.
Het volgende voorbeeld komt uit de documentaire ‘De voorste linie’. Het beeld heeft de functie van een dramatisch beeld. Meneer W. van der Veer vertelt in dit fragment over soldaten die vroeger NSB’er waren en veel hadden goed te maken bij de Nederlandse soldaten. Volgens hem heeft de soldaat waarover hij spreekt zijn daden goedgemaakt omdat hij is gestorven in de Zuid-Korea oorlog terwijl hij vocht voor het Nederlandse