Integratie en sociale interactie

In de categorie ‘integratie en sociale interactie’ zijn de volgende gratificaties ondergebracht:

• inzicht vergroten in omstandigheden van anderen;

• sociale empathie;

• zich identificeren met anderen en een gevoel krijgen van behoren tot een groep;

• een basis vinden voor conversatie en sociale interactie;

• een substituut vinden voor echt gezelschap;

• sociale rollen helpen uitvoeren;

• in staat zijn om contact te onderhouden met familie, vrienden en de samenleving.

Met name de derde gratificatie werd veel genoemd in relatie tot et-nische websites, maar ook de andere gratificaties staan er niet los van. De jongeren gaven aan dat er op de etnische websites een sterk ‘wij’-gevoel aanwezig is, al kent men elkaar niet persoonlijk. De ge-deelde etniciteit geeft een gevoel van veiligheid en verbondenheid. Men is opgegroeid met een cultuur en een religie, met de daarbij ho-rende gebruiken die – in de ogen van anderen die niet deel uitmaken

115

van die cultuur – ‘vreemd’ worden gevonden. Met elkaar kan over deze gebruiken worden gesproken, gelachen en gediscussieerd. Een aantal autochtone jongeren gaf aan dit gevoel ook te hebben als het ging om bepaalde issues waar zij mee zaten. Ze vonden het prettig om die te delen met anderen die hetzelfde hadden meegemaakt of er-varen, zoals blijkt uit citaat 9. Dit gaat niet over een etnische website, maar over een site waar lotgenoten elkaar kunnen vinden.

Citaat 9

Ik heb last van faalangst. Al jaren. Elke keer bij tentamens schiet ik in de stress. En ik ben best wel onzeker. Via een website over faalangst heb ik op het forum andere mensen leren kennen die hetzelfde probleem hebben. We praten met elkaar en geven elkaar tips. Omdat de mensen op de website hetzelfde meemaken als ik, en hetzelfde voelden, kunnen zij mij beter begrijpen. Ik durf mijn gevoelens dan ook eerder met hen te delen dan met klasgenoten. (Nederlands meisje, 18 jaar, hbo).

Uit het citaat komt naar voren dat het in contact komen met men-sen die hetzelfde hebben meegemaakt of ervaren een reden is om websites te bezoeken waar men lotgenoten kan treffen. In citaat 9 is dat de gemeenschappelijke ervaring van faalangst die optreedt tijdens het maken van tentamens. Om die reden wordt er een web-site gezocht en bezocht waar men met lotgenoten kan spreken. De motivatie is gevoelens te delen, begrepen te worden en zo mogelijk informatie van anderen te krijgen waarmee de faalangst kan wor-den overwonnen. De binwor-dende factor is echter lotgenootschap en de kans met gelijkgestemden te spreken. Ook etnische sites bieden een plek om met gelijkgestemden over bepaalde onderwerpen te praten. De gedeelde cultuur en ervaringen vormen de basis voor deze con-versaties. De volgende gratificaties in deze categorie zijn door de res-pondenten genoemd:

• inzicht vergroten in omstandigheden van anderen;

• sociale empathie;

• zich identificeren met anderen en een gevoel krijgen van behoren tot een groep;

• een basis vinden voor conversatie en sociale interactie;

• een substituut vinden voor echt gezelschap;

116

Alleen de gratificatie ‘in staat zijn om contact te onderhouden met familie, vrienden en de samenleving’ is niet naar voren gekomen. Omgekeerd is er wel een belangrijk behoefte genoemd die niet in het gratificatieschema staat, maar daar binnen deze categorie wel onder te brengen is: ‘in contact staan met de eigen culturele gemeenschap’ via de etnische websites.

4.4.4 Entertainment

In de categorie Entertainment zijn de volgende gratificaties onder- gebracht:

• escapisme, of proberen problemen te vergeten;

• ontspannen;

• intrinsiek cultureel of esthetisch plezier beleven;

• de tijd vullen uit verveling;

• emoties kunnen uiten;

• seksuele opwinding.

Zowel uit de interviews als uit de enquête is gebleken dat de etni-sche websites bezocht worden omdat de bezoekers de onderwerpen die op de website staan ook gewoon ‘leuk’ vinden. Als men niets te doen heeft, worden de websites bezocht, ook om tijd te vullen of om plezier te beleven. Hieruit kan worden afgeleid dat etniciteit van in-vloed is op voorkeuren en smaak, want de inhoud van de websites wordt ‘leuk’ gevonden; er kan met andere woorden worden gespro-ken over intrinsiek cultureel plezier wat beleefd wordt op de etni-sche websites. Ook vinden op deze sites zowel positieve als negatieve emoties hun weg.

Verschillende sites bieden games aan om in te spelen op deze behoefte. Op de homepages van de autochtone sites nemen games een prominente plek in en op de forums is gamen een veelbezochte topic, zo bleek uit de website-analyse. Hetzelfde geldt voor de Marok-kaanse sites. Op de Hindostaanse sites is dit aanbod niet sterk aan-wezig. Op hun forum komt de topic Games wel aan de orde, maar het

betreft schakel- en woordspellen en geen gesprekken over (online) games. De autochtone jongeren hebben in de enquête ‘games’ ook genoemd als reden om het internet op te gaan, in tegenstelling tot de Marokkaanse en Hindostaanse respondenten, die games in mindere mate genoemd hebben.

117 Citaat 10

Het is meer het gevoel dat ik wil winnen. Daar krijg ik een kick van. Voor ik het weet ben ik meer tijd kwijt eraan dan ik dacht (…) Ik spreek met mijn vrienden af, maar dat hoeft ook niet altijd, want er zijn altijd ook andere gamers online. Maar tegen mensen gamen die ik ken is het leuker. Mijn ou-ders denken dat ik mijn huiswerk maak, maar dat is omdat ik achter de computer zit. Ze hebben er niet zoveel verstand van, dus ik kan gamen wanneer ik wil. (Marokkaanse jongen, 14 jaar, mbo)

Uit citaat 10 kan worden opgemaakt dat gamen een sociaal aspect heeft. Men speelt met anderen, zowel met bekenden als onbekenden. Het competitie-element geeft spanning. Wat ook uit het citaat naar voren komt, is dat sommige ouders de mogelijkheden van het inter-net nog niet kennen. Zij denken dat hun kind bezig is met huiswerk. Maar wat vooral zichtbaar wordt is dat games zowel op etnische als mainstream websites jongeren een combinatie bieden van inter-activiteit, vermaak en competitie.

Uit de groepsdiscussie kwam ook een andere belangrijke reden naar voren om deel te nemen aan etnische websites: het ontmoeten van mensen van het ander geslacht met dezelfde culturele achtergrond.

Citaat 11

Ik chat weleens op forums en chatroom van Kaise.nl. Dan weet ik tenminste zeker dat de meisjes met wie ik chat ook Hindostaans zijn. (Hindostaanse jongen, 18 jaar, mbo)

Citaat 12

…’t is gewoon leuk om daar te chatten en te praten met anderen. En je kunt op een makkelijke manier met Marokkaanse meisjes praten… (Marokkaanse jongen, 14 jaar, vmbo)

Praten met de meisjes gebeurt voor de lol. Uit citaat 11 en 12 blijkt dat de respondenten veronderstellen dat anderen die zich op de website begeven dezelfde etniciteit hebben als zij, maar een ander geslacht. Dat is natuurlijk slechts een aanname, zij het een redelijke. Naber & Te Poel (2012) wijzen er in dit verband op dat een overeen-komstige leefsituatie en eenzelfde culturele en sociale achtergrond

118

de kans vergroten dat het onderling ‘klikt’. Toch blijkt uit de citaten dat behalve het contact met soortgenoten ook de (seksuele) opwin-ding bij de jongeren een rol speelt. Deze gratificatie wordt overigens genoemd in het gratificatieschema.