Huidig en voorgenomen instrumentarium

Beleidskader Nationaal

De nationale aandacht voor landschap in het gebied komt tot uiting in een flink stuk EHS in het WCL De Meijerij. Voor nieuw beleid maakt de regio maakt deel uit van een groter Belvédère-gebied (LNV- Nota Belvédère, 1999) en van een kandidaatgebied voor Proeftuin Groenblauwe Dooradering (Ministerie van LNV, 2000).

Provinciaal/regionaal

De visie op de regio wordt in verscheidene provinciale en regionale beleidsstukken verwoord, en is het meest uitgewerkt in het Groene Woud – “een groeidiamant in Midden-Brabant” (Bureau Omega en Grontmij, 2000). Dit is opgesteld met actoren in de regio: de landbouw, recreatie-ondernemers, gemeenten, waterschap, natuurterrein- beheerders. Een platform met deze actoren werkt aan een verdere uitwerking.

Provincie Noord-Brabant, Cultuurhistorische waardenkaart, 2000

De provincie heeft nauwkeurig de cultuurhistorische waarden geïnventariseerd en gekarteerd, als basis voor verdere beleidsontwikkeling (Streekplan e.a.).

Provincie Noord-Brabant, Hoofdlijnen Provinciale Uitgangspunten Reconstructie (PUN), 1999.

Hierin worden de kaders voor de Reconstructie uitgezet, waarin nu verschillende re- giocommissies verdere invulling geven. Kwaliteit van het landelijk gebied, met meer

Landbouwactiviteiten moeten op de juiste locatie en onder hoge kwaliteitseisen plaats- vinden. De EHS moet versneld, in 2010 gerealiseerd zijn. Er wordt een nadere uitwer- king gegeven aan perspectiefgebieden (accent op primaire landbouw), plafondgebie- den met verbrede landbouw en extensiveringsgebieden voor verbrede en extensieve landbouw en kleinschalige niet-agrarische bedrijvigheid.

Waterschap de Dommel, 2000. Waterbeheersplan 2001-2004

Voor de regio is vooral herstel van natuurlijke beekdalen met groene linten van belang. Dit sluit aan op het natuurbeleid in het Dommeldal, met veel reservaat- en beheersge- bied. Specifieke retentiemaatregelen zijn in de regio niet gepland.

Gemeentelijk

Bureau Coördinaat, 2000. Buitengebied Boxtel 2010: Ruimte voor boeren, burgers en buitenlui – Totaalvisie en uitvoeringsprogramma plattelandsvernieuwing.

PON, 2000. Dommeltuin

Initiatief van 10 plattelandsgemeenten om te komen tot meer samenwerking op ge- bied van ruimtelijke ordening, met veel aandacht voor het landelijk gebied en het Groene Woud.

Restrictief beleid

Het Streekplan Noord Brabant dateert van 1992, een nieuw plan is nu in voorbereiding dat zal aansluiten bij de ontwikkeling van het Groene Woud.

De gemeenten beschermen waardevolle landschapselementen in hun bestemmings- plan, maar de controle en handhaving wordt zeer verschillend ingevuld.

Stimulerend instrumentarium RBON / Programma Beheer

Het Begrenzingenplan Dommel-Noord (Provincie Noord-Brabant, 1996) voorziet in ca. 1300 hectare aan te kopen reservaat binnen de regio, en ca. 700 hectare beheersge- bied, samen goed voor ruwweg 20% van de oppervlakte van de regio. Voor het agra- risch cultuurlandschap relevante doelstellingen daarbij zijn botanisch beheer van beekdalgraslanden en vochtige weilanden in de leemgebieden (met tevens moeras en bos), onderhoud van landschapselementen en vergoedingen voor natuurlijke handi- caps. In het Begrenzingenplan ruime jas zoekgebieden Noord-Brabant (Provincie Noord-Brabant, 2000b) is daaraan geschat ca. 70 hectare voor de regio toegevoegd (210 ha. Voor een gebied drie keer zo groot als Dommel en Aa). De af te sluiten pak- ketten hierbij zijn randenbeheer van graslanden en graan en onderhoud van houtwal- len, singels en rasters, met als doelgroepen das, struweelvogels en planten.

WCL de Meijerij / Innovatieplatform Duurzame Meijerij

WCL de Meijerij heeft vooral kleinschalige innovaties voor een bredere plattelandsver- nieuwing bevorderd. WCL heeft in 2001 nog ca. 6 ton voor projecten in het hele WCL gebied. Als opvolger hiervoor is in december 2000 het Innovatieplatform Duurzame Meijerij opgericht. Deze stichting heeft ten doel duurzame plattelandsvernieuwing te coördineren en stimuleren, en hoopt een sleutelrol te gaan vervullen bij inzet van overheidsgelden hiervoor, o.a. uit Reconstructie en EU. De Gemeente Boxtel stelt, als vervolg op WCL-investering in haar gemeente, jaarlijks ca. 25.000 gulden beschikbaar, en hoopt dat meer gemeenten dit voorbeeld gaan volgen.

Landschapsbeleidsplannen

De gemeenten Boxtel en Sint-Oedenrode hebben een landschapsbeleidsplan, de ge- meente Schijndel niet. Boxtel werkt aan een uitvoeringsprogramma, aansluitend op

Innovatieplatform Duurzame Meijerij. Sint-Oedenrode heeft voor diverse kleine landschapelementen in privé eigendom projecten lopen met een inbreng van ca. 120.000 gulden gemeentelijk geld, aangevuld met ca. 80.000 gulden uit Landinrichting en Interreg.

De gemeenten leveren met zijn allen ook een flinke bijdrage aan het agrarisch cultuur- landschap door het beheer van vooral lijnvormige landschapselementen in eigendom, voornamelijk langs de wegen. Bijvoorbeeld de gemeente Sint-Oedenrode heeft 98 km laanbomen, 2,8 hectare houtwallen en –singels en 82 hectare bermbeplanting in beheer (binnen en buiten de bebouwde kom). Onderhoud van de bermbeplantingen kost jaarlijks 350.000 gulden. De meeste gemeenten hebben een landschapbeleidsplan of plattelandsvisie, waarbij in onderhoud passend in het landschap is voorzien. In het kader van dit rapport wordt volstaan met de constatering dat te verwachten is dat de gemeenten onderhoud van lijnvormige elementen zullen voortzetten.

Landinrichting Sint Oedenrode

Het Landinrichtingsplan Sint Oedenrode is in 1985 vastgesteld, in 1996 herzien, en de plannen van toedeling (eigendomsruil) moeten nog worden uitgevoerd (Provincie Noord-Brabant, 1986 en Provincie Noord-Brabant, 1996b). Een groot aantal infra- structurele werken zijn wel al uitgevoerd. Bij de wijziging in 1996 is de aandacht voor natuur en landschap flink versterkt, met o.a. grotere natuurclaims voor de EHS, hand- having van een flink aantal onverharde wegen en minder vergaande grondwaterstand- verlaging. In het eerste van drie deelgebieden zijn nog relatief veel kavelgrenzen verlegd en rechtgetrokken, in de twee volgende zijn steeds meer oude grenzen gevolgd. In totaal is ca. 6,6 miljoen gulden aan “landschapsbouw”, dus aanleg maar ook herstel en achterstallig onderhoud van landschapelementen begroot (1996) , waarvan 6 miljoen afkomstig van de rijksoverheid. Het gaat hier echter om een eenmalige ingreep. Alle wegen, ook de onverharde, komen zoveel mogelijk in gemeentelijk eigendom en on- derhoud. De toename aan onderhoudkosten voor de gemeenten is geschat op 34.000 gulden per jaar.

Het ROM-beleid vond plaats in de Nadere Uitwerking Br a bant en Limburg . NUBL heeft geen lopende projecten in de regio door vele andere initiatieven.

De Subsidieverordening Natuur bos en landschap Noord-Brabant is in principe toe te passen in de regio, maar toepassing vindt niet plaats vanwege de lopende

landinrichting en middelen die hieruit beschikbaar komen.