Het format van de eerste serie van Surprising Europe

De serie Surprising Europe is opgebouwd uit een aantal vaste kenmerken. Hieronder wordt per kenmerk beschreven waaruit deze bestaat. Voor het vaststellen van deze kenmerken is gebruik gemaakt van het boek van Bouma (2010) en Crabbendam (2007). Tevens wordt in paragraaf 4.2 dieper ingegaan op deze kenmerken. Voor de beschrijving van het format van Surprising Europe is gebruik gemaakt van de zeven belangrijkste kenmerken van een format.

3.5.1 Synopsis

De volgende synopsis is door de redactie van Surprising Europe TV serie (2011) opgesteld als wervings- en publiciteit middel:

‘In uiteenlopende portretten vertelt een aantal krachtige Afrikaanse personages over hun overlevingsstrijd in de West-Europese jungle: soms succesvol, vaak met financiële problemen en bijna altijd met ontgoocheling over de hardheid van het bestaan. Ze denken terug aan de warmte van thuis die ze hebben ingeruild voor een kil bestaan in Europa waar het maar moeilijk integreren is. Met humor kijken ze naar vreemde lokale gewoonten, met wanhoop vertellen ze over regels en onrecht. Werk, huisvesting en verblijfsdocumenten zijn voor de Afrikaanse migrant moeilijk te vinden in het continent van hun dromen. Daarnaast richten jonge Afrikaanse muzikanten richten zich in de exclusieve Surprising Europe-songs tot het thuisfront met een duidelijke boodschap: Be informed before you come!’.

(p. 1)

3.5.2 Line-up

Wanneer er wordt gekeken naar de line-up is een vast ritme zichtbaar. Het programma snijdt in de meeste gevallen binnen een minuut tussen de verschillende scenes. Eén aflevering bestaat doorgaans uit vijf korte items. De duur van een gemiddeld item is vier tot vijf minuten. Het programma wordt ‘aan elkaar gepraat’ door een presentator. Deze presentator opent en sluit het programma en komt na iedere item weer terug in beeld. De gehele line-up vindt u terug in Bijlage III.

3.5.3 Terugkerende elementen

Het format van Surprising Europe bestaat uit een aantal vaste terugkerende elementen, namelijk: presentator, een vooruitblik op de verschillende protagonisten die belicht worden in de aflevering, het aansnijden van de problematiek van de aflevering, vormgeving, duur items, verwijzing naar de website, presentator die bruggetjes maakt tussen de verschillende items, het muziekitem en het item over Ssuuna (Odufré, 2015). Hieronder wordt een beschrijving gegeven van de elementen die om meer toelichten vragen.

3.5.3.1 Muziek- en Ssuuna-item

Om het programma luchtig te houden is er gekozen voor een vast muziekitem in iedere aflevering (Odufré, 2015). In dit deel worden Afrikaanse migranten en Afrikaanse inwoners van Europa uitgenodigd een nummer te schrijven voor Surprising Europe of een eigen nummer aan te dragen. Aan het einde van iedere aflevering volgen we ook Ssuuna uit Oeganda bij het onderzoeken van een Europese gewoonte. Tegenover deze wat luchtige items staan in de meeste afleveringen ongeveer twee wat zwaardere en serieuzere items.

3.5.3.2 Problematiek van de aflevering

Iedere aflevering heeft zijn eigen thema. Deze thema’s worden aan het begin van de aflevering in de vorm van een problematiek aan de kijker gepresenteerd (Odufré, 2015). De volgende negen thema’s zijn ter sprake gekomen:

1. Het nemen van een sprong; we zien hoe Afrikaanse migranten naar Europa zijn gekomen en hoe hun leven hier is gestart.

2. Hoop en dromen; vele migranten dromen over een beter leven in Europa. In deze aflevering zien we wie het wel is gelukt en hoe hen dat gelukt is, maar ook degenen die het niet hebben gered.

3. Hoe kom je rond in Europa?; hoe overleef je in Europa zonder papieren? 4. Onder druk staan; hoever ga je om geld te verdienen om naar huis te sturen? 5. Culturele shock; hoe is het om in Europa te leven met een Afrikaanse identiteit? 6. Wanneer het geluk je niet mee zit; hoe overleef je zonder papieren? In deze

aflevering ontmoeten we mensen die moeizaam overleven in Europa.

7. Het ondernemen van actie; wat doe je als je oneerlijk wordt behandeld omdat je een Afrikaanse migrant bent? In actie komen!

8. Hoe kun je succesvol in Europe worden?; succes verhalen van migranten die het in Europa hebben gemaakt.

9. Home Sweet Home; waar is jouw ‘thuis’ staat centraal in deze aflevering (TV episodes, 2014).

3.5.3.3 Presentatie

Iedere aflevering heeft een vaste presentator, K-nel uit Kenia die in Duitsland woont. Hij is degene die de hele aflevering aan elkaar praat. Hij opent het programma en hij sluit het af. Tevens zijn er gastpresentatoren. Zij doen de presentatie voor een enkel item binnen de aflevering, deze worden ook wel ‘special reporters’ genoemd. Zij doen onderzoek naar een

Europese gewoonte. In de meeste gevallen is dit Ssuuna, een enkele keer wordt dit door andere migrant gepresenteerd.

3.5.3.4 Protagonisten

In totaal zijn er 45 protagonisten geresearcht voor de afleveringen. Hierbij worden K-nel en Ssuuna, die ieder ook een los item hebben naast hun presentatierol, niet meegerekend. Dit betekent dat er gemiddeld vijf protagonisten per aflevering zijn geresearcht. Iedere protagonist wordt in iedere aflevering voorgesteld door middel van een titel bovenin in beeld. Hier lezen we de naam van de protagonist en het land van herkomst (of van zijn/haar ouders).

3.5.4 Doel format

De serie Suprising Europe wil haar kijkers informeren over het leven van Afrikaanse migranten in Europa door middel van een infotainment televisieprogramma. In het projectplan van Surprising Europe, geschreven door Kappers en Koole (2007), zijn de volgende doelstelling geformuleerd: ‘Surprising Europe wil de effecten van migratie op individuen, groepen en samenlevingen communiceren en in de familiaire kring migratieproblemen bespreekbaar maken. Te vaak wordt de druk van de familie op de migrant in het buitenland onderbelicht’.

Algemeen doel

 Verbeteren van welzijn en kwaliteit van leven van (potentiële) migranten en hun families.  Het verbeteren van de beschikbare informatie over migratie door de veelzijdige en complexe

dimensies van migratie te belichten en daarmee begrip bevorderen voor migratievraagstukken.  Managen van migratiebewegingen, bijdrage leveren aan een effectieve en coherente migratie politiek,

inzicht verschaffen in de dynamiek van circulaire migratie.

 Bijdragen leveren aan sociale en economische ontwikkeling in Afrika en binnen de diaspora in Europa door de inzet van kennis en deskundigheid van migranten.

Specifiek doel

 Verminderen van het aantal migranten uit Afrika dat slecht geïnformeerd en op illegale wijze naar Europa komt.

 Door het verbeteren van informatie en voorlichting de voedingsbodem voor illegale mensensmokkel wegnemen.

 Toename van het aantal illegale migranten dat terugkeert naar hun thuisland en herintegratie in eigen samenleving.

 Migranten in Europa een mediakanaal geven om hun ervaringen uit te wisselen om zo de beeldvorming bij familie in de landen van herkomst over het leven in Europa bij te stellen.

 Discussie en debat genereren over migratie-issues zowel in Afrika als in Europa en toename van bewustzijn en begrip bij potentiële migranten, hun familie en vriendenkring omtrent migratie-issues.  Een breed Nederlands publiek op een genuanceerde en veelzijdige manier informeren over de huidige

ontwikkelingen in migratie en de situatie van Afrikaanse migranten in Nederland.’ (p. 6)

3.5.5 Doelgroep

Zoals eerder aangegeven richt Surprising Europe zich op twee doelgroepen, namelijk: het reguliere documentaire publiek en (potentiele) migranten. Zie paragraaf 3.3 voor een uitgebreide omschrijving van deze doelgroepen. Dit onderzoekt beperkt zich alleen tot het reguliere documentaire publiek.

3.5.6 Meerwaarde t.o.v. andere formats

Wat Surprising Europe anders doet ten opzichte van andere documentaireseries die zich richten op migratie is; het bespreekbaar maken van migratie door middel van het laten zien van verschillende portretten van echte Afrikaanse migranten in Europa. De serie vertelt met behulp van meerdere verhalen per aflevering één centraal thema binnen het onderwerp migratie. Daarnaast zou je bij een onderwerp als migratie een zware serie wat betreft de sfeer verwachten. Door gebruik te maken van luchtige versus zwaardere items is de algehele gevoel van serie luchtiger en daardoor toegankelijker dan verwacht (Odufre, 2015).