Evolutie selectief ingezamelde stromen

De procentuele samenstelling (in gewicht) van de totale hoeveelheid selectief ingezamelde huishoudelijke afvalstoffen in het Vlaamse Gewest wordt weergegeven in figuur 9.

Figuur 8: Evolutie van het procentueel aandeel selectieve inzameling van huishoudelijke afvalstoffen over de periode 1991-2015 ten opzichte van de totale hoeveelheid huishoudelijke afvalstoffen

Met "overige" wordt bedoeld: herbruikbare goederen ingezameld door kringloopcentra, gemengd kunststofafval, gemengd metaalafval, klein gevaarlijk afval, vlakglas, autobanden,

geneesmiddelen en dierlijk afval.

Het organisch-biologische afval (groenafval³ en GFT) en papier- en kartonafval zijn jaarlijks twee van de grootste afvalfracties bij de selectieve inzameling. Van al het selectief ingezamelde huishoudelijk afval behoort 31% tot het organisch-biologisch afval en 20% tot het papier- en kartonafval. Bouw- en sloopafval (16%), verpakkingsglas (9%), houtafval (8%) en PMD-afval (4%) zijn verder de belangrijkste afvalstoffen die selectief worden ingezameld. De overige 12%

van de selectief ingezamelde huishoudelijke afvalstoffen bestaan uit kleinere afvalfracties waaronder AEEA⁴, textiel, metalen, kunststofafval (andere dan PMD), e.d.

De totale hoeveelheid verpakkingsafval⁵ die in 2015 selectief werd ingezameld met het oog op recyclage (61,0 kg per inwoner), neemt lichtjes af ten opzichte van 2014 (61,8 kg per inwoner).

De samenstelling van het verpakkingsafval blijft vergelijkbaar met 2014: 49% glas, 27% papier en karton en 24% PMD (inclusief het sorteerresidu en de PMD-zakken zelf). In 2015 werd 76.779 ton PMD-afval selectief ingezameld of 11,85 kg per inwoner (exclusief de PMD-zak en het sorteerresidu⁶ van het PMD-afval die samen gemiddeld 2,52 kilogram per inwoner of

gemiddeld 18% van het ingezamelde PMD-afval bedroeg). Het PMD-afval bestaat gemiddeld uit 44% kunststof flessen en flacons, 28% metalen verpakkingen, 11% drankkartons, 2% PMD-zakken en 15% PMD-residu (zie 4.2.6 PMD). De hoeveelheid PMD-residu is een indicator voor ontwijkgedrag of mate van slecht sorteren. De hoeveelheid sorteerresidu van 2015 is 1%

gedaald ten opzichte van 2014 (16%).

3 Groenafval bestaat uit snoeihout en boomstronken en gemengd tuinafval.

4 AEEA: afgedankte elektrische en elektronische apparatuur.

5 Verpakkingsafval omvat (hol)glasafval, 25% van het papier- en kartonafval en PMD-afval.

6 Het sorteerresidu van het PMD-afval omvat de afvalstoffen die verkeerdelijk in de PMD-zak terechtkomen. Deze fractie wordt bijgevolg niet gerecycleerd maar wordt verbrand.

Figuur 9: Procentueel aandeel van de verschillende fracties selectief ingezamelde huishoudelijke afvalstoffen in Vlaanderen voor het jaar 2015 (gewichtspercentage)

20%

Selectief ingezamelde afvalfractie 2015 Verschil t.o.v. 2014

ton kg/inw ton %

wit glas 77.988 12,04 1.838 2,36%

gekleurd glas 88.358 13,64 1.375 1,56%

glas gemengd 29.167 4,5 -1.220 -4,18%

glas totaal 195.514 30,18 1.994 1,02%

papier en karton gemengd 427.142 65,94 -15.301 -3,58%

metalen gemengd/kroonkurken 30.643 4,73 -622 -2,03%

metalen verpakkingen 25.675 3,96 -90 -0,35%

metalen totaal 56.318 8,69 -712 -1,26%

kunststoffen gemengd 32.324 4,99 1.912 5,92%

kunststofverpakkingen 40.525 6,26 858 2,12%

kunststoffen totaal 72.849 11,25 2.770 3,80%

GFT 255.600 39,46 -18.448 -7,22%

snoeihout en boomstronken 96.772 14,94 -7.997 -8,26%

tuinafval gemengd 305.029 47,09 -36.900 -12,10%

groenafval 401.801 62,03 -44.897 -11,17%

drankkartons 10.579 1,63 256 2,42%

textiel 47.723 7,37 796 1,67%

bouw- en sloopafval 347.063 53,58 -38.380 -11,06%

houtafval 159.111 24,56 -279 -0,18%

autobanden 1.500 0,23 -187 -12,47%

vlakglas 9.934 1,53 -574 -5,78%

AEEA 64.642 9,98 -1.536 -2,38%

kringloopgoederen 42.959 6,63 2.840 6,61%

dierlijk afval 8 0,00 -21 -262,50%

geneesmiddelen 25 0,00 -1 -4,00%

KGA 21.315 3,29 115 0,54%

Totaal 2.114.082 326,36 -111.566 -5,28%

Tabel 7: Overzicht van de hoeveelheden selectief ingezamelde huishoudelijke afvalstoffen in het Vlaamse Gewest in 2015⁷

De ingezamelde hoeveelheid van bouw- en sloopafval is in 2014 gedaald met 49 kton en in 2015 met 38 kton. Ook het groenafval en de GFT-fractie zijn in 2015 sterk gedaald met respectievelijk 45 en 8 kton. Deze opvallende dalingen worden veroorzaakt doordat meer en meer gemeenten ook voor sommige selectieve stromen, zoals bouw- en sloopafval en groenafval, tarieven invoeren. De burger verkiest dan de afvoer van grote hoeveelheden van dergelijke fracties via alternatieve inzamelkanalen, zoals gehuurde containers of puinzakken. Het organisch-biologisch afval kan ook via thuiscomposteren of andere vormen van kringlooptuinieren verwerkt worden.

Het jaar 2015 was bovendien abnormaal warm en de zomer was uitzonderlijk droog. Hierdoor

7 In de tabel 7 zijn de rookmelders en gasontladingslampen ondergebracht bij het KGA en dus niet bij het AEEA. AEEA in bovenstaande tabel bestaat enkel uit de subfracties koel- en vriestoestellen, televisies en monitoren, groot witgoed en overig AEEA.

groeien de planten en het gras veel minder, wat de lage hoeveelheid groenafval en GFT mee verklaart.

Sinds 2010 is er een dalende trend bij de gemeentelijke inzameling van papier- en kartonafval.

Ook in 2015 is dit gedaald met 3,6% of 15.000 ton. Dit is deels te wijten aan de digitalisering, waardoor de huishoudens minder papierafval bij elkaar krijgen. Daarnaast is dit een stroom die nog geld kan opbrengen voor de inzamelaar, waardoor een deel van het papier- en kartonafval verdwijnt via illegale inzamelkanalen. Kleine bedrijven hebben hierdoor ook vaker een contract met een privé-ophaler.

Het dierlijk afval is van 29 ton in 2014 gedaald naar 8 ton in 2015, omdat in Sint-Niklaas in tegenstelling tot de jaren voordien geen slachtvloer voor offerfeesten meer ingericht werd.

Bijlage 2 geeft een overzicht voor het Vlaamse Gewest van de hoeveelheden selectief ingezamelde huishoudelijke afvalstoffen (in ton en in kg/inwoner) per fractie voor de periode 2005-2015.

Bijlage 3 bevat een overzicht van de hoeveelheden huishoudelijk afval (in kg/inwoner) op provinciaal niveau voor de periode 2005-2015. Voor de PMD-subfracties (drankkartons, plastic verpakkingen en metalen verpakkingen), voor AEEA, voor autobanden en voor

kringloopgoederen werd enkel het cijfer op Vlaams niveau bepaald. Dit gemiddelde voor het Vlaams Gewest werd herhaald in het overzicht per provincie.

4.1.3 Kringloopgoederen

De totale inzameling van herbruikbare goederen door de erkende kringloopcentra stijgt de laatste jaren⁸.

De resultaten van de kringloopsector die in detail gerapporteerd worden aan de OVAM, omvatten alle fracties en alle inzamelwijzes. In voorliggend rapport hebben we een aantal gegevens over kringloopgoederen uitgesloten:

― Het AEEA ingezameld door de kringloopcentra en afgevoerd naar Recupel wordt in dit rapport niet geregistreerd onder de inzameling van kringloopgoederen. Zie paragraaf 4.2.5 AEEA;

― Sinds 2010 wordt het textielafval ingezameld door de kringloopcentra afzonderlijk

gerapporteerd en opgenomen onder de fractie textiel, samen met de hoeveelheden van alle andere ophalers. Het maakt in dit rapport daarom geen deel meer uit van de fractie

kringloopgoederen;

― De inzameling bij bedrijven door kringloopcentra werd niet verrekend in dit rapport.