Aardwarmte
Aardwarmte wordt gezien als een kosteneffectieve duurzame energiebron met potentie. Het draagt bij aan het halen van de duurzame energiedoel
stelling van Nederland. Aardwarmte is een belangrijke optie voor het behalen van energie- en klimaatdoelen. Stimuleren van aardwarmte is een prioriteit uit het energieakkoord, de warmtevisie, de beleidsbrief tuinbouw en de meerjarenafspraak energietransitie glastuinbouw 2014–
2020. Ook het nieuwe Klimaatakkoord zet fors in op de ontwikkeling van geothermie in Nederland om de klimaatdoelen in 2030 te kunnen halen.
Het doel van de garantieregeling aardwarmte is het afdekken van het geologisch risico dat het boren van de putten voor de toepassing van aardwarmte, niet succesvol is. Het gaat om het risico dat de volgens het plan aangeboorde aardlaag minder warmwaterproductie oplevert en/of water van lagere temperatuur oplevert dan op basis van een gedegen geologisch vooronderzoek verwacht werd.
Het ontbreken van een (betaalbare) verzekering is nog steeds een belangrijk knelpunt voor de toepassing van aardwarmte. Door dit risico af te dekken wordt de toepassing van aardwarmte gestimuleerd. De garantieregeling dekt het risico dat een boring niet in een goede watervoerende laag uitkomt, waardoor het vermogen dat vooraf verwacht werd, niet wordt behaald. In dat geval wordt voor een deel van de gemaakte kosten een subsidie uitgekeerd, gerelateerd naar de mate waarin de aardwarmteboring mislukt is.
Er wordt een premie van 7% gevraagd.
De garantie wordt uitgekeerd wanneer projecten (deels) mislukken. Met de garantstelling worden projecten uitgelokt met een relatief klein risico (eis 90% slaagkans). Het verwacht vermogen dat aan de bodem onttrokken wordt (dit is het vermogen dat bij de aanvraag is opgegeven) is maximaal het vermogen dat met 90% zekerheid aan de ondergrond kan worden onttrokken (op basis van een locatiespecifiek geologisch onderzoek dat moet zijn opgesteld door een ISO 9001 gecertificeerde onderneming).
EZK maakt een garantieplafond en het maximaal te garanderen bedrag per boring bekend. EZK neemt binnen acht weken na de indiendatum een besluit op de aanvraag. De aanvrager moet binnen 12 maanden na goedkeuring van de aanvraag starten met het boorproject. Na de aanvang van de aardwarmteboring heeft de aanvrager een jaar voor de voltooiing.
Het aardwarmteproject moet binnen twee jaar leiden tot toepassing van aardwarmte in Nederland.
De premieontvangsten worden gestort in de begrotingsreserve. Eventuele schade-uitkeringen komen ten laste van deze reserve. De horizonbepaling is 2021.
Tabel 10 Overzicht verstrekte leningen (bedragen x € 1.000)
Art. Omschrijving Uitstaande lening Looptijd lening Rente percentage Wijze van
aflossing Artikel 2 Bedrijvenbeleid: innovatie en
ondernemerschap voor duurzame welvaartsgroei
Microkrediet Nederland1
46.296 1-4-2045 1% vanaf 2025 vanaf 2045 in halfjaarlijkse termijnenvan € 4,5 mln afhankelijk van de liquiditeitspositie Artikel 2 Bedrijvenbeleid: innovatie en
ondernemerschap voor duurzame welvaartsgroei
Biopartner 13.524 31-12-2020 0% Door middel van
vervreemding van belangen Artikel 2 Bedrijvenbeleid: innovatie en
ondernemerschap voor duurzame welvaartsgroei One Logistics 5.000 Tot leningnemer aan alle
6,50% In vijf jaarlijkse termijnen van 1 mln vanaf 2021
Artikel 2 Bedrijvenbeleid: innovatie en
ondernemerschap voor duurzame welvaartsgroei
NESEC 258 1-9-2020, 0,05% Halfjaarlijkse
termijnen. Laatste termijn in september 2020 Artikel 4 Een doelmatige energievoorziening en
beperking van de klimaatverandering
Stichting Nuclear Research and Consultancy Group
78.154 Tot en met 2026 2,85% afhankelijk uitkomsten
Artikel 4 Een doelmatige energievoorziening en beperking van de klimaatverandering
Pallas 41.702 1-1-2022 1,50% uiterlijk 2022
Artikel 4 Een doelmatige energievoorziening en beperking van de klimaatverandering
Fibrant 30.000 31-12-2034 0,00% In 2034
Artikel 4 Een doelmatige energievoorziening en beperking van de klimaatverandering
EBN 3.000 1-12-2032 0,00% afhankelijk
uitkomsten (cashflow uit geothermie projecten) Artikel 4 Een doelmatige energievoorziening en
beperking van de klimaatverandering
Ambigo 4.000 31-12-2027 2,00% 2028 tenzij wordt
verlengd Artikel 5 Een veilig Groningen met perspectief Stichting
Woonbedrijf Aardbevingsgebied Groningen
10.000 31-12-2026 0,00% vanaf 1-1-2026
1 Dit betreft een achtergestelde lening aan stichting Qredits voor het verstrekken microkrediet aan ondernemers.
Microkrediet Nederland
Dit betreft een achtergestelde lening aan stichting Qredits voor het verstrekken microkrediet aan ondernemers.
Biopartner
Dit betreft een in het jaar 2000 verstrekte lening ten behoeve van een start-up participatiefonds life sciences.
One Logistics
Dit betreft een in 2018 verstrekte lening aan Onelogistics ten behoeve van de voorbereidingen van een warehouse voor de opslag, het beheer en verzending van F-35 onderdelen op het Logistiek Centrum Woensdrecht.
NESEC
Dit betreft een in het jaar 2000 verstrekte lening aan Nesec ten behoeve van de financiering van scheepsnieuwbouworders ten behoeve van de
Nederlandse Scheepsbouw. De lening wordt in 2020 afgelost.
Stichting Nuclear Research and Consultancy Group
Aan Stichting Nuclear Research and Consultancy Group (NRG) is een lening verstrekt voor het uitwerken en uitvoeren van een Herstelplan, in algemene zin gericht op de continuïteit van de bedrijfsvoering van NRG en in het bijzonder op het scheppen van de noodzakelijke financiële, technische, commerciële en organisatorische voorwaarden voor het in bedrijf houden van de Hoge Flux Reactor (HFR).
Pallas
Aan de Stichting Voorbereiding Pallas-reactor is een lening verstrekt voor fase 1 van de totstandkoming van een nieuwe hoge flux reactor (de Pallas-reactor), die bestemd is voor de productie van medische en industriële radio-isotopen en voor nucleair technologisch onderzoek.
Fibrant
De lening aan Fibrant is verstrekt tbv investeringen in (de ombouw van) installaties teneinde de uitstoot van lachgas (als CO2 equivalent) te reduceren. Hiermee worden in totaal drie projecten uitgevoerd met een totale lachgasreductie van ruim 0,6 Mton CO2 eq.
EBN
De achtergestelde lening tegen 0% rente van in totaal € 48 mln van EZK is bedoeld voor investeringen in geothermieprojecten in Nederland in de komende vijf jaar volgens het businessplan genaamd ‘Masterplan
Aardwarmte’. Er is door EZK gekozen voor verplichte deelname van EBN in deze geothermieprojecten. De lening wordt verstrekt aan EBN bv, die deze lening doorstort als agio in EBN Aardwarmte bv. Deze dochter krijgt zo een solvabiliteit van 30%. Verder zal EBN eigen overtollige kasmiddelen inzetten als een groepslening van EBN bv aan EBN Aardwarmte bv waarmee voor 70% van de kapitaalbehoefte van de dochter EBN Aardwarmte bv gedekt wordt. EBN zal samen met professionele marktpartijen risico
dragend deelnemen in projecten via haar dochter voor 20% tot 40%.
Ambigo
Deze lening is in 2017 verstrekt voor de ontwikkeling van een duurzame biomassavergassing installatie.
Stichting Woonbedrijf Aardbevingsgebied Groningen
Deze lening dient ter financiering van de aankoop van langdurig te koop staande particuliere woningen in het aarbevingsgebied. Deze lening is in 2020 overgedragen aan het Ministerie van Binnenlandse Zaken.
Overzichtstabel bedrijfslevenbeleid en Missiegedreven Topsectoren- en Innovatiebeleid
De tabel bevat een meerjarig overzicht van de middelen die in 2020–2025 beschikbaar zijn binnen de begrotingen van een aantal departementen voor het bedrijvenbeleid en het Missiegedreven Topsectoren- en Innovatiebeleid.
De indeling van de tabel geeft inzicht in de samenhang tussen de verschil
lende onderdelen. Voor een groot deel betreft dit het Missiege
dreven Topsectoren- en Innovatiebeleid, dat uit een generieke pijler en een specifieke pijler bestaat. Het generieke beleid ondersteunt innovatie voor alle bedrijven, binnen en buiten de topsectoren (A1 en A2). Ook de bijdrage van Buitenlandse Zaken (A3) is generiek van aard. De kern van het specifieke beleid is publiek-private samenwerking (PPS, B1 en B2). Door een intensievere samenwerking tussen de excellente Nederlandse publieke kennisinfrastructuur en bedrijven vindt de kennis beter zijn weg in
innovatieve producten en draagt het bij aan het realiseren van oplossingen voor maatschappelijke uitdagingen. PPS wordt gestimuleerd met de PPS-toeslag en de MIT. Internationale PPS wordt mogelijk gemaakt door EU-cofinanciering (B2), Innovatie Attachés en technologiemissies. Onderdeel C bevat de instrumenten voor aansluiting van onderwijs op de arbeidsmarkt en tot slot bestaat onderdeel D uit verschillende specifieke bijdragen van departementen aan voor hun relevante topsectoren en missies.
In de tabel is aangegeven op welk begrotingsartikel de middelen op de departementale begrotingen staan. Daar zijn de hier getoonde reeksen vaak niet één op één terug te vinden, omdat hier alleen de middelen zijn getoond die samenhangen met het bedrijfslevenbeleid en Missiege
dreven Topsectoren- en Innovatiebeleid. De verantwoording over dit budget vindt plaats via de reguliere begrotingscyclus van de desbetreffende depar
tementale begrotingen.
Tabel 11 Overzichtstabel bedrijfslevenbeleid en Missiegedreven Topsectoren- en Innovatiebeleid (bedragen x € 1 mln)
2020 2021 2022 2023 2024 2025 Departement Artikel
I Generiek
A1. Ondernemerschap en innovatie 590 220 167 151 140 142 EZK
Financieringsinstrumenten Toekomstfonds 590 220 167 151 140 142 EZK 3
A2. Fiscale maatregelen 1.287 1.443 1.348 1.286 1.286 1.286 EZK/FIN
Aftrek speur- en ontwikkelingswerk (WBSO) 6 5 5 5 5 5 EZK/FIN
2, belastingplan Afdrachtvermindering speur- en
ontwikkelingswerk (WBSO) 1.281 1.438 1.281 1.281 1.281 1.281 EZK/FIN 2,
belastingplan
Onderuitputting WBSO 2017 en 2018 62
A3. Internationaal 268 255 249 247 247 237 BH/OS
Internationaal ondernemen en
ontwikkelingssamenwerking 218 205 199 197 197 187 BH/OS 1,2,3
Dutch Good Growth Fund (DGGF) 50 50 50 50 50 50 BH/OS 1
II Specifiek voor topsectoren
B1. Kennis en innovatie 620 620 620 620 620 620
NWO-PPS 100 100 100 100 100 100 OCW 16
NOW 16
NWO2 175 175 175 175 175 175 OCW 16
NWO-TTW 25 25 25 25 25 25 EZK 2
KNAW 14 14 14 14 14 14 OCW 16
2020 2021 2022 2023 2024 2025 Departement Artikel
Toegepast onderzoek (TO2)1 262 262 262 262 262 262
- TNO, Marin, NLR, Deltares 171 171 171 171 171 171 EZK 2,4
- Wageningen Research 91 91 91 91 91 91 LNV 23
Profilering kennisinfrastructuur 44 44 44 44 44 44 OCW 16
B2. Innovatie en PPS 259 322 345 341 318 297
PPS-toeslag 116 166 195 205 192 179 EZK 2
MKB Innovatiestimuleringsregeling
Topsectoren 42 41 40 40 41 41 EZK 2
Cofinanciering EU-innovatieprogramma's en
overige 65 79 84 72 65 61 EZK 2
Economische Ontwikkeling en Technologie 8 10 10 10 10 10 EZK 2
Investeringen in fundamenteel en toegepast
onderzoek 28 26 16 14 10 6 EZK 3
C. Onderwijs en arbeidsmarkt 23 22 22 42 39 39
Regionaal investeringsfonds MBO 23 22 22 42 39 39 OCW 4
D. Specifieke bijdragen departementen 257 276 293 277 250 221
Life Sciences & Health/zorg 60 62 63 61 60 58 VWS
1, 2, 4, kader Zorg
Energie-innovatie (excl. ECN) 132 169 175 169 156 136 EZK 4
Energietransitie gebouwde omgeving 1 2 6 10 8 16 BZK 4
Logistiek 18 IenWdivers H-XII, IF
en DF
Water en Maritiem 24 18 24 12 IenW
divers H-XII, IF en DF
Creatief 12 15 15 15 15 n.n.b. OCW 14
Defensie 10 10 10 10 11 11 DEF 9
Totaal 3.303 3.158 3.044 2.964 2.900 2.843
1 Ongewijzigd, betreft bedragen Kennis- en Innovatie convenant 2020-2023.
3. Beleidsartikelen
Beleidsartikel 1 Goed functionerende economie en markten