PROBLEEM EN DOELSTELLING
3 DOE LS TE LLIN G E N DOE LW ITTE
3 .1 Doe ls te lling
Die o o rko e p e le n d e d o e lste llin g va n d i e stu d ie is o m d eur m id d e l va n n a rra tie we te ra p ie va s te ste l h o e d ie ge a ff e kte e rd e f am ilie va n MIV /V IGS ‘n n u we ve rh a a l va n h o o p ka n b e le ef . Da a r sa l m e t b e grip e n e m p a tie ge lu iste r wo rd e n sa a m sa l d ie d o m ina n te ve rh a a l va n MIV /V IGS ge d e ko n stru e e r wo rd , so d a t ‘n nu we a lte rn a tie we ve rh a a l va n h o o p ge ko n stru e e r wo rd . S o d o e nd e wo rd d a a r lig ge we rp o p d ie p ro b le e m ste llin gs b in n e d ie te rre in va n h ie rd ie n a vo rs in g.
Hie r wo rd d u s n ie b lo o t ‘n o n d e rso e k n a d ie e ffe k va n MIV /V IGS o p d ie ge a f fe kte e rd e f am ilie in ge ste l n i e , m a a r d ie d o e l i s ju is o m ‘n ve ra n d e rin g va n d i e tra u m a -e rva r in g t e we e g te b rin g.
3 .2 Doe lw itte
• Om basisteoretiese perspektiewe vir pastorale terapie met die f am ilie n a te vo rs e n n e e r te lê ;
• Om metateoreties vas te stel wat die emosionele belewing van d ie MIV /V IGS -ge a f f e ktee rd e f a m ilie is;
• Om praktykteoretiese riglyne te bied wat toepaslik is vir p a sto ra le te ra p ie m e t d ie MIV /V IGS -ge a ff e kte e rd e f am ilie .
3 .3 Kw a lita tiew e na vo rs ing va n hie rdie s tudie
Die d o e l va n d ie n a vo rs in g sa l se k e rlik d ie e p iste m o lo gie va n d ie o n d e rso e k b e p a a l. Dit sp re e k va n s e lf d a t n a vo rsin gs p ro se d u re s, m e to d e s en p ro se sse in o o re e n ste mm in g m e t d ie e p iste m o lo gie se d isko e rse va n d ie n a vo rsin g sa l we e s. Myn s in sie n s le e n d ie p ra ktie s-te o lo g ie se p a ra d igm a va n d i e n a vo rsin g to t ‘n kw a lita tie w e m e to d o lo gie .
‘n K e n me rk va n ‘n n a rra tie we b e n a d e rin g is ‘n o p e n h eid o m a n d e r sta n d p u n te e n persp e ktie we in a g te n e em so nd e r o m ‘n óf /óf h o u d in g in te ne e m . Ho e we l k wa lita tie we n a vo rsin g m e e r a kko m m od e re n d is vi r ‘n n a r ra tie we b e n a d e rin g, is d ie ge b ru ik va n k wa n tita tie we n a vo rsin g n ie u it ge slu it n ie . Die k wa l if ise re n d e vra a g vir b e id e h ie rd ie n a vo rsin gsp a ra d i gm a s sa l m yn s in sie n s d ie e p iste m o lo gie se u itga n gsp u n te we e s.
V e rvo l ge n s sa l e k a a n d a g ske n k a a n ke n m e rke n d e e ien ska p p e va n k wa lita tie we n a vo r sin g.
E e rste n s is k wa lit a tie we n a vo r sin g b e skr ywe n d e n ve rke n n e n d va n
a a rd , wa t a a n slu it b y d ie a a rd va n d i e n a vo rs in g wa t h i e rd ie stu d ie wil o n d e rn e e m . In h ie rd ie ve rb a n d skr yf K va le (1 9 9 2 a :1 3 ): “Th e
re se a rch p ro ce ss i s n o t a ma p p in g of so me o b je ctive s o cia l re a lity; re se a rch in vo lve s a co -co n stitu tio n ... w ith a n emp h a si s o n q u a lita tive , in te ra ctive a n d in vo lve d re se a rch (e ie a kse n tu e rin g) ”.
Tw e e d e n s ma a k kwa lita tie we n a vo rs in g d it m o o n tlik o m , vo l ge n s
P ie te rse (1 9 9 3 :1 8 6) “d ie p e r te g ra w e o m d ie so sia le w e rklikh e id e n
d ie ve rskyn se ls d a a rb in n e in a l sy ko mp le ksite it n a te g a a n ”. W aa r
d ie d o e l va n h ie rd ie n a vo rs in g n ie is o m d ie ge ld igh e id e n b e tro u b a a rh e id va n “e ksa kte ” re su lta te va n ‘n “o b je ktie we ” stu d ie te vin d n ie , is d it m oo n tlik o m d e u r m idd e l va n k wa lita tie we n a vo rsin g d ie ve r wa gt in gs, b e h o ef te s, ge lo o f sd ime n sie s e n sin ge win g te e ksp lo re e r. K va le (1 9 9 2 b :5 1 ) vo e r a a n d a t kwa lita tie w e n a vo rsin g d ie p o te n sia a l h e t om d ie na vo rs in g wa t u i t d ie b re ë ra sio n a lite itsb e grip ge d o e n is, te o n de rva n g.
De rd e n s is d it m o o n tlik o m , so o s in h ie rd ie o n d e r so e k, so sia le
ko n stru ksie b in n e ‘n p ra ktie s-te o lo g ie se p a ra d igm a te ge b ru ik, wa n t b in n e kwa l ita tie we n a vo rs in g b e sta a n d ie m o o n tlikh e id om b e te ken is e n sin ge win g te o n d e rso e k (Mo u to n 1 9 9 3 :5 3 -7 5 ). S o skr yf Ro u x (1 9 9 6 :2 0 ) m e t ve r wysin g n a P a tto n : “Qu a lita tive in q u i ry cu lt iva te s
th e mo st u se fu l o f a ll h u ma n ca p a citie s - th e ca p a city to le a rn fro m o th e rs.”
V ie rd e n s b e tre k k wa lita tie we n a vo rsin g d ie o n d e rs o e ke r o p ‘n
ku b e rn e tie se wyse e n slu it d it a a n by d ie ro l va n d ie n a vo rse r so o s h ie rb o b e skr yf .
Dit is d a n m y m e n in g d a t, u it d ie a a rd e n e p iste mo lo gie va n d ie stu d ie , kwa lita tie we n a vo rsin g ‘n f e itli k va n se lf sp re ke n d e ke u se is.
3 .3 .1 Die rol va n he rme ne utie k in die lig va n k w a lita tiew e na vors ing
Die u ite e n lo p e n dh e id e n p o la rite it va n d ie ge sp r e k h e t d ie h e rm e n e u tie se a a rd va n d ie n a vo rs in g a a n ge d u i. E k wil ve r vo l ge n s d ie ro l va n h e rm e ne u tie k in d ie n a vo r sin g b e sp re e k.
W ann ee r 'n p e rso o n b e gin b e se f d a t sy wa a rd e -o o rd e le a f h an klik is va n s y in te rp re ta sie va n s y le e f wê r e ld , wo rd d ie ge b ie d va n d ie h e rm e n e u tie k b e tre e . He rm e n eu tie k wo rd o m skr yf a s die stu d ie va n
ve rsta a n d e u r in te rp re ta sie (P ie te rse 1 9 9 3 :7 2 ). " E lke me n s is u n ie k in sy p e rso o n likh e id , g e skie d e n is, le w e n se rva rin g e e n situ a sie s, d a a ro m mo e t e lke me n s, " s y e ie in d i v id u e le mo me n t vin d " (De K le rk,
1 9 9 8 :1 18 ). P ie te rse (1 9 9 3 :1 ) h aa l Bo sch m e t d ie vo lg e n d e ste llin g a a n : " It is w id e ly a cce p te d to d a y, in a ll th e scie n ce s (n a tu ra l a s w e ll
a s so cia l) th a t to ta l o b je ctivity is a n illu s io n , a n d th a t kn o w le d ge b e lo n g s to a co mmu n it y a n d is in f lu e n ce d b y th e d yn amic o p e ra tive in su ch a co mmu n i ty “.
Die h e rm e n e u tie se tra d isie b e sta an b a ie ja re re eds in E u ro p a . P ie te rse (1 9 9 3 :7 2 ) d u i a a n d a t d i t va n a f He id e gge r, Ga d a m e r, Rico e u r to t b y Ha b e rm a s se ve rtre kp u n te ge vin d ka n wo rd . P ie te rse (1 9 9 3 :7 3 ) ve r wys n a Dilth e y wa t va n m e n in g is d a t m e n slike e r va rin g e n h a n d e lin ge sl e gs d o e ltre f f e nd b e stu d e e r ka n wo rd d e u r d ie b e d o e lin ge , wa a r d e s e n in te n sie s wa t a gte r h a n d e lin ge lê , te ve r sta a n .
W ann ee r n a ge d in k wo rd o o r Go d , S y b e tro kke n h e id in jou le ef wê re ld e n d ie in vlo e d wa t d it o p jo u ve r h o u d in g m e t Go d h e t, is e lke p e rso o n d u s b e sig m e t sy e ie su b je kti e we ve rsta a n e n ve rto lkin g va n sy ko n kre te situ a s ie e n sy e ie in te rp re ta sie d a a rva n . Die u n ie ke o n tm o e tin g va n G o d e n m e n s is h ie r te r sp ra ke . V o l g e n s P ie te rse (1 9 9 3 :8 3 ), m e t ve r wysin g n a Fire t, is d it ju is h ie rd ie ge lo o f sh a n d e lin g va n d ie m e n s wa t in d ie p ra ktie se te o lo gie a a n ge sp re e k wo rd .
Om me ka a r te b e d ie n , te ve rsta a n e n te o n d e rste un , is dit kritie s vi r m e d e -Ch riste n e o m te b e sef d a t o ns te d o e n h e t m e t ve rski lle va n in te rp re ta sie s e n n ie n o o d we n d ig m e t a b so lu te s, m e t wit-e n -s wa rt le we n sre ë ls n ie . Die re d e wo rd d u s n ie m e e r a lle e n g e b ru ik o m to t b e grip te ko m n ie . E k h e t o o k d eu re n tyd in d ie ge sp re ksg ro e p e p ro b e e r o m d ie h e rm e n e u tie se a a rd te p ro m o ve e r d e u r ve r ke n n e n d e vra e .
B in n e d ie ra a mwe rk va n Ri co e u r (P ie te rse 1 9 9 3 :8 8 ) se h e rm e n e u tie se pe rsp e ktie f is o n s h ie r b e si g m e t d ie e e rste f a se va n d e e ln e m en d e ve rsta a n . Dit b e te ke n d a t d a a r va n b in ne af p ro b e e r
wo rd o m a s d e e ln em e r d ie sp e sif ie ke situ a sie va n d ie wê re ld o m o n s (o n s la n d ; o n s ge m e e n te ) te ve rsta a n . Dit is d u id e l ik d a t o n s h ie r te d o e n h et m et ‘n a n d e r d im en sie va n ve rsta a n wa t n a a s d ie " o b je ktie we " we rk li kh e id sta a n . On s o n d e rso e k d ie " su b je ktie we " ve rs ta a n va n d it wa t si n a a n 'n e ie we rkl ikh e id ge e . E lke in d i vid u ge e sin a a n sy h a n d e lin g d e u r s y su b je ktie we ve rst a a n of in te rp re ta sie d a a rva n . E lke e n se wo rste lin g, t wyf e l o f vra e m o e t d u s in h ie rd ie li g ge re sp e kte e r e n va n b in n e ve r sta a n p ro b e e r wo rd . Om d a t e lke in d ivi d u u it sy e ie " ve rsta a n " b in n e sy le e f wê re ld 'n a n d e r in d ivid u se le e f wê re ld b e tre e , is o n tm o etin g e n d ia lo o g n o o it n e u tra a l o f a b so lu u t e n a f ge slu it n ie .
Da a r wo rd d u s we gb e we e g va n d ie kle m o p d ie ra sio n ele n a 'n m e er h o listie se in te rp r e ta sie va n d ie wê re ld e n d i e m e n s se ge lo o f sre a ksie b in n e d ie wê re ld . Ho e we l d it to t gro o t o n se ke rh e de e n b e an gsth e id ka n le i, le i d it o o k to t b e vr yd in g e n ve rr ykin g va n in si gte . " To b e Ch ristia n me a n s fo r u s to se e o u rse lve s, th e w o rld
a b o u t u s, a n d hu ma n p u rp o se s w ith th e in te rp re tive visi o n p ro vid e d b y th e me ta p h o rs a n d th e me s o f th e Ch rist ia n st o ry" (Ge rk in
1 9 8 6 :3 7 ).
V e rvo l ge n s wil e k m yse lf a s n a vo rse r b in n e k wa lita tie we n a vo rsin g p o sisio n e e r.
3 .3 .2 Kw a lita tie w e na vors ing e n die na vors e r
Die ro l va n d ie n a vo rse r a s ge sp re ksge n o o t is t we e l e d ig. In d ie e e rste p le k is d ie n a vo r se r d e e ln e me r, m a a r in d ie t we e d e p le k ste e d s n a vo rse r wa t ‘n b e p a le n d e in vlo e d o p d ie r i gtin g va n d ie ge sp re k h e t. V o l g e n s B a wd e n (1 9 9 1 :2 4 ): “Th u s w e h a ve th e ca se
o f th e p ro fe ssio n a l re se a rch e r le a rn i n g a b o u t the w o rld in o rd e r to b e mo re in fo r me d in h is o r h e r a ctio n s, a n d th e re se a rch e r h e lp in g o th e rs to en q u ire in to th e ir ow n w o rlds a s a b a sis fo r b ette r in fo r me d a ctio n s a ll a ro u n d .”
Dit is n o d i g vir d i e n a vo rse r a s d e e ln e m e r o m b e wu s te we e s d a t h y/s y, n e t so o s d ie a n d e r d e e ln e m e rs, u it s y/h a a r e ie ge ïn te rn a lise e rd e d isko e rse b e te ke nis e n ke n n is ko n stru e e r. W at A n d e rso n e n Go o lish ia n (1 9 9 2 :3 0 ) sê o o r ‘n te ra pe u tie se situ a sie is m yn s in sie n s o o k wa a r te n o p sigte va n n a vo r sin g: “ Th e th e ra p ist
a lw a ys e n te rs th e th e ra p e u tic a re na w ith e xp e cta tion s a b o u t the issu e s to b e d isc u sse d th a t a re b a se d o n th e th e ra p ist ’s p r io r e xp e rie n ce s a n d the re fe rra l in fo r ma t i o n ”.
In d ie vo l ge n d e h o o f stu k ga a n d a a r ge le t wo rd o p b a siste o re tie se p e rsp e ktie we va n p a sto ra le te ra p ie m e t d ie MIV /V IGS -ge a ff e kte e rde f am ilie .