117 P: Een gemummificeerde, half vergane schedel van een soldaat staat op een tank. De schedel heeft een soldatenhelm op. De schedel is op een stok of uitsteeksel van de tank gezet. Merktekens van geweld.
R: De tank op de achtergrond en de helm op de schedel maken duidelijk dat het hier gaat om een gesneuvelde soldaat in het actiegebied van een oorlog. Het feit dat het hoofd op een stok is gezet maakt duidelijk dat het hier gaat om zwaar en onmenselijk geweld.
A: De foto straalt vooral gruwelijkheid uit, vooral vanuit de barbaarse manier waarop de schedel zo te zien al een hele lange tijd op een tank gespeld is.
S: De foto verbeeldt de gruwelijkheden van oorlog, waarbij mensen onmenselijke dingen met elkaar doen. 111 P: Op de foto staat een enkele soldaat, die met een geweer in zijn arm naar achter valt. Hij heeft zijn ogen
gesloten en zijn gezicht afgewend, waardoor hij niet te herkennen is als individu. Zijn lichaamshouding suggereert dat hij gewond of buiten bewust zijn is.
R: Omdat het uniform van de soldaat niet direct te herkennen is, is het geweer het grootste herkenningspunt. Aan het landschap is verder ook niet veel af te lijden. De lichaamshouding van de man doet wel vermoeden dat hij dood aan het gaan is.
A: Deze foto wekt compassie op met de doodgaande man, en tegelijkertijd een soort patriottisch gevoel. ‘De dood of de gladiolen’.
S: Deze foto verbeeldt de patriottische daden ten tijden van oorlog, doordat de lichaamshouding van de man op de een of andere manier glorieus en dramatisch overkomt.
C8: Protesterende mensen
113 P: Op de voorgrond zit een man in Boeddhistische monnikskledij, hij staat van top tot teen in brand. Op de achtergrond is een grote groep Boeddhistische monniken te zien, ze kijken bezorgd maar houden afstand. R: Aan de rechte lichaamshouding van de monnik is te zien dat hij vermoedelijk vrijwillig in brand staat, en niet direct is aangevallen. Hierdoor is deze zelfmutilatie/moord te zien als protest. Ook is te zien dat de monniken op de achtergrond blijven en hem niet helpen, omdat de monnik in kwestie daar schijnbaar geen behoefte aan heeft.
A: Deze foto wekt afschuw op, omdat de man blijkbaar zo ver moet gaan om zichzelf in brand te steken om aandacht op te wekken, en anderzijds boosheid tegen degene of hetgene waar tegen hij protesteert: dat moet immers wel zo heftig zijn dat de monnik er zijn leven voor wil geven.
S: Deze foto staat symbool voor de machteloosheid van de kleine (het boeddhisme in dit geval) tegen de grootmachten.
130 P: De scene speelt zich af op een grote, meerbaans geasfalteerde weg. Op die weg rijden zes tanks, achter elkaar. Vlak voor de tanks is een kleine in het wit geklede figuur te zien met een tasje in zijn hand. De figuur staat stil, dat is te zien aan dat zijn benen naast elkaar staan.
R: De meerbaans weg en de moderne tanken geven aan dat het hier gaat om een ontwikkelde, rijke omgeving. De straat is behalve één bus alleen bezet door de tanks, plus de tanks rijden blijkbaar midden door een bewoond en stedelijk gebied, wat een surrealistisch gevoel geeft. Door het tasje lijkt het alsof de man gewoon een voorbijganger is en per ongeluk voor de tanks is langsgelopen, maar tegelijkertijd heeft hij een
standvastige houding.
A: De foto wekt vooral nieuwsgierigheid op, omdat de situatie nogal apart is. Ook wekt het respect op voor de man die voor de tanks gaat staan en een beetje angst dat de tanks hem plat zullen rijden.
S: Deze foto is sterk symbolisch voor de kleine burger tegen de grote overheid/legermacht. Meestal is de gewone mens machteloos, maar deze man stopt de tanks voor zo goed als het gaat. Ook is de man zwart-wit gekleed, wat duidt op simpelheid. Toch zijn de weg en de tanks groots en modern, dus het tegenovergestelde.
C9: Liquidaties
141 P: Op de houten vloer ligt een donkere man met zijn overhemd opengescheurd, met zichtbare kogelgaten in zijn borst. Om hem heen staan een aantal onherkenbare mensen. De man heeft zijn ogen dicht en zijn mond hangt open.
R: Aan de vele kogelgaten in de borst is te zien dat de man niet zal overleven of misschien zelfs al dood is. Aan de chaos van de mensen in nette kleding er om heen is te zien dat het hier gaat om een onverwachte aanslag op een vermoedelijk belangrijke persoon.
A: Deze foto wekt vooraf schrik en afschuw op, door de chaos die te zien is op de foto en doordat de kogelgaten zo duidelijk te zien zijn.
S: Deze foto is symbolisch voor de kwetsbaarheid van mensen, zelfs als ze aanzien genieten. De tijdelijkheid van het leven of het plots verschijnen van de dood is ook symbool.
137 P: Een handjevol zwarte mannen staan halfnaakt vastgebonden aan grote houten palen. Op de voorgrond staat één zwarte soldaat met een pistool in zijn hand voor de eerste van deze mannen. Zij zijn het focuspunt van deze foto.
R: Aan de opstelling van de mannen en de houding van de soldaat is duidelijk dat het hier gaat om een massaliquidatie. Het is niet duidelijk waar de vastgebonden mannen precies vandaan komen, maar ze zien er simpel uit. De eerste man draagt een broek, sommige andere mannen alleen een lendendoekje om hun middel. A: De foto wekt afschuw voor de situatie op, angst en medelijden voor de mannen die binnen enkele minuten worden geëxecuteerd.
S: De foto verbeeldt de macht en het machtsmisbruik van de sterkste uit. Het goed uitgeruste uniform van de soldaat is daar een teken van, degene waar hij voor werkt zal veel macht hebben en rijk zijn. Ook beeldt het de machteloosheid van de tegenstander (de burger?) uit.
146 P: Op de foto zit en blanke, geblinddoekte en vastgebonden man op de grond, naast hem staat een Aziatische soldaat met een groot zwaar boven zijn hoofd geheven. Op de achtergrond staat tientallen Aziatische
toeschouwers.
R: Aan het uniform van de westerse man is te zien dat het waarschijnlijk om een soldaat gaat, die gevangen is genomen door zijn tegenstander. Aan de houding van de Aziatische soldaat is te zien dat de westerse man binnen enkele seconden onthoofd gaat worden, de mensen op de achtergrond zijn hier het publiek van. A: Deze foto wekt afschuw en angst op, voor de man die onthoofd gaat worden. Ook wekt het boosheid op jegens de Aziatische soldaat.
S: Deze foto staat symbool voor de afschuwelijkheden van de oorlog, in dit geval duidelijk een oorlog tussen de Aziatische en Westerse wereld. De uniformen en de handelingen in de foto zijn hier tekens van.
109 P: Op de foto is de rug van een Aziatische soldaat te zien, hij houdt zijn arm uitgestrekt met daarin een pistool. Het pistool wordt gericht op het hoofd van een Aziatische man die een intense, angstige blik op zijn gezicht heeft. Op de achtergrond is een stadsgezicht te zien en lopen verschillende militairen rond.
R: Hoewel het aan de outfit van de man met pistool niet meteen opvalt, wordt aan de figuren op de
achtergrond duidelijk dat het om een oorlogsgebied in een stad gaat. Aan de angstige blik van de tweede man en het pistool bij zijn hoofd is te zien dat het hier om een liquidatie gaat.
dat de militaire machten zich blijkbaar in de stad bevinden.
S: Deze foto beeldt de gruwelijkheden van oorlog uit, de kwetsbaarheid van de mens en de macht van het leger. 142 P: In een winters en besneeuwd bos staan twee mannen: een militair met een pistool gericht op een man die
lachend zijn handen boven zijn hoofd houdt.
R: Aan het uniform en de vaste houding van de militair is duidelijk te zien dat het hier om een liquidatie gaat. De man die onder vuur staat is niet gekleed in militair uniform, het is niet meteen duidelijk wat hij is. Dat hij lacht om zijn eigen dood maakt de foto surrealistisch.
A: Deze foto roept vooral nieuwsgierigheid op waarom de man lacht. Omdat hij lacht wekt de foto niet meteen medelijden op, maar ook geen bijval voor de militair.
S: Doordat de ten dode opgeschreven man lacht, drijft hij bijna de spot met de dood. De foto is enerzijds symbool voor de gruwelijkheden van oorlog, tegelijkertijd voor de nietigheid van het menselijk leven. 138 P: Een rij soldaten zit geknield in het zand met grote wapens gericht op een rij geblinddoekte mannen. Op de
achtergrond zijn woestijnachtige bergen te zien. Sommige mannen zijn al geraakt en vallen. De man aan het begin van de rij staat echter nog standvastig en fier rechtop. De soldaat voor deze man heeft als een van de weinigen geen doek om zijn hoofd.
R: Aan de uniformen en de opstelling van de soldaten, de blinddoeken van de mannen en het vallen is het duidelijk dat het niet om een massaliquidatie gaat. De simpele kleding van de slachtoffers lijkt aan te geven dat het hier om burgers gaat.
A: De foto wekt afschuw en schrik op. Tegelijkertijd zorgt de sterke houding van de eerst man ervoor dat hij respect op wekt. De soldaat kijkt naar hem op en doordat zijn gezicht half te zien is lijkt het net of hij twijfelt: ook zijn de meeste mannen al gevallen en deze eerste krachtige man niet. De soldaat wacht dus nog met schieten.
S: Deze foto staat vooral symbool voor de kracht van de mens in een fatale situatie: de man blijft stevig en rechtop staan tot het aller laatste einde. Ook de vermoedelijke twijfel van de eerste soldaat staat symbool voor de menselijkheid tussen de onmenselijke daden in een oorlog.
139 P: Ten midden van het puin staat een half naakte man met zijn armen gespreid. Om hem heen, op de voorgrond van de foto, staan drie soldaten, waarvan één duidelijk met een geweer op de man gericht.
R: De uniformen van de militairen en de lendendoek van de man maken een zwaar contrast. Dat contrast plus de houding van de man maakt duidelijk dat hij zich overgeeft aan de soldaten. Hoewel er eentje een geweer op de man richt, lijken de soldaten niet heel actief van plan de man neer te schieten. De houding van de man en zijn lendendoekje doen bovendien een beetje aan een Jezusbeeld denken.
A: De foto roept vooral compassie op voor de half naakte man die met letterlijk niks om het lijf voor drie volledig bewapende mannen gaat staan. Ook wekt het angst op voor het leven van de man.
S: Deze foto verbeeldt de kwetsbaarheid van het menselijk lichaam, naaktheid versus bewapend zijn. De onschuldige lichamen die in een oorlog geraakt worden.