• No results found

Zij zaten in de achtergalerij aan h tontbijt: ina, haar man en haar zuster Betty. Frits praatte vro lijk en plaagde Betty, maar Gina zag heel goed hoe nerveus Betty wa , en hoeveel inspanning het haar kostte, om Frits met een nkel woord of een flauw glimlachje te t.oon n dat zij hem had ver taan. Zjj eraf Frits soms en waar chuw nd oog-wenkje, maar Frits de d opzettelijk, al of hij het ni t bem rkte, en s h rtst uoor. Wat drommel! di aan tellerij, die affectati , om j eigen man niet dadelijk te willen zien, neer t

i

intr k bij je hoonbroel' en zu ter te nemen.

Belachelijk! die b el medi ... om en boot vr ecr r te gaan, dan Hans haar verwachtte; all en maal', zooals zij 'Voorgaf, om e rst wat te "wennen" ,an het vreemd land, de taal, de gewoonten, de menschen... ... een paar augen maal'! had zij gero p n, alsof zij smeekte om uitstel van executie, méér i niet noodig ... maar 0, zoo onbekend Jllet all aan te komen bij Han , voor alles VTe md te staan... ... voor Hans kan dat inuners ook niet pret.tjg

",ijn, me zoo erbij terd te zien ... .

Onzin! onzin! hij Frit, vond het gru\'elijk non en , n hij aeloofde van al haar praatjes, dan ok maar jui t, wat zij ni t zei namelijk dat zij bang wa' v or Hans, mdat 7.ij ni t genoeg van hem hield.

To n hij dat, op den avond van B tty s k m t, Vl'ij bruusk tegen zijn vrouw bad gezegd, had Gina bet ten

t rkst ont.kend. B tty bad Han lief, daar viel niet aan

te twijfelen, zij had het in alles gemerkt... Dan ie 't zeker ~~langen va~. haar geweest, dat ze eerder is gekomen, had hIJ gespot. HIJ, als man kon het zoo goed begrijpen, hoe ~~leurgesteld Han~. moest zijn, door te ontdekken, dat. zIJn vrouw, want ZIJ was nu toch zifJ'n vrouw, niet on-stUllnIg naar hem smachtte, zooal hij natuurlijk deed naar háár... Maar Gina had hem lachend den mond ge. loten,. en gezegd, dat hij van al die vrouwelijke subtili-teIten mets begreep; zij wel, zij kon Betty' gevoel heel goed IJoleevoelen; zij had altijd zooJn medelijden gehad met .dle arme ,handschoentjes", die daar aankomen, angstIg, on~ ~d~erd, een beetje vervre md van hem, die

zonde~ brUldstIJd, zonde.~ verloving bijna, opeens haar man IS geworden.,'.... Z'II}. vond het heel natuurlijk, dat Betty wenschte UIt het hUlS van haar zu ter ten huw lijk te worden gegeven... veel eigenaardig r ...

Ma~.r al haar preken had toch niet kunnen beletten dat hIJ Betty bleef plagen, en gekheid m t haar maken en

h~ar. ver~olgde

met toe pel!ngen op dingen,

waar~an

zIJ met wIlde hooren ... WelJa, daar ;;at die arme j ngen

afgezonder~. o~.

Padjarakan,. en keek de scheep

berichteJ~

na, ~. terWIjl ~IJU vrouw al hIer was, vijf dagen al, en alleen op z~~ ernstIg aandringen aan Haus geschreven had, dat hl] kOI?en ~on... Vandaag zou het zijn.

. Naast Gma, lil .den tafelstoel, zat Fritl:lje, de kleine kerel, en hapte retJ~ de lepeltje nas. i tim, die zijn moeder hem voer~e .. Het zIl~eren kommetje ,va nu leeg; Gina veegde .Fnt Jes mondJe met zijn crvetj af:

- AJo, baboe, neem Njootje ... .

. De baboe rees op van haal' matje, en tilde het kind Ult ~en stoel, het .even. brengend naar Betty, tot wie het kraalCnd. ~e handJes hlCld uitge token. faar Betty nam geen .. notltle van hem, zij weerde hem af, zonder n, ar hem te kIJken, en de baboe fluisterde tegen het kind:

_ Kasian Njootjie... njonja marah.. .... terwijl zij het sussend weg droeg. Frits begon luid te lachen.

_ Wacht maar ... 't volgend jaar, dan heb je er net zoo een!

_ Man! waarschuwde Regina, die Betty bloedrood zag worden, en om haar af te leiden, begon zij haas~ig te vertellen van de suikerfabriek Padjarakan, waar Frlt·

en zij zoo prettig bij Hans hadden gelogeerd. 0, hij

he~fL

zoo n gezellig hui, Betty, je zal wel zien, heelemaal WI ,

met 'n dubbel bruin dak, en Jn kleine galerij, 't is eeL. beetje nieuwerwets h, weet j , typisch leuk... En hij is -zoo goed met de andere ernployéJs ... Als de maaltijd voorbij is, gaan al de heeren en dames dikwijls picoi

~en

naar 't meer van Klakah, of 't meer van Rano pak] ... Dan gaan ze eer t baden ...

_ Baden 1 vroeg Betty, met dat verbij terde air, dat Frits altijd zoozeer vermaakte.

~k

nu. weer kOIl h.ij zich niet weerhouden, en bar tte oprueuw JO lachen Ult.

_ Ja, vert Ide ina, dat is godd lijk, Jn bad in zoo II me r... all dames do n ' ... Padjarakan ligt ook dicht bij Loemadjanrr , mooi i Jt daar, he man? al di·

sawah's eD tabaksv lden en koffietuinen ...

_ Ja, zei Frit , 0, je zal daar g no g hebben te zien.

Loemadjang ljut, maar twaalf paal van Padjarakan . _ Paal? herhaalde Betty.

dat w et ze weer niet haterde Frits. Lui ter, ik zal

't

je zeggen. 'n Paal, n Java-paal dan altij? is ruim and rhalve Holland he mijl. 'n umatrapaal 1 langer.

Je loopt in n uur zoowat vier Java-pal B, D maar dri' Sumatra-palen ... .

Hij k ek op zijn horloge.

_ 't I tijd, zei hij, n tot den hui jonrrell : Ali, soer c koe ir passang.

Er ging een s 'hok door Betty h en. Zij w rd heel bleek.

Frit zou naar den trein gaan, om Hans af te halen. Als een gunst had zij verzocht, om Hans hier en alleen in de voorgalerij te mogen ontvangen. Over anderhalf uur.: ... .

over.~en uur ... Z?U Hans tegenover haar staan ... en ... . , ZIJ was nog met genoegzaam voorbereid om hem te ntvangen ... .

- Ga maar naar voren, zei Gina goedig, toen Frits vertrokken was, begrijpende, dat Betty er nu behoefte aan had, .~:,~n met zichzelf alleen te zijn.

- Ga JIJ Je dan kleeden 1 vroeg Betty. Zooclat je dadelijk komen kan al ik je roep 1

- Ik ,zal wel.komen, hoor, zei Gina, maar Hall heeft n~e wel s mee~ In sarong en kabaai gezien, kleeden hoeft met, verbeeld) !

Betty antwoordde niet. Zoo VI emd wa haar alles' die vijf dagen na haar aankomst waren baar al' een

droOl~

voorbijgegaan. Zoodra zij aan de r ede van Batavia in de verte de blauwe berge? h~d zien opdoemen, wist zij, dat nu de grootc verandermg In haar le,en begon. Zij had haar zuster verzocht, ~ij ~aar een paar dagen te mogen doorbrengen, opdat ZIJ met, zonder eenigen overgang

v~.n ~oord

dadelijk met Han behoefde mee te gaan ... : ZIJ hIeld van Hans, 0, natuurlijk! ander had zij toch nooit voor hem haar lieve ouder en haar land en alles verlaten ... . maar ... door .. de lange afwczigheid war n zij elkander ontwend, en ZIJ zou zoo gaarne weer gehe I cig n m t hem zijn gewee t, vóór hij haar tot zich nam al zijn vrouw ....

~ij wa vcel liever in Indië getrouwd, maar haar vader weIgerde haar anders dan gehuwd naar Indië te laten gaan, ook Han verlangde het, en zij begreep het zelve Mk wel, da~ haar "mevrouw-zijn" haar zou beschermen tegen allerl long wenschte kenni making D. Zij bad dus toegestemd, maar met deze, door Hans niet geweten

res-trictie, dat zij e n we k \Toegc!' zou ga, D, en zoolanO'

logeeren bij haar zuster. . '

0, wat wa' zij blijd ge\\'ee t, to Jl FIlt~. en ReglJ1a, ~n niet Hans, haar afhaalden van de boot. Zl] had w

r.~cIJJk

niet geweten, hoe zij

zic~ ,~la(~ moete~.

houdc?,

~

ZIJ

~on

een ander ,hand.' hoentje met,

b~gIlJP

n .dl 7.lcb,

b~Jna

.nikkend van blijd chap ten aa~~~en van. lede~een .~\'I rp jn de armen van haur man .. ···· ZIJ had Hans 11 f, ZIJ wa volkomen z ker van zi hzelve .... ,. maar ... ,

Zij stond in de v

org~l

rij,

onrust!~, l~l

.t g jaagd kl ppend hart. Zij, iu haar modI use rob d mt 1'1 ur. an TO r p üe Chine met entuniek van zwarle hantIUy, n met ~en

atijnen vest, dat slot met. gitten kno pje ,

v~elde

ZIch zonderling mi. plaat t in dez Oost rscb mgevlll~, waar de natuur de at.mo feer, de menscb n de kleedmg, de maaltijden zo ander. ware.~, lan zij het altijd gewoon wa geweest... og keek ZI) alles m t verwonderde oogen aan nog voelde zij zich al een vr emde tegenover taal

('0 gebruiken maar iua

troo~ t

e

ha~r:

dat wpud zoo gauw ... En zij wi t, .. ok wel, .. dat dIt

~lle

haar weldra u.i t meer vr md zou ZIJn, dat ZIJ er spo (l1g me vertrouwd raken zou al maar niet ... al: maar ui t dat ander, rgere er bij h." .... am :. de ~rou\V te moet n zijn van een mal~, , iens innerlijk nUIterlIJk w z n haar do r de lange b l-ding neig n geworden was... . . ..

Was bet onnatuurlijk ongevoelIg, a ZIJ zoo da

·b~. ~

En be ar ep baar ni mand hierin? Re inn. was he I

harteh~k

voor haar gewe t, n had zeUs g zegd, dat zij ver taudlg had gedaan met eer t bij

háá~

t

k~~:nen

... maar, to

~l

.Frits er op aandrong, dat Zl]. . bIlJVen zou aan .. Han8, was Gina toch van dezelfde plDie g weest, namehJk, dat

het nu tijd werd ... ··· ..

Zoo dadelijk zou Hans voor baar taan, n ZIJ zou alleen met bern wezen, \Vat moest zij z ggen . em smeeken

haar nog een paar dagen te gunnen, enkele dagen maar ... zonder te weten, wat zij deed, bladerde zij in een tijdschrift op tafel: Picturesque Java,. gedach teloos bekeek zij de

~naar da~ ho~d je ook immer niet van me d h b J me met hef... ... ... an e

\

'k-h °d! Hlans! .protes~eerde zij snel, denk dat niet ou we van Je lk t 't ... . .....

Al

. . ... : wee ... en JlJ weet 't ook - s]e WIl dat lk' I I . . . ...

haar bij de pol en in

hir~e:;de g~~~ven,

zel hIJ en

vat~

met me mee va d . p, dan... dan ga Je rrewillig wilt ga:~on ... en ]e zegt me, dat je graag en

Zij deinsde t rug v h t 'ld .

jl,IJ" b h f d ' oor e Wl e vuur In L:ÎJ'n blik En

, e oe e met meer m t d '

houding .. zei hem genoeg ...

~

.. woor en te weigeren, haar

- BlrJf dan, zei hij ruw wanho i I

van zich afstootende bli'f dan hi p g te .. urgesteld haar als je wilt... , J cr ... blIjf dan, zoolang

HET RECHT VAN DEN ZWAKSTE.

Aan de rij ttafel had haar vader gesprok n ver d feestelijkheden, waarmede de zegevierende troep z u wordeu ingehaald, en welke eerbewijzingen den leger mmandant, die de expeditie z lf had geleid, ten de 1 zoud n vallen.

En vaag had zij er naar gelui ten]. ... al h t chip t l' reede was aangekomen, zouden zich aan boord begeven de re ident van X, de militaire commandant en de fun-ge rende hav nmee ter, om den legercommandant e b -groeten n aan \ al te geleiden; aan d lan linrrsplaat:

zouden zij, onder het vall n van het gebruik lijk saluut uit het ge chut van het fort, word n ontvangen door den assi tent-re id nt van IJ. en den regent en d n ontroleur dier afd elillg, en verd r alle in IJ. geve tigde amb naren en daart.oe bevoegd inO'ezetenen. Aan de landing plaat , en verder ov r geheel den te volgen weg, zouden cr bogen en versiering n met groen worden aangebra bt, terwijl de troep n van het aanwezige garnizoen n de pvarenden van de Iauisboot no. 26 en haie zoud n taan ge cbaard.

En telkens bad haar vad r naar háár g kek n, al naar iemand, di uit den aard der zaak al dez med d lingen

het mee te aangingen... maar hoe zij zich 0 kinpande.

het wa haar niet mog lijk gewee t, iet meer dan lust looz belang ·telling te toonen. En toen natuurlijk, was de vraag, die zij zoo gaarn had willen vermijden, g k men:

_ Wat ben je stil.. .... ben je dan niet blij, dat je Otto nu gauw terug zal zien ~

110

Nog wa dit het ~ogenblik niet, waarop zij gedecideerd sJ?reken kon, want unmers zelf had zij nog haar besluit met geno~en ... En dus an~woordde zij ontwijkend ... . - Het IS, dunkt m~, nooIt goed, al toebereid elen te maken" v66r 'we nog ~e~s met zekerheid weten. Telkens

~eette . t, dat de expedItIe ten einde wa , en telkens begon t oprueuw. We weten ook nog niets van Ie verliezen der laatste dagen ... .

Zij had goed ge pro ken, want. nu werd haar stilheid toege chreven aan onrust... en zoowel haar vader als haar moeder trachtten haar moed in te preken:

- ... 0, wat dat betreft, daarvoor behoefde zij geen ang t. te bebbeD, want in de laatste dagen was er niet ern tJgs .~ebeurcl, n als er dooden waren, dan zou dit al dadehJk naar den plaatselljken commandant zÏn

e-telegrapheerd. J g

Zij antwoordd~ niet, dat zij zich f it lijk niet bevreesd voelde, ?mdat ZIJ veel te blij was, dat zij nu bevrijd wa van ~a tJ~. on.clerzoe~. Wat er than geb urel op het trijd-terrelO, ~lJ W1 t be unmer beel goed, - dat was nog maar alleen hIer en daar door wat eenvoudig macht vertoon de ru t her tellen, maar gevo hten werd er niet meer.

N.een, over Otto was zij niet ongerust, in dien zin tenminste met ...

. Zij lag nu te bed voor de middag- ië ta, maar zij kon met slapen. A hterover lag zij, met ue armen onder bet hoofd, en dA. ht ... en dacht ...

. Het gedempte, van dof-goud mistig doorzeefde licht

~n de kam r, de zwo~le temperatuur, de ongestoorde stilte ....

a.~le droeg e~. toe bIJ, ?m haar b t peinzen te vergemakke-hJken. En ZIJ .nam ZICh voor, vanmiddag te komen tot een va t be lUlt.

Toen zij zich met O~t? verloofde, met den vriendelijken, knappen, galanten offWIer, WilS zij nog een jong ding

ge-weest, die in de verliefde onbedachtzaamheid van haar zeventien jaren al te gauw "ja" had gezegd. En later had zij alle reden gehad, om den maatr gel van haar vader, dat zij in geen geval zijn to stemming om te trouwen kT g, v66r haar twintig te jaar, te waard eren.

A! heel spoedig, to n zij Otto inti Dl r leerde kennen, was het haar gebleken, dat hij heel aardig u vr lijk wa" -maar ... het blééf aldoor bij aarclig n vroolijk. Van iet serieu ers wa bij hem en sprak .

Doo haar Europee 'che opvoed in di ze r zorayuldig n ontwikk loncl wa gew t, bad zij kenui. enomcn \TUll

verschillende takk n van wetenschap n ku t. En haar aard, die zeer kUl tzinnig was, kon zi h onder go d. 1 iding beschaven, en f choon zij geen aanleg bad, m lil ta at te zijn zelf iets te produceeren, steld zij t h b lan 1 iu alle kunsten, het me . t echtcr in muûek. Zij berinn rd zicb, hoe 7,ij ens ecn con ert bad bijgew on<.1 van den violist van den Eeckhout, en hoe zij laarna, met een s bool-vriendinn tj , dood-yerl gen, maar stralend-gelukkig hem bloemen wa gaan br ng n .. ····

Hoe lang 1 k l1at nu al achter haar t ligg 11 en to h was het betrekkelijk n0g maar kort g I d n, z66 kort geleden, dat h1j zich harer nog berinnerde .hij,

v~n de~~

Eeckhout ... Hij had haar portret t evallig gezlen bI) kenni en in Holland ... en, hij had haar ge hr ven ...

Een bri f, waaruit bi ek, dat hij niets ",i t van h. ur engagement, en waarin hij zoo vriend lijk prak van haar bezoek aan hem, en hoe hij dat n6óit ha vergeten. En of.. .... als zij daar 66k nog met

I?enoe~en

.aan.tcrugdenken kon, _ zij het goed vond, om lil brJ

~V1S

bng met h m te treden ... hij zou het z66 gaarne, JIlen ...

Die brief was baar en openbaring gewest.

Zij zag zichzelve n g, dien middag in zijn kamer,. toen de sneeuw wit lichtte buiten de ram n, en het bmnen

112

donkerder werd. Toen had hij zijn viool genomen, en voor hen gespeeld. En zij vergat de tegenwoordigheid

~.an

haar vriendinnetje gehe 1. En bet

~

a haar, of ook h'Y slecht:;

speelde voor hMr, di zat met gebogen hoofd en gevouwen hand n... n luisterde ... En toen hij geëindigd had,

W,l. het haar of zij ontwaakte uit een diepen, bedwelmenden droum, eH het was baar onmogelijk aeweest,

ee~

woord te zeggen, zelf had zij hem nie kunnen danken, UIt vrees, da zij in tranen uitbreken zou. En hij had haar ontroering wel gezien, en haar va t n vriendelijk de handen gedrukt

hij het af cbeid.

Kort üaarna wa zij we r naar Indië vertrokken. En nauwelijk daar aangekomen, was zij reed verlo?fd.

Nog dikwijls en altijd met een 'chr mende,

hUl~erende

aanJoening, al durfde zij igenlijk niet goed, h~d ~lJ terug-g dacht aan deze m e't,-ingrijpende ond rVllldmg ~aJl haar verblijf in Hollan1. Maar altijd wa zij van meerull r

gewet, dat wat zij v lde voor van den ]~eckhout e 11

dwepend, mei j sa htige yereering wa.'. die. niet m t li fde gemeen had. :\Iaar nu... na ZIJII bn f::.... nu velde zij, dat hij, hij-aU n in ·taat was, het IlJkste en mooist in haar wa.kker te ma ken, dat hij-alle n haar g luk geven kon ...

"at, wa Otto, vergeleken bij dezen kun tenaar. Arme jong n, hij kon b niet helpen natuurlijk, en het

~vas.

haa.r, háár s huld alleen, dat zij in lichtzinnige kortzlchtlgheHl bem haar woord had g . chonken. 'Maar nu wa het held r geworden lil baar geest en nu wist zij, dat zij haar engage-ment met Otto verbreken moest, omdat ...

Wel werd er in d n brief van an den Ee 'khout volstr kt niet gezinspeeld op eenig dieper gevoelen.

~Iaar haa.~

inttütie zeide haar met onomstoot lijke zekerheId, dat hiJ slechts wachtte op een aanmoedigend antwoord van haar en dat, wanneer zij toegestemd had in eeu corre pondentie,

zijn liefde verklaring nog lechts was een kwe tic van tijd ...

Ach, al Otto maar een weinig ander had mogen zijII.

Ni t zoo overmoeJig pottend, tot zelfs met de ernstig t dingen. Had zij nu, in deze campagnc, ooit anders dan

chert cnde brieven van hem gehad

~

Hoe kon hij toch crrappig zijn en gevoelloos vroolijk, waar er zulk

vreesel~ik

geve hten yoorvielen, - en zoo kindera htig-genoegelijl' chrijv n, ver den vijand, die poppcn uitzette, inplaat·

an hildwa hten, wat gemerh.-t wa ,omdat die niet gingcll , huil n, zclf niet bij den hevigsten r gen; en hoe om' cl h elc bezetting, zes man n een commandant, wel eens op wach ging, taan, t rwijl er in de v r terking niet ander aanweziO' "\va., dan een kr upelc kat r, met nog maar een halv u 'taart. .... ·

Zij wa nu h 11 eh nict iJl en stemming, om die goed-b doelde, maar flauwe grapjes te waard er n. Zij had hem met opzet \\' inig terug-geschreven, n dan nog koel, om h JU lanazaam vo l' te bereiden, op h tge n zij moe t doen; haar verloving yeflue igen ...

Want zij wilde niet antwoorden aan v n den Eeckhou , y' ór zij \ el' vrij wa' volkomen vrij. En daarom had zij een brief ges hrev n aan Otto, <.lien zij hem kort na zij.n terugkom t wilde geven, en waarin zij hem haar be lUlt

JU t, onwrikbare vastheid zeide. Hij ZOlI bedroefd zijn, mi scbien zelfs heel bedroefd, maar zij hoopte, dat ziju ptimisti ch karakter hem wel zou helpen, er gauw overheen

JU t, onwrikbare vastheid zeide. Hij ZOlI bedroefd zijn, mi scbien zelfs heel bedroefd, maar zij hoopte, dat ziju ptimisti ch karakter hem wel zou helpen, er gauw overheen