in dienst van het algemeen belang
Belangrijkste feiten
Rol: uitvoerend orgaan van de EU; neemt het initiatief tot wetgevingsvoorstellen Leden: 25: één lid per lidstaat
Ambtstermijn: vijf jaar (2004-2009)
Adres: Wetstraat 200, B-1049 Brussel Tel.: (32-2) 299 11 11
Internet: europa.eu.int/comm
De Europese Commissie telt één lid per EU-land. De leden van de Commissie zijn onafhankelijk van de nationale regeringen.
Zij komen elke woensdag samen om het EU-beleid te bespreken en nieuwe Europese wetgeving voor te stellen.
• Het nieuwe Parlement hoort vervolgens alle leden van de Commissie en spreekt zich over het hele team uit. Zodra de nieuwe Commissie is goedgekeurd, kan ze haar werkzaamheden officieel beginnen.
Het mandaat van de huidige Commissie loopt tot 31 oktober 2009. De voorzitter van de Commissie is de Portugees José Manuel Barroso.
De Commissie is politieke verantwoording verschuldigd aan het Parlement, dat de hele Commissie via een motie van wantrouwen uit haar functie kan ontheffen. Individuele leden van de Commissie moeten hun ontslag indienen als de voorzitter daarom verzoekt en de andere commissarissen met zijn ver-zoek instemmen.
De Commissie woont alle zittingen van het Parlement bij om haar beleid toe te lichten en te rechtvaardigen. De Commissie ant-woordt ook regelmatig op mondelinge en schriftelijke vragen van Europarlementsleden.
Voor het dagelijks beheer van de Commissie zorgen administratieve ambtenaren, deskundigen, vertalers, tolken en secreta-riaatspersoneel. Ze zijn ongeveer met 25 000.
Dat lijkt misschien veel maar een middelgrote stad in Europa heeft meer mensen in dienst.
Waar is de Commissie gevestigd?
De „zetel” van de Commissie is in Brussel (België), maar zij heeft ook kantoren in Luxemburg, vertegenwoordigingen in alle EU-landen en delegaties in vele hoofdsteden wereldwijd.
Wat doet de Commissie?
De Europese Commissie vervult vier belang-rijke taken.
1. Zij dient wetsvoorstellen bij het Parlement en de Raad in;
2. zij is belast met het beheer en de uitvoe-ring van het beleid en de begroting van de EU;
© EC
3. zij zorgt ervoor dat het Europees recht wordt gehandhaafd (samen met het Hof van Justitie);
4. zij vertegenwoordigt de Europese Unie op internationaal vlak, bijvoorbeeld bij onderhandelingen over overeenkomsten tussen de EU en andere landen.
1. Indiening van nieuwe wetsvoorstellen De Commissie heeft het „initiatiefrecht”, d.w.z. dat alleen de Commissie verant-woordelijk is voor het opstellen van nieuwe Europese wetsvoorstellen, die aan het Parlement en aan de Raad worden voorgelegd. Deze wetsvoorstellen moeten de belangen van de Unie en haar burgers verdedigen en niet die van bepaalde landen of industrietakken.
Alvorens voorstellen te doen moet de Commissie zich op de hoogte stellen van nieuwe situaties en problemen in Europa en nagaan of EU-wetgeving de beste oplossing voor de problemen is. Daarom staat de Commissie voortdurend in contact met een groot aantal belangengroepen en met twee adviesorganen — het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio’s. Zij wint ook het advies in van de nationale parlementen en regeringen.
De Commissie stelt alleen maatregelen op Europees niveau voor als de problemen op nationaal, regionaal of plaatselijk niveau minder doeltreffend kunnen worden opgelost. Dit beginsel, waarbij problemen op het laagst mogelijke niveau worden aangepakt, heet het „subsidiariteitsbeginsel”.
Als de Commissie echter besluit dat EU-wet-geving noodzakelijk is, doet zij een voorstel waarvan zij denkt dat het de problemen doeltreffend aanpakt en aan zo veel mogelijk belangen tegemoetkomt. Voor de technische bijzonderheden raadpleegt de Commissie deskundigen via haar comités en werk-groepen.
2. Uitvoering van het EU-beleid en de begroting
Als uitvoerend orgaan van de Europese Unie is de Commissie verantwoordelijk voor het beheer en de uitvoering van de EU-begro-ting. Het meeste geld wordt door nationale en plaatselijke autoriteiten uitgegeven maar de Commissie is verantwoordelijk voor het toezicht — onder het waakzaam oog van de Rekenkamer. Beide instellingen streven naar een goed financieel beheer. Het Europees Parlement verleent de Commissie alleen kwij-ting voor de uitvoering van de begrokwij-ting, als het met het jaarverslag van de Rekenkamer tevreden is.
De Commissie moet ook de door het Parlement en de Raad aangenomen beleids-maatregelen beheren (bijvoorbeeld het gemeenschappelijk landbouwbeleid). Een ander voorbeeld is het mededingingsbeleid, waar de Commissie het recht heeft bedrijfs-fusies toe te staan of te verbieden. De Commissie moet er ook voor zorgen dat sub-sidies van EU-landen aan het bedrijfsleven niet tot concurrentievervalsing leiden.
De Commissie beheert EU-programma’s va-riërend van „Interreg” en „Urban” (program-ma’s ter ontwikkeling van grensoverschrij-dende partnerschappen tussen regio’s en voor steun aan stedelijke gebieden in verval) tot „Erasmus” (programma voor de uitwisse-ling van studenten in heel Europa).
3. Handhaving van het Europees recht De Commissie is de „hoedster van de verdra-gen”, d.w.z. dat de Commissie er samen met het Hof van Justitie voor verantwoordelijk is dat de EU-wetgeving in alle lidstaten correct wordt toegepast.
Als de Commissie vaststelt dat een EU-land de EU-wetgeving niet naleeft en zijn wet-telijke verplichtingen niet nakomt, neemt zij maatregelen om de situatie te verhelpen.
José Manuel Barroso werd in 2004 benoemd tot voorzitter van de Europese Commissie.
Eerst leidt de Commissie de zogeheten
„inbreukprocedure” in: er wordt een officiële brief naar de regering gestuurd waarin staat waarom de Commissie vindt dat het land de EU-wetgeving schendt en waarin een termijn wordt vastgesteld waarbinnen de Commissie een gedetailleerd antwoord moet ontvangen.
Als het probleem via deze procedure niet kan worden opgelost, moet de Commissie de zaak verwijzen naar het Hof van Justitie, dat straffen kan opleggen. Het arrest van het Hof is bindend voor de lidstaten en de Europese instellingen.
4. Vertegenwoordiging van de EU op internationaal vlak
De Europese Commissie is een belangrijke spreekbuis van de Europese Unie op interna-tionaal vlak. Via de Commissie kunnen de lid-staten met één stem spreken op interna-tionale fora (bijvoorbeeld de Wereldhandels-organisatie).
De Commissie voert ook namens de EU onderhandelingen over internationale overeenkomsten. Een voorbeeld is de Overeenkomst van Cotonou, waarin de voor-waarden zijn vastgesteld van een belangrijk partnerschap op het gebied van ontwikke-lingshulp en handel tussen de EU en de ontwikkelingslanden in Afrika, het Caribisch gebied en de Stille Oceaan.
Hoe worden de werkzaamheden van de Commissie georganiseerd?
De voorzitter van de Commissie beslist welke commissaris voor welk beleidsterrein bevoegd is. Zo nodig kan hij de bevoegdhe-den tijbevoegdhe-dens de ambtsperiode van de Commissie herschikken.
De Commissie komt wekelijks één keer samen (gewoonlijk op woensdag in Brussel). Elk agendapunt wordt door de bevoegde com-missaris toegelicht en het hele team neemt vervolgens een collectief besluit.
© EC
Het personeel van de Commissie is onderverdeeld in departementen, de zoge-heten „directoraten-generaal” (DG’s) en
„diensten” (bijvoorbeeld de juridische dienst). Elk directoraat-generaal is verant-woordelijk voor een bepaald beleidsterrein en staat onder leiding van een directeur-generaal, die aan een van de commissarissen verantwoording verschuldigd is. Het secre-tariaat-generaal zorgt voor de algemene coördinatie en beheert de wekelijkse ver-gaderingen van de Commissie. Het wordt geleid door de secretaris-generaal, die recht-streeks verantwoording aan de voorzitter verschuldigd is.
De directoraten-generaal zijn eigenlijk met de voorbereiding en het ontwerp van de
wetgevingsvoorstellen belast, maar de voorstellen worden pas officieel wanneer de Commissie ze op haar wekelijkse vergadering goedkeurt. De procedure verloopt in grote lijnen als volgt.
De Commissie vindt bijvoorbeeld dat EU-wetgeving nodig is om de vervuiling van de Europese rivieren tegen te gaan. Het direc-toraat-generaal Milieu werkt dan een voor-stel uit op basis van uitvoerig overleg met het bedrijfsleven en de boeren in Europa, de ministers van Milieu van de lidstaten en milieuorganisaties. Het ontwerp wordt ook met andere afdelingen van de Commissie besproken en door de Juridische dienst en het secretariaat-generaal gecontroleerd.
Als het voorstel volledig klaar is, wordt het op de agenda van de volgende vergadering van de Commissie geplaatst. Als minstens 13 van de 25 commissarissen het voorstel goed-keuren, neemt de Commissie het voorstel aan en krijgt het de onvoorwaardelijke steun van het hele team. Het document wordt dan aan de Raad en het Europees Parlement voorgelegd.
Beperking van de omvang van de Commissie
Een Commissie met te veel leden kan niet goed functioneren. Momenteel telt de Commissie één commissaris per EU-land. Na de toetreding van Bulgarije en Roemenië zal de Europese Unie uit 27 lidstaten bestaan. De Raad zal dan met eenparigheid van stemmen het maximumaantal commissarissen vast-stellen. Er zullen minder dan 27 commissaris-sen zijn en de nationaliteit van de commis-sarissen zal worden bepaald op basis van een voor alle landen rechtvaardig rotatiesysteem.
©EC/Echo
ECHO, het Europees Bureau voor humanitaire hulp, verleent wereldwijd noodhulp aan slachtoffers van rampen. Het wordt geleid door de Europese Commissie.