Conover – Newjack

Logos

• Logische inhoud. De inhoud van de tekst moet herkenbaar voor de lezer zijn en aansluiten bij de bestaande publieke kennis omdat de tekst anders niet als aannemelijk gezien zal worden door de lezer. Een retorische techniek die de literaire undercover journalisten hierbij kunnen toepassen is:

- Referentialiteit, oftewel gedetailleerde verwijzingen naar zaken buiten de tekst die zorgen voor herkenning bij de lezer. Voorbeelden hiervan zijn

verwijzingen naar bestaande personen, plaatsen, tijden en nieuwsfeiten. • Logische argumenten. De morele standpunten van de literaire undercover journalisten

zullen onderbouwd moeten worden met sterke argumenten, om de lezer te kunnen overtuigen. De moreel geladen standpunten van de undercover journalisten worden sterker door:

- Exempla, oftewel specifieke voorbeelden die als ondersteunend bewijs dienen en verbonden worden met een grotere, structurele misstand in de

maatschappij.

- Syllogismen. Oftewel verwijzingen naar statistische gegevens, de wet, uitspraken van experts (enthymema), wetenschappelijk onderzoek of andere geformaliseerde codes of rechten.

• Slotbetoog. Aan het einde van de tekst zal de literaire undercover journalist al zijn opgebouwde ethos, pathos en logos willen verzilveren door:

- Het bieden van oplossingen voor de structurele misstand, waarbij logos, pathos en ethos samenkomen.

Degenen die goed geteld hebben, zien dat ik veertien retorische middelen heb onderscheiden. Zij vormen de basis van mijn analyse. Ieder retorisch middel zal binnen de analyse in een eigen paragraf uitgediept worden. Zo zal ik onderzoeken of, waar en hoe deze overtuigingsmiddelen ingezet worden in de teksten van Conover, Ehrenreich, McMilan.

Ik maak dus gebruik van een inductieve onderzoeksmethode, waarbij ik hoogstens kan illustreren aan de hand van hun teksten hoe literaire undercover journalisten overtuigingsmiddelen kunnen inzetten. Zoals eerder aangegeven, is onderzoek naar overtuigingsmiddelen die undercover journalisten inzetten schaars, waardoor het bovenstaande overzicht ongetwijfeld onvolledig is. Door een open blik in de analyse is er ruimte voor het ontdekken van nieuwe informatie en overtuigingsmiddelen.

In de komende paragrafen wordt een kort overzicht geboden van de geanalyseerde boeken en schrijvers, waarna aansluitend de daadwerkelijke analyse volgt.

3.3 Conover – Newjack

Schrijver en journalist Ted Conover werd in 1958 geboren in Japan, maar verhuisde al op jonge leeftijd naar de Amerikaanse stad Denver. Vanuit zijn interesse in de antropologie schrijft hij

45

boeken met een journalistieke inslag. In 1980 reisde hij illegaal mee met zwervers in vrachtwagens. Hij schreef hier een succesvol boek over: Rolling nowhere, Riding the rails with

America’s Hoboes. Hierna volgden meer boeken waarin Conover zijn ervaringen beschrijft over

zijn verblijf bij een minderheidsgroepering. Zo ging hij met Mexicaanse vluchtelingen de Amerikaanse grens over en werkte hij als taxichauffeur.

Zijn meest geprezen en bestverkochte boek kwam in 2000 uit: Newjack: Guarding Sing uit. Hij beschrijft hierin zijn ervaringen als gevangenisbewaker, een functie die hij bijna een jaar lang vervulde. De gevangenen noch de bewakers wisten dat Conover undercover was.

Naar eigen zeggen had hij meerdere motieven om zich onder te dompelen in de gevangeniswereld. Allereerst is dit leven voor de buitenwereld een compleet raadsel. Conover wil inzicht bieden in wat zich er binnen de gevangenismuren afspeelt.245Daarnaast vertelt hij altijd al gefascineerd te zijn geweest door gevangenissen en het opsluiten van mensen. Ook wil hij de gevangenisbewakers een stem geven. Hij legt uit dat in films bewakers vaak neer worden gezet als brute mensen zonder enige vorm van medeleven.²⁴⁶ Conover wil erachter komen of het stereotype van de brute bewaker de realiteit is.

De belangrijkste aanleiding voor zijn boek is de gewaarwording bij Conover dat gevangenissen als paddenstoelen uit de grond blijven schieten, terwijl hij tegelijkertijd constateert dat de criminaliteitscijfers dalen.²⁴⁷ De kernvraag van het boek is hoe dit mogelijk is. Behalve dat hij vindt dat er te hard gestraft wordt, komt hij tot het antwoord dat gevangenen zodra ze vrijkomen geen eerlijke kansen krijgen in de samenleving, waardoor ze weer de criminaliteit ingaan.248 Conover stelt dat het huidige Amerikaanse gevangenissysteem faalt om gevangenen klaar te stomen voor een terugkeer in de maatschappij. Hierdoor vervallen veel veroordeelden weer in dezelfde fouten. Om de problemen op te lossen pleit hij voor lagere straffen en meer onderwijs voor gevangenen.249 Dit biedt perspectief aan gevangenen en geeft ze meer kansen op een baan wanneer ze vrijkomen. Bovendien vindt hij dat bewakers ook recht hebben op onderwijs nadat hij ervaren heeft hoe psychisch en fysiek zwaar het werk is.250 Zo hebben zij ook perspectief op ander werk.

Na Newjack heeft hij nog vele interviews en lezingen gehouden waarin hij dezelfde boodschap verkondigde. Recent, in 2015, vertelde hij aan Vice dat het hem pijn doet dat er nog steeds weinig

245 T. Conover, Newjack: A year as a prison guard in New York’s most infamous maximum security jail (New York: Ebury Press, 2011), 18-19.

246 Conover, Newjack, 19.

247 Ibidem.

248 Conover, Newjack, 317-319.

249 Conover, Newjack, 317-318.

46

veranderd is aan het Amerikaanse gevangenissysteem.251 Het maakt duidelijk dat het onderwerp hem zeer aan het hart gaat.

3.4 Ehrenreich – Nickle & Dimed

Barbara Ehrenreich werd geboren in 1941 en begon haar carrière in de natuurwetenschappen. Al snel maakt ze de overstap naar de journalistiek. Ze profileert zich als progressief en socialistisch en was columnist in verschillende meer linksgeoriënteerde kranten en tijdschriften zoals Time,

The Progressive en de New York Times. Daarnaast is ze politiek actief voor de Democratic Socialists in de Verenigde Staten. In het verleden voerde ze actie tegen de Vietnamoorlog en voor

vrouwenrechten.

In haar bestseller Nickle & Dimed (2001) komt haar socialistische kant misschien wel het meest naar voren. Voor dit non-fictie boek ging ze maandenlang undercover. Ze werkte als schoonmaakster, winkelbediende, serveerster, kledingvouwer en bejaardenhulp en probeerde zichzelf te onderhouden met het inkomen dat ze hiermee verdiende. Dit deed ze om meer inzicht te verwerven in de onderkant van de arbeidsmarkt. Haar focus lag hierbij op de mogelijkheden voor laaggeschoolde arbeiders om voldoende inkomen te verdienen om henzelf en hun gezin te onderhouden.

Ehrenreich schrikt ervan hoe laaggeschoolde arbeiders worden behandeld door werknemers en hoe weinig doorgroeimogelijkheden ze hebben. Daarnaast is ze verrast over de moeilijkheidsgraad van ongeschoold werk. Met name tijdens haar periode als serveerster en schoonmaakster merkt ze dat vaardigheden als uithoudingsvermogen, geheugen, concentratie en snel denken heel belangrijk zijn.²⁵²

Ze pleit daarom voor meer respect voor ongeschoolde arbeiders.²⁵³ Bovendien betoogt ze dat een herziening van de Amerikaanse arbeidsmarkt nodig is omdat ongeschoolde arbeiders nu niet genoeg beschermd worden.254 Ze beschrijft hoe haar collega’s meerdere baantjes nodig hebben om hun kinderen te kunnen voeden en hoe sommigen moeten slapen in hun auto omdat de huur onbetaalbaar is. Ook zelf worstelt ze in het boek met de belasting van ongeschoold werk en een minimuminkomen. De oplossing ligt volgens haar in het verhogen van het minimumloon en het inperken van de macht van werkgevers.255

251 C. Bilton, “Deep Cover: What it was like working as a prison guard at Sing Sing in the 1990’s”, in: Vice, 15-10-2015, zie: https://www.vice.com/en_us/article/deep-cover-what-it-was-like-working-as-a-prison-guard-at-sing-sing-in-the-1990s

252 B. Ehrenreich, Nickel and Dimed On (Not) Getting by in America (New York: Henry Holt and Company, 2008), 193.

253 Ehrenreich, Nickel and Dimed, 220.

254 Ehrenreich, Nickel and Dimed, 217-220.

47

Het is een thema dat Ehrenreich ook in latere boeken zal aansnijden en waarvoor ze zich op politiek gebied inzet. Niet voor niets noemde de New Yorker haar een “veteran muckraker”.256 3.5 McMilan – The American Way of Eating

Journalist Tracie McMilan is de jongste en meest onervaren auteur van de vier. Haar boek “The

American Way of Eating” is tot nog toe haar enige uitgebrachte boek. Desondanks maakte het

grote indruk en won het boek vele journalistieke prijzen.

In de media wordt McMilan veel vergeleken met Barbara Ehrenreich. Beide dames hebben een activistische inslag, zijn persoonlijk betrokken bij het onderwerp waarover ze schrijven en gebruikten een undercover methode. McMilan schrijft over voedsel en de bereikbaarheid ervan voor de lagere economische klassen. Haar belangrijkste morele standpunt is: gezond eten is (te) duur, waardoor arme mensen afhankelijk worden van fast food en kant en klaar eten.²⁵⁷ Daarom moet de overheid zich meer inspannen om gezond eten toegankelijker te maken voor de lage inkomens. Ze pleit voor voedselcoupons voor de armen, betere werkomstandigheden in de voedselindustrie en een verhoging van het minimumloon.258 McMilan claimt dat de voedselconsumptie in Amerika veel te veel gericht is op kwantiteit in plaats van kwaliteit, waardoor het land al veel te lang ongezond eet.

Ze deed deze inzichten op in 2009 toen ze ging werken op verschillende plekken in de voedselindustrie. Zo werkte ze op de velden in California waar ze knoflook plukte, bij de productieafdeling van Walmart en in de keuken van restaurantketen Applebees. Ze onderzocht en ondervond hoe lastig het is voor de lage inkomens om gezond te eten, doordat ze tegelijkertijd (à la Ehrenreich) trachtte zichzelf te onderhouden van het inkomen dat ze verdiende met dit werk. Al snel kwam ze erachter dat het harde werken, de lange werktijden en het lage loon ervoor zorgden dat gezond koken nauwelijks tot de mogelijkheden behoorden.

Het onderwerp voedsel heeft McMilan niet meer losgelaten. Ze reist nog steeds heel het land door om lezingen te geven en schrijft voor onder meer de New York Times, The Washington Post en

National Geographic over voedsel gerelateerde onderwerpen.