166. Met de inzichten in bepalende factoren voor de houding van lidstaten ten opzichte van dierenwelzijnsreguleringen, verleend door de resultaten van dit onderzoek, wordt nog even ingegaan op de evolutie van het Europees beleid voor dierenwelzijn. De Raad is het beslissingsorgaan dat op vlak van Europese regelgeving knopen doorhakt. Uitbreiding van de Europese Unie heeft niet enkel invloed op de manier van werken maar ook op de wetten die al dan niet worden gestemd en hoe die wetten gestemd worden. Het merendeel van de beslissingen van de Raad inzake wetgeving gebeuren bij gekwalificeerde meerderheid. De meerderheid wordt bereikt als ruim de helft van de lidstaten (55%) die samen 65% van de bevolking uitmaken, zich achter een voorstel scharen. Een blokkeringsminderheid moet uit minstens vier lidstaten bestaan die samen ruim 35% van de bevolking vertegenwoordigen (Vos, 2015). Op 24 maart 2020 werden de toetredingsonderhandelingen met Albanië en Noord-Macedonië geopend. Ook Montenegro, Servië en Turkije zijn kandidaat-lidstaten (Consilium Europa, 2020). Al deze landen scoren hoog op de Gini-index, en zeer laag op de Democracy Index (Economist Intelligence Unit, 2019) en de Enabling Environment Index (Civicus, 2013). Servië is het enige land dat nog net in de categorie van gebrekkige democratieën valt. De overige vier landen worden geklasseerd als hybride democratieën. Op de EEI halen Albanië, Noord-Macedonië en Montenegro 0.55, het mondiale gemiddelde. De EEI score van Servië en Turkije ligt onder dat gemiddelde. Ter vergelijking, het EEI gemiddelde van de Europese lidstaten bedraagt 0.71.
167. Dit voorspelt dus weinig goeds voor de toekomst van dierenwelzijnsreguleringen in de Europese Unie als deze staten effectief toetreden. Als de analogie van dit onderzoek gevolgd kan worden, zullen deze landen behoren tot de staten die Europese reguleringen inzake dierenwelzijn proberen tegen te houden. Zij zullen zich kunnen voegen bij andere lidstaten die dierenwelzijn niet hoog in het vaandel dragen en samen kunnen deze landen gemakkelijker de blokkeringsminderheid in de Raad behalen. Aan de keerzijde moeten deze landen vooraleer ze effectief toe treden tot de Europese Unie het acquis communautaire overnemen. Dit betekent dat deze staten ook alle huidige Europese regelgeving inzake dierenwelzijn moeten overnemen of integreren in hun nationale wetgeving. Dit zal ongetwijfeld leiden tot enorme verbeteringen inzake dierenwelzijn in deze staten.
168. Men kan dus discussiëren over wat de impact van de toetreding van deze landen tot de EU zou kunnen beteken voor dierenwelzijn in het algemeen. Aan de ene kant kan de toename in dierenwelzijn toegejuicht worden door de overname van het acquis communautaire. Aan de andere kant is de kans reëel dat wanneer bovengenoemde vijf staten toe zouden treden tot de Europese Unie, de moeilijkheidsgraad van het maken van beslissingen inzake dierenwelzijn op Europees niveau sterk stijgt. Ook het fiasco van het 2012-2015 actieplan inzake de bescherming van dieren en hun welzijn dreigt zich dan te herhalen. De afgelopen jaren bleek namelijk dat veel lidstaten zich niet hielden aan de Europese reguleringen inzake dierenwelzijn. Hierdoor was remediëring op het niveau van de lidstaten noodzakelijk, liep het actieplan 2012-2015 enorme vertraging op en werd de 2016-2020 strategie nooit gerealiseerd. Een positieve noot is dat alle Europese lidstaten dankzij die remediëring terug op één en dezelfde lijn zitten. Vandaag kan er weer verder gewerkt worden aan het Europees dierenwelzijnsbeleid.
169. Helaas kan niet gesteld worden dat het niveau van democratie en de inkomensgelijkheid er enkel op vooruit gaan in de Europese Unie. Vergeleken met de Democracy Index van 2010 (Economist Intelligence Unit, 2010) was in 2019 in 15 lidstaten een daling op te merken in het niveau van democratie. In 16 Europese lidstaten was in 2018 meer inkomensgelijkheid dan in 2010 (Eurostat, 2010), maar het Europees gemiddelde van inkomensongelijkheid steeg lichtjes. De EEI voorziet niet in data die teruggaan tot voor 2013. Als dierenwelzijnsreguleringen effectief gepaard gaan met het niveau van democratie en inkomensgelijkheid, kan gehoopt worden dat de Europese lidstaten hierin positief evolueren de komende jaren.
170. Deze masterproef wordt afgesloten met een noot van advies voor verder onderzoek en tips, voortvloeiend uit dit onderzoek, voor dierenrechtenorganisaties. Verder onderzoek naar dit thema zou er baat bij hebben om rekening te houden met de effectieve implementatie van dierenwelzijnsreguleringen. Want zoals Frank (2007) reeds stelde is wetgeving maar zo krachtig als de uitvoering en naleving ervan. Hiervoor kan de onderzoeker gebruik maken van beoordelingsprotocollen en publicaties van wetenschappelijke databases zoals het Welfare Quality Network. Een longitudinale cross-country studie met andere (specifiekere) indicatoren en meer cases kan een beter zicht bieden op de ontwikkeling van dierenwelzijnsreguleringen en andere beïnvloedende factoren. Nu we weten dat het maatschappelijk middenveld een impact heeft op dierenwelzijnsreguleringen, kan het interessant zijn om de rol van dierenrechtenorganisaties daarin te onderzoeken en een onderscheid te maken op vlak van hun centraal thema, activiteiten en middelen. Dit kan de onderzoeker doen door de organisaties geregistreerd op WorldAnimalNet derhalve te categoriseren.
171. Niettegenstaande de conceptuele en methodologische beperkingen van dit onderzoek kunnen er een aantal brede conclusies getrokken worden voor actoren die zich inzetten voor het verbeteren van dierenwelzijn. De simpele conclusie dat het maatschappelijk middenveld een impact lijkt te hebben op een verschil in dierenwelzijnsbeleid is alvast vermeldenswaard. Het feit dat alle tien landen die in dit onderzoek aan bod komen een grote veehouderijsector hebben, toont aan dat het maatschappelijk middenveld een impact kan hebben op dierenwelzijnsbeleid zélfs wanneer zij tegenover een sector staat met aanzienlijke commerciële belangen (ervan uitgaande dat striktere dierenwelzijnsreguleringen over het algemeen bestreden worden door producenten van dierlijke producten). Internationale actoren zoals dierenrechtenorganisaties kunnen mogelijks hun impact vergroten indien zij hun inspanningen richten tot democratischere landen. Ervan uitgaande dat op korte en lange termijn een enkele organisatie geen significante regimeveranderingen teweeg kan brengen, houdt het steek om, indien men een impact op het beleid wil uitoefenen, zich te focussen op het versterken van het maatschappelijk middenveld omtrent de kwestie van dierenwelzijn. Men houdt ook best rekening met de huidige stand van de striktheid van het beleid, waarbij een focus op landen waar veel ruimte is voor verbetering tot de beste resultaten kan leiden.
172. Beleid inzake dierenwelzijn blijft een onderbelicht onderzoeksgebied met een aantal veelbelovende invalshoeken, waarvan enkele in deze masterproef geschetst werden. Met deze masterproef hoop ik een bijdrage te hebben geleverd aan het verruimen van het draagvlak voor zulk onderzoek dat ultiem kan leiden tot een verbetering in dierenwelzijn wereldwijd.
Bronnen
Andersen, S. (2012). The enforcement of EU law: the role of the European Commission. Oxford University Press.
Arrow, K., Bolin, B., Costanza, R., Dasgupta, P., Folke, C., Holling, C. S., Janson, B., Levin, S., Maler, K., Perrings, C., & Pimentel, D. (1996). Economic growth, carrying capacity, and the environment. Ecological economics, 15(2), 91-95. https://doi.org/10.1017/S1355770X00000413
Baltzer, K. (2004). Consumers’ willingness to pay for food quality–the case of eggs. Food
Economics-Acta Agriculturae Scandinavica, Section C, 1(2), 78-90.
https://doi.org/10.1080/16507540410024506
Bennett, R., & Blaney, R. (2002). Social consensus, moral intensity and willingness to pay to address a farm animal welfare issue. Journal of Economic Psychology, 23(4), 501-520.
https://doi.org/10.1016/S0167-4870(02)00098-3
Bentham, J. (1996). The collected works of Jeremy Bentham: An introduction to the
principles of morals and legislation. Clarendon Press.
Blackorby, C., & Donaldson, D. (1992). Pigs and guinea pigs: a note on the ethics of animal exploitation. The Economic Journal, 102(415), 1345-1369.
https://doi.org/10.2307/2234794
Blokhuis, H. J., Miele, M., Veissier, I., & Jones, B. (2013). Improving farm animal welfare:
science and society working together: the Welfare Quality approach. Springer.
Botreau, R., Veissier, I., Butterworth, A., Bracke, M. B., & Keeling, L. J. (2007). Definition of criteria for overall assessment of animal welfare. Universities Federation for Animal Welfare,
16(2), 225-228.
Brambell, F. W. R. (1965). Report of the technical committee to enquire into the welfare of animals kept under intensive livestock husbandry systems.
Broom, D. M. (2011). A history of animal welfare science. Acta biotheoretica, 59(2), 121- 137. https://doi.org/10.1007/s10441-011-9123-3
Caporale, V., Alessandrini, B., Villa, P. D., & Del Papa, S. (2005). Global perspectives on animal welfare: Europe. Revue Scientifique et Technique-Office International des
Epizooties, 24(2), 567.
Carlucci, A., Monteleone, E., Braghieri, A., & Napolitano, F. (2009). Mapping the effect of information about animal welfare on consumer liking and willingness to pay for yogurt. Journal
Carson, R. T. (2010). The environmental Kuznets curve: seeking empirical regularity and theoretical structure. Review of environmental Economics and Policy, 4(1), 3-23.
https://doi.org/10.1093/reep/rep021
Caviglia-Harris, J. L., Chambers, D., & Kahn, J. R. (2009). Taking the “U” out of Kuznets: A comprehensive analysis of the EKC and environmental degradation. Ecological Economics, 68(4), 1149-1159. https://doi.org/10.1016/j.ecolecon.2008.08.006
CIVICUS. (2013). The CIVICUS Enabling Environment Index 2013. https://www.civicus.org/eei/
Cole, J. R., & McCoskey, S. (2013). Does global meat consumption follow an environmental Kuznets curve? Sustainability: Science, Practice and Policy, 9(2), 26-36. https://doi.org/10.1080/15487733.2013.11908112
Consilium Europa. (2020, mei). Uitbreiding van de EU. Europese Raad. Raad van de Europese Unie. https://www.consilium.europa.eu/nl/policies/enlargement/
Cowen, T. (2006). Market failure for the treatment of animals. Society, 43(2), 39-44. https://doi.org/10.1007/BF02687369
De Haan, R.J., Twisk, J.W.R. (2018). Logistische regressie. Wikistatistiek.
https://wikistatistiek.amc.nl/index.php/Logistische_regressie
De Jonge, F. D., & Goewie, E. A. (2000). In het belang van het dier: Over het welzijn van
dieren in de veehouderij. Rathenau Instituut.
DG SANTE. (2010). Final Report: Evaluation of the EU Policy on Animal Welfare and
Possible Policy Options for the Future (J7296). European Commission.
https://ec.europa.eu/info/departments_nl
Dorling, D. (2010). Is more equal more green. University of Sheffield.
Eadie, E. N. (2012). Understanding animal welfare: an integrated approach (Vol. 13). Springer.
Economist Intelligence Unit. (2010). Democracy Index 2010. Democracy in retreat. The Economist Intelligence Unit. https://graphics.eiu.com/PDF/Democracy_Index_2010_web.pdf
Economist Intelligence Unit. (2019). Democracy Index 2019. A year of democratic
setbacks and popular protest. The Economist Intelligence Unit.
https://www.eiu.com/public/topical_report.aspx?campaignid=democracyindex2019
Esdaw-EU. (2020, mei). The EU and Animal Welfare. http://www.esdaw-eu.eu/the-eu- and-animal-welfare.html
Eshel, G., & Martin, P. A. (2006). Diet, energy, and global warming. Earth
interactions, 10(9), 1-17. https://doi.org/10.1175/EI167.1
European Parliament’s Committee on Petitions. (2017). Animal Welfare in the European
Union (PE 583.114). Policy Department for Citizen’s Rights and Constitutional Affairs.
https://www.europarl.europa.eu/committees/en/supporting-analyses/
Europese Commissie. (2016). Special Eurobarometer: Report on the Attitudes of
Europeans towards Animal Welfare (Wave EB84.4 No. 442 – TNS opinion and social).
http://ec.europa.eu/COMMFrontOffice/PublicOpinion
Europese Commissie. (2019). Report on the statistics on the use of animals for scientific
purposes in the Member States of the European Union in 2015-20107 (COM(2020) 16 final).
European Parliament, the Council. https://ec.europa.eu › com-2020-16-f1-en-main-part-1 Europese Rekenkamer. (2018). Speciaal verslag: Dierenwelzijn in de EU: het dichten van
de kloof tussen ambitieuze doelstellingen en praktische uitvoering (No. 31/2018).
https://op.europa.eu/webpub/eca/special-reports/animal-welfare-31-2018/nl/
Eurostat. (2018). Gini coefficient of equivalised disposable income. EU-SILC Survey [Dataset]. https://ec.europa.eu/eurostat/web/products-datasets/-/tessi190
Fagerberg, J. (1994). Technology and international differences in growth rates. Journal of
Economic Literature, 32, 1147-1175.
Falaise M. (2019). Legal standards and animal welfare in European Countries. Animal
Welfare: From Science to Law. 71-75.
FAOSTAT. (2020). Livestock Primary. [Dataset]. http://www.fao.org/faostat/en/#data/QL Field, A. (2013). Discovering statistics using IBM SPSS statistics. Sage.
Fiorino, D. J. (2011). Explaining national environmental performance: approaches, evidence, and implications. Policy sciences, 44(4), 367. https://doi.org/10.1007/s11077-011- 9140-8
Frank, J. (2008). Is there an “animal welfare Kuznets curve”?. Ecological Economics, 66(2- 3), 478-491. https://doi.org/10.1016/j.ecolecon.2007.10.017
Fraser, D. (2008). Toward a global perspective on farm animal welfare. Applied Animal
Behaviour Science, 113(4), 330-339. https://doi.org/10.1016/j.applanim.2008.01.011
Fraser, D., & MacRae, A. M. (2011). Four types of activities that affect animals: Implications for animal welfare science and animal ethics philosophy. Animal Welfare, 20(4), 581-590.
Gabel, M., & Palmer, H. D. (1995). Understanding variation in public support for European integration. European Journal of Political Research, 27(1), 3-19.
https://doi.org/10.1111/j.1475-6765.1995.tb00627.x
Garner, R. (2006). Animal welfare: A political defense. Journal of Animal Law & Ethics, 1, 161.
Ghyselen, E. (2017). De positie van België binnen de EU wat betreft de implementatie van
de regulering rond dierenwelzijn in de vleesindustrie. [Master’s thesis, Universiteit Gent].
Universiteitsbibliotheek Gent.
Gill, M., Smith, P., & Wilkinson, J. M. (2010). Mitigating climate change: the role of domestic livestock. Animal, 4(3), 323-333. https://doi.org/10.1017/S1751731109004662
Gini, C. (1912). Variabilità e mutabilità. Libreria Eredi Virgilio Veschi.
Grossman, G. M., & Krueger, A. B. (1991). Environmental impacts of a North American free trade agreement. National Bureau of Economic Research, 3914(39).
Harrison, R. (1964). Animal Machines: an exposé of “factory farming” and its danger to
the public. Ballantine Books.
Haynes, R. P. (2008). Animal welfare: competing conceptions and their ethical
implications. Springer.
Holst, A., & Martens, P. (2016). Determinants of Animal Protection Policy. Politics and
Animals, 2, 1-14.
Ingenbleek, P., Harvey, D., Ilieski, V., Immink, V. M., De Roest, K., & Schmid, O. (2013). The European market for animal-friendly products in a societal context. Animals, 3(3), 808-829. https://doi.org/10.3390/ani3030808
Ioannidis, J. P. (2005). Why most published research findings are false. PLOS med, 2(8), 124. https://doi.org/10.1371/journal.pmed.0020124
Irwin, P. G. (2003). A strategic review of international animal protection. Humane Society Press.
ISD. (2013). Data access Indices of Social Development. [Dataset]. http://IndSocDev.org/ Jones, R. C. (2013). Science, sentience, and animal welfare. Biology & Philosophy, 28(1), 1-30. https://doi.org/10.1007/s10539-012-9351-1
Komen, M. H., Gerking, S., & Folmer, H. (1997). Income and environmental R&D: empirical evidence from OECD countries. Environment and Development Economics, 2(4), 505- 515. https://doi.org/10.1017/S1355770X97000272
Kuznets, S. (1955). Economic growth and income inequality. The American economic
review, 45(1), 1-28.
Lambrecht, P., Verslype, P., & Benoit, D. (2006). Het adequate gebruik van multivariabele
logistische regressie analyse in de intensieve zorg literatuur anno 2006. [Master’s thesis,
Universiteit Gent]. Universiteitsbibliotheek Gent.
Lammers, J., Pelzer, B., Hendrickx, J., & Eisinga, R. (2007). Categorische data analyse met
SPSS. Van Gorcum
Li, Q., & Reuveny, R. (2006). Democracy and environmental degradation. International
studies quarterly, 50(4), 935-956. https://doi.org/10.1111/j.1468-2478.2006.00432.x
Lombardini, C., Kosenius, A. K., Kulmala, S., & Lindroos, M. (2011). Is there a Finnish
Animal Welfare Kuznets Curve? (Report No. 726-2016-50073). European Association of
Agricultural Economists.
Lorenz, M. O. (1905). Methods of measuring the concentration of wealth. Publications of
the American statistical association, 9(70), 209-219.
Louviere, J. J., Hensher, D. A., & Swait, J. D. (2000). Stated choice methods: analysis and
applications. Cambridge university press.
Marshall, M. G., Gurr, T. R., & Jaggers, K. (2014). Polity IV project: Political regime characteristics and transitions, 1800–2013. Center for Systemic Peace, 5.
Maslow, A., (1968). Toward a psychology of Being. Van Nostrand.
McDonald, M. (2005). Animals and us: Forward to the revolution. New Scientist, 2502,42. McFadden, D. (1973). Conditional logit analysis of qualitative choice behavior. UC Press. Mench, J. A. (1998). Thirty years after Brambell: whither animal welfare science?. Journal
of Applied Animal Welfare Science, 1(2), 91-102. https://doi.org/10.1207/s15327604jaws0102_1
Morris, M. C. (2013). Improved nonhuman animal welfare is related more to income equality than it is to income. Journal of applied animal welfare science, 16(3), 272-293. https://doi.org/10.1080/10888705.2013.768921
National Agricultural Library. (2014). Legislative History of the Animal Welfare Act. (AWIC Resource Series No. 41). U.S. Department of agriculture, Animal Welfare Information Center. https://www.nal.usda.gov/awic/legislative-history-animal-welfare-act-2000s
OIE. (2020). World Organisation for Animal Health. https://www.oie.int
Pearson, K. (1916). On some novel properties of partial and multiple correlation coefficients in a universe of manifold characteristics. Biometrika, 11(3), 231-238.
Pederson, N.K. (2009). Detailed Discussion of European Animal Welfare Laws 2003 to
present: explaining the downturn. Michigan State University College of Law.
Pickett, K. E., & Wilkinson, R. G. (2009). Greater equality and better health. British
Medical Journal, 339(4320), 1154-1155. https://doi.org/10.1136/bmj.b4320
Proctor, H. (2012). Animal sentience: where are we and where are we heading?. Animals, 2(4), 628-639. https://doi.org/10.3390/ani2040628
Roca, J. (2003). Do individual preferences explain the Environmental Kuznets curve?. Ecological Economics, 45(1), 3-10. https://doi.org/10.1016/S0921-8009(02)00263-X
Rowan, A. N., & Rosen, B. (2005). Progress in animal legislation: measurement and
assessment. Humane Society Press.
Rushen, J. (2008). Farm animal welfare since the Brambell report. Applied Animal
Behaviour Science, 113(4), 277-278. https://doi.org/10.1016/j.applanim.2008.01.019
Rydström, J. (2003). Sinners and citizens: bestiality and homosexuality in Sweden, 1880-
1950. University of Chicago Press.
Sandøe, P., & Simonsen, H. B. (1992). Assessing animal welfare: where does science end and philosophy begin?. Animal welfare, 1(4), 257-267.
Segers, Y., Van Molle, L., Vanhaute, E., Vanpaemel, G., Van Hecke, E., & D'hoker, M. (2004). Leven van het land: boeren in België 1750-2000. Davidsfonds.
Simonin, D., & Gavinelli, A. (2019). The European Union legislation on animal welfare: state of play, enforcement and future activities. Animal Welfare: From Science to Law. 59-70.
Singer, P. (1973). Animal liberation. Palgrave Macmillan.
Stern, D. I. (2004). The rise and fall of the environmental Kuznets curve. World
development, 32(8), 1419-1439.
Taylor, K., Gordon, N., Langley, G., & Higgins, W. (2008). Estimates for worldwide laboratory animal use in 2005. Alternatives to Laboratory Animals, 36(3), 327-342.
The World bank. (2018). GDP Per capita, PPP (current international $). [Dataset]. https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.PCAP.PP.CD
Thompson, P. B. (2004). Getting pragmatic about farm animal welfare. Animal
pragmatism: rethinking human nonhuman relationships. Indiana University Press.
Thornton, O. J. (2013). Animal welfare around the world: examining the role the economy
has on animal welfare. [Honor’s thesis, University of Tennessee ]. Trace Tennessee.
Trent, N., Edwards, S., Felt, J., & O'Meara, K. (2005). International animal law, with a
concentration on Latin America, Asia, and Africa. Humane Society Press.
Vandenbosch, M. (2005). De dierencrisis: een vivisectie van onze relatie met dieren. Houtekiet.
Vapnek, J., & Chapman, M. S. (2010). Legislative and regulatory options for animal welfare. FAO legislative study, No. 104.
Veissier, I., & Botreau, R. (2019). Evaluation of animal welfare: the weight of words and the power of numbers. Animal Welfare: From Science to Law. 33-39
Vos, H. (2008). De impact van de Europese Unie. Beleidsterreinen, strijdpunten en
uitdagingen (2e druk). Acco.
Vos, H. (2015). Besluitvorming in de Europese Unie: een survival kit (5e druk). Acco. Ward, G. M., Sutherland, T. M., & Sutherland, J. M. (1980). Animals as an energy source in third world agriculture. Science, 208(4444), 570-574.
Wilkinson, R., & Pickett, K. (2010). The spirit level: Why equality is better for everyone. Penguin UK.
Wilkinson, R. G., Pickett, K. E., & De Vogli, R. (2010). Equality, sustainability, and quality of life. British Medical Journal, 341(5816). https://doi.org/10.1136/bmj.c5816
World Animal Net Directory. (2015). World Animal Net Directory. [Dataset]. http://worldanimal.net/directory
World Animal Protection. (2020). World Animal Protection Index. https://api.worldanimalprotection.org
Yandle, B., Bhattarai, M., & Vijayaraghavan, M. (2004). Environmental Kuznets curves: a review of findings, methods, and policy implications. The property and Environment Research