In dit hoofdstuk zal de beantwoording van de centrale onderzoekvraag gegeven worden in paragraag 6.1: in hoeverre heeft sustainability invloed op het beleggingsbeleid van Delta Lloyd? Het antwoord zal gebaseerd zijn op de voorgaande hoofdstukken, verkregen informatie uit de interviews en het Beleid Verantwoord Beleggen. De beperkingen, generalisatie en mogelijkheden voor toekomstig onderzoek komen respectievelijk in de paragrafen 6.2, 6.3 en 6.4 aan bod.
6.1: Conclusies
In dit onderzoek stond de vraag centraal in hoeverre sustainability invloed heeft op het beleggingsbeleid van Delta Lloyd. Daarnaast is de invloed van sustainability op een aantal financiële indicatoren onderzocht. Sustainability speelt een steeds grotere rol binnen bedrijven en er wordt steeds meer over gerapporteerd naar buiten toe. Bedrijven leggen steeds meer de nadruk op ‘duurzame winst’, waarmee steeds meer rekening wordt gehouden met ESG-
criteria in te nemen beslissingen, om zo volgens de theorie enerzijds legitimiteit te verkrijgen / behouden en anderzijds in te spelen op de behoeften van alle stakeholders, niet alleen die van de aandeelhouders. Het is daarom interessant om te zien in hoeverre sustainability invloed heeft op het beleggingsbeleid van een Nederlandse beursgenoteerde verzekeraar.
Daar waar veel andere onderzoeken kijken naar de invloed van Corporate Social Responsibility op de winstgevendheid van een onderneming, waaronder Buys et al. (2011), Kolstad (2007) en Reddya et al. (2010), of naar de relatie tussen CSR en de aandelenprestaties (Brammer et al., 1996) daar verlegt dit onderzoek de focus naar een specifiek onderdeel die voor de winstgevendheid dient te zorgen, namelijk het beleggingsbeleid. Dit onderzoek is uitgevoerd middels een conceptueel framework waarbij sustainability via een aantal pijlers op Delta Lloyd is gelegd. Door middel van theorie, interviews, interne documenten en
jaarverslagen zijn de bevindingen geformuleerd. Tot op heden is een dergelijk onderzoek nog niet eerder uitgevoerd en daarmee wordt de huidige kennis betreffende de relatie tussen sustainability en financiële prestaties verder verdiept en uitgebreid. Ook wordt er met dit onderzoek inzicht verkregen op de vraag op welke manieren sustainability precies invloed kan uitoefenen op een Nederlandse beursgenoteerde onderneming. In dit onderzoek wordt een positieve relatie gevonden tussen sustainability en het beleggingsbeleid, in de zin dat
beleggingsbeleid.
Uit dit onderzoek blijkt dat sustainability wel degelijk invloed heeft op het beleggingsbeleid. Met de komst van de Responsible Investment Officer is er een professionaliseringsslag gemaakt, beleid gemaakt en deels geïmplementeerd en staat
duurzaamheid permanent hoog op de agenda dankzij de commissie Verantwoord Beleggen. Het Beleid Verantwoord Beleggen dient als basis voor te nemen beslissingen, en dit beleid wordt nageleefd. Bij het nemen van beleggingsbeslissingen in zowel staatsobligaties als bedrijven worden ESG-criteria standaard meegenomen en dient men over deze criteria ook apart te rapporteren. Voor beleggingen in staatsobligaties is tevens een landenbeleid in ontwikkeling om landen specifiek uit te kunnen sluiten. Daarnaast is de lijst met uitsluitingen van bedrijven, waarin niet meer wordt belegd, gegroeid en wordt er actief gestemd op
algemene aandeelhoudersvergaderingen van bedrijven waar Delta Lloyd een meerderheidsbelang heeft om op die manier ook haar invloed te tonen. Verder uit
sustainability ook haar invloed in het feit dat het hoogste rendement niet meer hét criterium is waar naar gekeken wordt. Uit de interviews blijkt dat duurzaamheid en financieel rendement steeds meer samen gaan.
De notering van Delta Lloyd aan de Dow Jones Sustainability Index in 2014 bewijst dat het bedrijf in de kopgroep zit op het gebied van sustainability, en dat de invloed verder gaat dan alleen op het beleggingsbeleid of financiële rendementen. Met deze notering wordt er ook getoetst op onderwerpen als het bijdrage aan het milieu, corporate governance en klimaatverandering. Met het thematisch beleggen waar Delta Lloyd sinds de jaren negentig aan doet, wordt hier ook op ingespeeld.
Uit dit onderzoek zijn een aantal aanbevelingen gekomen voor de organisatie, waarop men zich kan focussen om hier verbeteringen aan te brengen. Zo zou er: (1) meer en betere samenwerking met andere beleggers gezocht kunnen worden om zo meer invloed uit te kunnen oefenen waarin wordt belegd, (2) eerst beleid geïmplementeerd kunnen worden voordat nieuw beleid gemaakt wordt, (3) meer capaciteit vrijgemaakt dienen te worden voor de afdeling duurzaamheid om betere accenten te kunnen leggen en meer voor elkaar te krijgen, (4) een sterke ‘tone at the top’ gecommuniceerd dienen te worden waarin duidelijk wordt gemaakt dat sustainability een belangrijk onderwerp is voor de Raad van Bestuur en dus voor de hele organisatie en (5) meer en beter gecommuniceerd moeten worden naar de
medewerkers toe. Delta Lloyd heeft veel bereikt op het gebied van duurzaamheid, maar dit komt niet altijd even goed over bij de medewerkers. Ook het vinden van informatie op de website is niet altijd even makkelijk. Delta Lloyd zou duidelijk dienen te maken wat het
beleid is, waar het voor staat en wat het belangrijk vindt. Een goede communicatie, zowel intern als extern, speelt hierin een grote rol om op deze manier sustainability meer te laten leven in de organisatie en meer betrokkenheid te creëren onder de medewerkers.
6.2: Beperkingen
Dit onderzoek is uitgevoerd in een tijdsbestek van vier maanden, waarbij gebruik is gemaakt van zowel theorie, jaarverslagen, het Beleid Verantwoord Beleggen en diverse interviews. Vanwege het korte tijdsbestek zijn er in totaal acht interviews gehouden met negen collega’s. Dit aantal is in vergelijking met het gehele bedrijf erg laag, waardoor de bevindingen uit de interviews niet gegeneraliseerd kunnen worden naar heel Delta Lloyd toe. Om dit wel te kunnen doen, waren veel meer interviews noodzakelijk. Daarnaast was de beschikbare informatie over de invloed van sustainability op financiële indicatoren beperkt, waardoor het lastig is om te bepalen wat de invloed van sustainability op dit gebied precies is.
6.3: Generalisatie
In dit onderzoek is middels een singe case study onderzoek gedaan naar de vraag in hoeverre sustainability invloed heeft op het beleggingsbeleid en op een aantal financiële indicatoren bij Delta Lloyd. De vraag is of de uitkomsten van dit onderzoek leiden tot generalisatie. Volgens Yin (2010) kunnen uitkomsten van een case study analytisch gegeneraliseerd worden, wat betekent dat uitkomsten niet naar andere groepen of settings worden gegeneraliseerd, maar naar een breder aanvaarde theorie die ook toepasbaar kan zijn in een andere setting. Uit dit onderzoek blijkt dat:
• er niet meer uitsluitend wordt belegd op basis van financiële criteria;
• zowel de stakeholder als de legitimacy theorie van invloed zijn op de vraag waarom men met sustainability werkt;
• een sterke ‘tone at the top’ en communicatie naar medewerkers toe belangrijk is; • zowel voor beleggingen in bedrijven als voor beleggingen in staatsobligaties ESG-
criteria worden toegepast, en
• getekende contracten de basis vormen voor het te maken beleid.
Deze punten leiden tot algehele conclusies / generalisaties die komen uit deze case, waarbij deze dus analytisch kunnen worden gegeneraliseerd.
6.4: Mogelijkheden voor toekomstig onderzoek
Dit onderzoek is middels een singe-case study uitgevoerd bij een Nederlandse verzekeraar. Het is daarom interessant om in toekomstig onderzoek ook andere industrieën te betrekken, om te ontdekken of er andere overeenkomsten en/of verschillen uitkomen, bijvoorbeeld via een multiple-case study. Verder zouden prestaties van ‘groene beleggingsfondsen’ in
vergelijking met traditionele fondsen met elkaar vergeleken kunnen worden over een bepaalde periode om te zien of groene fondsen beter of slechter presteren en waarom dat zo is. Tot slot zou de invloed van sustainability op financiële indicatoren nader onderzocht kunnen worden, eventueel bij meerdere industrieën