- Welke onderwerpen, genres en mediasoorten komen voor in de Facebook-posts en wat is daarbij de verdeling?
- Hoe is de verdeling van de onderwerpen onder de genres in de Facebook-posts en hoe is de verdeling van de onderwerpen en genres onder de verschillende mediasoorten in de Facebook-posts?
Hypothese: de Facebook-posts gaan vooral over vooral luchtige, niet te opvallende onderwerpen. Hypothese: van alle genres komt het nieuwsbericht het vaakst voor in de Facebook-posts.
Voor wat betreft de onderwerpen van de Facebook-posts geldt dat het vooral redelijk ‘gemakkelijke’, niet heel schokkende onderwerpen betreft. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om de onderwerpscategorieën ‘cultuur en entertainment’, ‘weer en verkeer’ en ‘natuur en dieren’. Facebook blijkt een kanaal voor enigszins ‘eenvoudige’ onderwerpen. Daarmee wordt de hypothese daarover (zie hierboven) aangenomen. Het heeft waarschijnlijk ook te maken met de doelgroep van de betreffende nieuwspagina (RTV Noord). Die bestaat, zo weet ik uit ervaring, vooral uit 55+’ers en lager opgeleiden. In het ‘Theoretisch kader’ (sub-sectie 2.2.1, P. 4) zeggen Kaplan & Haenlein (2010) dat de belangrijkste reden waarom mensen een persoonlijke pagina maken is om henzelf te presenteren in de online wereld. Daarbij vermeldde ik dat voor de nieuwsorganisatie geldt dat het via haar Facebookpagina een bepaald beeld over haarzelf uitdraagt. En dat er bepaalde berichten worden gepost over bepaalde onderwerpen waarmee de nieuwsorganisatie zich wil verbinden met haar Facebook-fans. Er kan geconcludeerd worden dat dit het geval is. RTV Noord probeert in te spelen op haar publiek door vooral veel posts van bepaalde onderwerpen te posten.
Qua genres komt het nieuwsbericht het meeste voor. Daarmee wordt ook die hypothese (zie hierboven) aangenomen. Dat er vooral nieuwsberichten voorkomen is een logisch resultaat, aangezien dit onderzoek naar een nieuwsorganisatie heeft gekeken. Ondanks het ander soort medium (een sociaal medium), blijven de nieuwsberichten met 60% toch de hoofdmoot vormen. Na het genre nieuwsbericht zijn de genres ‘stelling’ en ‘oproep’ (en ‘overig’) het meest voorkomend. Kaplan & Haenlein (2010) zeiden al dat sociale media ook relevant zijn voor non-profit organisaties (waar het bij dit onderzoek om gaat). Volgens hen kunnen organisaties via sociale media meer binding zoeken met het publiek en meer content verspreiden. Dat geldt ook voor RTV Noord. Via Facebook kunnen zij hun publiek nog beter bedienen, via een extra kanaal. Het nieuws, wat ook op Facebook de hoofdmoot vormt, wordt zo via nog meer kanalen aan een nog breder publiek verspreid.
44 Bij de mediasoorten zien we dat ‘tekst + link + afbeelding’ het vaakst voorkomt, gevolgd door ‘tekst + video’. Dit viel ook te verwachten, omdat er veel links van de website van de nieuwspagina op de Facebookpagina worden geplaatst, evenals video’s. De conclusie is dat links naar de website van de nieuwsorganisatie en video’s de belangrijkste vormen van media zijn op de Facebookpagina. Bij die twee categorieën van mediasoorten zit ook altijd tekst. De uitspraak van Carr et al. (2012) klopt daarmee voor dit onderzoek deels. Volgens Carr et al. (2012) geschiedt de meeste communicatie op sociale-netwerk-sites (zoals Facebook) via tekstberichten. Dat is ook het geval bij de Facebookpagina van RTV Noord, zij het echter met aanvullende media in de vorm van beeld (bewegend of stilstaand). De verdeling van de onderwerpen onder de genres en de verdeling van de onderwerpen en genres onder de mediasoorten wisselt. De combinatie van onderwerp, genre en mediasoort die het vaakst voorkomt is een nieuwsbericht met als onderwerp weer en verkeer en met als media tekst + beeld (al dan niet bewegend).
Deelvragen:
- Wat is het totale gemiddelde aantal woorden en zinnen per Facebook-post?
- Wat is het gemiddelde aantal woorden en zinnen per Facebook-post per onderwerp, genre en mediasoort?
- Wat is de totale gemiddelde zinslengte gemeten in aantal woorden per Facebook-post? - Wat is de gemiddelde zinslengte gemeten in aantal woorden per Facebook-post per
onderwerp, genre en mediasoort?
De Facebook-posts hebben weinig zinnen en weinig woorden: meestal bestaan ze uit één tot twee zinnen en ongeveer vijftien woorden. Er zijn enkele uitschieters. Zo zijn er een aantal posts die maar uit één woord bestaan en er zijn hele lange posts met vier tot vijf zinnen. Vooral die lange uitschieters zijn goed te verklaren. Er zijn namelijk onderwerpen/genres die vooraf zijn opgemaakt volgens een bepaald stramien en die op die manier standaard uit veel zinnen en/of woorden bestaan. Dat is bijvoorbeeld het geval bij de al eerder besproken rubriek ‘Vroag en Antwoord’ (paragraaf 4.3, P. 32). Tegelijk is het ook een reden waarom de posts van het onderwerp ‘cultuur en entertainment’ en het genre ‘woensdagrubriek’ (waar ‘Vroag en Antwoord’ onder valt) gemiddeld het meeste aantal zinnen en woorden hebben in een post. Ook de onderwerpen ‘weer en verkeer’ en ‘aardgaswinning en aardbevingen’ scoren vrij hoog qua lengte van de posts. Hier is echter niet direct een verklaring voor te vinden. Voor wat betreft de gemiddelde zinslengte van posts gemeten in aantal woorden geldt dat de scores redelijk gelijkwaardig zijn (voor alle onderwerpen, genres en mediasoorten). Dat betekent dat de posts meestal ongeveer een gelijkwaardig aantal woorden per zin hebben.
De nieuwsberichten, welke het meeste voorkomen, hebben een redelijk lage score qua aantal zinnen per post. Die berichten worden dus vaak kort weergegeven/medegedeeld op Facebook. Daarvoor zijn meerdere redenen te bedenken, bijvoorbeeld dat mensen kortere stukjes tekst makkelijker en sneller lezen en dat korte stukjes tekst mensen nieuwsgierig maakt, zodat zij bijvoorbeeld op de link of de video in het bericht klikken. Uit ervaring weet ik dat RTV Noord meestal ook probeert te letten op de lengte van de Facebook-posts, omdat men weet dat die niet te lang moeten zijn. Het blijkt dat dit in ieder geval bij de nieuwsberichten goed lukt.
De mediasoort ‘tekst + afbeelding’, waar de rubrieken ‘Vroag en Antwoord’ en ‘Lopend Vuur’ onder vallen, scoort duidelijk het hoogst voor wat betreft gemiddeld aantal woorden per post en gemiddeld aantal zinnen per post. Vooral ‘Vroag en Antwoord’ blijkt echt een uitschieter qua lengte van de post. Typisch hieraan is ook wel dat deze posts niet zijn opgesteld door RTV Noord zelf, maar door een extern persoon (maker van de rubriek). Die persoon heeft wellicht minder verstand van wat ‘werkt’
45 op Facebook. Het blijk in ieder geval wel dat er binnen RTV Noord zelf anders wordt omgegaan met het opstellen van Facebook-posts qua lengte.
Deelvragen:
- Welke taalhandelingen komen voor in de Facebook-posts en wat is daarbij de verdeling? - Welke taalhandelingen komen voor per onderwerp, genre en mediasoort van de
Facebook-posts en wat is daarbij de verdeling?
Hypothese: van alle taalhandelingen komen assertieven het vaakst voor in de Facebook-posts. Hypothese: na assertieven komen directieven het vaakst voor in de Facebook-posts.
Meer dan de helft van alle taalhandelingen in de posts betreffen assertieven. Dit werd van tevoren ook verwacht, omdat het bij assertieven gaat om bijvoorbeeld informatie geven/een mededeling doen, wat vaak het geval is bij berichten vanuit een nieuwsorganisatie. Die hypothese wordt aangenomen. Verder komen er ook vaak directieven voor (na assertieven het meest). Die hypothese wordt daarmee ook aangenomen. Het stellen van vragen valt onder de directieven. Dat er veel directieven voorkomen in de posts is daardoor goed te verklaren, omdat er redelijk vaak een vraag wordt gesteld in een post om zo reacties uit te lokken. Verder komen er af en toe citaten en expressieven voor. Dat leek van tevoren minder voor de hand liggend. Toch wordt er bijvoorbeeld gebruik gemaakt van uitspraken van mensen. Dat gebeurt vooral om de Facebook-posts te verlevendigen/aantrekkelijker te maken. De mediasoort ‘tekst + afbeelding’ bevat vaak een stelling, waardoor die mediasoort uit veel directieven bestaat. Links en video’s worden weer meer gebruikt voor informatie geven en bevatten dus veel assertieven. Ook bij het onderzoek naar taalhandelingen in de Facebook-posts blijkt dat informatie geven het belangrijkst is, gevolgd door iets vragen of een oproep doen. Informeren is hoofdzaak, waarbij af en toe ook een vraag, stelling of oproep wordt gesteld/gedaan. Dat laatste gebeurt om interactie op te roepen. Volgens Carr et al. (2012) bieden sociale-netwerk-sites, waar Facebook onder valt, de mogelijkheid voor publieke zelfpresentatie. Veel gebruikers delen informatie en dat gebeurt vaak in de vorm van assertieven. Dat blijkt ook het geval bij de Facebookpagina van RTV Noord.
Deelvragen:
- Wat is het totale berichtbereik en het totale aantal reacties/likes/shares op de Facebook-posts?
- Wat is het berichtbereik en het aantal reacties/likes/shares per onderwerp, genre en mediasoort van de Facebook-posts en wat is daarbij de verdeling?
Uit het onderzoek blijkt dat een post gemiddeld een bereik heeft van 16.500 personen, dat een post gemiddeld bijna vijftig reacties en 145 likes krijgt en dat een post gemiddeld ongeveer 39 keer wordt gedeeld. De ervaring die ik opdeed tijdens mijn stage heeft mij geleerd dat dat goede scores zijn. Posts krijgen veel reacties en likes van de Facebook-fans. Er is wel degelijk sprake van interactie op de Facebookpagina, want het publiek reageert, liked en deelt.
Het onderwerp ‘natuur en dieren’ heeft gemiddeld het hoogste bereik per post. Posts die vallen onder het onderwerp ‘natuur en dieren’ scoren dus goed op Facebook. ‘Tjaakje’ en ‘verkiezingen en politiek’ scoren het laagst. Die posts leveren niet veel op qua bereik. Het onderwerp ‘natuur en dieren’ scoort op allerlei vlakken erg goed. Het heeft het hoogste gemiddelde bereik, maar ook het hoogste gemiddeld aantal reacties en likes. Kennelijk is het zo dat het Facebook-publiek deze posts erg waardeert. Wel moet hierbij vermeld worden dat in de maand maart sprake was van ‘de wolf’. De wolf was weer in Nederland en dit zorgde voor veel tumult. Het kan dus zo zijn dat dat ook enige
46 invloed heeft op de cijfers rondom het onderwerp natuur en dieren. Er kan ook geconcludeerd worden dat de uitspraak van Weber (2013) hier aan de orde is. Volgens Weber (2013) krijgen nieuwsberichten met een hoge sociale impact vaak veel reacties. ‘De wolf’ had een hoge sociale impact. Het was niet zeer schokkend of erg nieuws, maar het was wel een populair onderwerp dat mensen bezig hield. Naast ‘natuur en dieren’ krijgt het onderwerp ‘reddingsdiensten/defensie/veiligheid’ gemiddeld ook veel reacties. Dit zijn waarschijnlijk twee onderwerpscategorieën waarover het publiek een mening heeft en waarbij zij ook de behoefte hebben om die te delen in de vorm van een reactie. De Tjaakjes krijgen gemiddeld weinig reacties. De Tjaakjes (en ‘weer en verkeer’) krijgen wel veel likes. Het publiek vindt de Tjaakjes leuk, want de ‘like’-button staat voor ‘vind ik leuk’. Daarnaast worden de Tjaakjes ook veel gedeeld. Het onderwerp ‘verkiezingen en politiek’ wordt maar heel weinig geliked en gedeeld. De reden daarvan is niet te achterhalen. Wellicht vinden de Facebook-fans de inhoud van die posts niet leuk, of interesseren zij zicht niet voor politiek.
Het genre ‘nieuwsbericht’ scoort het hoogst qua gemiddeld bereik. Dat was te verwachten omdat dit onderzoek de Facebookpagina van een nieuwsorganisatie onderzoekt. De kans is groot dat mensen de Facebookpagina in eerste instantie volgen om op de hoogte te blijven van het nieuws. Als de nieuwsbericht-posts dan gemiddeld het hoogste bereik hebben dan is dat een goed teken. Ook het genre ‘column’ scoort goed qua bereik, wat betekent dat die posts veel gezien worden op Facebook. Het genre ‘nieuwsbericht’ scoort ook hoog qua gemiddeld aantal likes en shares en redelijk hoog qua gemiddeld aantal reacties. Ook dit is positief voor een nieuwsorganisatie. Veel interactie is belangrijk voor en op Facebook. De genres ‘stelling’ en ‘oproep’ scoren hoog qua gemiddeld aantal reacties maar laag op aantal shares. Dit is goed te verklaren. Bij een stelling en een oproep worden mensen getriggerd om te reageren. Dat is de bedoeling van die posts. De posts bevatten vaak ook directieven, om zo reacties uit te lokken. Dat een stelling of oproep vervolgens niet zo veel gedeeld wordt is wel logisch. Je zou kunnen zeggen dat het bij zulke posts puur de bedoeling is dat mensen reageren, en dat is ook wat er gebeurt. Het genre ‘weekendrubriek’ scoort hoog qua gemiddeld aantal shares en laag qua aantal reacties. Het gaat hier om de Tjaakje-posts (bestaande uit alleen een afbeelding), waarover hierboven ook al een en ander is besproken. Voor de Tjaakje-posts geldt dat mensen de inhoud ervan graag aan hun eigen vriendenkring (op Facebook) willen laten zien, maar dat zij niet de behoefte hebben om op de posts te reageren.
De mediasoort ‘tekst + video’ scoort het hoogst qua gemiddeld bereik. Het is bekend dat video het goed doet op Facebook. Dat blijkt ook uit de resultaten van dit onderzoek. Na ‘tekst + video’ volgt ‘tekst + link + afbeelding’. Dat betekent dat na video’s, de links van de website goed scoren. De video’s en de links bereiken veel mensen. ‘Tekst + video’ scoort ook hoog qua gemiddeld aantal likes en gemiddeld aantal shares. De categorie ‘tekst + afbeelding’ scoort juist hoog op gemiddeld aantal reacties en weer niet echt goed op gemiddeld aantal likes en gemiddeld aantal shares. Dit valt weer te wijten aan de rubriek ‘Lopend Vuur’, waarbij een stelling wordt gegeven waarover mensen hun mening mogen geven. Het is zoals al eerder gezegd (bijvoorbeeld bij het genre stelling) logisch dat deze posts gemiddeld veel reacties opleveren.
Een opvallende conclusie is dat er een tweedeling is tussen het aantal reacties op een post aan de ene kant en het aantal likes en shares op/van een post aan de andere kant. Bij dit onderzoek geldt dat likes en shares vaak samengaan: veel likes is ook vaak veel shares (en vaak minder reacties). Om te onderzoeken of er ook significante verbanden zijn tussen bepaalde aspecten in de Facebook-posts en de interactiescores zijn er zoals al eerder vermeld enkele testen uitgevoerd met SPSS. De conclusie over die resultaten volgt op de volgende pagina’s.
47 H0: Het onderwerp van een Facebook-post heeft geen invloed op de interactiescore.
Ha: Het onderwerp van een Facebook-post heeft invloed op de interactiescore.
Er is een significant verband gevonden tussen het onderwerp van een Facebook-post en de interactiescore. De alternatieve hypothese wordt daarmee aangenomen: het onderwerp van een Facebook-post is van invloed op de interactiescore. Daarnaast is het ook nog zo dat bepaalde onderwerpen een significant hogere interactiescore hebben dan andere onderwerpen. De onderwerpen ‘cultuur en entertainment + natuur en dieren’, ‘reddingsdiensten/defensie/veiligheid + weer en verkeer’ en ‘overig’ (bestaande uit allerlei onderwerpen) zijn goed voor een hoge interactiescore en voor een significant hogere interactiescore dan de onderwerpen ‘verkiezingen en politiek + aardgaswinning en aardbevingen’. De zojuist genoemde onderwerpscategorieën die een significant hogere interactiescore hebben zijn de categorieën die het goed doen op Facebook. RTV Noord zou zich voor de Facebookpagina op die onderwerpen moeten richten. Nieuwsberichten over verkiezingen en politiek en over aardgaswinning en aardbevingen blijken minder geschikt voor het medium Facebook.
H0: Het genre van een Facebook-post heeft geen invloed op de interactiescore. Ha: Het genre van een Facebook-post heeft invloed op de interactiescore.
Er is een significant verband tussen het genre van een Facebook-post en de interactiescore. Daarmee wordt de alternatieve hypothese aangenomen: het genre van een Facebook-post heeft invloed op de interactiescore. Er zijn ook significante verbanden gevonden tussen de verschillende genres versus de interactiescore. Die zijn niet heel gemakkelijk te verklaren, maar het feit is wel dat het ene genre goed is voor een significant hogere interactiescore dan het andere. Wat in ieder geval duidelijk is, is dat de woensdagrubriek het slechtst scoort. Die rubriek scoort significant lager dan de nieuwsberichten, de oproepen, de columns en de weekendrubriek. De conclusie hierbij is, is dat de woensdagrubriek niet geschikt is voor de Facebookpagina. Die kan beter geschrapt worden. Nieuwsberichten, oproepen, columns en de weekendrubriek zijn goede genres voor Facebook. H0: De mediasoort van een Facebook-post heeft geen invloed op de interactiescore.
Ha: Bepaalde mediasoorten van Facebook-posts zorgen voor een hogere interactiescore.
De soorten media in een Facebook-post blijken niet van invloed op de interactiescore. De nulhypothese wordt daarmee aangenomen en de alternatieve hypothese wordt verworpen. Verwacht werd dat video het significant beter zou doen dan andere media voor wat betreft de interactiescore, maar dat blijkt niet zo te zijn. De conclusie is dat het niet heel veel uitmaakt of er links naar de website, video’s of afbeeldingen worden gepost.
H0: de lengte van een Facebook-post heeft geen invloed op de interactiescore Ha: de lengte van een Facebook-post heeft invloed op de interactiescore
Dit onderdeel is op een aantal manieren onderzocht. Er is een significant verband gevonden tussen Facebook-posts met één tot veertig woorden versus Facebook-posts met meer dan veertig woorden. Facebook-posts tot en met veertig woorden hebben een significant hogere interactiescore dan posts met meer dan veertig woorden. Daaruit kan geconcludeerd worden dat Facebook-posts uit minder dan veertig woorden zouden moeten bestaan.
48 H0: De taalhandelingen in een Facebook-post hebben geen invloed op de interactiescore.
Ha: Bepaalde taalhandelingen in een Facebook-post zorgen voor een hogere interactiescore.
Er kan geconcludeerd worden dat de taalhandelingen in een Facebook-post geen invloed hebben op de interactiescore. Het maakt voor RTV Noord niet uit of zij een Facebook-post puur informatief opstellen (met assertieven), of dat zij bijvoorbeeld ook een vraag stellen (met een directief). Er kan ook geconcludeerd worden dat Facebook-posts met directieven niet een hogere interactiescore hebben dan Facebook-posts zonder directieven. Er is alleen een betekenisvol verschil tussen het aantal directieven in een Facebook-post (één is beter dan twee of meer) en tussen geen directieven versus twee of meer directieven. Bij die laatste is het echter negatief: twee of meer directieven geven een lagere interactiescore dan geen directieven.
Na het geven van de deelconclusies kan antwoord worden gegeven op de onderzoeksvraag. De onderzoeksvraag bij dit onderzoek was:
Hoe stelt een regionale nieuwsorganisatie haar Facebook-posts op en in hoeverre is dat van invloed op de interactie met de Facebook-fans?
Over het opstellen van de Facebook-posts door de nieuwsorganisatie kunnen een aantal dingen worden gezegd. De Facebook-posts bestaan vooral uit luchtige/’makkelijke’, vrij alledaagse onderwerpscategorieën zoals ‘cultuur en entertainment’, ‘weer en verkeer’ en ‘natuur en dieren’. Het genre ‘nieuwsbericht’ komt het meeste voor. Facebook is een sociaal medium en net even anders als de traditionele media, maar toch vormt ook bij Facebook het nieuws de hoofdmoot. Qua media worden er het vaakst links naar de website van de nieuwsorganisatie gepost. Voor de interactie maakt het soort media in de Facebook-posts echter niet uit. Op de website staan allerlei nieuwsberichten. Die berichten worden gebruikt voor Facebook. Er is dus niet echt sprake van ‘eigen’ Facebook-content. Zoals verwacht komen qua taalhandelingen assertieven en directieven het vaakste voor. Informatie geven is belangrijk. Dat geldt ook voor bijvoorbeeld het stellen van een vraag. De posts bestaan meestal uit één tot twee zinnen en ongeveer vijftien woorden. Dat betekent