Casus Project 2034 Ulrum

5.4.1 Inleiding

Het dorp Ulrum wordt geconfronteerd met demografische krimp en vergrijzing (Project Ulrum 2034, 2013). In vergelijking met andere dorpen in de gemeente De Marne gaan in verhouding meer openbare functies verloren door de bovenstaande negatieve ontwikkelingen (Dorpsontwikkeling Ulrum Project 2034, 2013). Volgens Roelof Noorda, initiatiefnemer Project Ulrum 2034 en lid van het Dorpsbelang Ulrum, is het niet de intentie om zich te focussen op het vasthouden van voorzieningen,

maar om het dorp vitaal en leefbaar te houden. Om in de nabije toekomst de vitaliteit en leefbaarheid te waarborgen hebben de Ulrummers een integraal plan opgesteld. Zo wil men de verbinding met het Lauwersmeergebied versterken waardoor het dorp moet gaan fungeren als toeristische trekpleister. Ook de rijke kerkelijke historie van Ulrum kan de ontwikkeling van toerisme vanuit het Lauwersmeer bekrachtigen. Een ander speerpunt van het project is het levensloopbestendig maken van woningen, waardoor ouderen in het dorp kunnen blijven wonen en leegstand wordt tegengegaan.

Project Ulrum 2034 wordt gevormd door deelprojecten die bewoners zelf mogen aandragen en uitvoeren. De filosofie die centraal staat bij het ontwikkelingen van deze deelprojecten is het ‘zelf doen’. Men zet in op de eigen kracht van het dorp door het bottom-up door de bewoners zelf te doen ontwikkelen en hiermee te voldoen aan de behoeftes van de Ulrummers. Voor een uitgebreide beschrijving van de casus Project 2034 Ulrum zie bijlage 5 (p.137).

Afbeelding 6 Ulrum

Afbeelding 7 eerste gerealiseerde deelproject

Het Groningse dorp Ulrum ligt op 29 kilometer ten noordwesten van de stad Groningen en telt 1400 inwoners. Door een gemeentelijke herindeling is Ulrum sinds 1990 onderdeel van de gemeente De Marne.

65

De motivering van de keuze om het initiatief op te nemen in het onderzoek heeft diverse redenen en is vergelijkbaar met de eerder genoemde redenen om SintJan Kloosterburen te selecteren voor het onderzoek. Zo zijn ook de regionale en landelijke belangstelling, de hevige krimpproblematiek en armlastige gemeente beweegredenen om het initiatief te selecteren. In Ulrum probeert de lokale bevolking om op een creatieve wijze negatieve ontwikkelingen aan te grijpen. Bovendien speelt het integrale plan in op kansrijke en veranderende sectoren als de woningmarkt, toerisme en zorg. Door de hoge mate van belangstelling, de voedingsbodem en de creatieve wijze van gebiedsontwikkeling is besloten Project 2034 Ulrum op te nemen in het onderzoek.

Literatuurlijst 2 geeft de geraadpleegde bronnen weer waarmee het initiatief uitgebreid geanalyseerd is. De aanvullende informatie is vergaard door het afnemen van semigestructureerde interviews met Roelof Noorda, Eiko Swijghuizen en een anonieme respondent. Roelof Noorda is een van de dragende krachten achter het initiatief en tevens bestuurslid van Dorpsbelangen Ulrum. Eiko Swijghuizen fungeert als voorzitter van Dorpsbelangen Ulrum. De geïnterviewde buitenstaander wenst anoniem te blijven en is te beschouwen als een beperkte informatiebron, omdat deze niet beschikt over diepgaande informatie omtrent het initiatief.

5.4.2 Tussenconclusie casus Project 2034 Ulrum

De casus Project 2034 Ulrum is uitgewerkt en geanalyseerd waardoor enkele conclusies kunnen worden getrokken omtrent succesvolle sociale projecten. In de onderstaande tabel 9 wordt globaal weergegeven welke gunstige lokale condities en succesfactoren van invloed zijn op Project 2034 Ulrum. Voor een uitgebreide beschrijving van de gunstige lokale condities en succesfactoren in de initiatiefase, planvormingsfase en resultaat zie bijlage 5 (p.137). De opvallende gunstige lokale condities en succesfactoren in de casus zijn:

 Actieve Vereniging Dorpsbelang;  Concrete plannen;

 De dorpsbewoners worden in het planvormingsproces betrokken;  Een stichting als organisatievorm;

 Externe partijen zijn onderdeel van het proces zonder overheersend te zijn;  De faciliterende rol van de overheid.

Tabel 9 overzicht gunstige lokale condities en succesfactoren Project 2034 Ulrum

Initiatiefase Planvormingsfase Resultaat

Saamhorigheids-en verantwoordelijkheidsgevoel

Dorpsbewoners betrokken in proces, waardoor groot draagvlak

Projecten spelen in op de lokale problematiek

Sterk intern netwerk Communicatie, transparantie,

informatiestromen en tussensucces ^{Proberen jongeren meer} betrekken Betrekken lokale ondernemers ‘Platte’ organisatiestructuur met

autonome werkgroepen

Omgang met vrijwilligers Leiderschap en competenties

initiatiefnemers ^{Stichting als organisatievorm Tonen tussenresultaten en} media aandacht Actieve Vereniging Dorpsbelang Externe partijen zijn onderdeel van

het proces zonder overheersend te zijn

Eventuele samenwerking met soortgelijke initiatieven Concrete plannen Faciliterende rol overheid, waardoor

66

Actieve Vereniging Dorpsbelang

De actieve Vereniging Dorpsbelang en de initiatiefnemers zijn de twee drijvende krachten achter het van de grond komen van het initiatief, omdat het verschillende activiteiten faciliteert, stimuleert en coördineert. Te stellen is dat de actieve houding van de Vereniging Dorpsbelang een relevante factor is in de ontwikkeling van het initiatief. Tevens genereert Vereniging Dorpsbelang een groot draagvlak voor de plannen.

Concrete plannen

Voor het eerste gerealiseerde project (loftuspark) en tevens voor de nog te realiseren projecten zijn specifieke haalbaarheidscriteria opgesteld. Volgens de geïnterviewde initiatiefnemers zijn specifieke haalbaarheidscriteria een vereiste om voor bepaalde subsidies in aanmerking te komen en risico’s te beperken. Maar ook het ontwikkelen in ‘kleine’ stappen en het toepassen van een risico analyse minimaliseren eventuele ontwikkelingen die het initiatief onder druk kunnen zetten.

Dorpsbewoners worden betrokken in het planvormingsproces

De inwoners van Ulrum worden intensief betrokken in het planvormingsproces. Doordat dorpsbewoners ideeën, behoeftes en verwachting in mogen brengen wordt een groter draagvlak gecreëerd voor het initiatief. Een groot deel van de inwoners en ondernemers van Ulrum participeert actief in de stichting. Bovendien is het de kracht van de organisatiestructuur dat deze zich kenmerkt door een hoge toegankelijk- en laagdrempeligheid qua benadering. Tevens draagt breed gedragen initiatief door de lokale bevolking bij tot legitimatie en ondersteuning van de financiering van instituties en worden professionele organisaties gemakkelijker bereikt.

Stichting als organisatievorm

Ook het institutionaliseren van de organisatie is een voorwaarde om in aanmerking te komen voor diverse subsidies van instanties. Eveneens minimaliseert de gekozen rechtsvorm de aansprakelijkheid en verantwoordelijkheid voor de risico’s die het initiatief eventueel onder druk kunnen zetten. Naast de bovenstaande voordelen kenmerkt een stichting zich in vergelijking met een vereniging als rechtsvorm door de mogelijkheid van snellere besluitvorming.

Externe partijen zijn onderdeel van het proces zonder overheersend te zijn

Het eigenaarschap van het planvormingsproces ligt enerzijds bij de organisatie en dorpsbewoners, maar geeft anderzijds de ruimte aan externe partijen om ideeën in te brengen. Door externe partijen niet vroegtijdig uit te sluiten, maar ook niet overheersend te laten zijn wordt door samenwerking een meerwaarde gecreëerd Overheid vervult een faciliterende rol

De geïnterviewde initiatiefnemers hebben allen een positieve houding ten aanzien van de samenwerking met de gemeente De Marne en provincie Groningen. Te concluderen is dat er tussen de initiatiefnemers en medewerkers van de betreffende overheden een vertrouwensband is ontstaan. De goede onderlinge samenwerking kenmerkt zich in het bemachtigen van subsidies en de aansluiting van het initiatief op bijvoorbeeld externe kennisnetwerken, welke voor het initiatief van levensbelang zijn.

67