blokken. De meeste bewoners geven aan dat groepen langs elkaar leven.
De bevolkingssamenstelling is een thema waarover het overgrote deel van de deelnemers niet tevreden lijkt. Meestal geeft men aan dat deze te eenzijdig is en steeds meer uit Nederlanders met een migratieachtergrond, en in het bijzonder Turken, bestaat. Deze verschuiving gaat volgens hen nog steeds door en een paar bewoners geven aan dat mensen met een migratieachtergrond meer verspreid zouden moeten worden en niet in Poelenburg moeten worden ‘neergezet’.
Er lijken verschillende vormen van overlast te worden ervaren. Nagenoeg alle bewoners geven aan dat zij last hebben van het vele zwerfafval in de buurt en stellen dat bewoners hier op moeten letten. Soms wordt dit probleem aan de etnische samenstelling van de wijk gekoppeld. Sommige bewoners geven ook aan verkeersoverlast te ervaren en enkele bewoners geven aan dat er inbraken zijn en dat heeft meestal invloed op hun veiligheidsgevoel. Hangjongeren en drugsoverlast komen regelmatig naar voren, in het bijzonder bij bewoners van het westelijke deel van de wijk. Onduidelijk is of dat aan die kant meer voorkomt, of dat dit zo lijkt omdat de meeste deelnemers uit dat deel Nederlands waren en dat zij dit sterker ervaren.
Een volgend onderwerp dat uitgebreid naar voren is gekomen is het winkelaanbod. Nagenoeg alle Nederlandse bewoners geven aan dat het winkelaanbod is verschoven van overwegend winkels met een Nederlands karakter naar winkels met een niet-Nederlands karakter en zijn daar nagenoeg altijd ontevreden mee. De meeste bewoners met een migratieachtergrond spreken positiever over het winkelaanbod en lijken tevreden. Enkele van hen geven eveneens aan dat het winkelaanbod niet aansluit op hun vraag. Het laatste thema dat veel voorkwam is de openbare ruimte. Typerend voor veel bewoners is dat er een verbetering in de openbare ruimte en uitstraling van de wijk is waargenomen en op een enkele aanmerking na laten bewoners zich positief over de openbare ruimte uit. De waarde van het park wordt in nagenoeg elk gesprek benadrukt. In de hierop volgende sectie wordt de reputatie van de buurt volgens bewoners in beschouwing genomen. Vervolgens wordt gekeken of dit externe beeld, oftewel de buurtreputatie invloed heeft op het beeld van de bewoners zelf.
5.4. Externe reputatie en ervaarde reputatie
In dit derde deel van de analyse wordt de externe reputatie en de ervaarde reputatie besproken. Deze lijken erg op elkaar. De externe reputatie houdt het beeld van buitenstaanders in en de ervaarde reputatie is hoe de bewoners zelf denken dat dit externe beeld is.
Externe reputatie
Het externe beeld bestaat onder andere uit mediaberichtgeving, zoals geïllustreerd in de eerste sectie van de resultaten, maar ook uit reacties van buitenstaanders op de buurt. De eerder genoemde mevrouw van 84 die op zichzelf in een eengezinswoning woont, geeft aan dat buitenstaanders het ‘onbegrijpelijk’ vinden dat zij in de buurt blijft wonen. Een Engelse mevrouw, eveneens op leeftijd, geeft bij de vraag of ze wel eens reacties op de buurt krijgt ook aan dat men soms met een sterke toon aan Poelenburg refereert:
‘’I hadn’t been here a couple of years and I got on the bus and I said, from the Gedempte Gracht to the Poelenburg and he said, the driver said: you mean the Turkenburg, don’t you? So that was an instant, yeah that’s the sort of people that don’t live here. That they know about it, you know. And that was a real shock to me. I couldn’t believe it.’’
Er wordt van buitenaf aan de buurt gerefereerd door het woord ‘Turkenburg’ te gebruiken. Dit laat zien dat buitenstaanders de buurt associëren met een plek waar relatief veel Turken wonen. Dit kan duiden op racialisering van de wijk, hoewel de Turken wel de grootste etnische groep van de wijk vormen. Dit wijst op een territoriale stigmatisering die op etniciteit gebaseerd is. Het is niet aannemelijk dat dit een term is die in positieve zin wordt gebruik. Opvallend is dat deze mevrouw niet de enige bewoonster is die aangaf dat de buurt wel eens Turkenburg genoemd wordt. Belangrijk is dat de bewoners zelf verbaasd of geschokt zijn over de term. De man van Molukse afkomst, die zeven jaar geleden in de wijk is komen wonen, gaf aan dat hij toentertijd reacties kreeg van zijn collega’s. Zij noemden de wijk ook Turkenburg. Ook de 64-jarige man, die relatief dicht bij de onrust van september 2016 staat, omdat zijn zoon toen van zijn fiets af is getrokken bij de Vomar, gaf aan dat hij wel eens ‘gekscherend Turkenburg’ heeft gehoord. Zelfs na een dergelijke ervaring stelt deze respondent dat de term ‘gekscherend Turkenburg geen recht doet aan wat er hier [in de wijk] gebeurt’.
Het is meerdere malen in de gesprekken naar voren gekomen dat reacties op de buurt geen recht doen aan hoe het daadwerkelijk is. De eerder genoemde gepensioneerde mevrouw van 72 jaar geeft aan dat er wel eens geschoten is in de buurt en dat het negatieve beeld ook tot stand komt door het straatvuil en ‘clusters van erg veel dezelfde buitenlanders’ die er wonen. Nadat haar man aangeeft dat de buurt als probleemwijk bekend staat, gaf zij aan dat het zo ‘droevig’ overkomt en dat ze er ‘moe’ van werd, maar dat ze zich ‘eigenlijk helemaal niet droevig’ voelt:
‘’Dus eh, nou, de rest van Zaandam, maar ook dus in wijdere kring. Als je dus ergens
zegt van dat je dus in Poelenburg woont, dan komen ze meteen met probleemwijk.’’
[...] R:‘’ Nee het staat inderdaad vanaf begin af aan niet goed bekend. Nee. Dat is
waar. Maar ik lijd er niet onder. Ik lijd er niet onder. [...] Dus eh, ja, het staat gewoon niet goed bekend. [korte stilte]. Nou ja, het klinkt allemaal wel erg droevig. En ik voel me helemaal niet droevig eigenlijk hoor, nee. Nee. [...] Ik word er een beetje moe van.’’
Andere bewoners geven aan dat zij ook wel eens reacties krijgen op de buurt binnen hun sociale kringen. Twee bewoners geven aan dat Poelenburg tijdens een gesprek met de Bijlmer werden vergeleken en stellen dat ten onrechte is. De eerder genoemde vrouw van Marokkaanse afkomst zegt: