BUS Toets

Werkveld

Bodemsanering (milieuhygiënische kwaliteit) 7.2.1 Toetsingskader

De BUS Toets vloeit voort uit de Wet bodembescherming, het Besluit uniforme saneringen (BUS) en de Regeling uniforme saneringen (RUS).

Het Besluit Uniforme Saneringen (BUS) is een landelijke uniforme regeling voor eenvoudige, gelijksoortige saneringen, die in korte tijd afgerond kunnen worden. Via een melding kan na 5 weken (en soms na 5 werkdagen) gestart worden met de sanering. Naar schatting wordt circa 60 procent van de saneringen onder BUS uitgevoerd. Het doel van het BUS is het vereenvoudigen en versnellen van de bodemsaneringsprocedure, het verlagen van de kosten van bodemsanering en het verlagen van de uitvoeringskosten bij decentrale overheden.

Het voordeel van BUS is dat het gebruik ervan tot lagere administratieve lasten en een verkorting van de saneringsprocedure leidt. Het bevoegd gezag heeft minder tijd nodig voor de afhandeling van een BUS-melding in vergelijking met

een soortgelijke afhandeling van een saneringsplan. Hierdoor zijn de uitvoe- ringslasten voor deze doelgroep verminderd. Nadeel kan zijn dat BUS momen- teel geen mogelijkheid geeft tot maatwerk. Daardoor moet voor sommige een- voudige saneringen evengoed een saneringsplan worden opgesteld.

Het Besluit uniforme saneringen zal – net zoals de Wet bodembescherming – vanaf 2018 opgaan in de Omgevingswet.

7.2.2 Toetsingsinstrument

Figuur 7.1. geeft een overzicht van de opzet van de BUS toets. Het Besluit uni- forme saneringen geeft de hoofdlijnen en de kaders aan voor de uitvoering van verschillende categorieën van saneringen. In de onderliggende Regeling worden per categorie regels gesteld voor het te behalen saneringsresultaat. Het Besluit geldt vooralsnog voor vier categorieën van uniforme saneringen met elk een specifieke aanpak:

- Categorie immobiel.

Aanpak: de grond wordt gesaneerd door een open ontgraving (bij een gerin- ge omvang van de verontreiniging) of er wordt een isolatielaag (dan wel een leeflaag danwel een verhardingslaag) aangebracht. Een combinatie van bei- de is ook mogelijk.

- Categorie mobiel.

Aanpak: de grond wordt gesaneerd door een open ontgraving, en het grondwater door bewezen in-situ technieken, zoals het onttrekken van grondwater en/of bodemlucht.

- Categorie tijdelijk uitplaatsen.

Deze geldt voornamelijk voor de uitvoering van infrastructurele werkzaam- heden, zoals de aanleg of onderhoud van kabels en leidingen. Aanpak: de grond wordt afgegraven en vervolgens zo veel mogelijk weer teruggeplaatst, zonder dat de grond een bewerking heeft ondergaan. Afvoer van (een deel van) de grond is ook toegestaan.

- Categorie projectgebied De Kempen.

Pagina 90 van 175

Figuur 7.1. Schematisch overzicht van de opzet van de BUS toets

De saneerder mag, indien aan de randvoorwaarden van het Besluit wordt vol- daan (zie Figuur 7.1.), zelf beslissen via welk spoor (saneringsplan of melding uniforme sanering) hij de sanering wil laten afhandelen. Bij een sanering onder BUS kan worden volstaan met het indienen van een melding in combinatie met een verkennend bodemonderzoek en bij sommige categorieën ook een nader bodemonderzoek. Het aanvragen van een beschikking ernst en spoed, en een beschikking op het saneringsplan, is dan niet noodzakelijk. De inhoud van het evaluatieverslag is voor uniforme saneringen sterk vereenvoudigd ten opzichte van reguliere saneringen. Hetzelfde geldt voor de instemmingprocedure op het evaluatieverslag. Voor de categorie tijdelijk uitplaatsen is zelfs geen beschikking op het evaluatieverslag meer nodig. Vanwege de eenvoud van deze saneringen hoeft geen nazorgplan opgesteld te worden. Indien een BUS-melding aan de

randvoorwaarden voldoet, wordt de sanering uitgevoerd volgens de volgende stappen: 1. melding sanering; 2. ontvangstbevestiging; 3. kennisgeving; 4. controle melding; 5. melding aanvang;

6. melding wijziging; niet altijd noodzakelijk; 7. melding afronding;

8. evaluatieverslag;

9. beschikking, niet noodzakelijk voor categorie tijdelijk uitplaatsen;

10. nazorg leeflaag, alleen relevant bij saneringen waarbij een leeflaag is aan- gebracht onder categorie immobiel;

11. rechtsbescherming, Handreiking Uniforme Saneringen; Beleidsblad BUS op bodemrichtlijn.nl3_.

Deze stappen worden meer in detail beschreven in de Handreiking Uniforme Saneringen (Kattenberg et al., 2012).

De BUS is ontwikkeld en wordt bijgehouden door het Ministerie van IenM. Rijks- waterstaat Leefomgeving Bodem+ verzorgt de helpdesk en beantwoordt vragen over het Besluit uniforme sanering. Beheer van de BUS-formulieren vindt plaats door Bodem+.

Vanuit het bevoegd gezag zijn er signalen dat de kwaliteit van de uitvoering (invullen van de formulieren en naleving) aandacht vereist.

7.2.3 Gegevensvoorziening

De BUS Toets is een stappenplan waarvoor geen dataset gebruikt worden. Voor het doorlopen van de BUS Toets wordt door de saneerders gebruikgemaakt van resultaten uit de verplichte bodemonderzoeken.

7.2.4 Ontwikkelopties

Het doel van het Besluit uniforme saneringen is het vereenvoudigen en versnel- len van de bodemsaneringsprocedure, het verlagen van de kosten van bodem- sanering en het verlagen van de uitvoeringskosten bij decentrale overheden. In geval van een uniforme sanering wordt het saneringsplan vervangen door een standaardmelding. De meldingsprocedure duurt 5 weken. De meldingsprocedure bij bepaalde zeer eenvoudige uniforme saneringen duurt zelfs slechts 5 werkda- gen. Dit is aanmerkelijk korter dan de instemmingsprocedure van een standaard saneringsplan (15 - 30 weken). Daarmee is de BUS reeds een vereenvoudiging ten aanzien van een saneringsplan.

Het systeem van algemene regels plus een melding zoals gehanteerd in het BUS, draagt zorg voor een uniform landelijk kader dat geschikt is voor de een- voudige saneringen. Het Besluit stelt daarom exclusief eisen aan saneringen die conform dit BUS worden uitgevoerd. Dit bevordert tevens de mate van voorspel- baarheid van de afhandeling en beoordeling van saneringen door decentrale overheden.

Buiten het domein bodem is stroomlijning en standaardisatie waarschijnlijk be- perkt (niet noodzakelijk).

In de toekomst kan bij het onderbrengen van BUS onder de omgevingswet een (meer) integrale beoordeling plaatsvinden.

3_{http://www.bodemrichtlijn.nl/Bibliotheek/beleid/beleid-van-centrale-overheid/landelijk-beleid/beleidsblad-}

Pagina 92 van 175

Geraadpleegde bronnen

- Kattenberg W.J. en Van der Gun J.H.J. (2012). HANDREIKING uniforme sa- neringen. Inhoudelijke en procedurele eisen. Ministerie van IenM.

- http://www.bodemrichtlijn.nl/Bibliotheek/beleid/beleid-van-centrale- overheid/landelijk-beleid/beleidsblad-bodemsanering-wet-

bodembescherming/beleidsblad-besluit-uniform95110 - http://www.rwsleefomgeving.nl/onderwerpen/bodem-

ondergrond/bodemsanering/wet-regelgeving/besluit-uniforme/