Nadat de productieruimte en de benodigde materialen, alsmede de ener-gievoorziening, zijn geregeld, is de bouw en inrichting van de kwekerij de volgende stap in het productieproces. In de volksmond wordt gesproken van het ‘bouwen van wiethokken.’ Enige kennis en inzicht is daarbij wel noodzakelijk, zo kon reeds uit de vorige paragraaf worden opgemaakt. De ruimte moet geschikt worden gemaakt voor de apparatuur en de kweek-benodigdheden die hierin moeten komen te staan. Er moeten bijvoorbeeld plantenbakken worden getimmerd, bevestigingen voor de belichtings- en bevloeiingsapparatuur en voor de overige apparatuur zoals de afzuigin-stallatie, koolstoffilters, de luchtinlaat, de luchtbevochtigers, et cetera. Eén van de geïnterviewden, die samen met anderen een ‘wiethok’ heeft gebouwd met 400 planten, stelt:
Respondent 9: ‘Voordat je begint met het bouwen van een hok is het wel zo makkelijk om de ruimtes uit te tekenen. Zo weet je waar de luchtinvoer en luchtafvoer moeten komen. Er moeten twee grote gaten in de muur zitten, eentje om lucht naar buiten te blazen en één voor de luchtinvoer. Deze moeten naar buiten gericht zijn. Sommige doen dat door hun roosters, maar op de kamer daarboven had ik geen rooster naar buiten toe. Dus dan maar de grote drilhamer erbij. Zo zie je maar dat een hok bouwen niet iets heel simpels is en wel iets is waar je bij na moet denken. Want toen wij ontdekten dat de lucht nergens uit kon blazen, moest wel even iets anders worden bedacht.’
Bij de bouw en inrichting van de kwekerij moet eveneens aandacht worden besteed aan de afscherming. Dit betekent dat de ruimte licht-dicht moet worden gemaakt, dat isolatiematerialen moeten worden gekocht en dat moet worden voorkomen dat er stankoverlast ontstaat.44 44 Zie www.hennepdesk.eu.
WODC 258_7.indd Sec14:44
Een respondent vertelt dat ook isolatiewol tegen de wanden moet worden aangebracht om geluidshinder te voorkomen. Ander afschermingsma-teriaal, zoals folie, wordt eventueel aangebracht om te voorkomen dat de kwekerij via warmtedetectie kan worden gelokaliseerd. Stankfilters moeten voorkomen dat buurtbewoners (letterlijk) lucht krijgen van de aanwezigheid van de kwekerij.
Ten slotte moeten niet alleen maatregelen worden getroffen om de buren en de politie in het ongewisse te laten, maar ook de collega-telers en wiethandelaars. Vooral de grotere kwekerijen in bedrijfspanden worden, blijkens de politiegegevens en informatie uit de interviews, goed beveiligd vanwege het risico van ‘rippen’, oftewel diefstal van planten uit de kweke-rij. De plantages worden bijvoorbeeld van veiligheidssloten voorzien en soms zelfs van geavanceerde bewakingssystemen, zoals op afstand bediende camera’s of detectiesystemen die een signaal naar iemands mobiele telefoon doorgeven.
Respondent 6: ‘We hadden overal een sms com liggen voor de
beveiliging, zo’n alarm zeg maar. Op het moment dat iemand je tuintje binnendringt krijg je een sms binnen.’
Respondent 11: ‘Ik heb zelf een programmaatje dat ik precies alles kan zien wat waar gebeurt. Ik heb overal camera’s hangen dus kan alles op afstand in de gaten houden.’
Tijdens de ontmanteling van grote kwekerijen werden, zo blijkt uit de onderzochte dossiers, ook wel vuurwapens of alarmpistolen aangetroffen. De stille getuigen van de achterdocht en angst die kennelijk bestaan in de wereld van de wietteelt.
Bij de opbouw van het ‘wiethok’ is het goed aanleggen en installeren van de elektrische apparatuur zeer belangrijk. In een kwekerij is immers sprake van een hoge luchtvochtigheid, waardoor de kans op kortslui-ting aanzienlijk is wanneer de elektra onoordeelkundig is aangebracht. Regelmatige branden in hennepkwekerijen illustreren dat. Zowel uit de onderzochte dossiers van afgesloten opsporingsonderzoeken als uit de interviews blijkt dat voor de elektriciteitsvoorziening enerzijds ‘ervarings-deskundigen’ worden ingeschakeld, maar anderzijds ook vakmensen, zoals (ex-)medewerkers van elektrotechnische installatiebedrijven of energiebedrijven. Elektriciens worden overigens niet alleen ingeschakeld om de stroomvoorziening in de kwekerij te installeren, maar ook om elek-triciteit ‘voor de meter’ af te tappen, of om de meters terug te draaien. De elektriciteitsmeters zijn verzegeld, zodat dit bedrog onmiddellijk opvalt tenzij een nieuw ‘loodje’ wordt aangebracht. Volgens een respondent kon dit voor ongeveer 300 euro door een elektricien in orde worden gemaakt. In casus 7 werd een zegeltang aangetroffen die was gestolen van een onderhoudsmonteur van een energiebedrijf. In casus 17 was de
hoofd-verdachte als electricien in dienst bij een energiebedrijf. Hij kon vanwege dat werk zelf zegels aanbrengen, en kluste in de avonduren bij door voor henneptelers de meter terug te draaien. Uit een interview komt naar voren dat er ook een handeltje gedreven wordt in zegeltangen:
Respondent 2: ‘Ik had verstand van stroom, maar heb er geen speciale opleiding voor gehad. (...) Via de growshop kende ik kerels die bij de Essent werkten die tangen verkochten en die speciale loodjes verkochten.’
De opbouw van een kleine kwekerij van 300 planten vergt ongeveer zestig uur werk, zo verklaart een respondent. In een interview geeft een respon-dent aan dat hij met, vijf of zes anderen, anderhalve week nodig had gehad om een hok met een capaciteit van 7.500 hennepplanten te bouwen. Uit de verklaringen van thuistelers blijkt dat de opbouw van de plantages in de woningen vaak een kwestie is van doe-het-zelven.45 Ervaringskennis is belangrijk, en daarvoor wordt vaak een beroep gedaan op het sociale netwerk van vrienden of familieleden die niet onbekend zijn met de wiet-teelt. Als de aspirant-thuisteler niet over zo’n vriendenkring beschikt, kan hij altijd nog bij een growshop advies krijgen. De geïnterviewden geven aan ook boeken of video’s te gebruiken, of informatie op te zoeken op het internet.
Bij grote kwekerijen wordt het werk vaak uitbesteed aan ‘hokkenbou-wers.’ In casus 1 was zo’n hokkenbouwer betrokken bij de inrichting van diverse kwekerijen. Hij kreeg van de opdrachtgever het geld waarmee hij bij een growshop de benodigde materialen kocht. In een van de interviews bevestigt een exploitant van kwekerijen dat hij lopende rekeningen had bij enkele growshops. Zodoende konden de hokkenbouwers daar gemakkelijk materialen ophalen. Wekelijks betaalde hij de openstaande rekeningen bij deze shops.
Respondent 6: ‘Als er een hokje gebouwd moest worden dan deden anderen dat voor me en waren ze vrij om te halen wat ze nodig hadden voor dat hokje. Ik betaalde de bonnen dan allemaal en reed langs verschillende shops, waarmee ik die afspraak had.’
De kosten voor het bouwen en inrichten van hokken
Het bouwen van een kwekerij voor 100 planten kost, met alle toebehoren, ongeveer 2.000 euro.46 Eén van de respondenten stelde dat hij ‘voor een hokje met 300 planten’ circa 5.000 euro moest investeren, met de aankoop van stekken, de huur van de ruimte en het gebruik van de elektra
meege-45 Verklaringen in de dossiers van afgesloten opsporingsonderzoeken, alsmede in de basispolitieregistratie. 46 De prijzen zijn afkomstig van Positive Grow, een online growshop. Deze bieden producten via het
internet aan. Zie: www.positivegrow.nl voor de complete prijslijst.
WODC 258_7.indd Sec14:46
rekend. In enkele dossiers van afgesloten opsporingsonderzoeken komen vergelijkbare bedragen voor:
In casus 1 vergde de inrichting van een kwekerij met zo’n 300 planten een bedrag tussen de 2.275 en 3.200 euro. In dit geval bouwde de hokkenbouwer de plantage op tot aan de elektriciteitsmeter.
In casus 6 werd een kwekerij van 150 planten voorgefinancierd door de uitbater van de growshop, die ook de materialen leverde. In dit geval bedroegen de investeringskosten 2.045 euro. De eerste oogst leverde de teler bijna 4.000 euro op.
Op de totale kosten van het opkweken van de hennep, dat wil zeggen de kosten van elektra en water, kon nauwelijks zicht worden gekregen. De verschillen tussen de kwekerijen, bijvoorbeeld in omvang of kweekme-thoden, waren daarvoor te groot. Bovendien werd elektrische stroom vaak voor de meter afgetapt, of werden de elektriciteitsmeters in de woning teruggedraaid, zodat de stroomkosten nihil waren.
Het is in elk geval duidelijk dat de productiekosten aanzienlijk lager liggen dan de uiteindelijke opbrengst van de wiet, waarover hierna meer. In één geval werden de productiekosten van een kilo cannabis geschat op 200 euro, uiteraard afgezien van personeelskosten. Dat bedrag lijkt echter wat al te laag, tenzij sprake is van een grote kwekerij en schaalvoorde-len kunnen worden bereikt. Natuurlijk daalt de kostprijs eveneens sterk wanneer de kwekerij meerdere oogsten oplevert, omdat dan de investe-ringskosten over meerdere productiecycli kunnen worden afgeschreven.