Transcript 01
-
Rosa Scholtens-
06-09-1991-
Freelance journalist-
5 jaar-
Journalistiek aan HU-
Ik heb Elja gemaild, ik had er wat over gehoord of gezien.Wat doe je naast De Dakhaas qua werk?
Ik doe van alles. Maar heb één vaste klus. Alle PR en teksten voor de winkel van mijn moeder in Hattem. De winkel heeft eigen handschrift gekregen. Dat regel ik. Schrijf alle advertorials, teksten, PR, interviews voor lokale bladen, publiciteit, regel fotoshoots. Soms heel druk, en soms heel rustig. Verder schrijf ik van alles. Herschrijf websites van mensen, maak concept-achtige dingen voor merken die tone-of-voice nodig hebben.
Ook journalistieke klussen?
Nee momenteel heel weinig. Lastig omdat ik het druk heb. Plus het is heel moeilijk op te bouwen. Nu is eerste jaar dat ik volle bak aan het freelancen ben, dus ben er mee bezig. Heb wel veel ideeën en verhalen liggen maar nog geen tijd gehad om dat uit te zetten.
Wat is je grootste verschil tussen dagelijks werk en het werk dat je doet bij De Dakhaas op gebied van collega’s en communicatie?
Het is allemaal vrijwillig. Dus het is vooral omdat je het leuk vindt om te doen. Je moet geen verhalen maken die je niet leuk vindt om te maken, dat is ten eerste zonde van je tijd en ten tweede is dat ook niet wat zij willen. Elja is heel duidelijk in dat ze wil dat je een ding maakt die je heel leuk vindt en dat je er ook veel tijd en energie in wil steken. Voor mij, nu is het heel tof. Ik doe heel veel commercieel werk, wat ik niet zo leuk vind. Ik wil uiteindelijk wel gewoon verhalen schrijven. Maar ondertussen moet er ook geld verdient worden en in de journalistiek is het gewoon lastig om een goede boterham te verdienen. Je hebt daar een lange adem voor nodig. Dus dan is de Dakhaas heel leuk om erbij te doen. Dan kun je verhalen maken die je als schrijver en journalist weer verder helpen. Het zijn artikelen die ik op mijn portofolio kan en wil zetten. Ik heb ook een tijdje voor Mindshakes gewerkt. Dat bestaat nu niet meer. Maar dat kon ik ook op mijn portfolio zetten, dat vind ik heel leuk. Zoals nu zit ik echt tot hier in commerciele werk. Geen tijd om na te denken waar ik over wil schrijven, en aan wie ik dat wil verkopen. Dan is De Dakhaas heel leuk om erbij te doen.
Redactie?
Steeds meer vaste redactie aan het worden. Werd te veel voor Elja alleen. Snap ik ook wel. Contact is vooral over mail. En dan vergaderingen verder. Verder ligt het eraan. Het zijn wel hele leuke contacten. Ik heb nu atelier, daar werkt fotograaf, die ook voor Dakhaas werkt. Kunnen we samen aan verhaal werken. Ik heb ook met een illustratrice gewerkt waarmee ik nu nog steeds goed contact heb. Het is een groep met mensen met allerlei verschillende disciplines, ook een groep waar je dan af en toe een oproep in kunt doen. Zo kun je elkaar helpen. Via de dakhaas leren kennen, dat is leuk. Het is niet een hechte groep waarmee je bier gaat drinken.
Voldoening/feedback?
Elja is heel constructief in haar feedback. Ik heb laatst advertorial gemaakt voor een tijdjschrift, en toen zei ik van ‘ik hoor graag of dit jullie tone-of-voice is, of ik het goed heb gesnapt’, en dat kreeg ik helemaal niet. En dat is bij de Dakhaas altijd. Ze zegt dan van dit moet anders, dat moet anders. Ik krijg altijd mails dat er wel iets aangepast moet worden. Dat vind ik wel heel tof want daar leer ik ook van. Helemaal toen ik ook nog aan het studeren was, had ik daar heel veel aan.
Persoonlijk gebonden?
Ja als je het niet leuk vindt doe je het niet. Wat het leuk maakt is dat de mensen leuk zijn, Elja heeft hele goede ideeen. Ze is heel goed in wat je doet. Als zij feedback geeft neem je dat serieus. Het is heel mooi gemaakt, het ziet er supermooi uit. Dat is gewoon heel leuk om daar aan mee te werken. Het gebeurt nooit dat wanneer je een tekst schrijft en je ziet het blad, dat dan de helft van je tekst weg is. Want dan mailt ze je meteen om te zeggen dat ze de helft van mijn tekst gaat schrappen omdat het kut is of niet past. Verbondenheid is er wel in die zin omdat je het alleen maar doet omdat je er lol in hebt, als ik er geen lol in zou hebben zou ik het niet doen. Het moet je wel vermaken want je krijg er ook geen geld voor.
Grootste motivatie?
Utrecht is heel leuk. Enige onafhankelijke ding in Utrecht waar je voor kunt schrijven. Enorm veel vrijheid en daarom kun je altijd maken wat je zelf interessant vindt. Dat is gewoon heel leuk.
Wat merk je van die onafhankelijkheid?
Dat ze permanent blut zijn op de eerste plaats. Ja en dat er verder niemand over gaat behalve Elja en de rest van de redactie. Er zit geen investeerder achter die zegt je moet dit minimaal zo vaak zeggen, of een advertorial, of betaalde content. Er staan alleen advertenties in van vrienden of koffietentjes zoals dit. Dat wordt geplaatst. Terwijl dat nergens wordt geplaatst. Dus dat is gewoon super leuk en de enige manier waarop ze geld verdienen. Zou leuk zijn als ze meer geld verdienen maar dat is ook niet perse hun doel. Er zitten niet zoveel mensen tussen. En als je om je heen kijkt is er weinig
onafhankelijke content. Zoals dat magazine Leven, dat lijkt me verschrikkelijk om daarvoor te werken. Ik had een gesprek met hun, dan moest ik zelf op zoek gaan naar mensen en dat die daar ook voor moesten betalen. Ik vond dat zo naar. Alles daarin is betaald. Heeft zon zweempje, ik word daar heel ongemakkelijk van. Dus dat is super tof aan De Dakhaas. Het staat helemaal los van alles. Gaat echt over de stad, wat de stad beweegt, wie de mensen zijn die er wonen. Je zult er andere verhalen lezen dan online. Het wordt gemaakt door mensen die er wonen. Mensen die dingen zien, die andere mensen niet zien. We hadden keer artikel over al die kleine winkelpandjes die altijd gesloten zijn, dat weet je alleen als je hier significant tijd doorbrengt en doorhebt dat bepaalde zaken nooit open gaan. Anders weet je dat gewoon niet. Maar ook over bekende Utrechters; keer een toiletjuf die nu heel beroemd is; maar ook andere bekende utrechters die voor ons bekend zijn, maar een leek heeft geen idee. En het is met heel veel liefde en zorg gemaakt, dat is ook belangrijk.
Er worden teveel dingen in de journalistiek gemaakt die alleen maar geld moeten opleveren. Daar gaat de journalistiek ook aan stuk. Zelfde als Mindshakes, is daar ook aan kapot gegaan: door clicks, en clickbates. Er werd gewoon niet genoeg geld verdiend. Dus dan ga je dingen schrijven waar mensen op klikken, gaat ten koste van de inhoud. Bij de Dakhaas wordt niks geschreven zodat mensen er op klikken, sterker nog, het staat niet eens op internet. Dat is de filosofie waar heel veel makers warm
voor lopen, waarvan we hopen dat de hele wereld zo zou werken, maar dat is niet zo. Als je daar nog aan mee kan werken is heel leuk.
Wat vind je leuk aan de artikelen die je hebt geschreven voor De Dakhaas?
Ik vind interviewen het leukste wat er is. Stuur mij op pad en ik vermaak me uitzonderlijk goed. Voor Ruimte voor de Nacht moest ik heel veel mensen interviewen. En voor de FB-pagina ben ik bij de oprichter thuis geweest. -bladert door het artikel en leeft op- Ojaaa dat was leuk! Ik heb dus Jochem geïnterviewd hij was de oprichter. Dat was heel grappig. Begindagen van dat shit gratis was en je dingen ging delen. Dat alles kwam met auto’s en spullen delen. Dit was écht leuk. Jochem gesproken over het ontstaan van de FB-groep. En we wilden vervolgens ook verhalen over mensen die spullen hadden verhandeld via de pagina. Toen had ik een gast gevonden die in natura betaald had gekregen voor zijn prullenbak. Hij had zijn prullenbak erop gezet en had zij gevraagd wat wil je ervoor terug. En toen had hij gezet 15 kusjes en 12 schouderklopjes. Dus toen had hij dat zelf uitgelokt, en seks gehad. Dat soort gekke dingen. Hij is best bijzonder want hij vond het leuk om als “reaguurder” op bepaalde dingen te fitten en bashen online. Echt een naar iemand. Maargoed. Hij vindt de discussie’s op FB het leukste. En Jelle; dit was heel erg grappig. Ik heb hem in een café gesproken. Hij had zichzelf aangeboden voor Valentijnsdag, toen had ik met hem afgesproken op het Neude dat was heel ongemakkelijk. Ik ben gewoon gaan zoeken en ben dat gaan volgen. Echt verschrikkelijk om te doen. Maar toen ben ik gewoon mensen gaan benaderen en vragen of ze hun verhaal wilde doen. Ook een oproepje geplaatst van “hebben mensen wel eens iets geks geruild?”
Hoe invalshoek gekozen?
Ja we wilde gewoon alles hebben. Dus oprichter, plaatser, en koper. Dus dat bedenk je dan samen met de redactie of Elja. Sommige dingen ontstaan gewoon tijdens een vergadering. Het moet ook een beetje bizar zijn. Die groep is absurd, dus moet ook absurd verhaal worden. Zij woont op een hele mooie boot. Ze had heel bizar verhaal over een tafelruil met 20 tafels. grappig en leuk om te maken.
Anders dan dat je voor Mindshakes zou maken?
Hmm…ja je hebt bij Dakhaas wel meer vrijheid. Kijk het hangt ermee samen of een platform leuk is. Was leuk om voor Dakhaas te maken want Mindshakes was een glijdende schaal, en dat is zonde. Op gegeven moment sta je niet meer achter het platform maar krijg je wel betaald. Dan dacht ik van ja, ik schrijf stukken, staat online, iedereen kan het lezen, maar ik vind de filosofie van het platform niet leuk. Dan mag je misschien wel mooie dingen maken, ik maak liever leuke dingen voor platform dat ik ook heel leuk vind.
Heb je sterke mening over FB-groep?
Het is een hele irritante groep. Heftig als je daar lid van bent staat je FB roodgloeiend. Helemaal toen, toen was dat heel populair en actief. Ik weet niet hoe dat nu is. Het heeft geen invloed gehad op mijn toon in het artikel. Want ik vond het wel een heel tof concept. Weggeven maakt gelukkig. Mensen worden er gewoon blij van. Mensen houden shit over en andere mensen hebben daar weer wat aan. Dat is alleen jammer dat je ook zure mensen hebt, die het gaan verkloten. Komt er weer gek
zweempje omheen. Maarja dat is mensen eigen, dat gebeurt gewoon.
Hoe zou je de stijl definiëren?
Interview.
Dit was meer om te entertainen ja. Absurd. Maar ik heb er ook sport van gemaakt om de absurde verhalen te vinden. Er zijn ook hele gewone mensen op die pagina. Maarja dan was het een saaier verhaal geworden. Dat was niet mijn doel. Ik wilde absurde verhalen horen, dus daar ging ik naar op zoek.
Ruimte voor de nacht - wat vond je er leuk aan?
Het was heel tof om te doen. Het is wel zo lang. Het kostte me echt veel te veel tijd. Zo absurd lang. Als je dat omrekent naar manuren. Echt niet oke, maar ook weer superoke want het was heel leuk om te doen.
Jouw idee?
Ja. Het thema was de nacht. Maar ik hoorde van veel ondernemers dat ze geen geld/subsidie meer kregen. Periode dat horeca veel problemen met de gemeente kreeg. -somt voorbeelden op- Ik heb er veel gesprekken over gevoerd; vroegen ons af - wat gebeurt er met onze stad? Wat is dit? Want het is zon toffe stad, we doen zoveel toffe dingen, we zijn zo ambitieus en houden veel van Utrecht maar waarom wordt het ons zo fucking moeilijk gemaakt? Dus toen dacht ik; ik moet hier iets over maken. En Elja dacht dat ook. Maar het thema was de nacht dus toen dachten we wat moeten we hiermee? En toen zei Elja ga het maar maken en dan verzinnen we er wel wat op. Toen ben ik begonnen bij Utrechtse Ruimtemakers. Ik wist ook niet goed waar ik moest beginnen. Het is een chaos van mensen die erbij betrokken zijn, zoveel meningen.
Hoe heb je keuze gemaakt voor de mensen die je hebt geinterviewd?
Ben begonnen mijn Roswita. Ik was via via op haar gekomen. Iemand gaf mij een tip om contact met haar op te nemen. Zij is van Utrechtse ruimtemakers. Haar gebeld en geinterviewd. Zij weet alles, heel veel materialen, documenten, mensen. Super goed begin. Dus toen zei zij je moet met Lodewijk, Aline Knip van D66 gaan praten. Dus dat heb ik allemaal gedaan. Ik had geen idee waar ik moest
beginnen. Zij kon dat duiden voor mij. Ook heel veel documenten via haar gekregen. Ze komt er eigenlijk het minste in voor maar ze was voor het verhaal het belangrijkste, voor mij, voor het maken van het verhaal. Ik had zelf ook heel veel research gedaan en opgezocht. Toen heb ik de mensen opgezocht die zij had gezegd en gekeken of ik daar wat mee kon. Maar er waren ook veel mensen die ik heb benaderd die niet mee wilde werken. Bijvoorbeeld de jongens van Back and Forth en de Voortuin en Staten wilde niet meewerken. Leek hun verstandig vriendjes te blijven met de gemeente en niet met journalisten erover te praten.
Was het een kritisch verhaal?
Nouja kritisch, het is van beide kanten belicht. Ik ben zelf als maker niet kritisch, de mensen wilde zich er niet kritisch over uit laten. Mensen die meededen hebben goede contacten bij de gemeente of waren heel boos. Maar jongens van Back and Forth waren ook heel boos maar zagen het niet zitten. Lodewijk heeft al lange historie met het organiseren van Stekker, Vers Vermaak, nu Kantine -
gemeente en burgemeester kent hem goed en staan achter hem. Dus Lodewijk wist dat hij niet zoveel te verliezen had en was ook heel straightforward met de gemeente zelf. De gemeente is angstig en risicovermijdend. Alles voorkomen wat waar een risico zou kunnen zijn. En burger staat op nummer 1, en dat merk je heel erg in beleid zoals hier ook geen bankjes op de stoep mogen. Ze zijn er heel erg mee bezig. Zodra er wordt geklaagd word er actie ondernomen. Ondernemer voelt zich achtergesteld en de mening van burger wordt altijd beter gehoord.
Ja meer geleerd over Utrecht en over politiek.
En om zon groot verhaal te maken met meerdere stemmen?
Nee dat had ik al wel vaker gedaan.
Koste het je veel moeite om mensen te interviewen?
Nee van de politiek waren heel welwillend. Maar het duurde allemaal heel lang. Wachten tot mensen tijd hebben. En ik heb ook best moeten lobbyen. Bijvoorbeeld met de wethouder cultuur Diepenveen. Die was me toch partij moeilijk. Hij wilde niet, draaierig etc. Dus ik was naar bijeenkomst in Tivoli geweest over cultuurnota, georganiseerd door partijen die geen subsidie meer hadden gekregen, en had ik hem daar aangesproken. Toen wilde hij geen antwoord geven. Dus ik steeds afspraken gemaakt die hij steeds afzei, hij wilde maar niet. Toen heb ik hem mail gestuurd en gezegd van Sorry, u had mij dit beloofd. Beter komt u over de brug want ik ga hier niet mee akkoord. - Nou toen had hij alles tot in de puntjes voorbereid en delegatie aan mensen die me onder de loep gingen leggen. Heel overdreven. Bij de burgermeester ging het veel makkelijker. Dus dat was best lastig maar
ondernemers waren heel makkelijk.
Doel van dit artikel?
Informerend. En het leefde enorm in de stad. Nadat ik het had gemaakt werd het gefotografeerd en op FB gezet door mensen van Kapitaal bijvoorbeeld. Dat had ik helemaal niet verwacht maar je merkte gewoon dat het heel erg leefde en dat mensen dingen lazen waar ze heel erg boos van werden of niet me eens waren. Of dat ze punten lazen die niet tegen hun waren uitgelegd. Bijvoorbeeld dat stuk met de wethouder dat Kapitaal gezegd: ik weet niet hoor, maar dit is heel anders dan hij tegen ons heeft gezegd, dus nog een keer afspreken. Dat zijn wel leuke dingen. Het was toen heel actueel in de stad en het werd heel breed gedeeld. Mensen vonden het tof om te lezen. Ik heb het punt willen maken om uit te zoeken hoe het zat. En ja ik vind dat de ondernemer meer plek moet krijgen in de stad maar dat is niet aan mij om dat in het artikel te zetten. Ik heb de burgers bewust eruit gelaten om stemmingmakerij te verkopen en de twee partijen aan het woord te laten die samen door een deur moeten.
Waarom wilde je ooit journalist worden?
Ik vind het heel leuk om verhalen te vertellen. Ik wilde leren hoe ik dat het beste kon doen. En een goede schrijver worden.
Heeft die opleiding je geholpen?
Nee, ik kan het niemand aanraden. Heb het alleen afgemaakt omdat het me anders heel veel geld zou kosten. Het heeft meer kapot gemaakt dan dat het me heeft opgeleverd.
Waarom dan?
Kwaliteit van de opleiding is superslecht. Veel docenten zitten al 10 jaar niet meer in het vak. En het is achterhaald, ik was al aan het freelancen naast de opleiding en dan gingen docenten mij vertellen hoe freelance markt in elkaar zat en dat was gewoon compleet ander verhaal dan hoe ik het ervaar. Plus het was een hele praktische opleiding en aan het einde moest ik dan ineens een heel onderzoek inleveren. Mocht ik 7 weken geen contact hebben en dan compleet onderzoek inleveren, want zo ‘ging het in de praktijk ook’. Maar dat is gewoon niet waar als ik verhaal voor iemand schrijf heb ik