INT: Leg uit dat je een aantal voorbeeldsituaties gaat bespreken en de mening daarover wilt horen.
Case 1: vrijheid van meningsuiting – niet kwetsen van anders denkenden Stel:
− "Jeroen" zit als kind van 9 jaar thuis aan de eettafel. Hij noemt de islam
een achterlijke godsdienst en moslim kinderen uit zijn klas geitenneukers: − Wat is de rol / taak van de ouders van Jeroen?
− Jij zit daar thuis bij hen ook aan de eettafel: wat is jouw rol? − Moet de overheid weten wat daar aan tafel gezegd wordt?
− Hoe ver reikt vrijheid van meningsuiting in deze huiselijke kring? − Is in deze situatie respect/ gelijkheid belangrijker dan vrijheid van
meningsuiting? Of is vrijheid van meningsuiting belangrijker? − "Jeroen" is 12 jaar en doet dit soort uitspraken op de basisschool:
− Wat is de rol / taak van de school? − Jij bent daar op school: wat is jouw rol?
− Moet de overheid weten wat daar in de klas gezegd wordt? − Hoe ver reikt vrijheid van meningsuiting op de basisschool?
− Is in deze situatie respect/ gelijkheid belangrijker dan vrijheid van meningsuiting? Of is vrijheid van meningsuiting belangrijker? − Als anders dan in huiselijke kring: waardoor is dat nu anders? − "Jeroen" is 20 jaar en zit op de universiteit. Hij zegt niet alleen wat hij
denkt over de islam, hij schrijft er ook artikelen over in het universiteits-blad:
− Wat is de rol / taak van de universiteit? − Jij zit op die universiteit: wat is jouw rol?
− Moet de overheid weten wat daar geschreven wordt? − Hoe ver reikt vrijheid van meningsuiting op de universiteit?
− Is in deze situatie respect/ gelijkheid belangrijker dan vrijheid van meningsuiting? Of is vrijheid van meningsuiting belangrijker? − Als anders dan in huiselijke kring of basisschool: waardoor is dat nu
anders?
− "Jeroen" is 40 jaar en zegt en toont wat hij denkt over de islam in
televi-sieprogramma's, in columns in kranten en tijdschriften, via films: − Wat is de rol / taak van de omroepen en redacties?
− Jij leest / hoort/ ziet dit: wat is jouw rol?
− Moet de overheid weten wat daar geschreven, gezegd, getoond wordt?
− Hoe ver reikt vrijheid van meningsuiting via massamediale kana-len?
− Is in deze situatie respect/ gelijkheid belangrijker dan vrijheid van meningsuiting? Of is vrijheid van meningsuiting belangrijker? − Als anders dan in huiselijke kring, basisschool, universiteit:
Algemeen
− Hoe ver reikt de vrijheid van meningsuiting? Wanneer wordt de vrije opi-nie een beledigende vorm van discriminatie: is dat van de mensen afhan-kelijk, van de situatie?
− Heeft de overheid binnen een democratische rechtsstaat de plicht om voorwaarden te scheppen waaronder een grote diversiteit aan standpun-ten gehoord kan worden? Hoe ver gaat dat?
− Moet aan afkeurenswaardige vormen van meninguiting door de overheid een einde worden gemaakt? Of moeten we vertrouwen op het 'zelfreini-gende' vermogen van het publieke debat?
− Kunnen jullie zelf voorbeelden noemen van mensen van wie je vindt dat die te ver gaat - privé of publiek - in het kwetsen van anders denkenden?
Geholpen:
Vind je dat volgende personen wel eens te ver zijn gegaan in hun uitingen:
• Pim Fortuyn
• Paul de Leeuw
• Joep van 't Hek
• Rita Verdonk
• imam El-Moumni
− Wanneer gaan zij in jullie ogen te ver?
− Zijn er verschillen in deze personen hoe ver ze mogen gaan? Zo ja: Waar hangt dat mee samen?
− Moet je ook binnen een democratische rechtsstaat sommige mensen de mond kunnen snoeren? Bijvoorbeeld Mohammed B. of andere voorbeelden zoals het boek “De weg van de moslim", dat onder meer via een moskee in Amsterdam is te krijgen. Daarin wordt opgeroepen homo’s van daken af te gooien.
Case 2: referendum – indirecte democratie (= overlaten aan de vertegen-woordigers)
Stel:
Er komt een referendum binnen je eigen gemeente over de inrichting van je eigen woonomgeving.
− Ga je stemmen? Hoe bereid je je hierop voor (lezen, informatiebijeenkom-sten bijwonen, praten met buren) (motiveer mate van activiteit)
− Past een referendum hierover binnen de Democratische Rechtsstaat? − Wie is het best in staat hierover te beslissen: jij als burger en bewoner van
de wijk waar het omgaat of politici?
− Moet een referendum bindend of adviserend zijn: mag de politiek anders beslissen dan het volk in het referendum geeft gezegd.
Er komt een referendum over kilometerheffing in Nederland/ autovrije
binnen-stad
− Ga je stemmen? Hoe bereid je je hierop voor (lezen, informatiebijeenkom-sten bijwonen, tv-debatten volgen, praten met vrienden/bekenden/familie) motiveer
− Past een referendum hierover binnen de Democratische Rechtsstaat? − Wie is het best in staat hierover te beslissen: jij als burger of vakmensen/
politici?
− Moet een referendum bindend of adviserend zijn: mag de politiek anders beslissen dan het volk in het referendum geeft gezegd.
Er komt een referendum over de Toetreding van een nieuw land bij de Europese Unie (Turkije, Estland)
− Ga je stemmen? Hoe bereid je je hierop voor (lezen, informatiebijeenkom-sten bijwonen, tv-debatten volgen, praten met vrienden/bekenden/familie) motiveer
− Past een referendum hierover binnen de Democratische Rechtsstaat? − Wie is het best in staat hierover te beslissen: jij als burger of vakmensen/
politici?
− Verschil toetreding Turkije, Estland?
− Moet een referendum bindend of adviserend zijn: mag de politiek anders beslissen dan het volk in het referendum geeft gezegd.
algemeen
− Welke vragen passen beter bij het instrument referendum binnen de De-mocratische Rechtsstaat en welke niet? Waar hangt dat mee samen? − Weten bestuurders beter wat in het belang is van de burgers of weten die
burgers zelf het beste wat in hun aller belang is? Wanneer wel/niet? − Wanneer is een onderwerp te complex om het oordeel aan 'leken' te laten? − Het instrument referendum is in Nederland niet in de grondwet
Case 3: veiligheid – privacy
We willen over het algemeen allemaal een gevoel van veiligheid. − Wat betekent dat gevoel voor ieder van jullie?
Om criminaliteit tegen te gaan/ veiligheid te vergroten, kan de overheid een aantal maatregelen invoeren:
Stel:
Cameratoezicht
− Er wordt een camera op straat geplaatst, in openbare ruimtes, openbaar vervoer, uitgangsgelegenheden, verdachte plekken? (reactie)
− Helpt het tegen criminaliteit/ geeft het gevoel van veiligheid?
− Waar mag wel / geen camera worden geplaatst? Wanneer komt de privacy in het geding? (big brother effect?)
− Er wordt een camera bij u thuis geplaatst? (reactie, en als het misdaad voorkomt?)
− Hoe lang moet informatie beschikbaar blijven (beelden na 48 uur wissen) − Wat mag er met die beelden worden gedaan: stel je staat er zelf op: moet
je dan als getuige opgeroepen kunnen worden als er zich iets heeft voorge-daan?
Aftappen telefoon / emailverkeer
− Mogen ze van u de telefoon aftappen?
− Als dat misdaad voorkomt? In eigen veiligheid? − Wanneer mag het wel / niet?
Preventief fouilleren
− Hoe staan jullie tegenover preventief fouilleren in uitgaansgelegenheden? Scholen? Openbaar vervoer? Winkels? Straat?
− Hoe ver mag / moet de overheid hier in gaan? − Helpt het tegen criminaliteit?
Algemeen:
− Helpen deze maatregelen de democratische rechtsstaat?
− Waar ligt voor je zelf de grens dat veiligheid ten koste gaat van privacy? − Van iedereen DNA-afnemen?
− Stel: iedere inwoner van Nederland krijgt een chip geïmplanteerd. Daar-mee kun je iedereen traceren. Veiligheid? Privacy?