De bevolking in het algemeen

Aangezien de roman een beschrijving is van wat er gebeurt in Almere na de ramp, worden niet alleen de handelingen, ofwel performative acts, van de hoofdpersonages omschreven,

maar ook de handelingen van andere leden van de bevolking. Zo wordt er bijvoorbeeld verteld dat na de ramp vele mannen de mistbank ingelopen zijn. Dit blijkt uit het volgende citaat waarin wordt omschreven hoe Lazaar Lazaar, de man van Safae, bewust de mistbank inloopt na de ramp.

‘Lazaar Lazaar zou het niet meer meemaken,’ noteerde ik. Na die eerste regenbui liep hij, om te laten zien dat hij een echte man was, moedwillig de mistbank in omdat die volgens zijn nieuwste theorie nu beslist geneutraliseerd moest zijn. (…) Lazaar zou de laatste niet zijn die wilde laten zien dat hij een man was. Ik ben het aantal

uitbraakpogingen door de mistbank allang kwijt. Altijd jonge kerels. (Dorrestein 74) Hier is gender performative gedrag te zien. De mannen lopen de mistbank in, omdat dat in hun ogen laat zien dat zij ‘echte mannen’ zijn. Hier is echter ook te zien hoe schadelijk deze normen zijn, aangezien de mannen hiermee zelfmoord plegen.

Ook uit het volgende citaat blijkt dat het merendeel van de mannen voldoet aan genderconventies. Sidney heeft net de tocht van de clanhoofden naar het kasteel, waar een klein groepje ex-gevangenen zich schuilhield, beschreven. Wanneer de clanhoofden in het kasteel aankomen, blijkt dat de mannen die zich daar schuilhielden elkaar al hebben uitgemoord. ‘Ruim drie jaar lang hadden zij Almeres zwartste nachtmerrie belichaamd. Ze konden niet zomaar als een nachtkaars zijn uitgedoofd, zonder enige ontlading. Het was gewoon niet fair. Alsof een brute hand de cruciale scène uit een film had geknipt, die ene scène waarop met gretige huiver zo lang was geanticipeerd’ (Dorrestein 265). Je ziet in dit citaat dat de clanhoofden teleurgesteld zijn dat het groepje mannen in het kasteel al dood was en dat zij niet met ze konden vechten. Hier zie je dat de mannen graag actief willen zijn en vechtlustig zijn.

Over het algemeen worden mannen in de roman dus vrij conform de heersende gendernormen omschreven. Dit geldt echter niet alleen voor de mannen. De vrouwen in Almere geven nog steeds veel om hun uiterlijk en willen graag een kind krijgen. Dit leidt ertoe dat de vrouwen enorm jaloers zijn op elkaar en elkaar niks gunnen. Zo zijn alle vrouwen bijvoorbeeld heel jaloers op Bianca aangezien zij een man en een kind heeft. Dit blijkt

bijvoorbeeld uit het volgende citaat. ‘Alice verafgoodde en benijdde Bianca in gelijke delen, zoals het een idolate fan betaamt. Haar verering was even ongebreideld als haar verlangen Bianca een fatale misstap te zien begaan die haar diep in het ongeluk zou storten’ (Dorrestein 108). Het is niet alleen Alice die deze jaloezie voelt. Renate stelt dat Bianca waarschijnlijk was aangevallen door de vrouwen in Almere, als Bianca niet toestond dat haar man met de

vrouwen in Almere naar bed ging. ‘Laten we wel wezen, als Bianca in plaats van zich zo coöperatief op te stellen haar neus in de wind had gestoken, dan was ze misschien allang gekielhaald. Gefrustreerde vrouwen zat in Almere, en er waren te weinig mannen om de schijn voor op te houden’ (Dorrestein 109). In bovenstaand citaat is niet alleen de jaloezie van de vrouwen in Almere terug te zien, maar wordt ook duidelijk dat een voorgaande

gendernorm is weggevallen. Renate stelt hier namelijk dat in de voorgaande maatschappij vrouwen de ‘schijn ophielden’ dat zij niet jaloers zijn, maar dat er nu in Almere niet genoeg mannen zijn om de schijn voor op te houden. Hier is niet alleen te zien dat een norm is weggevallen, maar wordt ook gesteld dat deze norm er enkel was om goed over te komen mannen. Normen zouden in dat opzicht niet aangeboren zijn, maar aangeleerd met als doel een partner te vinden.

Genderconventies zijn ook terug te zien in de manier waarop Renate over vrouwen praat. Zo stelt zij bijvoorbeeld dat het lastig is voor de stad om op technisch niveau vooruit te gaan, aangezien de bevolking uit haast alleen maar vrouwen bestaat. ‘We hadden in feite een wonder nodig. Want hoe kon een bevolking die hoofdzakelijk uit uitgeputte vrouwen en half ondervoede pubers bestond, het tij ooit keren?’ (Dorrestein 108). In dit citaat is te zien dat in de roman het idee leeft dat Almere niet opnieuw opgebouwd kan worden zonder mannen. Dit is te lezen als het idee dat vrouwen zwakker zijn dan mannen, terwijl voor het aan de praat krijgen van technische zaken geeneens fysieke kracht nodig is. In dit opzicht sluit de roman dus aan bij traditionele genderconventies.

Een ander aspect van de roman dat aansluit bij traditionele genderconventies is de manier waarop en vrouwen en mannen worden omschreven in de roman. In de roman wordt het uiterlijk van de mannen nauwelijks besproken, maar meerdere mannelijke personages merken op hoe lelijk de vrouwen in Almere zijn geworden. Dit is bijvoorbeeld te zien in het volgende citaat waar Dennis de vrouwen in Almere omschrijft.

Ze deden hem denken aan de bewoonsters van een vluchtelingenkamp na een

aardbeving of tsunami, zo afgemat, vervuild en verwilderd zagen ze eruit. Met benige vingers hielden ze hun lorren bijeen in een tijdloos gebaar van ontreddering. Een geur van armoede en gebrek steeg op uit hun midden. En wat leken ze allemaal oud, stokoud, prehistorisch haast, als opgegraven veenlijken. (Dorrestein 193)

Niet alleen Dennis benadrukt hoe lelijk de vrouwen in Almere zijn, ook andere mannelijke personages merken dit op. Het lijkt of de mannelijke personages in de roman traditionele genderconventies aanhouden die stellen dat het voor vrouwen belangrijk is dat zij mooi zijn.