De Vreedzame Wijk op microniveau en mesoniveau Bij de beschrijving van de interventies komen de volgende vragen aan de orde: Wie is de organisator, hoe is de interventie vormgegeven en wat is het Vreedzame gehalte van deze interventie? Om een beschrijving te geven van hoe deze interventie invloed zou kunnen hebben op de doelen van De Vreedzame Wijk worden de volgende vragen gehanteerd (naar Rossi e.a. 1999. p.192, Pawson en Tilley 2008):
1. Interacteren de context en het project zodanig dat er positieve effecten kunnen ontstaan?
2. Wordt de interventie adequaat uitgevoerd?
3. Zijn de organisatorische voorwaarden voldoende?
4. Is er samenhang tussen de programmatheorie en de interventie? Wordt de interventie uitgevoerd zoals bedoeld in de programmatheorie?
5. Hoeveel doelgroepleden werden bereikt door de interventies?
6. Is de ‘hoeveelheid’ of intensiteit/dosis van de interventie voldoende?
7. Zijn er doelgroepen die de interventie niet bereikt?
8. Weet de doelgroep van de interventie?
9. Werken de betrokken stafleden goed samen?
10. Zijn de doelgroepleden tevreden over de inhoud van wat ze ontvangen?
11. Zijn de doelgroepleden tevreden over de gang van zaken en het personeel?
12. Een belangrijk aspect van De Vreedzame Wijk is de participatie van kinderen (en evt. ouders). Hoe is dat is vormgegeven? Hierbij houden we de ‘participatieladder’ aan zoals die is geformuleerd door Pauw (2009) met als
participatietreden: geïnformeerd, geraadpleegd, meedenken, meebeslissen en eigenaarschap.
Beschrijving per interventie:
In het kader van de Vreedzame Wijk wordt een aantal interventies vormgegeven welzijnsorganisatie Doenja Dienstverlening, kinderopvang Saartje, Het Utrechts
centrum voor de kunsten en overige instanties. Onderstaand wordt een overzicht gegeven van de interventies die per januari 2010 hun invloed hebben. Met het aanduiden van een periode wordt aangegeven of het de eerste of de tweede meting betreft.
Cursus voor alle professionals in de wijk Organisator: Eduniek, Stichting Vreedzaam
Doel: Alle professionals die met kinderen en/of ouders werken worden getraind in de Vreedzame Wijkaanpak.
Vormgeving: In vier bijeenkomsten van een dagdeel krijgen ongeveer twintig deelnemers per ronde les over de
Vreedzame schoolmethode en de aspecten van de
Vreedzame Wijk. Er wordt aandacht gegeven aan de functie van de cursist en hoe deze de Vreedzame aanpak kan vormgeven in zijn/haar functie.
Periode ‘Vreedzaam’: Vanaf januari 2010 werden teams van Doenja en Saartje getraind. Vanaf januari 2011 zijn overige teams van Saartje en teams van Youth for Christ getraind.
Op het moment van schrijven worden teams van zelforganisatie Al Amal getraind.
Wat houdt de Vreedzame aanpak binnen deze interventie in:
1. Interacteren de context en het project zodanig dat er
positieve effecten kunnen ontstaan? De methode lijkt aan te sluiten bij de behoeften die professionals hebben.
2. Wordt de interventie adequaat uitgevoerd? Ja. De trainingen worden gegeven door docenten die ervaring hebben met de Vreedzame Wijkmethode en deze goed over kunnen brengen. Enkele professionals worden getraind om de Vreedzame Training zelf te geven. Dit is gebeurd binnen Doenja en Saartje.
3. Zijn de organisatorische voorwaarden voldoende? De voorzieningen zijn goed.
4. Is er samenhang tussen de programmatheorie en de interventie? Wordt de interventie uitgevoerd zoals bedoeld in de programmatheorie? Deze interventie is uitermate Vreedzaam. De trainingen worden zo ingedeeld dat er veel geoefend wordt met Vreedzame vaardigheden. Ook aan de herkenbaarheid van Vreedzaam wordt veel aandacht besteed. Zo wordt er gewerkt met een agenda, begint elke training met een binnenkomer en wordt er afgesloten met een afsluiter. En de docent begroet alle cursisten
persoonlijk.
5. Hoeveel doelgroepleden werden bereikt door de
interventies? In Kanaleneiland zijn tot nu toe professionals van Doenja Dienstverlening, Kinderopvang Saartje en Youth for Christ getraind. Geschat wordt dat er 400 professionals zijn getraind.
6. Is de ‘hoeveelheid’ of intensiteit/dosis van de interventie voldoende? Dit is een interventie met een hoge dosis Vreedzame aanpak. Sommige professionals geven aan dat 3 bijeenkomsten genoeg zijn voor de training, maar om het programma te borgen zijn terugkombijeenkomsten
noodzakelijk.
7. Zijn er doelgroepen die de interventie niet bereikt? Alleen professionals die werken of gaan werken met de methode worden getraind, in sommige gevallen worden ook invalkrachten getraind. In Kanaleneiland is in sommige organisaties nog vraag naar een training.
8. Weet de doelgroep van de interventie? Ja.
9. Werken de betrokken stafleden goed samen? Uit gesprekken met docenten blijkt van wel.
10. Zijn de doelgroepleden tevreden over de inhoud van wat ze ontvangen? In elke training zijn kritische geluiden te horen, maar over het algemeen wordt de methode zeer enthousiast ontvangen.
11. Zijn de doelgroepleden tevreden over de gang van zaken en het personeel? De meeste cursisten zetten zich goed in tijdens de trainingen dus verwacht mag worden dat men tevreden is over de gang van zaken. Uit observaties blijkt dat de cursisten enthousiast zijn over de docent.
12. Een belangrijk aspect van De Vreedzame Wijk is de participatie van kinderen (en evt. ouders). Hoe is dat is vormgegeven? Er werd gewerkt met een agenda waar men zich bij de start van iedere bijeenkomst over uitspreekt.
Daarnaast is er veel ruimte om eigen onderwerpen en casuïstiek aan te dragen. Het oefenen van binnenkomers werd als leerzaam ervaren.
Speeltuinwerk (Eilandsteede en Anansi) Organisator: Doenja Dienstverlening
Doel: Het verschaffen van een zinvolle vrijetijdsbesteding en vroegtijdige signalering van problemen.
Vormgeving: In beide speeltuinen is een binnen en een buitenterrein. Er is in beide speeltuinen spelmateriaal aanwezig en er staan verschillende speeltoestellen en keten waarin gespeeld kan worden. Eilandsteede werkt als
speeltuin nauw samen met de kinderboerderij en het natuur milieu centrum (NMC). Kinderen die Eilandsteede bezoeken kunnen naast het gebruik van de speeltuin ook de
kinderboerderij in en uit lopen. Anansi ligt aan een Cruijffcourt en is meer dan Eilandsteede ingericht om te sporten. Anansi is een vrij nieuwe speeltuin, om deze reden wordt het activiteitenaanbod nog uitgebreid. Kinderen kunnen bij beide speeltuinen gratis in en uit lopen. De bovengrens is in principe 12 jaar.
Periode ‘Vreedzaam’: In de periode januari 2010 zijn beide speeltuinen nog volop bezig met het implementeren van de aanpak. In de periode februari-juni 2011 is Anansi al vergevorderd. In Eilandsteede zorgt de samenwerking met ongetrainde professionals ervoor dat Vreedzaam nog niet volledig is geïmplementeerd. Wel zijn daar beginnen gemaakt met het toepassen van Vreedzaam in de activiteiten.
Wat houdt de Vreedzame aanpak binnen deze interventie in:
1. Interacteren de context en het project zodanig dat er positieve effecten kunnen ontstaan? Ja, beide speeltuinen zien er verzorgd uit en er is genoeg ruimte voor de kinderen om te exploreren. In Eilandsteede is er 1 medewerker van Doenja, die nauw samenwerkt met het personeel van de kinderboerderij. In Anansi is het over het algemeen drukker en daarom zijn er vaak drie medewerkers van Doenja aanwezig.
2. Wordt de interventie adequaat uitgevoerd? Alle
medewerkers zijn getraind, maar zijn nog volop bezig met het schrijven van een plan van aanpak en het opstellen van protocollen (januari-april 2010). In beide speeltuinen is de Vreedzame werkwijze nog geen vast onderdeel en is Vreedzaam nog niet voldoende zichtbaar. In februari-april 2011 is Vreedzaam zichtbaar in speeltuin Anansi, maar nog niet voldoende in speeltuin Eilandsteede.
3. Zijn de organisatorische voorwaarden voldoende? Voor Eilandsteede is dit goed, in Anansi is er vaker een probleem met de personeelsbezetting. Wegens drukte is een derde medewerker vaak noodzakelijk.
4. Is er samenhang tussen de programmatheorie en de interventie? Wordt de interventie uitgevoerd zoals bedoeld in de programmatheorie? In beide speeltuinen wordt aandacht besteed aan participatie van kinderen in de activiteiten en medewerkers zeggen rekening te houden met het geven van opstekers, verder zijn er in Eilandsteede nog
weinig kenmerken van de Vreedzame methode zichtbaar. In Anansi zijn het logo en de agenda duidelijk zichtbaar in april 2011.
5. Hoeveel doelgroepleden werden bereikt door de
interventies? In Eilandsteede komen op een drukke dag 250 bezoekers op een rustige dag zijn dit er minder dan 20. In Anansi is het over het algemeen drukker, daar zijn op een drukke dag 300 bezoekers, en ook het gemiddelde ligt hoger dan bij Eilandsteede.
6. Is de ‘hoeveelheid’ of intensiteit/dosis van de interventie voldoende? De interventie is op dit moment (januari-april 2010) niet intensief genoeg. Kinderen komen in de
speeltuinen nog te weinig in aanraking met de Vreedzame methode. Na een jaar is er in Anansi een hoge dosis Vreedzaam. De bezoekers weten ook dat Anansi een Vreedzame Speeltuin is. Activiteiten beginnen allemaal met een binnenkomer en er is een hoge mate van participatie. In Eilandsteede is men nog in de implementatiefase.
7. Zijn er doelgroepen die de interventie niet bereikt? Speeltuin Eilandsteede ligt in park Transwijk. Dit park ligt achter een grote weg wat als gevolg heeft dat veel kinderen niet alleen naar de speeltuin kunnen. Speeltuin Anansi ligt in een woonwijk en kinderen kunnen gemakkelijk in en uit lopen, het bereik van kinderen in Anansi is daarom groter. In Eilandsteede komen vaker ouders met jonge kinderen.
8. Weet de doelgroep van de interventie? In beide speeltuinen is de Vreedzame methode nog geen vast onderdeel. Een kleine groep kinderen die meedoet aan activiteiten in speeltuin Anansi weet wel van de interventie. Dit is een groepje van 6 kinderen die de Kids Crew vormen. De activiteit loopt nog niet lang en is op dit moment (januari-april 2010) de enige activiteit in Anansi waarin de
Vreedzame kenmerken duidelijk zichtbaar zijn (de bal, de binnenkomer, de agenda, het participeren).
9. Werken de betrokken stafleden goed samen? In speeltuin Eilandsteede is de medewerker van Doenja wel getraind, maar de medewerkers van de kinderboerderij en het NMC nog niet. Wanneer dit in de toekomst wel zo is, zou het draagvlak voor de Vreedzame methode groter zijn. In
Anansi werken enkel medewerkers van Doenja, zij zijn allemaal getraind.
10. Zijn de doelgroepleden tevreden over de inhoud van wat ze ontvangen? De Kids Crew in Anansi is enthousiast over de Vreedzame werkwijze. Verder komen de bezoekers nog te weinig in aanraking met de Vreedzame methode. Uit observaties tijdens de tweede meting blijkt dat meer bezoekers in Anansi de Vreedzame werkwijze waarderen.
11. Zijn de doelgroepleden tevreden over de gang van zaken en het personeel? In beide speeltuinen lijken de kinderen enthousiast over de medewerkers van de speeltuinen. In Anansi was wel, zeker in het begin, sprake van een groep kinderen die het toezicht van de Doenja-medewerkers niet accepteerde. Nog steeds doen zich incidenten voor waarbij een kleine groep kinderen zich misdraagt in de speeltuin.
12. Een belangrijk aspect van De Vreedzame Wijk is de participatie van kinderen (en evt. ouders). Hoe is dat vormgegeven? In Eilandsteede zeggen de medewerkers kinderen en ouders mee te laten denken over de activiteiten.
In Anansi zetten de kinderen van de Kids Crew zelfstandig een leuke dag met optredens in elkaar. In de Kids Crew is genoeg ruimte voor eigenaarschap.
V.E.T. (Verdien een tien)
Organisator: Doenja Dienstverlening
Doel: Verschaffen van zinvolle vrijetijdsbesteding. Kinderen spelen bij V.E.T. maar verdienen ook punten door goed gedrag te laten zien en klusjes te doen.
Vormgeving: Op de Richard Krajicek Playground aan de Marco Pololaan bij het buurthuis KEZ kunnen kinderen terecht om zich in te schrijven bij V.E.T. Na inschrijving kunnen kinderen elke maandag, woensdag en vrijdag terecht om te spelen. Kinderen die lid zijn mogen speelgoed lenen en elke middag worden er activiteiten georganiseerd waar zij aan mee mogen doen. Maar voordat de activiteiten beginnen moeten kinderen een klusje doen. Voor
bijvoorbeeld 10 minuten vuilnis prikken verdient een kind 1 punt. Met 10 punten op de spaarkaart kunnen kinderen gratis mee doen aan activiteiten die Doenja Dienstverlening aanbiedt, de zogenaamde beloningsactiviteiten. De
activiteiten van V.E.T. zijn voor kinderen van 4 tot 12 jaar en zijn veelal sportactiviteiten en creatieve activiteiten.
Periode ‘Vreedzaam’: Tijdens de eerste meting (februari-april 2010) waren de meeste medewerkers getraind. Tussen de eerste en de tweede meting zijn er veel
personeelswisselingen geweest. Dit heeft er voor gezorgd dat de Vreedzame aanpak niet eenduidig is geweest.
Desalniettemin is de implementatie vergevorderd tijdens de tweede meting (januari-maart 2011)
Wat houdt de Vreedzame aanpak binnen deze interventie in:
1. Interacteren de context en het project zodanig dat er positieve effecten kunnen ontstaan? Ja, op de Richard Krajicek Playground hebben kinderen veel ruimte om vrij te spelen en mee te doen aan activiteiten. Er zijn 2 of 3 medewerkers van Doenja aanwezig die de kinderen kennen en de activiteiten begeleiden. Ook is er voldoende
spelmateriaal aanwezig.
2. Wordt de interventie adequaat uitgevoerd? De medewerkers hebben een training Vreedzame Wijk gehad en zijn bezig met de implementatie. Verwacht wordt dat al het kinderwerk in Kanaleneiland gaat werken met het beloningssysteem zoals dat voor V.E.T. geldt. Deze ontwikkeling moet gelijk op gaan met de implementatie van de Vreedzame methode. Er word nog al eens afgeweken van de agenda, dat is ook afhankelijk van het aantal aanwezige kinderen.
3. Zijn de organisatorische voorwaarden voldoende? Voor deze activiteiten is de locatie ideaal. Tijdens de start van het project waren 2 vaste medewerkers te weinig. Nu de
medewerkers de kinderen kennen en het plein rustiger is geworden is het vaak wel genoeg.
4. Is er samenhang tussen de programmatheorie en de interventie? Wordt de interventie uitgevoerd zoals bedoeld in de programmatheorie? Er zijn nog niet veel kenmerken van de Vreedzame methode zichtbaar, zo hangt er nog geen poster en is er geen afkoelplek. Wel zeggen de medewerkers conflicten met het stappenplan op te lossen en geven zij kinderen bewust opstekers. Tijdens de tweede meting is duidelijk zichtbaar dat activiteiten worden
begonnen met een binnenkomer en dat kinderen persoonlijk begroet worden en zich moeten afmelden als zij weer gaan.
Voor een activiteit op straat is dit een grote verworvenheid.
5. Hoeveel doelgroepleden werden bereikt door de interventies? Op een rustige dag zijn er ongeveer 20 bezoekers. Op drukke dag ongeveer 100. Er is een vaste groep van 60 kinderen die vaak komen. Bij slecht weer hebben ze binnen een activiteit, daar komen vaak wel 30 kinderen op af.
6. Is de ‘hoeveelheid’ of intensiteit/dosis van de interventie voldoende? Kinderen komen nog weinig in aanraking met de Vreedzame methode. Vorig jaar was er wel een
mediator. Voor het komende jaar moeten er nog mediatoren worden gezocht. Ook tijdens de tweede meting zijn er nog geen mediatoren. Wel heeft de Vreedzame aanpak een vast aandeel in de activiteiten, de intensiteit is daarmee
voldoende. Wanneer Vreedzaam nog zichtbaarder zal zijn zou de intensiteit hoger zijn.
7. Zijn er doelgroepen die de interventie niet bereikt? Door medewerkers wordt aangegeven dat sinds de start van V.E.T. kinderen uit de anonimiteit worden gehaald. Het bereik is groter dan dat het was tijdens de start. Ook ouders worden bereikt omdat ze mee moeten komen bij de
inschrijving en worden aangesproken wanneer hun kind onjuist gedrag vertoont. De medewerkers vinden echter dat ouders vaker mee zouden moeten komen. Tijdens de maandagmiddag wordt er dan ook voor moeders een activiteit georganiseerd om ouders meer te binden aan V.E.T, hiermee bereiken ze op dit moment (maart 2011) slechts 4 ouders.
8. Weet de doelgroep van de interventie? De doelgroep herkent een aantal zaken als Vreedzaam, en de
medewerkers zeggen vreedzaam gedrag te herkennen bij de kinderen.
9. Werken de betrokken stafleden goed samen? Ja, en zoals eerder vermeld wordt er vanaf mei 2010 één lijn getrokken in het kinderwerk in Kanaleneiland waardoor medewerkers van verschillende locaties makkelijker hun ervaringen uit kunnen wisselen. Tijdens de tweede meting bleek echter wel dat er vaak personeelswisselingen zijn.
10. Zijn de doelgroepleden tevreden over de inhoud van wat ze ontvangen? De doelgroep lijkt tevreden over het V.E.T.
project. Ze zijn enthousiast over het personeel en de activiteiten die zij kunnen doen. Echter ze kunnen
inhoudelijk nog meer in aanraking komen met de vreedzame methode.
11. Zijn de doelgroepleden tevreden over de gang van zaken en het personeel? De doelgroep lijkt tevreden over het V.E.T.
project. Ze zijn enthousiast over het personeel en de activiteiten die zij kunnen doen.
12. Een belangrijk aspect van De Vreedzame Wijk is de participatie van kinderen (en evt. ouders). Hoe is dat vormgegeven? Kinderen moeten zich eerst inzetten voordat ze mee kunnen doen met activiteiten. In dit tokensysteem worden kinderen beloond wanneer ze participeren.
Vreedzame buitenschoolse opvang (BSO)
Organisator: Saartje
Doel: Kinderen worden op verantwoorde wijze buiten
schooltijden opgevangen en kunnen deelnemen aan activiteiten die aansluiten bij hun ontwikkeling.
Vormgeving: In Kanaleneiland zijn 2 BSO-locaties van Saartje.
In KE-noord is een locatie in Hart van Noord en de tweede locatie is in park Transwijk, daar delen zij een gebouw met
speeltuin Eilandsteede. Beide locaties zijn de gehele week geopend na schooltijd tot 18.30. Kinderen komen na schooltijd aan en eten met elkaar iets verantwoords. Hierna is er een activiteiten-aanbod waaraan kinderen deel kunnen nemen.
Periode ‘Vreedzaam’: de medewerkers zijn net getraind en de methode is nog niet geïmplementeerd (mei-juni 2010) Tijdens de tweede meting is er niet veel veranderd (juni 2011)
Wat houdt de Vreedzame aanpak binnen deze interventie in:
1. Interacteren de context en het project zodanig dat er positieve effecten kunnen ontstaan? Beide locaties zijn ondergebracht in een gebouw waar ook ‘Vreedzaam’ wordt gewerkt. Deze eenduidigheid kan zorgen voor positieve effecten, echter ten tijde van onze bezoeken en observaties was ‘Vreedzaam’ nog niet voldoende geïmplementeerd.
2. Wordt de interventie adequaat uitgevoerd? Tijdens de tweede meting waren enkele Vreedzame Aspecten zichtbaar. Zo is er een agenda geschreven op een whiteboard, de bal ligt in de ruimte en er wordt altijd
gezamenlijk gestart. Medewerkers geven echter zelf toe dat Vreedzaam nog niet volledig is geïmplementeerd.
3. Zijn de organisatorische voorwaarden voldoende? In Hart van Noord is de ruimte mooi en het gebouw biedt voldoende mogelijkheden om kinderen te laten exploreren en
participeren. In Eilandsteede is de eigenlijke BSO-ruimte kleiner, maar kinderen kunnen de hele speeltuin gebruiken om te spelen.
4. Is er samenhang tussen de programmatheorie en de interventie? Wordt de interventie uitgevoerd zoals bedoeld in de programmatheorie? Uit gesprekken met medewerkers kwam naar voren dat de methode nog maar net
geïmplementeerd is, er zijn dus nog weinig concrete
voorbeelden van de uitvoering van de interventie. Wel zijn er bij de observaties een aantal herkenbaar Vreedzame items gevonden, waaronder de bal. Hier wordt echter nog niet mee gewerkt. Ook zeggen medewerkers te letten op het
geven van opstekers en het begroeten en gedag zeggen van alle bezoekers van de BSO. Een hand geven bij de deur is aangepast aan de doelgroep en veranderd in een ‘handje klap’.
5. Hoeveel doelgroepleden werden bereikt door de
interventies? Hoewel er plek is voor 40 kinderen in de twee groepen van de BSO zijn er op sommige dagen maar 27 kinderen. Er zijn vaak minder dan tien kinderen in de leeftijd van 8-12
6. Is de ‘hoeveelheid’ of intensiteit/dosis van de interventie voldoende? De methode is nog niet voldoende
geïmplementeerd.
7. Zijn er doelgroepen die de interventie niet bereikt? Kinderen waarvan de ouders niet werken komen niet naar de BSO.
8. Weet de doelgroep van de interventie? De BSO is bekend onder alle kinderen die naar de drie scholen in Hart van Noord gaan. Het is niet duidelijk of alle ouders weten wat de
8. Weet de doelgroep van de interventie? De BSO is bekend onder alle kinderen die naar de drie scholen in Hart van Noord gaan. Het is niet duidelijk of alle ouders weten wat de