5. Onderzoeksresultaten
5.1 Beschrijvende statistiek
In tabel 2a is een samenvatting gegeven van de uit de jaarrekeningen verzamelde gegevens. Dit betreffen totalen over de jaren 2005 tot en met 2011.
Tabel 2a samenvatting jaarrekeningen 2005-2011.
Uit bovenstaande tabel is af te leiden dat de 333 in dit onderzoek betrokken Nederlandse beursgenoteerde bedrijven over de jaren 2005 tot en met 2011 gemiddeld € 33 miljoen hebben afgewaardeerd op de goodwill. De totale impairmentlast over deze jaren bedraagt € 397 miljard. De hoogste impairment heeft plaatsgevonden bij Philips in 2011 en bedroeg € 1,355 miljard. De standaarddeviatie van de impairment bedraagt € 143 miljoen.
Tabel 2b impairmentlast in verhouding tot balanstotaal en boekwaarde begin boekjaar 2005 – 2011.
Uit tabel 2b blijkt dat de over de in tabel 2a weergegeven impairment gemiddeld 0,471% van het totale balanstotaal bedroeg en 4,44% van de totale boekwaarde van de goodwill aan het begin van de boekjaren. Aangezien in dit onderzoek twee perioden met elkaar zullen worden vergeleken is het noodzakelijk om de hierboven weergegeven bevindingen te splitsen in de periode vóór de crisis en de periode tijdens de crisis. Onderstaand is derhalve allereerst in een tabel het aantal impairments per jaar weergegeven.
3
In het uitgevoerde onderzoek zijn van 33 beursgenoteerde (AEX, AMX) ondernemingen de variabelen gedurende 7 boekjaren onderzocht. Dit leidt tot het aantal waarnemingen van 231 (n). Voor het overzicht van de ondernemingen wordt verwezen naar bijlage 1.
N Valid
Impairmentlast 231 € 7.798.400 € 33.759 € 00 € 1.355.000 € 143.415
Boekwaarde goodwill begin jaar 231 € 397.286.527 € 1.719.855 € 00 € 14.828.000 € 3.009.830
Balanstotaal 231 € 3.669.459.396 € 15.885.106 € 150.316 € 248.029.454 € 39.708.314
Nettowinst 231 € 297.080.089 € 1.286.061 -€ 1.291.000 € 23.295.148 € 3.578.684
Samenvatting van gegevens uit jaarrekeningen 2005-2011
bedragen x € 1.000 Sum Mean Minimum Maximum Std. Deviation
N Mean Maximum Std. Deviation Impairmentlast / balanstotaal 231 ,00471 ,177 ,017552 Impairmentlast / boekwaarde
goodwill begin 224 ,04445 2,624 ,222559 Totale impairmentlast in verhouding tot balanstotaal en
36 Tabel 3 aantallen impairments gedurende het boekjaar
Hieruit blijkt dat er vóór de crisis (2005, 2006 en 2007) in totaal 41 maal een impairment op de goodwill is uitgevoerd. Tijdens de crisis is dit 46 maal geweest.
Hieruit blijkt dat het aantal uitgevoerde impairments in 2007 daalt met 33% om vervolgens in 2008 te stijgen met 60%. Uit dit overzicht blijkt dat er een piek is waar te nemen in 2008 in het aantal uitgevoerde impairments. Om ook een beeld te krijgen over het bedrag dat per jaar is geherwaardeerd is het volgende overzicht opgesteld.
Tabel 4 Impairmentlast per jaar
Uit tabel 4 blijkt dat in 2008 de totale impairment het hoogst was, namelijk € 3,6 miljard. Dit is ten opzichte van 2007 een stijging van € 3,5 miljard. Dit overzicht laat eenzelfde trend zien als tabel 3 als het gaat om de impairment per jaar. Als een splitsing wordt gemaakt kan worden vastgesteld dat vóór de crisis een totaalbedrag van € 531.607.174 (7%) aan impairment is uitgevoerd en tijdens de crisis een bedrag van € 7.266.793.316 (93%)
Tabel 5 Totale impairment voor en tijdens de crisis
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
JA 16 15 10 16 12 8 10 87
NEE 17 18 23 17 21 25 23 144
33 33 33 33 33 33 33 231
Total
Impairment gedurende boekjaar
Jaar
Total Impairment gedurende
boekjaar
Sum Mean Maximum Std. Deviation
2005 € 290.572 € 8.805 € 131.000 € 23.824 2006 € 183.426 € 5.558 € 130.000 € 22.656 2007 € 57.609 € 1.746 € 43.000 € 7.474 2008 € 3.606.954 € 109.302 € 1.215.000 € 251.157 2009 € 1.384.527 € 41.955 € 672.000 € 124.045 2010 € 115.437 € 3.498 € 86.747 € 15.219 2011 € 2.159.876 € 65.451 € 1.355.000 € 239.880 Totaal € 7.798.400 € 33.759 € 1.355.000 € 143.415
Impairmentlast per jaar
Jaar
Bedragen x € 1.000
N Sum Mean Std. Deviation
Voor de crisis 3 € 531.607 € 177.202 € 116.606 Tijdens de crisis 4 € 7.266.793 € 1.816.698 € 1.461.033
Total 7 € 7.798.400 € 1.114.057 € 1.356.402
Periode
Impairment voor en tijdens de crisis Bedragen x € 1.000
37
5.1.2 Normale verdeling
Om in kaart te brengen in hoeverre de impairmentlasten normaal verdeeld zijn over de jaren zijn deze lasten hieronder grafisch weergegeven en afgezet tegen een normale verdeling.
Grafiek 1 Totale impairment per jaar
Een verdeling is normaal verdeeld als aan drie eigenschappen is voldaan (De Vocht, 2012): De curve van de normale verdeling is klokvormig en symmetrisch. De oppervlakten
links en rechts van het gemiddelde zijn gelijk;
De modus, de mediaan en het rekenkundig gemiddelde zijn aan elkaar gelijk en liggen in het midden;
Ongeveer 68,3% van de waarnemingen liggen binnen één standaarddeviatie van het gemiddelde. Ongeveer 95,5% van de waarnemingen ligt binnen twee
standaarddeviaties.
Om te controleren of er van een normale verdeling mag worden uitgegaan, zijn er twee berekeningen uitgevoerd, namelijk de skewness en kurtosis berekening.
De skewness (scheefheid) en een kurtosis (welving) test worden uitgevoerd om te bepalen of de variabelen normaal verdeeld zijn (De Vocht, 2012). Hierbij wijst een positieve skewness op uitschieters met hoge waarden (rechts asymmetrisch) en een negatieve skewness op uitschieters met lage waarden (links asymmetrisch). Indien de skewness gedeeld door de standaard error kleiner of gelijk is aan 1,96 kan de verdeling als symmetrisch worden beschouwd. Een positieve kurtosis betekent dat de piek hoger is dan de normale verdeling. Een negatieve kurtosis betekent dat deze meer is afgeplat. Ook hier geldt dat indien de
kurtosis gedeeld standaard error kleiner of gelijk is aan 1,96 de verdeling als normaal verdeeld mag worden beschouwd. In tabel 5 zijn de waarden weergegeven.
38 Tabel 6 skewness en kurtosis op de impairmentlast
Uit deze waarden blijkt dat de verdeling als normaal verdeeld mag worden beschouwd. De positieve waarde voor de skewness geeft aan dat de verdeling rechts asymmetrisch is. Dit wordt bevestigd in grafiek 1 gezien de stijging van de impairmentlasten in 2011. De totale waarde voor de skewness bedraagt 1,664 (1,321 / 0.794). Dit is lager dan 1,96 waardoor aan de voorwaarde voor skewness is voldaan.
De positieve waarde van de kurtosis laat zien dat er meer gepiekt wordt dan in een zuivere normale verdeling. Als naar grafiek 1 wordt gekeken kan een piek in 2008 worden vastgesteld en daarmee wordt de positieve kurtosis bevestigd. De totale waarde voor de kurtosis bedraagt 1,021 (1,621 / 1,587). Deze waarde is net als de waarde voor de skewness lager dan 1,96 en daarmee is dan ook vastgesteld dat de verdeling voor de totale impairmentlasten over de boekjaren zoals deze in grafiek 1 zijn weergegeven als normaal verdeeld kunnen worden beschouwd.
5.1.3 Pearson’s correlatiecoëfficiënt
Om vast te stellen of de variabelen een verband met elkaar hebben is de Pearson’s correlatiecoëfficiënt uitgevoerd. Door middel van deze toets is de samenhang tussen de impairmentlast, de winst en de resultaatmutatie gecontroleerd. Per periode wordt de
coëfficiënt berekend. Allereerst is de coëfficiënt van de periode vóór de crisis weergegeven: Totale impairmentlast N Statistic 7 Statistic 1,321 Std. Error ,794 Statistic 1,621 Std. Error 1,587 Skewness Kurtosis skewness en kurtosis op impairmentlast
39 Tabel 7 Pearson´s vóór de crisis
Uit deze tabel blijkt een positief verband tussen de impairmentlast, de nettowinst en de winstmutatie. Dit betekent dat als de winst en de winstmutatie toenemen de impairmentlast ook toeneemt. Het verband tussen de winst en de impairmentlast (0,192² = 0,0368 = 3,69%) betreft een zwak verband. Het verband tussen de winstmutatie en de impairmentlast betreft ook een zwak verband (0,258² = 0,0665 = 6,66%) (De Vocht, 2012, pag. 184).
Tabel 8 Pearson´s tijdens de crisis
Hierboven is de uitkomst van de Pearson’s test weergegeven op de variabelen tijdens de crisis. Tijdens de crisis is er een negatieve relatie tussen de impairment en de winstmutatie. Dit betreft een matig tot sterk verband (-0,384² = -0,1475 = 14,75%) (De Vocht, 2012, pag. 184). Impairment voor de crisis Nettowinst voor de crisis Winstmutatie voor de crisis Pearson Correlation 1 ,192 ,258* Sig. (2-tailed) ,057 ,010 N 99 99 99 Pearson Correlation ,192 1 ,423** Sig. (2-tailed) ,057 ,000 N 99 99 99 Pearson Correlation ,258* ,423** 1 Sig. (2-tailed) ,010 ,000 N 99 99 99
*. Correlation is significant at the 0.05 level (2-tailed). **. Correlation is significant at the 0.01 level (2-tailed).
Correlations
Impairment voor de crisis
Nettowinst voor de crisis
Winstmutatie voor de crisis
Impairment tijdens de crisis Nettowinst tijdens de crisis Winstmutatie tijdens de crisis Pearson Correlation 1 ,040 -,384** Sig. (2-tailed) ,652 ,000 N 132 132 132 Pearson Correlation ,040 1 ,198* Sig. (2-tailed) ,652 ,023 N 132 132 132 Pearson Correlation -,384** ,198* 1 Sig. (2-tailed) ,000 ,023 N 132 132 132
**. Correlation is significant at the 0.01 level (2-tailed). *. Correlation is significant at the 0.05 level (2-tailed).
Correlations
Impairment tijdens de crisis
Nettowinst tijdens de crisis
Winstmutatie tijdens de crisis
40
5.2 Verklarende statistiek