7. Discussie en conclusie
7.3 Beperkingen en vervolgonderzoek
Er gelden een aantal beperkingen voor dit onderzoek die mogelijk van invloed kunnen zijn op de resultaten. Allereerst wordt de kwaliteit van verslaggeving over interne beheersing gemeten aan de hand van een ICD-score. Deze score is gebaseerd op de Nederlandse Corporate Governance Code. In de interviews komt echter naar voren dat de code achterloopt op de
wensen van de gebruikers. De gebruikers van de jaarverslagen kunnen een andere definitie geven aan kwaliteit van verslaggeving over interne beheersing dan dat in de code is opgenomen. Per gebruiker kan deze definitie ook weer verschillen. De definitie die op de Nederlandse Corporate Governance Code is gebaseerd en in dit onderzoek wordt gebruikt hoeft niet voor elke gebruiker een goede maatstaf voor kwaliteit van verslaggeving over interne beheersing te zijn. Daarnaast is er bij het vaststellen van de ICD-score geen rekening gehouden met het feit dat de inhoud van het gerapporteerde van kwaliteit kan verschillen. Het kan zijn dat twee ondernemingen beide rapporteren over een categorie uit de ICD-score waarbij de kwaliteit van de rapportage over die categorie inhoudelijk verschilt. Deze verschillen worden niet meegenomen in de data-analyse. Tevens is de data die voor dit onderzoek zijn gebruikt zijn afkomstig uit de jaarverslagen van de ondernemingen. Hiervoor geldt de beperking dat er vanuit wordt gegaan dat de informatie die in de jaarverslagen staat klopt. De data is verzameld door de onderzoeker en is onderworpen aan de interpretatie van de onderzoeker. Bij het vaststellen van de onafhankelijkheid van de leden van de auditcommissie is alleen gekeken naar de onafhankelijkheid naar beneden. Hierbij is er geen rekening mee gehouden dat een lid van de auditcommissie namens een grootaandeelhouder of private equity bedrijf zitting heeft in de commissie. In dat geval is het lid van de auditcommissie niet onafhankelijk, maar wordt hij in dit onderzoek wel als onafhankelijk bestempeld. Dit kan de resultaten van het onderzoek beïnvloeden. Bovendien is gekeken naar het aantal vergaderingen van de auditcommissie. Meer vergaderingen zou betekenen dat er ook meer tijd aan de thema’s van de auditcommissie is besteed. Het aantal vergaderingen is echter niet altijd representatief voor de tijd die de auditcommissie aan de thema’s heeft besteed, dit kan de resultaten van het onderzoek beïnvloeden. Ten slotte moeten de bevindingen uit de interviews met gepaste voorzichtigheid worden geïnterpreteerd omdat deze bevindingen zijn gebaseerd op de inzichten van vier respondenten. Het beeld dat zij schetsen van verslaggeving over interne beheersing en het functioneren van de auditcommissie kan een beperkt beeld zijn. Dit wordt versterkt doordat omwille van de tijd niet alle onderwerpen bij elke respondent aan bod zijn gekomen en de respondenten niet altijd consistent zijn in hun antwoorden.
In dit onderzoek is ervoor gekozen om de kwaliteit van verslaggeving over interne beheersing vast te stellen op basis van de bepalingen uit de Nederlandse Corporate Governance Code, een benadering vanuit het compliance perspectief. De Groot (2010) geeft een raamwerk waaraan verslaggeving over interne beheersing zou moeten voldoen, gekeken vanuit zowel het
compliance perspectief als het stakeholders perspectief. Bij vervolgonderzoek kan ervoor
gekozen worden om beide perspectieven naar voren te laten komen in de ICD-score door dit raamwerk te gebruiken. Vanaf verslagjaar 2015 is de aangepaste RJ400 van kracht. Deze richtlijn vraagt om een beschrijving van de risicohouding, de risk responses, de impact van de risico’s en de verbeteringen in het systeem van risicomanagement in het jaarverslag. Vervolgonderzoek kan zich richten op de invloed van de auditcommissie in het doorvoeren van deze nieuwe regelgeving en welke rol zij hierin aanneemt. In vervolgenonderzoek kan ook worden onderzocht hoe de leden van auditcommissies zelf aankijken tegen hun rol en houding als auditcommissie. Door middel van interviews kan worden onderzocht hoe zij zelf hun functioneren beoordelen. Op basis van die inzichten kan worden gekeken waar de auditcommissies tekortschieten in hun toezicht en hoe deze punten verbeterd kunnen worden. Daarnaast kunnen ook andere variabelen worden onderzocht die invloed kunnen hebben op de verslaggeving over interne beheersing. Tijdens de interviews kwam naar voren dat de manier waarop het proces van het schrijven van de jaarrekening binnen de onderneming veel invloed kan hebben op de kwaliteit van verslaggeving over interne beheersing. Ook de kwaliteit van de CFO, de corporate secretary, legal counsel en de risicomanager werden genoemd als
belangrijke factoren in de kwaliteit van verslaggeving over interne beheersing. Deze factoren kunnen in vervolgonderzoek onderzocht worden. Ook de factoren die uit het exploratieve onderzoek naar voren zijn gekomen kunnen in vervolgonderzoek nader onderzocht worden. Deze factoren zijn de aanstelling van een auditcommissie, de aanwezigheid van een CFO of voormalig CFO in de auditcommissie, de aanwezigheid van een interne accountantsdienst, de vestigingsplaats van het hoofdkantoor, het aantal beurzen waar de onderneming aan genoteerd is en of de onderneming het one tier-board model of het two tier-board model hanteert.
8. Literatuur
Abraham, S., Cox, P. 2007. Analysing the Determinants of Narrative Risk Information in UK FTSE 100 Annual Reports. The Britisch Accounting Review, 39: 227-248.
AFM, 2015. Rapport Auditcommissies. Verkenning naar Kritisch Vermogen Auditcommissies bij Verslaggeving en Accountantscontrole.
Ali, M. Ng, Y., Kulik, C. 2013. Board Age and Gender Diversity: A Test of Competing Linear and Curvilinear Predictions. Journal of Business Ethics, 125(3): 265-280.
Archambeault, D., DeZoort, F. 2001. Auditor Opinion Shopping and the Audit Committee: An Analysis of Suspicious Auditor Switches. International Journal of Auditing, 5(1): 33-52.
Ball, R. 2009. The Global Financial Crisis and the Efficient Market Hypothesis: What Have We Learned? Journal of Applied Corporate Finance, 21(4): 8-16.
Barry, C., Brown, S. 1985. Differential Information and Security Market Equilibrium. Journal
of Financial & Quantitative Analysis, 20(4): 407-422.
Beasley, M., Carcello, J., Hermanson, D., Lapides, P. 2000. Fraudulent Financial Reporting: Consideration of Industry Traits and Corporate Governance Mechanisms. Accounting
Horizons, 14(4): 441-454.
Beasley, M., Clune, R., Hermanson, D. 2005. Enterprise Risk Management: An Empirical Analysis of Factors Associated with the Extent of Implementation. Journal of
Accounting and Public Policy, 24(6): 521-531.
Bédard, J., Chtourou, S., Courteau, L. 2004. The Effect of Audit Committee Expertise, Independence, and Activity on Aggressive Earnings Management. Auditing: a Journal
of Practive & Theory, 23(2): 13-35.
Bednar, M. 2012. Watchdog or Laptop? A Behavioral View of the Media as a Corporate Governance Mechanism. Academy of Management Journal, 55:131-150.
Beretta, S., Bozzolan, S. 2004. A Framework for the Analysis of Firm Risk Communication.
The International Journal of Accounting, 39(3): 265-288.
Chen, E., Nowland, J. 2011. The Effectiveness of Corporate Governance Codes: Long-Term Analysis From East Asia. Journal of International Commerce, Economics and Policy, 2:229-250.
Cromme, G. 2005. Corporate Governance in Germany and the German Corporate Governance Code. Corporate Governance: An International Review, 13: 362–367.
Dhaliwal, D., Naiker, V., Navissi, F. (2010). The Association Between Accruals Quality and the Characteristics of Accounting Experts and Mix of Expertise on Audit Committees.
Contemporary Accounting Research, 27(3): 787-827.
Deumes, R., Knechel, W. 2008. Economic Incentives for Voluntary Reporting on Internal Risk Management and Control Systems. Auditing: a Journal of Practice & Theory, 27(1): 35-66.
DeZoort, F., Salterio, S. 2001. The Effects of Corporate Governance Experience and Financial-Reporting and Audit Knowledge on Audit Committee Members’ Judgments. Auditing:
Dowell, G., Shackell, M., Stuart, N. 2011. Boards, CEOs, and Surviving a Financial Crisis: Evidence from the Internet Shakeout. Strategic Management Journal, 32(10):1025-1045.
Eisenhardt, K. 1989. Agency Theory: an Assessment and Review. Academy of Management
Review, 14: 57-74.
Erickson, S., Weber, M., Segovia, J. 2011. Using Communication Theory to Analyze Corporate Reporting Strategies. Journal of Business Communication, 48(2): 207-223.
Fama, E. 1970. Efficient Capital Markets: A Review of Theory and Empirical Work. Journal
of Finance, 25(2): 383-417.
Fama, E. 1980. Agency Problems and the Theory of the Firm. Journal of Political Economy, 88: 134-145.
Farber, D. 2005. Restoring Trust after Fraud: Does Corporate Governance Matter? Accounting
Review, 80(2): 539-561.
Felo, A., Krishnamurthy, S., Soelieri, S. 2003. Audit Committee Characteristics and the Perceived Quality of Financial Reporting: an Empirical Analysis. Working Paper. Fernandez-Rodriguez, E., Gomez-Anson, S. & Cuervo-Garcia, A. 2004. The Stock Market
Reaction to the Introduction of Best Practices Codes by Spanish Firms. Corporate
Governance: An International Review, 12: 29–46.
Goh, B. 2009. Audit Committees, Boards of Directors, and Remediation of Material Weaknesses in Internal Control. Contemporary Accounting Research, 26(2): 549-579. Groot, J. de. 2010. Op Weg naar een Raamwerk voor Risicoverslaglegging. Tijdschrift voor
jaarrekeningrecht, 5(1-2): 38-47.
Healy, P., Palepu, K. 2001. Information Asymmetry, Corporate Disclosure, and the Capital Markets: A Review of the Empirical Disclosure Literature. Journal of Accounting and
Economics, 31: 405-440.
Hillier, D. & McColgan, P. 2006. An Analysis of Changes in Board Structure During Corporate Governance Reforms. European Financial Management, 12: 575–607.
Hoitash, U., Hoitash R., Bedard, J. 2009. Corporate Governance and Internal Control over Financial Reporting: A Comparison of Regulatory Regimes. The Accounting Review, 84(3): 839-867.
Hooghiemstra, R., Hermes, N., Emanuels, J. 2015. Internal Control Disclosures: a Crosscountry Study of the Effects of National Culture. Corporate Governance: An International
Review.
Houtekameren, C., Tamminga, M. 16-05-2015. Er was núl organisatie, onthutsend. NRC. Jensen, M., Meckling, W. 1976. Theory of the Firm: Managerial Behavior, Agency Costs and
Ownership Structure. Journal of Financial Economics, 3(4): 305-360.
Judge, W., Zeithaml, C. 1992. Institutional and Strategic Choice Perspectives on Board Involvement in the Strategic Decision Process. Academy of Management Journal, 35(4): 766-794.
Kalbers, L., Fogarty, T. 1993. Audit Committee Effectiveness: An Empirical Investigation of the Contribution of Power. Auditing: A Journal of Practice & Theory, 12(1): 24-49. Karamanou, I., Vafeas, N. 2005. The Association Between Corporate Boards, Audit
Committees and Management Earnings Forecasts: An Empirical Analysis. Journal of
Accounting Research, 43(3): 453-486.
Klein, A. 2002. Audit Committee, Board of Directors Characteristics, and Earnings Management. Journal of Accounting and Economics, 33(3): 375-400.
Krishnan, J. 2005. Audit Committee Quality and Internal Control: An Empirical Analysis. The
Accounting Review, 80(2): 649-675.
Linsley, P., Shrives, P. 2000. Risk Management and Reporting Risk in the UK. Journal of Risk, 3(1): 115-129.
Linsley, P., Shrives, P. 2006. Risk Reporting: a Study of Risk Disclosures in the Annual Reports of U.K. Companies. British Accounting Review, 38: 387-404.
Marston, C., Shrives, P. 1991. The Use of Disclosure Indices in Accounting Research: A Review Article. British Accounting Review, 23: 195-210.
McMullen, D., Raghunandan, K. 1996. Enhancing Audit Committee Effectiveness. Journal of
Accountancy, 182(2): 79-81.
Ndofor, H., Wesley, C., Priem, R. 2013. Providing CEOs With Opportunities to Cheat: The Effects of Complexity-Based Information Asymmetries on Financial Reporting Fraud.
Journal of Management, 50(2-3):179-234.
Nocco, B., Stulz, R. 2006. Enterprise Risk Management: Theory and Practice. Working paper. Owusu-Ansah, S., Ganguli, G. 2010. Voluntary Reporting On Internal Control Systems and
Governance Characteristics: An Analysis of Large U.S. Companies. Journal of
Managerial Issues, 12(3): 383-408.
Petrovits, C., Shakespeare, C., Shih, A. 2010. The Causes and Consequences of Internal Control Problems in Nonprofit Organizations. The Accounting Review, 86(1): 325-357.
Salacuse, J. W. & Braker, H. J. 2002. Corporate Governance in the UNECE Region, Working paper, The Fletcher School of Law and Diplomacy, Tufts University, Medford, Massachusetts, USA.
Sengupta, P. 1998. Corporate Disclosure Quality and the Cost of Debt. The Accounting
Review, 73(4): 459-474.
Smit, J. 2009. De Prooi – Blinde Trots Breekt ABN AMRO. Prometheus. Smit, J. 2009. Het Drama Ahold. Balans.
Sloan, R. 2001. Financial Accounting and Corporate Governance: A Discussion. Journal of
Accounting and Economics, 32: 335-347.
Vafeas, N. 2005. Audit Committees, Boards, and the Quality of Reported Earnings.
Contemporary Accounting Research, 22(4): 1093-1122.
Verrecchia, R. 2001. Essays on Disclosure. Journal of Accounting & Economics, 32(1-3): 97-180.
Werder, A. Von, Talaulicar, T. & Kolat, G. 2005. Compliance with the German Corporate Governance Code: An Empirical Analysis of the Compliance Statements by German Listed Companies. Corporate Governance: An International Review, 13: 178-187. Xie, B., Davidson, W., DaDalt, P. 2003. Earnings Management and Corporate Governance: the
Role of the Board and the Audit Committee. Journal of Corporate Finance, 9(3): 295-316.
Zhang, Y., Zhou, J., Zhou, N. 2007. Audit Committee Quality, Audit Independence and Internal Control Weaknesses. Journal of Accounting and Public Policy, 26: 300-327.
9.1 Bijlagen
9.1 Vragenlijst interviews