Beperkingen en onderwerpen voor nader onderzoek

Hieronder zijn de belangrijkste beperkingen opgenomen al dan niet onder begeleiding van onderwerpen voor nader onderzoek.

5.4.2.1Betrouwbaarheid verslagen Raad van Toezicht

Dit onderzoek richt zich op de verantwoording van de uitgevoerde toezichthoudende werkzaamheden zoals opgenomen in het jaarverslag van het ziekenhuis en gaat er daarbij vanuit dat de verslagen van de Raad van Toezicht op een betrouwbare wijze tot stand komen. Met andere woorden dit onderzoek beperkt zich tot de verslagen van de Raad van Toezicht, en onderzoekt niet of de Raden van Toezicht doen wat zij schrijven in het verslag en ook niet of dat alles wat zij doen is beschreven in het verslag. Hiermee wordt tevens gerefereerd aan de inleiding waar een negatiefverwachtingspatroon is opgesteld omtrent de toezichthoudende werkzaamheden van de Raden van Toezicht van zorginstellingen in Nederland. Deze

onderliggende vraag kan aan de hand van dit onderzoek niet worden beantwoord. De Raad van Toezicht doet op een transparante wijze verslag van zijn werkzaamheden. In hoeverre deze werkzaamheden opleven aan het maatschappelijk verwachtingspatroon is niet onderzocht. Dit is tevens een goed onderwerp voor nader onderzoek, veel onderzoeken naar Corporate Governance richten zich op de maatschappelijke verantwoordingsverslagen maar onderzoeken niet of deze verantwoordingen aansluiten bij de werkelijkheid. Het is derhalve interessant om de afstemming te maken met de werkelijke toezichthoudende werkzaamheden en de

verantwoording in het verslag.

5.4.2.2Ontbreken principaal

Een algemene beperking ten aanzien van de Corporate Governancecodes bij publieke instellingen is het ontbreken van een duidelijke principaal. Dit geldt tevens voor grote internationale bedrijven die handelen op de beurs (NV‟s). De Governancecode, zoals

beschreven in hoofdstuk 2, vindt zijn oorsprong in het agent principaal probleem. Echter bij publieke instellingen ontbreekt de principaal, er is geen Algemene vergadering van

Aandeelhouders, er is geen duidelijke werkgever voor de RvT anders dan zichzelf, en er vindt geen duidelijke controle plaats op de toezichthoudende werkzaamheden van de Raad van Toezicht, anders dan de voorgenomen controle door de IGZ. De Zorgbrede Governancecode is opgesteld door de Brancheorganisatiezorg, dit is een werkgeversorganisatie. Dit is vreemd aangezien de Raad van Toezicht feitelijk gezien dus de normen van zijn toezichthoudende

aanzien van het toezicht externe controle mede door het ontbreken van de voorgenoemde principaal. Dit onderzoek is derhalve beperkt in die zin dat er geen oordeel wordt gevormd over de kwaliteit van het toezicht. Noch probeert dit onderzoek een mogelijke principaal aan te wijzen.

Dergelijke onderwerpen zijn uitermate geschikt voor nader onderzoek. Het is interessant te onderzoeken wie de principaal is in deze en welke gevolgen dat mogelijk kan hebben voor de toezichthoudende werkzaamheden alsmede de normen voor goed toezicht.

5.4.2.3Maatschappelijke verwachtingen

Dit onderzoek richt zich op toezichthoudende onderwerpen volgens de wet- en regelgeving en toetst de verslagen aan de hand van deze verwachtingspatronen. Ten aanzien van dergelijke onderwerpen en de positie van de ziekenhuizen als een maatschappelijk verantwoorde onderneming, kan overwogen worden om vanuit het maatschappelijk verkeer ook enkele verwachtingspatronen op te stellen. Zoals aangeven is de Zorgbrede Governancecode door (werkgeversorganisaties) Brancheorganisaties Zorg opgesteld. In hoeverre een dergelijke code de verwachtingen van het maatschappelijk verkeer naleeft, is voor dit onderzoek buiten beschouwing gelaten.

Het is voor een nader onderzoek interessant te onderzoeken welke verwachtingen er vanuit het maatschappelijk verkeer leven en welke verwachtingen worden gesteld vanuit de wet en de Zorgbrede Governancecode.

6 Literatuurlijst

Algemeen Dagblad (2010), Ziekenhuis Top 100, www.ad.nl.

Algemene Rekenkamer (2009), Goede voorbeelden en tips voor een beter verslag, Den Haag: Algemene Rekenkamer, www.rekenkamer.nl.

Berle, A. and Means, G. (1967), The modern corporation and private property, New York: Harcourt, Brace and World, ISBN 0887388876.

Berthelot, S., Cormier, D. and Magnan, M. (2003), Environmental Disclosure Research: Reviews and Synthesis, Journal of Accounting Literature, Vol. 22 (2003), pp. 1-44. Boogert, M.W. den, (2003), Corporate Governance in een Stroomversnelling, Ondernemingsrecht, 2003, No. 11

Brown, P. (2003), Qualitative Methods in Environmental Health Research, Environmental Health Perspectives, Vol. 111, No. 14 (Nov., 2003), pp. 1789-1798

Carrol, A.B. (1979), A Three-Dimensional Conceptual Model of Corporate Performance, The Academy of Management Review, Vol. 4, No.4 (Oct., 1979), pp. 497-505

Coase, R. (1937), The nature of the Firm, Economica, Vol. 4, pp. 386-405

Creswell, J. W. (2003), Research design: Qualitative, quantitative, and mixed method approaches, Thousand Oaks, CA: Sage Publications.

Donaldson, T. and Preston, L.E. (1995), The Stakeholder Theory of the Corporation: Concepts, Evidence, and Implications, The Academy of Management Review, Vol. 20, No. 1, (Jan.,

1995), pp. 65-91.

Dye, R.A. (1985), Disclosure of Nonproprietary Information, Journal of Accounting Research, Vol. 23 (1985) No.1, pp. 123-145.

Ernst & Young (2007), Governance in de zorg, http://www.ey.nl Ernst & Young (2008), Governance in de zorg, http://www.ey.nl Ernst & Young (2009), Governance in de zorg, http://www.ey.nl Ernst & Young (2010), Governance in de zorg, http://www.ey.nl

Fama, E.F. (1980), Agency problems and the theory of the firm, Journal of Political Economy, Chicago, Vol. 88, No. 2 (apr 1980), pp. 288-307.

Fama, E.F. and Jensen, M. (1983), Separation of ownership and control, Journal of Law and Economics, Vol. 26, 1983, pp. 301-326.

Freeman, R.E. (1984), Strategic Management: A stakeholder approach. Boston: Pitman, ISBN 0273019139.

Freeman, R.E. and Evan, W.M. (1990), Corporate Governance: A Stakeholder Interpretation, the Journal of Behavioral Economics, Vol. 19, No. 4, pp. 337-359.

Freeman, R.E. and Liedtka, J. (1991), Corporate Social Responsibility: A Critical Approach, Business Horizons, Vol. July-August 1991, pp. 92-98.

Freeman, R.E., Wicks, A.C. and Parmar, B. (2004), Stakeholder Theory and ”The Corporate Objective Revisited”, Organization Science, Vol. 15, No.3, pp. 364-369.

Friedman, M. (1970), A Friedman doctrine - The social responsibility of business is to increase its profits, New York Times, Vol. September 13, pp. 122-126.

Fry, G., Chantavanich, S. and Chantavanich, A. (1981), Merging Quantitative and Qualitative Research Techniques: Toward a New Research Paradigm, Anthropology & Education Quarterly, Vol. 12, No. 2 (Summer, 1981), pp. 145-158

Gregg, S. (2001), 'Stakeholder' Theory: What It Means for Corporate Governance, Policy, Vol. 17, No. 2, pp. 33-38

Grossman, S.J. (1981), The Role of Warranties and Private Disclosure About Product Quality, Journal of Law and Economics, Vol. 24, No. 3 (1981), pp. 461-483.

Hunter, L. and Leahey, E. (2008), Collaborative Research in Sociology: Trends and Contributing Factors, American Sociologist, Vol. 39 (2008), pp. 290–306

Huse, M. (2009), The value creating board, New York: Routledge, ISBN: 9780415437424 Hage, M. (2010), Corporate Governance gaat ook de stakeholders aan het hart, Erasmus Universiteit.

Inspectie voor de Gezondheidszorg (2010), Consultatiedocument – IGZ Toezichtkader voor de invulling van de bestuurlijke verantwoordelijkheid van zorginstellingen voor kwaliteit en veiligheid, Den Haag: Ministerie VWS, www.IGZ.nl.

Jensen, M.C. and Meckling, W.H. (1976), Agency costs and the theory of the firm, The Journal Of Financial Economics, Vol. 3, pp. 305-360.

Jones, T.M. (1995), Instrumental Stakeholder Theory: A Synthesis of Ethics and Economics, The Academy of Management Review, Vol. 20, No. 2 (April 1995), pp. 404-437

Lev, B. and Penman, S.H. (1990), Voluntary Forecast Disclosure, Non Disclosure, and Stock Prices, Journal of Accounting Research, Vol. 28 (1990), No. 1, pp. 49-76.

Liao, H.H., Chen, T.K. and Lu, C.W. (2009), Bank credit risk and structural credit models Agency and information asymmetry perspectives. Journal of Banking and Finance, Vol. 33 (2009), pp. 1520-1530.

Luijk, H.J.L. van and Schilder, A. (1997), Patronen van verantwoordelijkheid: Ethiek en Corporate Governance, Acadamic Services, Schoonhoven, 1997.

Lupia, A. (2004), Delegation of Power: Agency Theory. International Encyclopedia of the Social & Behavioral Sciences, 2004, pp. 3375-3377.

Mace, M. L., (1972), The President and the Board of Directors, Harvard Business Review, Vol. 50, No. 12 (March-April, 1972), pp. 37-49.

McWilliams, A. and Siegel, D. (2001), Corporate Social Responsibility: A Theory of the Firm Perspective, The Academy of Management Review, Vol. 26, No. 1 (Jan., 2001), pp. 117-127 Miles, M. B. and Huberman, A. M. (1994), Qualitative Data Analysis, Thousand Oaks, CA: Sage Publications.

Milgrom, P (1981), Good News and Bad News: Representation Theorems and Applications, Bell Journal of Economics, Vol. 12 (1981), pp.380–391.

Mitchel, R.K., Angle, B.R. and Wood, D.J. (1997), Toward a Theory of Stakeholder Identification and Salience: Defining the Principle of Who and What Really Counts, The Academy of Management Review, Vol. 22, No. 4, (Oct., 1997), pp. 853-886

Pelzer, K.H. and Schallenberg, R. (2008), Code en Praktijk in continue ontwikkeling, Governance Support, www.governancesupport.com

Penman, S.H. (1990), An Empirical Investigation of the Voluntary Disclosure of Corporate Earnings Forecasts, Journal of Accounting Research, Vol. 18 (1990), No. 1, pp. 132-160 Pfeffer, J. and Salancik, G.R. (1978), The External Control of Organizations - A Resource Dependence Perspective, Harper & Row, Publishers Incl. New York

Prins, M.M. (2007), Governance in de zorg: Over verantwoording en toezicht, Doctoraalscriptie, Rijksuniversiteit Groningen, pp. 13-16.

Ridder, J. de (2004), Een Goede Raad voor Toezicht, Rijksuniversiteit Groningen, Juridische Faculteit.

Scholtes, E. (2008), Wat verheldert Transparatie?, Boek: Leven in structuren, mediawerf, Vol. 1, pp. 59-67, ISBN 9789075458503

Shleifer, A. and Vishny, R.W. (1997), A Survery of Corporate Governance,The Journal of Finance, Vol. 52, No. 2 (Jun., 1997), pp. 737-783

Scott, W.R. (2008), Financial Accounting Theory, Toronto: Prentice hall, ISBN 0132072866. Verrecchia, R.E. (1983), Discretionary Disclosure, Journal of Accounting and Economics, Vol. 5 (1983), pp. 179-194.

Verrecchia, R.E. (1990), Information Quality and Discretionary Disclosure, Journal of Accounting and Economics, Vol. 12 (1990), pp. 365-380.

Waldman, D.A., Luque, M.S. de, Washburn, N. and House, R.J. (2006), Cultural and leadership predictors of corporate social responsibility values of top management: a GLOBA study of 15 countries, Journal of International Business Studies, Vol. 37, No. 2006, pp. 823-837

Wang, J. and Dewhirst, (1992), D.H., Boards of directors and stakeholders orientation, Journal of Business Ethics, Vol. 11, No. 2 (Feb., 1992), pp. 115-123

Wet Toelating Zorginstellingen – Uitvoeringsbesluit (2005), Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, november 2005.

Wet Toelating Zorginstellingen – Verslaggeving (2005), Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, december 2005.

Wet Toelating Zorginstellingen – Toezicht (2007), Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, januari 2007.

Wet Toelating Zorginstellingen (2005), Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, oktober 2005.

Wet Toelating Zorginstellingen – Beleidsvisie (2005), Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, oktober 2005.

Zorgbrede Governancecode (2010), Brancheorganisatie Zorg, januari 2010. Zorgbrede Governancecode (2005), Brancheorganisatie Zorg, december 2005.

Governancecode UMC‟s (2008), Nederlandse Vereniging Universitair Medische Centra, januari 2008

I Bijlage (Checklist empirisch onderzoek)

Checklist empirisch onderzoek.

1 Algemeen Score

1.1 Nummer instelling

1.2 Naam instelling

1.3 Plaats

1.4 _{Hoeveel toezichthouders kent de instelling?} 1.5 Is de instelling een UMC? 1.6 Wat is de omvang van de informatie over Raad van Toezicht (incl

verslag)?

1.7 Doet de Raad van Toezicht in het jaarverslag separaat verslag van de

toezichthoudende werkzaamheden?

Ja (3)/Nee (0) 1.8 Is er in het jaarverslag een beschrijving gegeven van de ingestelde

commissies?

Uitgebreid (3),

Beknopt (1,5), Nee (0) 1.9 Is het totaal aantal vergaderingen per jaar opgenomen? Ja (1)/Nee (0)

1.10 Is een korte beschrijving van de besproken onderwerpen per vergadering opgenomen?

Uitgebreid (3),

Beknopt (1,5), Nee (0)

2 Taak van de Raad van Toezicht

2.1 Verantwoordelijkheden

2.1.1 Is aangegeven dat de Raad toezicht moet houden op het beleid en de dagelijkse of algemene leiding en is hiervan verslag gedaan?

Uitgebreid (3),

Beknopt (1,5), Nee (0) 2.1.2 Is aangegeven dat de Raad het Bestuur met raad terzijde staat en is

hiervan verslag gedaan?

Uitgebreid (3),

Beknopt (1,5), Nee (0) 2.1.3 Is aangegeven dat de Raad van Toezicht de werkgeversrol vervult

voor de Raad van Bestuur en is hiervan verslag gedaan?

Uitgebreid (3),

Beknopt (1,5), Nee (0) 2.1.4 Is beschreven waar de taken en bevoegdheden van de Raad van

Toezicht zijn vastgelegd?

Uitgebreid (3),

Beknopt (1,5), Nee (0) 2.1.5 Is aangegeven hoe en wanneer de Raad overleg voert met de externe

accountant en is hiervan verslag gedaan?

Uitgebreid (3),

Beknopt (1,5), Nee (0) 2.2 Taak en Werkwijze

2.2.1 Doet de Raad van Toezicht in het jaarverslag van de volgende taken en werkzaamheden verslag?

2.2.1.1 De realisatie van statutaire en andere doelstellingen van de instelling Uitgebreid (2), Beknopt (1), Nee (0) 2.2.1.2 De strategie en risico's verbonden met de activiteiten van de instelling Uitgebreid (2),

Beknopt (1), Nee (0) 2.2.1.3 De opzet en werking van de interne risicobeheersing- en

controlesystemen

Uitgebreid (2), Beknopt (1), Nee (0) 2.2.1.4 De financiële verslaglegging Uitgebreid (2),

Beknopt (1), Nee (0) 2.2.1.5 De kwaliteit en veiligheid van de zorg Uitgebreid (2),

2.2.1.6 De naleving van wet- en regelgeving Uitgebreid (2), Beknopt (1), Nee (0) 2.2.1.7 De verhouding met belanghebbenden Uitgebreid (2),

Beknopt (1), Nee (0) 2.2.1.8 Het op passende wijze uitvoering geven aan de maatschappelijke

doelstelling en verantwoordelijkheid van de instelling

Uitgebreid (2), Beknopt (1), Nee (0) 2.2.2 Heeft de Raad van Toezicht in het jaarverslag over de volgende

onderwerpen specifiek melding gemaakt van het houden van een bespreking?

2.2.2.1 De strategie en voornaamste risico's verbonden aan de instelling Uitgebreid (2), Beknopt (1), Nee (0) 2.2.2.2 De uitkomsten van de beoordeling door de Raad van Bestuur van de

opzet en werking van de interne risicobeheersing- en

controlesystemen en eventuele significante wijzigingen daarin.

Uitgebreid (2), Beknopt (1), Nee (0)

2.3 Goedkeurende bevoegdheid

2.3.1 De Raad van Toezicht heeft de verantwoordelijkheid/taak om de volgende onderwerpen goed te keuren is hiervan verslag gedaan in het jaarverslag?

Indien Ja (5) anders Nee (0)

2.3.1.1 De vaststelling van de begroting, jaarrekening en winstbestemming Ja / Nee 2.3.1.2 De vaststelling van (strategische) beleidsplannen voor de instelling Ja / Nee 2.3.1.3 Het beleid van de zorginstelling voor de dialoog met

belanghebbenden

Ja / Nee 2.3.1.4 Het aangaan of verbreken van duurzame samenwerking met andere

rechtspersonen indien deze samenwerking significant is voor de instelling

Ja / Nee

2.3.1.5 Het bestuursreglement van de Raad van Bestuur Ja / Nee 2.3.1.6 Aangifte van faillissement en de aanvraag van surseance van betaling Ja / Nee 2.3.1.7 Gelijktijdige beëindiging of beëindiging binnen een kort tijdsbestek van

de arbeidsovereenkomst van een aanmerkelijk aantal werknemers of zelfstandigen werkzaam voor de instelling

Ja / Nee

2.3.1.8 Overige majeure beslissingen Ja / Nee

2.4 Informatievoorziening

2.4.1 Is aangegeven welke algemeen aanvaardbare normen gehanteerd zijn?

Ja + toelichting (3), Ja (1,5), Nee (0)

welke code wordt er toegepast o = oud n = nieuw u = umc

2.4.3 Is opgenomen hoe de informatievoorziening richting de Raad van Toezicht verloopt?

Uitgebreid (2), Beknopt (1), Nee (0)

3

In document Transparantie bij Nederlandse ziekenhuizen (pagina 113-120)