raadpleegbaarheid van gegevens
7.3 Beleidsmatig/juridisch kader
planten zich doorheen het landschap, een synthese van literatuuronderzoek p. 31). Verder onderzoek is nodig om te bepalen waar de grootste knelpunten voor hogere planten zitten en hoe de
natuurverbindingsgebieden daaraan tegemoet kunnen komen.
7.2 Centralisatie en
raadpleegbaarheid van
gegevens
• Vanuit deze studie komt de behoefte naar voor aan een efficiënt en gemakkelijk raadpleegbare interface (natuurloket) waarmee soortgegevens,
verspreidingsgegevens en andere ecologische data door de provincies snel en efficiënt geraadpleegd kunnen worden ten behoeve van het
gebiedsgericht en soortenbeleid.
• De monitoring van de natuurverbindingsgebieden heeft weliswaar een eigen specifieke insteek, maar een afstemming op de bestaande monitoringprogramma’s en -methodes (buitengebied, ruilverkavelingen, natuurreservaten…) is
wenselijk. In dit rapport werd daartoe reeds een aanzet gegeven. Verder overleg tussen de bij de monitoring betrokken instanties (VLM, INBO,
provincies) is noodzakelijk om methodologische afstemming te bereiken (b.v. naar de inhoud van bestekken), de diverse monitoringinspanningen mee te koppelen etc.
7.3 Beleidsmatig/juridisch
kader
• De bevoegdheidsverdeling in natuurverbindingsgebieden bemoeilijkt de afstemming met andere beleidsniveaus. De provincies hebben geen bevoegdheid in groengebieden en aanverwante bestemmingen. Wanneer het om kleinere groen- of bosgebieden gaat die ingebed liggen in een ruimernatuurverbindingsgebied. Inzake de procedure van overdracht van bevoegdheid aan de bestendige deputatie in deze gebieden is een formele regeling wenselijk.
• Een moeilijkheid is de
aansluiting op de tweede fase van het VEN. Meer bepaald zijn de provincies bezorgd om de overlap van natuurverbindings-gebieden met de
natuurverwevingsgebieden, die door het Vlaamse Gewest nog niet zijn ingesteld.
• De in het nieuwe
maatregelenbesluit rond de natuurrichtplannen aangehaalde natuurprojectovereenkomst (hoofdstuk VIII, Afdeling 1, Art. 45 § 1), is niet toepasbaar in natuurverbindingsgebieden. Nochtans zouden deze
overeenkomsten, die niet enkel op landbouwers gericht zijn, een meerwaarde kunnen opleveren voor de uitvoering van NVBG. Uitbreiding van dit
instrumentarium naar de natuurverbindingsgebieden lijkt wenselijk.
8 Literatuur
Adler, G.H. & Levins, R. (1994). The island syndrome in rodent populations. Quarterly Review of Biology 69: 473–490.
Adriaens, D., Honnay, O. & Hermy M. (2006). No evidence of a plant extinction debt in highly fragmented calcareous grasslands in Belgium. Biological Conservation 133:212-224. Adriaens, T. (2004). Rendement
verbindingszones, een reactie uit Vlaanderen. Online reactie op het redactioneel "Rendement verbindingszones" in De Levende Natuur 105(4). Adriaens, T. (2005). Corridors for nature in the Flemish Ecological Network, from theory to practice. Voorstelling KLEVE-meeting 28 april 2005.
Adriaens, T. (2005). Natuurverbindingsgebieden, van theorie naar praktijk. Voorstelling
Vakinhoudelijk Overleg VLM-ecologen 12 mei 2005.
Adriaens, T. (2005). Verkenning naar het gebruik van een gis-model ten behoeve van de
ecologische inrichting van het
natuurverbindingsgebied Hollebeemdenbeek-Laakbeek (Antwerpen). Verslag van het Instituut voor Natuurbehoud, juli 2005.
Adriaens, T. (2006a). Toepassing van een gis-model en mogelijkheden voor inrichting en beheer van natuurverbindingsgebied 24 “tussen de Maten via Zonhoverheide en bossen ten noorden van Horensberg” (Limburg, As). Advies van het Instituut voor Natuurbehoud A.2006.37. Adriaens, T. (2006b). Nota over de interpretatie van het begrip “ecologische infrastructuur” in de provinciale structuurplanning in uitvoering van het RSV. Ongepubl. Verslag.
Adriaens, T. (2006c). Aanzet tot ecologische visie en voorstel voor inrichtingsmaatregelen voor het gebied met ecologische infrastructuur van bovenlokaal belang Kanaal Kortrijk-Bossuyt. Advies van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek, conceptversie.
Adriaens, T. (2006d). Voorstel voor samenwerking met vrijwilligers van de vleermuizenwerkgroep in het kader van de inrichting van natuurverbindingsgebied rondom het kanaal Kortrijk-Bossuyt. Ongepubl. Verslag. Adriaens, T., Peymen, J. & Decleer, K. (2004). Afbakening en inrichting van de
natuurverbindingsgebieden (NVBG): opmaak van een methodologische studie. Rapport
IN.O.2004.9.
Adriaensen, F., Chardon, J.P., De Blust, G., Swinnen, E., Villalba, S., Gulinck, H. &
Matthysen, E. (2003). The application of “least-cost” modelling as a functional landscape model.
Landscape and Urban Planning 64: 233-247. Adriaensen, F., Chardon, P., Gulinck, H., De Blust, G., Verhagen, R. & Matthysen, E. (2000) Kwantitatieve evaluatie van de verbindingsfunctie van landschappelijke elementen aan de hand van connectiviteitsmodellen. Eindverslag van VLINA project 97/01. Studie uitgevoerd voor rekening van de Vlaamse Gemeenschap binnen het kader van het Vlaams Impulsprogramma
Natuurontwikkeling in opdracht van de Vlaamse minister bevoegd voor natuurbehoud.
Aeolus (2000). Fauna-elementen op de wegbermen langsheen de autosnelweg E314. Studiebureau Aeolus.
Aeolus (2004). Opmeten nulsituatie omgeving ecoduct Kikbeek (E314). Eindverslag in opdracht van Aminabel, cel NTMB.
Afdeling Natuur, Aeolus, UA (2006). Achtergrondnota Natuur Haven van Antwerpen. Finale versie 30 maart 2006.
Albers, K., Faasen, T., van der Hoek, W.,
Hanhart, K. & Mosterdijk, H. (2001). Vademecum monitoring Natuurinrichting. Praktische
handleiding bij het opstellen van
monitoringsplannen voor natuurinrichting. In opdracht van het Departement Leefmilieu en Infrastructuur, Administratie Milieu, Natuur, Land- en Waterbeheer (AMINAL) van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap. Adviesgroep Integraal Ecologisch Onderzoek en Beheer i.s.m. VLM.
Andelman, S.J. & Fagan, W.F. (2000). Umbrellas and flagships: efficient conservation surrogates or expensive mistakes? Proceedings of the National Academy of Sciences 97: 5954-5959. Andrewartha, H.G. & Birch, L.C. (1984). The ecological web. University of Chicago Press, Chicago, Illinois.
Anon. (2006). Milieujaarprogramma 2006. Vlaamse overheid: Brussel. 244 p. Anonymus (2002a).
Samenwerkingsovereenkomst Vlaamse Gewest – gemeenten. Milieu als opstap naar duurzame ontwikkeling Toelichting bij de
Samenwerkingsovereenkomst contracttekst 2002-2004.
Anonymus (2002b).
Samenwerkingsovereenkomst Vlaamse Gewest – provincies. Milieu als opstap naar duurzame ontwikkeling Toelichting bij de
Samenwerkingsovereenkomst contracttekst 2002-2004.
Anonymus (2002c). Landinrichting Brugse Veldzone. Nieuwsbrief nr. 1. Vlaamse landmaatschappij (VLM).
Anonymus (2006). Milieujaarprogramma 2006. Vlaamse overheid, Brussel. 244 pp.
136 Natuurverbindingsgebieden in Vlaanderen: achtergronden, afbakening en mogelijke inrichting
Anonymus (2006). Natuurverbindingen helpen ringslang. Natuur, daar zorgen we voor, februari 2006.
Apeldoorn, R., Houweling, H. & Veenbaas, G. (1995). Mitigerende maatregelen voor de das. Een methode voor probleemdetectie en evaluatie van voorzieningen. Landschap 5: 5-12.
Audenaerde, E, De Meester, L, Volckaert, F, Backeljau, T, Desender, K, Verdyck, P, De Bruyn, L, Verhagen, R, Triest, L, De Greef, B., Neirynck, B., Michels, E, Vanoverbeke, J, Declerck, S, Hellemans, B., Geenen, S., Santens, M. & Maelfait, J-P (2000). Genetisch-ecologisch onderzoek ten behoeve van het natuurbehoud. Eindverslag VLINA 96/01. Hoofdverslag en samenvatting.
Baas, H. (2005). Workshop Monitor Kleine Landschapselementen. Abstract Symposium De Grote Waarde van Kleine Landschapselementen, 10 november 2005, Achterveld.
Baas, H., Mobach, B. & Renes, H. (2005). Leestekens van het landschap, 188 Landschapselementen in kort bestek. Landschapsbeheer Nederland, Utrecht.
Baert, P., Neukermans, A. & Casaer, J. (2002). Roe deer (Capreolus capreolus) and habitat fragmentation: effects and solutions. Abstracts symposium Habitat fragmentation effects and remedies. Koninklijk Natuurwetenschappelijk Genootschap Dodonaea, 23 November 2002. Baetens, J. & Grootaert, P. (2001). De betekenis van lijn- en puntvormige rietvegetaties voor semi-terrestrische ongewervelden van moerashabitats. Rapport ENT.2001.06, in opdracht van Ministerie van Leefmilieu en Landbouw. KBIN, Brussel.
Baguette, M. & Schickzelle, N. (2003). Local population dynamics are important to the conservation of metapopulations in hihgly fragmented landscapes. Journal of Applied Ecology 40: 404-412.
Baguette, M. (2004). The classical
metapopulation theory and the real, natural world: a critical appraisal. Basic and Applied Ecology 5(3): 213-224.
Baguette, M., Petit, S. & Quéva, F. (2000). Population spatial structure and migration of three butterfly species within the same habitat network: consequences for conservation. Journal of Applied Ecology 37: 100-108.
Barbery, S. & Van de Sande, F. (red.) (2001). Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan West-Vlaanderen. Gecoördineerde versie van het Proviciaal Ruimtelijk Structuurplan West-Vlaanderen zoals definitief vastgesteld door de provincieraad van West-Vlaanderen op 12 juni 2001, gewijzigd door de Provincieraad op 29 november 2001 en goedgekeurd door de Bestendige Deputatie op 6 december 2001.
Barbery, S., Claessens, S., De Pauw, E. (2001). Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan West-Vlaanderen.Provincie West-vlaanderen: Brugge. 338 pp.
Bauwens, D., Maes, D., De Knijf, G. & Anselin, A. (2001). Criteria voor het aanwijzen van
prioritaire soorten voor het natuurbehoud in de provincie Antwerpen. Rapport van het Instituut voor Natuurbehoud IN.A.2001.80.
Beck, B.B., Rapaport, L.G., Stanley Price, M.R. & Wilson, A.C. (1994). Reintroduction of captive-born animals. In: Olney, P.J.S., Mace, G.M. & Feistner, A.T.C. (eds.). Creative Conservation: Interactive Management of Wild and Captive Animals. Chapman & Hall, Londen.
Beentjes, R.A. & Koopman J.C.M. (2000). Kloppende Aders, een impuls aan de realisatie van ecologische verbindingszones in Nederland. Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij. 75 pp.
Bekker, H. (2002). Lopen op hoogte. Hoe steken in bomen levende zoogdieren wegen over? Zoogdier 13 (4): 3-8.
Bekker, J.P. & Mostert, K. (1998). Kolonisatie van Zuid-Beveland door de Rosse woelmuis
Clethrionomys glareolus. Lutra 40: 77-85. Belpaire, C., Smolders, R., Vanden Auweele, I., Ercken, D., Breine, J., Van Thuyne, G. & Ollevier, F. (2000). An Index of Biotic Integrity
characterizing fish populations and the ecological quality of Flandrian water bodies. Hydrobiologia 434: 17-3.
Bennett, A.F. (1990). Land use, forest fragmentation and the mammalian fauna at Naringal, South-western Victoria. Australian Wildlife Research 17: 325-347.
Bennett, A.F. (1991). "Roads, roadsides and wildlife conservation: A review". In: Saunders, D.A. & Hobbs, R.J. (1991). Nature Conservation: The Role of Corridors. p 99-118. Surry Beatty and Sons, Chipping Norton, NSW, Australia. Bergers, P.J.M. & Kalkhoven, J.T.R. (1996). Vernippering van de natuur in Nederland. De aard en omvang van het probleem, de weg naar de oplossing. IBN-DLO, Wageningen.
Bergers, P.J.M. & La Haye, M. (1997). Noordse woelmuis sterker bedreigd dan gedacht. Zoogdier 8 (1): 3-6.
Bergers, P.J.M. & Opdam, P.F.M. (red.) (1996). Versnippering en populaties: een verklarende woordenlijst. IBN-rapport 229. IBN-DLO, Wageningen.
Bertels, J. & Tamis, W.L.M. (2002). Groenblauwe haarvaten, een ruwe schets. Een voorstudie naar de mogelijkheden van agro-ecologische
netwerken in het West-Nederlandse
veenweidegebied. Centrum voor Milieukunde Sectie Ecosystemen & Milieukwaliteit notitie 35,
in opdracht van stichting In Natura, Haarlem. Berwaerts, K., Van Dyck, H., Van Dongen, S. & Matthysen, E. (1998). Morphological and genetic variation in the Speckled Wood Butterfly (Pararge aegeria L.) among differently fragmented landscapes. Netherlands Journal of Zoology 48 (3): 241-253.
Bestendige Deputatie van de Provincieraad van Antwerpen (1997). Provinciale milieubeleidsnota 1997: milieujaarprogramma. Provinciebestuur Antwerpen, 46 p.
Biere, A., Joenje, W., Oosterveld, E. & Schipper, P. (1983). Zijn vennen eilanden?
WLO-mededelingen 10: 190-196.
Biodiversity Research Centre, Université Catholique de Louvain, Louvain-la-Neuve & Laboratory of Annimal ecology, University of Antwerp (UIA) (2003). Dispersal in fragmented landscapes. Abstracts Symposium 4 april 2003, Louvain-la-Neuve, Belgium.
Boatman, N.D., Davies, D.H.K., Chaney, K., Feber, R., De Snoo, G.R. & Sparks, T.H. (eds.) (1999). Aspects of Applied Biology 54, Field margins and buffer zones: Ecology, Management and Policy. The association of applied biologists, c/o Horticulture Research International,
Wellesbourne, Warwick, UK.
Boedeltje, G. (2005). De betekenis van water voor de dispersie van planten. Proceedings Necov- Wintersymposium 26 en 27 januari 2005, “Wisselende contacten: ecologische aspecten van verbindingen en isolatie” p. 18-19.
Bolck, M. (2002). Ecologische verbindingszones in Gelderland, de praktijk kritisch bekeken. Vakblad Natuurbeheer 2: 23-27.
Bossuyt, B. & Honnay, O. (2006). Interactions between plant life span, seed dispersal capacity and fecundity determine metapopulation viability in a dynamic landscape. Landscape Ecology 21: 1195-1205.
Bossuyt, B. (2001). Soil and plant dynamics across ancient-recent forest ecotones. KUL, Faculteit Landbouwkundige en Toegepaste Biologische Wetenschappen, Leuven. Bouman, F., Boesewinkel, D., Bregman, R., Devente, N. & Oostermeijer, G. (2000). Verspreiding van zaden. KNNV Uitgeverij, Utrecht.
Brandjes, G.J. & Smit, G.F.J. (1996). Overzicht Onderzoeksmethoden gebruik faunapassages. DWW-ontsnipperingsreeks deel 30. Dienst Weg- en Waterbouwkunde.
Brandjes, G.J. & Veenbaas, G. (1998). Het gebruik van faunapassages langs watergangen onder rijkswegen in Nederland, een oriënterend onderzoek. Ministerie van Verkeer en Waterstaat, Directoraat-Generaal Rijkswaterstaat, Dienst
Weg- en Waterbouwkunde.
Brandjes, G.J., van Eekelen, R., Krijgsveld, K. & Smit, G.F.J. (2002). Het gebruik van faunabuizen onder rijkswegen, resultaten literatuur- en veldonderzoek. DWW Ontsnipperingsreek deel 43. Bureau Waardenburg, adviseurs voor Ecologie & Milieu i.o.v. Ministerie van Verkeer en Waterstaat, Directoraat-Generaal
Rijkswaterstaat, Dienst Weg- en Waterbouwkunde.
Broekmeyer, M. & Steingröver, E. (red.) (2001). Handboek robuuste verbindingen; ecologische randvoorwaarden. Wageningen, Alterra, Research Instituut voor de Groene Ruimte.
Brook, B.W., Tonkyn, D.W., O'Grady, J. J. & Frankham, R. (2002). Contribution of inbreeding to extinction risk in threatened species.
Conservation Ecology 6(1): 16.
Brown, G.P., Phillips, B.L., Webb, J.K., Shine, R. (2006). Toad on the road: Use of roads as dispersal corridors by cane toads (Bufo marinus) at an invasion front in tropical Australia.
Biological Conservation 133: 88-94.
Brys, R., Jacquemyn, H., Van Rossum, F., De Blust, G., Hermy, M. & Triest, L. (2001).
Kwetsbare plantenpopulaties in agrarisch gebied: verspreiding, verbreiding en genetische
diversiteit als basis voor functionele
habitatnetwerken. Eindverslag VLINA project 98/03.
Butaye, J., Jacquemyn, H. & Hermy, M. (2001). Differential colonization causing non-random forest plant community structure in a fragmented agricultural landscape. Ecography 24 (4): 369-380.
Chardon, J.P. (2001). De potenties voor een duurzame roerdomppopulatie in het
Vijvercomplex van Midden-Limburg (België) en het effect op aangrenzende leefgebieden in België en Nederland. Voorspellingen met het
simulatiemodel METAPHOR. Alterra-rapport 233. Alterra, Research Instituut voor de Groene Ruimte, Wageningen.
Chetkiewicz, C.-L.B., St. Clair, C.C. & Boyce, M.S. (2006). Corridors for Conservation: Integrating Pattern and Process. Annual Review of Ecology, Evolution and Systematics 37: 317-342. CIBE Centrum voor Overheidscommunicatie= (eindred.) (2000). Provinciaal ruimtelijk structuurplan Oost-Vlaanderen: concept van richtinggevend gedeelte: samenvatting van de discussiebundel. De Smet, A., Gent.
Claerbout, S. (2001). Potentiële endozoöchore zaadverbreiding door enkele herbivore
zoogdieren. Universiteit Gent, ongepubliceerde licentiaatsverhandeling.
Colazzo, S. & Bauwens, D. (2003). Aanwijzen van prioritaire soorten voor het natuurbeleid in de
138 Natuurverbindingsgebieden in Vlaanderen: achtergronden, afbakening en mogelijke inrichting
provincie Limburg. Verslag van het Instituut voor Natuurbehoud 2003.5. Studie uitgevoerd ism de Provicie Limburg en het kader van LIKONA (Limburgse Koepel voor Natuurstudie). Instituut voor Natuurbehoud, Brussel.
Colazzo, S. & Bauwens, D. (2003). Criteria voor het aanwijzen van prioritaire soorten voor het natuurbehoud in de provincie Limburg. Verslag van het Instituut voor Natuurbehoud
IN.A.2003.5. Studie uitgevoerd i.s.m. de provincie Limburg in het kader van LIKONA. Cordemans, K., 2004. Cultuurhistoriche beheerovereenkomsten. Een nieuw instrument voor het ‘oude’ erfgoed. Stageverslag VLM. Cottenie, K. & De Meester, L. (2003).
Connectivity and cladoceran species richness in a metacommunity of shallow lakes. Freshwater Biology 48: 823-832.
Couvreur, M. & Hermy, M. (2002). Verspreiden van zaden door maai- en graasbeheer. Natuur.Focus 1(1): 4-8.
Cowley, M.J.R., Thomas, C.D., Roy, D.B., Wilson, R.J., Léon-Cortés, J.L., Guitiérrez, D., Bulman, C.R., Quinn, R.M., Moss, D., Gaston, K.J. (2001). Density-distribution relationships in British butterflies. I. The effect of mobility and spatial scale. J Anim Ecol 70:410–425.
Crévecoeur, L. & Stevens, J. (red.) (1992-1996). LIKONA, Limburgse koepel voor Natuurstudie, jaarboeken 1997 t.e.m. 2001.
Criel, D. (1997). De das in Vlaanderen, een verhaal in zwart-wit. Uitgave van de Bestendige Deputatie van de Provincieraad van Limburg, Stichting Leefmilieu, Uitgeverij Marc Van de Wiele, Brugge.
Crowe, T.M. (1979) Lots of weeds: insular phytogeography of vacant urban lots. Journal of Biogeography 6: 169-181.
CUR (1999). Naturvriendelijke oevers: fauna. Stichting CUR, Gouda.
Cussell, H., Hoogenhout, R. & van Zoest, J. (2000). Het Ecolint tussen Nieuwe Meer en Nieuwe Diep na vijf jaar. Dienst waterbeheer en riolering en Dienst ruimtelijke ordening van Amsterdam, Amsterdam.
Dautzenberg, A. (2003). Groene schakels. Ecologische verbindingszones, voorbeeldenboek. Provincie Noord-Brabant.
Dawson, D. (1994). Are habitat corridors conduits for animals and plants in a fragmented
landscape? A review of the scientific evidence. English Nature Research reports 94.
De Blust, G. & Van Olmen, M. (1998). Optimaliseren en meetbaar maken van de ecologische inbreng in de ruilverkaveling. Tussentijds rapport fase 4. Toetsing. Studie uitgevoerd in opdracht van de Vlaamse
Landmaatschappij. Rapport Instituut voor Natuurbehoud 98.29.
De Blust, G. (1998). Ruimtelijk Structuurplan provincie Antwerpen: de ruimtelijk-natuurlijke structuur: natuurverbindingsgebieden en ecologische infrastructuur van bovenlokaal belang. Rapport van het Instituut voor Natuurbehoud 98.19, Brussel, 20pp.
De Blust, G., Van Olmen, M., Antrop, M. & Van Eetvelde, V. (2000). Ontwikkeling van een methode voor een geïntegreerde en
gebiedsgerichte monioring van de biodiversiteit van terrestrische natuur in het Vlaamse Gewest. Eindrapporten I (wetenschappelijk rapport), II (monitoringshandleiding), III (atlas van de snuffelplaatsen). Rapport Instituut voor Natuurbehoud IN R 2000.21.
De Knijf, G. & Anselin, A. (1996). Een
gedocumenteerde Rode Lijst van de libellen van Vlaanderen. Mededeling van het Instituut voor Natuurbehoud 1996.4. Instituut voor
Natuurbehoud, Brussel.
De Levende Natuur, red. (2004). Redactioneel: rendement verbindingszones. De Levende Natuur 105(4): 2.
De Loose, L., Stieperaere, M., Peymen, J., De Bruyn, L. & Van Gijseghem, D. (2003). Agrarisch gebied. In: Dumortier et al. (2003).
Natuurrapport 2003. Toestand van de natuur in Vlaanderen: cijfers voor het beleid. Mededeling van het Instituut voor Natuurbehoud 21, Brussel. De Pauw, N. & Vannevel, R. (1991). Macro-invertebraten en waterkwaliteit. Stichting Leefmilieu, Antwerpen.
De Pue, E., Laurysen, L. & Strykers, P. (2002). Milieuzakboekje. Kluwer Rechtswetenschappen. 804pp.
De Schepper, K. (eindred.) (2003). Samenvatting ontwerp provinciaal ruimtelijk structuurplan Oost-Vlaanderen. De Smet, A., Gent.
De Schepper, K. (eindred.) (2003). Samenvatting ontwerp provinciaal ruimtelijk structuurplan Oost-Vlaanderen. De Smet, A., Gent.
De Snoo, G.R., Rotteveel, A.J.W. &
Heemsbergen, H. (red.) (1995). Akkerranden in Nederland. Lezingen en posterpresentaties van de Studiedag Akkerranden 13 december 1995. Wageningen, Leiden.
De Vries, H. (J.G.) and Damarad, T. (2002). Executive Summary. In: Trocmé, M.; Cahill, S.; De Vries, J.G.; Farrall, H.; Folkeson, L.; Fry, G.; Hicks, C. and Peymen, J. (Eds.) COST 341 - Habitat Fragmentation due to transportation infrastructure: The European Review, pp. 11-14. Office for Official Publications of the European Communities, Luxembourg.
Deceuninck, W. (2002). Jaarverslag Administratie Wegen en Verkeer afdeling Wegen
West-Vlaanderen 2001. Brugge.
Decleer, K., Adriaens, T., Goethals, V., Ringoot, B. & Vandenbussche, D. (2005). VEN/IVON. In: Dumortier M, De Bruyn L, Hens M, Peymen J, Schneiders A, Van Daele T, Van Reeth W, Weyemberh G & Kuijken E (2005) Natuurrapport 2005. Toestand van de natuur in Vlaanderen: cijfers voor het beleid. Mededelingen van het Instituut voor Natuurbehoud nr. 24, Brussel. pp. 326-342.
Defever, H. (2001). De natuurwaarde van autosnelwegen. 19de Belgisch wegencongres Genval. Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, LIN, AWV Projectgroep Natuurtechniek.
Defloor, W., Van Gulck, T., Peymen, J., van Straaten, D. & Kuijken, E. (2001). Opstellen prioriteitenatlas voor ontsnipperingsmaatregelen op het transport infrastructuurnetwerk. Rapport van het Instituut Voor Natuurbehoud 2001.03, Brussel.
Dekoninck, W. & Bonte, D. (2002). Beïnvloeden mierennesten de verspreiding van planten in matig voedselrijke duinen? Resultaten uit Oostduinkerke. Natuur.Focus 1(2): 61-64. Demeulenaere, E., Schollen, K., Vandomme, V., T’Jollyn, F., Hendrickx, F., Maelfait, J.P., Hoffmann, M. (2002). Een hiërarchisch monitoringssyteem voor beheersevaluatie van natuurreservaten in Vlaanderen. Rapport Instituut voor Natuurbehoud 2002.09. Brussel Den Boer, P.J. (1977). Dispersal power and survival. Carabids in a cultivated countryside. Misc. pap. 8 Landbouwhogeschool Wageningen. Den Boer, P.J. (1979). The significance of dispersal power for the survival of species, with special reference to carabid beetles in a
cultivated countryside. Fortschr. Zool. 25: 79-94. Desender, K, Honnay, O. & Maelfait, J.-P. (2005). Behoudslmaatregelen voor kleine en geïsoleerde populaties: verbinden of vergroten? Natuur.focus 4(3): 95-100.
Desender, K., Ervynck, A. & Tack, G. (1999). Beetle diversity and historical ecology of
woodlands in Flanders. Belgian Journal of Zoology 129: 139-156.
Desender, K., Maelfait, J.-P., & Honnay, O. (2002). Assumed and observed effects of habitat fragmentation on populations of wild animals and plants. Abstract International Symposium “Habitat fragmentation, effects and remedies” organized by the Royal Society of Natural Sciences Dodonaea.
Devlaeminck, R., Bossuyt, B. & Hermy, M. (2005). Inflow of seeds through the forest edge: evidence from seed bank and vegetation patterns. Plant Ecology 175: 1–17.
Dewitte, S. (2002). Autecologische studie en verkennend populatiegenetisch onderzoek van de
das (Meles meles) in Vlaanderen. Licentiaatsscriptie Universiteit Gent.
Diamond, J. M. (1975). The island dilemma: lessons of modern geographic studies for the design of natural preserves. Biological Conservation 7:129-146.
Dochy, O. & Hens, M. (2005). Van de stakkers van de akkers naar de helden van de velden : beschermingsmaatregelen voor akkervogels. Rapport van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek INBO.R.2005.1, Brussel.
Dochy, O., Bauwens, D., Maes, D., Adriaens, T., Vrielinck, S. & Decleer, K. (2007). Prioritaire en symboolsoorten voor soortenbescherming in West-Vlaanderen. Rapport van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek INBO.R.2007.13, Brussel.
Donald, P.F. & Evans, A.D. (2006). Habitat connectivity and matrix restoration: the wider implications of agri-environment schemes. Journal of Applied Ecology 43: 209–218 Dries, L. (2002). NATURA 2000 in Vlaanderen, een schakel in een Europees netwerk. WWF, Brussel.
Dumortier, M., De Bruyn, L., Hens, M., Peymen, J., Schneiders, A., Van Daele, T., Van Reeth, W., Weyembergh, G. & Kuijken, E. (2005).
Natuurrapport 2005. Toestand van de natuur in Vlaanderen: cijfers voor het beleid. Mededelingen van het Instituut voor Natuurbehoud nr. 24, Brussel.
Dumortier, M., De Bruyn, L., Peymen, J., Schneiders, A., Van Daele, T., Weyembergh, G., van Straaten, D. & Kuijken, E. (2003).
Natuurrapport 2003. Toestand van de natuur in Vlaanderen: cijfers voor het beleid. Mededeling van het Instituut voor Natuurbehoud 21, Brussel. Dumortier, M., Van der Aa, B., Leyman, A., Van Gossum, P. & Serbruyns, I. (2003). Bosbeleid. In: Dumortier, M., Peymen, J., Schneiders, A., Van Daele, T., Weyembergh, G., van Straaten, D. & Kuijken, E. (2003). Natuurrapport 2003. Toestand van de natuur in Vlaanderen: cijfers voor het beleid. Mededeling van het Instituut voor Natuurbehoud 21, Brussel.
Dupae, E. & Stulens, H. (2003). Verspreiding en samenstelling van de kalkrijke kamgrasweide (Galio-Trifolietum) in Limburgs Haspengouw. Natuur.Focus 2(1): 4-10.
Durwael, L., Roelandt, B., De Keersmaeker, L. & Lust, N. (2000). Beschrijving van de natuurtypen in Vlaanderen: bossen. Universiteit Gent, laboratorium voor bosbouw i.o.v. de MINA-raad. Early, R. & Thomas, C.D. (2007). Multispecies conservation planning: identifying landscapes for the conservation of viable populations using local and continental species priorities. Journal of Applied Ecology 44(1): 1-10.
140 Natuurverbindingsgebieden in Vlaanderen: achtergronden, afbakening en mogelijke inrichting
Econnection (2002). Doelmatigheidsanalyse van amfibieëntunnels en -geleidingswanden in Vlaanderen.TWOL rapport, AMINAL afdeling Algemeen Milieu- en Natuurbeleid, Brussel. Envico (2001). Achtergronddocument over het concept natuurverweving. Kernrapport. Studie in opdracht van Aminal afdeling Natuur.
European Environment Agency (EEA) (2002). Environmental signals 2002, Benchmarking the millennium. Environmental assessment report No 9. Luxembourg: Office for Official Publications of the European Communities, p. 107.
Expertisecentrum LNV (2001). Robuuste
verbindingen, meer samenhang in de natuur. EC-Landbouw, Natuurbeheer en Visserij nr
2001/046, Wageningen.
Fischer, S.F., Poschlod, P. & Beinlich, B. (1996). Experimental studies on the dispersal of plants and animals on sheep in calcareous grasslands. Journal of Applied Ecology 33: 1206–1222. Fleishman, E., Ray, C., Sjögren-Gulve, P., Boggs, C.L. & Murphy, D.D. (2002). Assessing the roles of patch quality, area and isolation in predicting metapopulation dynamics. Conservation Biology 16: 706-716.
Foppen, R., Graveland, J., de Jong, M. & Beintema, A. (1998). Naar levensvatbare populaties moerasvogels. Vertaling van ruimtelijk samenhang en kwaliteit van moerassen in duurzaamheidsnormen voor moerasvogels. DLO-Instituut voor Bos- en Natuuronderzoek. IBN-rapport 393, Wageningen.
Foppen, R., R. Reijnen & M. de Jong, 1999. De planning en het beheer van rietmoerassen. Beleidsevaluatie met behulp van een modelstudie naar de levensvatbaarheid van moerasvogels. Landschap 16 (2): 99-112.
Forman, R.T.T. & Godron, M. (1986). Landscape ecology. John Wiley & Sons, New York.
Frankham, R., Ballou, J.D. & Briscoe, D.A. (2002). Introduction to Conservation Genetics. Cambridge University Press, 640 pp.