Belang, realiteitswaarde en betrokkenheid bij het mediagebruik

4.5. Belang, realiteitswaarde en betrokkenheid bij het mediagebruik

In de beantwoording van onderzoeksvraag 5 (Hoe belangrijk en realistisch vinden de jongeren de mediabronnen en hoe betrokken voelen ze zich daarbij?) worden wederom de moslimjongeren met de niet-moslimjongeren vergeleken. Bij de oudere jongeren werd slechts een deel van deze vragen gesteld (hieronder aangegeven). Per specifiek tv-programma, specifieke krant of websites (d.w.z. per

mediabron), zijn vragen gesteld als “‘Hoe belangrijk’ vind je dit programma/ deze site/ deze krant wanneer je je wilt informeren over politiek, religie of de maatschappij?” Op dezelfde manier is per mediabron gevraagd hoe realistisch de respondent deze vindt (“Hoe goed wordt de werkelijkheid hierin weergegeven?”) alsook de mate van betrokkenheid. Hieronder beschrijven we de resultaten afzonderlijk per soort medium.

4.5.1. Belang, realiteitswaarde en betrokkenheid bij binnenlandse en buitenlandse tv

Moslimscholieren vonden het Jeugdjournaal, Den Haag Vandaag, NOVA, Rondom 10, Zembla,

Nieuwsweek, Hart van Nederland en AT5 Nieuws vaker belangrijk dan niet-moslimscholieren. De

jongeren konden slechts aangeven welke programma’s zij belangrijk vonden (dus niet de mate waarin). De resultaten komen gedeeltelijk overeen met de mate waarin ernaar gekeken werd: de regelmatig bekeken programma’s worden over het algemeen ook belangrijk gevonden. Opmerkelijk is dat Den

Haag Vandaag geen regelmatig bekeken programma is voor de jongeren, maar wel belangrijk wordt

gevonden. In iets mindere mate geldt dat ook voor Nieuwsweek en Zembla.

Onder de oudere jongeren vonden de moslimjongeren vaker dan de niet-moslimjongeren NOVA,

Zembla, en AT5 Nieuws belangrijk. Niet-moslimjongeren gaven daarentegen vaker aan De wereld draait door belangrijk te vinden. Van de vele tv-programma’s waar de oudere jongeren naar keken,

gaven zij dus slechts bij een enkel programma aan deze belangrijk te vinden.

Bij de buitenlandse Engelstalige tv-programma’s gaven de niet-moslimjongeren aan BBC World: World News Today belangrijker te vinden dan de moslimjongeren, zowel de scholieren als de oudere jongeren, terwijl de moslimjongeren deze met een hogere frequentie en intensiteit raadplegen.

De moslimscholieren vonden nagenoeg alle benoemde Turkse tv-zenders belangrijk voor hun informatievoorziening: Kanal 7: Haber, Star TV: Haber, Star TV: Arena, en TRT International:

Haber. Met name de eerste drie vonden zij vaak belangrijk.

Van de Arabische TV-zenders, gaven de moslimscholieren vaak aan de volgende zenders belangrijk te vinden: Jazeera: Ma wara al-khabar, Jazeera: littigah al-Mu'akis en

Al-Jazeera: Ma'a Haikal. Zij benoemden vooral de eerste drie vaak als belangrijk.

Hieruit blijkt dat moslimjongeren zowel binnenlandse als buitenlandse (nieuws)zenders belangrijk vinden. Het belang dat zij hechten aan de buitenlandse tv-zenders staat het belangrijk belang dat gehecht wordt aan de binnenlandse tv-zenders kennelijk niet in de weg.

Realiteitswaarde

De vragen met betrekking tot realiteitswaarde zijn alleen aan de scholieren (13-18) gesteld. Realiteitswaarde werd in de vraag omschreven als “ Dit programma laat de dingen laat zien zoals ze echt zijn”. Gebaseerd op de percentages per groep, blijkt dat de niet-moslimscholieren vaker een hogere realiteitswaarde toedichten dan de moslimscholieren aan binnenlandse tv-programma’s (zowel publieke als commerciële). Daarentegen kennen moslimscholieren juist vaker een hogere realiteitswaarde toe aan Turkse en Arabische programma’s (over alle programma’s heen).

Vervolgens is voor elk afzonderlijk programma bekeken of de moslimscholieren en

niet-moslimscholieren verschillen in de door hen toegekende realiteitswaarde. Over het geheel genomen vinden niet-moslimscholieren binnenlandse tv-programma’s realistischer dan moslimscholieren.

De niet-moslimjongeren kenden een hogere realiteitswaarde toe dan de moslimscholieren aan programma’s binnen de categorie publieke tv Binnenland (zoals het NOS Journaal, Jeugdjournaal,

Netwerk en De wereld draait door). Dit geldt ook voor programma’s binnen de categorie

commerciële tv Binnenland (een hogere realiteitswaarde voor RTL Nieuws, Editie NL en Hart van Nederland). In dat licht is het interessant is dat de moslimscholieren wel een hogere realiteitswaarde

toekennen aan Nieuwsweek en AT5 Nieuws.

Van de Engelstalige zenders kenden de moslimscholieren alleen een hogere realiteitswaarde toe aan BBC World: News America, dan de niet-moslimjongeren.

Voor de Turkse en Arabische tv-programma’s kon niet worden vergeleken met de niet-moslimjongeren. Om na te gaan of de moslimjongeren meer of minder waarde hechten aan de zenders uit het land van herkomst (van de ouders) dan aan de binnenlandse programma’s, zijn aanvullende statistische toetsen gedaan. Uit de resultaten blijkt dat Turkse moslimscholieren een hogere realiteitswaarde toekennen aan Turkse programma’s dan aan Nederlandse

tv-programma’s⁵⁰. Ook Marokkaanse moslimscholieren vinden Arabische tv-programma’s een hogere realiteitswaarde hebben dan Nederlandse tv-programma’s⁵¹.

50 Statistische toetsgegevens: Turkse vs. Nederlandse tv-programma’s: t(62) = -8.65, p < 0.01; Hurriyet vs. Nederlandse kranten: t(71) = 3.00, p < 0.01; Turkse vs. Nederlandse websites: t(69) = -3.24, p < 0.01.

Betrokkenheid

Ook de vragen met betrekking tot betrokkenheid zijn enkel aan de scholieren (13-18) gesteld. Gebaseerd op percentages, blijkt dat de niet-moslimscholieren zich meer betrokken voelen bij de binnenlandse publieke tv-programma’s dan moslimscholieren. De niet-moslimscholieren geven m.n. een grotere betrokkenheid aan bij het NOS Journaal, Netwerk en De wereld draait door dan de moslimscholieren.

Echter, de moslimscholieren voelen zich bij de binnenlandse commerciële tv-programma’s even betrokken als de niet-moslimjongeren (zowel per afzonderlijk programma als wanneer alle

binnenlandse tv-programma’s samen worden genomen). De niet-moslimscholieren voelen zich m.n. meer betrokken bij Editie NL en Hart van Nederland, terwijl de moslimscholieren zich meer

betrokken voelen bij Nieuwsweek en AT5 Nieuws. Dus, terwijl de moslimjongeren intensiever gebruik maken van de binnenlandse (commerciële) tv-programma’s, voelen zij zich daar niet altijd meer betrokken bij dan de niet-moslimjongeren.

In vergelijking met de binnenlandse zenders, geven de moslimjongeren een grotere

betrokkenheid aan bij zowel de Turkse als de Marokkaanse tv-zenders⁵². Ondanks dat de Turkse en Arabische media slechts in beperkte mate worden geraadpleegd door de moslimscholieren, worden deze dus wel als belangrijk gezien, kennen zij daar een hogere realiteitswaarde aan toe, en voelen zij zich daar meer betrokken bij.

Voor de Engelstalige tv-programma’s zijn er geen verschillen in betrokkenheid gevonden tussen de moslimscholieren en niet-moslimscholieren.

4.5.2. Belang, realiteitswaarde en betrokkenheid bij kranten

Moslimjongeren gaven vaker aan de Sp!ts en de Metro belangrijk te vinden dan de niet-moslimjongeren. De moslimscholieren verschillen niet van de niet-moslimscholieren in de toegekende realiteitswaarde aan de Nederlandse kranten. Interessant in dit licht is dat de

moslimscholieren zich wel meer betrokken voelen bij de Metro, terwijl de niet-moslimscholieren (gemiddeld) juist een grotere betrokkenheid aangeven bij de Volkskrant.

Uit een extra analyse blijkt dat de Turkse moslimscholieren zich meer betrokken voelen bij de Turkse krant Hurriyet dan bij de Nederlandse kranten.

4.5.3. Belang, realiteitswaarde en betrokkenheid bij websites

Moslimscholieren gaven vaker aan partypeeps2000, turksnieuws.nl, yasmina.nl, maroc.nl,

lokum.nl, maghreb.nl, turkijepagina.nl, marokkopagina.nl, diyanet.gov.tr, marokko.nl en al-yaqeen.com belangrijk te vinden als informatiebron voor politiek, nieuws of religie dan

niet-moslimscholieren.

De moslimscholieren lieten zelf ook vaker berichten achter op sites als partypeeps2000.com,

turksnieuws.nl, yasmina.nl, maroc.nl, lokum.nl, maghreb.nl, turkijepagina.nl, marokkopagina.nl,

51

Statistische toetsgegevens realiteitswaarde: Arabische vs. Nederlandse tv-programma’s: t(25) = -2.39, p = 0.03; Marokkaanse vs. Nederlandse websites: t(53) = -2.23, p = 0.03.

52

Statistische toetsgegevens betrokkenheid: Turkse vs. Nederlandse tv-programma’s: t(56) = -5.08, p < 0.01; Hurriyet vs. Nederlandse kranten: t(71) = 3.27, p < 0.01; Turkse vs. Nederlandse websites: t(64) = -4.19, p < 0.01.

diyanet.gov.tr, marokko.nl, habous.gov.ma en al-yaqeen.com dan de niet-moslimscholieren. Dat

komt ongeveer overeen met de sites die zij belangrijk vinden.

De moslimscholieren kennen een hogere realiteitswaarde toe aan partypeeps2000.com en voelen zich meer betrokken bij die website dan de niet-moslimscholieren, terwijl de niet-moslimscholieren een hogere realiteitswaarde toedichten aan geenstijl.nl en telegraaf.nl en zich meer betrokken voelen bij geenstijl.nl en nrcnext.nl.

De Turkse en Marokkaanse moslimscholieren vinden respectievelijk dat de Turkse en

Marokkaanse websites beter de realiteit weergeven dan de Nederlandse websites. Ook voelen Turkse en Marokkaanse moslimscholieren zich meer betrokken bij respectievelijk Turkse en Marokkaanse websites dan bij Nederlandse websites.

Samenvattend komen de resultaten over hoe belangrijk de diverse media-uitingen gevonden

werden gedeeltelijk overeen met de mate waarin ernaar gekeken werd: de regelmatig bekeken programma’s werden over het algemeen ook belangrijk gevonden. Den Haag Vandaag is

daarentegen niet een regelmatig bekeken programma door moslimjongeren, maar werd door hen wel belangrijk gevonden. Onder de oudere jongeren vonden de moslimjongeren vaker dan de niet-moslimjongeren NOVA, Zembla, en AT5 Nieuws belangrijk. Uit de resultaten blijkt dat

moslimjongeren zowel binnenlandse als buitenlandse (nieuws)zenders belangrijk vonden. Het belang dat gehecht wordt aan buitenlandse tv-zenders lijkt het belang dat gehecht wordt aan binnenlandse tv-zenders niet in de weg te staan.

Ondanks dat de Turkse en Arabische media slechts in beperkte mate werden geraadpleegd door de moslimscholieren, worden deze wel als belangrijk gezien. Vergeleken met de Nederlandse tv-programma’s voelen de moslimscholieren zich meer betrokken bij de zenders uit het land van herkomst (van de ouders). Zij vinden bovendien dat de Turkse en Arabische tv-programma’s de werkelijkheid realistischer weergeven en zij voelen zich meer betrokken bij deze zenders dan bij de Nederlandstalige, binnenlandse zenders.

Vergeleken met niet-moslimscholieren vinden moslimscholieren de Sp!ts en de Metro

belangrijker. De moslimscholieren vinden dat de Turkse krant Hurriyet een beter beeld geeft van de werkelijkheid en zij voelen zich meer betrokken bij deze krant dan bij de Nederlandse kanten.

Moslimscholieren verschillen niet van niet-moslimscholieren in hoe belangrijk zij binnenlandse websites vinden (behalve partypeeps2000, die door moslimscholieren belangrijker en realistischer wordt gevonden en waarbij zij zich meer betrokken voelen) als informatiebron voor politiek, nieuws of religie dan niet-moslimjongeren. Turkse en Marokkaanse websites geven volgens de Turkse en Marokkaanse moslimscholieren beter de realiteit weer dan Nederlandse websites. Ook voelen Turkse en Marokkaanse moslimscholieren zich meer betrokken bij respectievelijk Turkse en Marokkaanse websites dan bij Nederlandse websites.

4.6. Samenvatting en conclusies over het mediagebruik onder moslimjongeren en