Aspect uitvoerbaarheid

Het aspect uitvoerbaarheid betreft de beslissing of het geformuleerde vouchersysteem al dan niet zal worden ingevoerd. Van belang daarbij is of het vouchersysteem ‘technisch gezien’ kan functioneren, welke inspannin- gen (kosten, tijd) zijn vereist om het systeem in te voeren en operationeel te krijgen, en welke inspanning is vereist als het systeem eenmaal functioneert (exploitatie). Dit zijn de criteria waardoor de uitvoerbaarheid wordt beschreven (tabel 3.4)

Criterium technisch mogelijk

Het criterium technisch mogelijk beschouwt enerzijds de vereiste infrastructuur en anderzijds de uitvoering van de taken van de uitvoerder.

Bij de vereiste infrastructuur is de vraag of de infrastructuur voor de uitvoerder, de markt, de

informatievoorziening en de ondersteuning technisch gezien kan worden gerealiseerd en niet onevenredig veel inspanningen vergt. Dit wordt geïllustreerd via de infrastructuur die bij rekeningrijden is vereist, een actueel voorbeeld van infrastructuur die lang als technisch onmogelijk is beschouwd, omdat dit (naar verwachting) onevenredig veel inspanningen zou vergen, maar onlangs als technisch mogelijk is beoordeeld. De infra- structuur bestaat hierbij uit (1) een kastje in iedere auto, (2) meetapparatuur die registreert welke auto op welk tijdstip waar rijdt en (3) verwerkingsapparatuur en programmatuur om per auto het te betalen bedrag te kunnen berekenen op basis van de meetgegevens.

Bij de uitvoering van de taken van de uitvoerder wordt nagegaan of uitvoering mogelijk is en niet onevenredig veel inspanningen vereist. De taken die dit betreft zijn bij de kenmerken beschreven en kunnen van verschillen van systeem tot systeem verschillen. Taken die bij veel systemen aan de orde zullen komen, zijn:

– selectie van vragers en aanbieders die voor vouchers in aanmerking komen; – verschaffen en innemen van vouchers, inclusief verzorging betalingen; – informatieverschaffing over het vouchersysteem;

– het beheersen van het vouchersysteem, met als onderdelen toezien op en handhaven van gemaakte afspraken (inclusief kwaliteitscontrole), klachtenafhandeling, voorkomen van misbruik/fraude en dergelijke; – zorg voor beïnvloeding van de markt en begeleiding van marktpartijen. Hier is sprake van zorg voor, omdat de markt een eigen dynamiek heeft en de uitvoerden wel invloed kan uitoefenen maar niet kan sturen. De

zorg betreft zaken als variatie in het aanbod, afstemming van vraag en aanbod en informatievoorziening over het aanbod.

Bij de beschrijving van de technische mogelijkheden is het niet de bedoeling alle infrastructuur en taken /activiteiten te beschrijven, maar kan worden volstaan met het aangeven van de (te verwachten) knelpunten in de vorm van moeilijk of niet te realiseren infrastructuur en/of taken en, als oplossen van een knelpunt mogelijk is, de inspanningen en tijd die dat vergt. Het overzicht van infrastructuur en taken kan overigens wel

behulpzaam zijn bij de analyse van de technische (on)mogelijkheden. Criterium invoering

Bij de beoordeling van de invoering gaat het om drie karakteristieken, te weten:

– de vereiste inspanningen en tijd om de uitvoerder zodanig in te richten dat het vouchersysteem operationeel is. Hierbij kan worden gedacht aan zaken als opleiding en training van medewerkers, het formuleren van protocollen, procedures en reglementen, het ontwikkelen en produceren van in de operationele fase te gebruiken handleidingen, formulieren, software en dergelijke, het afsluiten van contracten met derden (uiteraard niet met vragers en aanbieders) et cetera;

– de vereiste inspanningen en tijd om het vouchersysteem bekend te maken bij betrokken partijen. Bekendheid met wat het vouchersysteem inhoudt en wat de rechten en plichten zijn van de betrokken partijen, is een slaagfactor voor het functioneren van vouchersysteem. Bij de invoering kan een benadering worden gekozen waarbij deze bekendheid bij invoering zo groot mogelijk is of voor een benadering waarbij deze bekendheid in de loop van de tijd wordt opgebouwd;

– de kosten van overgangsregelingen, aanpassingsregelingen en dergelijke, die nodig zijn om betrokkenen te compenseren die schade lijden door het vouchersysteem, bijvoorbeeld doordat zij een lagere of geen ver- goeding meer krijgen.

Een uitgangspunt bij de beoordeling van deze drie karakteristieken is dat de vereiste infrastructuur beschik- baar is. Het eventueel ontbreken van infrastructuur is immers al bij de beoordeling van de haalbaarheid aan de orde en hier meenemen leidt tot dubbeltelling.

Criterium exploitatie

Bij het criterium exploitatie wordt gekeken naar de inspanningen van/kosten voor de uitvoerder bij (1) het afhandelen van de vouchers en (2) de beïnvloeding van de markt, inclusief de ondersteuning van de marktpartijen. Ook wordt gekeken naar de kosten voor vragers en aanbieders. Bij de beoordeling hiervan wordt gekeken naar het takenpakket en wordt, indien nodig per taak, nagegaan hoe groot de inspanningen zijn in relatie tot de (te verwachten) opbrengst. Dit geldt zowel bij de uitvoerder als bij vragers en aanbieders. De beoordeling van het beïnvloeden van de markt is beperkt tot de te leveren inspanning, ongeacht het resultaat daarvan. Dit resultaat is aan de orde bij de prestaties.

Tabel 3.4

Schema voor de boordeling van de uitvoerbaarheid van een vouchersysteem.

Criterium karakteristiek beschrijving

Uitvoerbaarheid

technisch mogelijk infrastructuur (on)mogelijkheid plus kosten/tijd realisatie taken uitvoerder (on)mogelijkheid plus kosten/tijd realisatie Invoering inrichting uitvoerder inspanningen en tijd die zijn vereist

bekendmaking vouchers inspanningen en tijd die zijn vereist kosten overgangsregelingen te maken kosten

Exploitatie afhandelen vouchers dit betreft het beheer van het vouchersysteem beïnvloeden markt/begeleiding dit betreft de vereiste inspanning, niet het resultaat

kosten vragers/aanbieders