A. ARCHIEF VAN (VICE)-COMMANDEUR (GOUVERNEUR) EN RADEN, -1802
Op 10 april 1703 werd het gezag over St. Maarten door de Fransen aan de commandeur van St.
Eustatius overgedragen. Dit is het begin van het directe gezag van de Westindische Compagnie over St. Maarten 58 De organisatie van het bestuur op het eiland St. Maarten berustte bij de commandeur van St. Eustatius. In februarie 1705 bracht de commandeur van St. Eustatius en Saba een bezoek aan het eiland St. Maarten. Bij die gelegenheid vaardigde hij orders en reglementen uit en stelde hij een vice-commandeur met een eigen comissie aan. 59 Uit de correspondentie met de bewindhebbers van de Westindische Compagnnie blijk dat de vice-commandeur van St. Maarten onder het gezag van de Westindische Compagnie. 60 Daarin kwam in 1717 verandering met de benoeming van commandeur Durepaire. 61 Deze commandeur liet in februari 1719 een Franse gezaghebber toe op het Franse gedeelte van het eiland. 62 De vice-commandeur placht zich op het eiland St. Maarten
"commandeur" te noemen, hoewel hij als vice-commandeur ondergeschikt was aan de
commandeur van St. Eustatius zoals is vastgelegd in de instruktie van 12 maart 1720, uitgevaardigd door de commandeur van St. Eustatius.63 De instruktie schrijft voor, dat commandeur en raden van St. Maarten, met inachtneming van de orders van de Compagnie en de commandeur van St.
Eustatius, verantwoordelijk zijn voor de goede gang van zaken op het eiland. De Raad zou bestaan uit de commandeur en - op voordracht van de burgerij - vier van de bekwaamste en meest gequalificeerde ingezetenen, onder wie de kapitein-luitenant van de brugerij. Bij de 21 april 1735 door de bewindhebbers van de Westindische Compagnie vastgestelde instruktie voor de commandeur John Philips, is sprake van een vice-commandeur, die blijkbaar maar kort in functie bleef.64 De bepaling betreffende het nakomen van orders van St. Eustatius kwam in deze instruktie niet voor. Kort daarop werd de ondergeschiktheid aan St. Eustatius nadrukkelijk door de vergadering van de Heren X bevestigd bij resoluties van 13 oktober 1736 en 10 november 1739 evenals bij de instruktie van 1747 voor de opvolger van Philips.65 Op 5 februari 1781 werd St. Maarten veroverd door de Engelsen, die het evenwel reeds op 27 novenber weer moesten ontruimen. De Fransen, die het eiland toen voor de Staten-Generaal in bezit namen, handhaafden de vroegere gezaghebben als commandeur. Op 11 februarie 1784 werd het eiland door de Fransen aan het Nederlands gezag overdrachen. Tot de bestuursaanvaarding van de nieuwe vice-commandeur op 5 februari 1785 nam het oudste Raadslid uit het college de functie waar. De titel van vice-commandeur werd door de vergadering van Heren X bij resolutie van 26 september 1786 gewijzigd in die van commandeur.66 Na het bezoek aan St. Maarten in januari 1790 van de door de Prins van Oranje, de stadshouder Willem V. naar West-Indië gezonden commissarissen Grovestins en Boey werd commandeur Gibbes vervangen door mr. W. H. Rink, die reeds als advocaat op het eiland werkzaam was. Als commandeur heeft Rink in de volgende jaren een grote bestuurlijke activiteit ontwikkeld. Regeling van het procesrecht, oprichting van de Wees- en Desolate Boedelkamer, bouw van het raadhuis en reglementen voor de burgerij en de rooimeesters staan op zijn naam. De commissarissen van de Prins stelden op 3 februari een voorlopig reglement vast voor de commandeur en raden van St.
Maarten. In artikel 10 van dit reglement werd bovendien bepaald, dat men in hoger beroep zou kunnen gaan bij gouverneur en raden van St. Eustatius.67 De oorlogsverklaring van de Franse Republiek aan de stadhouder in 1793 maakte het Franse gedeelte van het eiland tot vijandelijk gebied; bij capitulatie van 19 mei 1793 kwam dat gedeelte onder Nederlands gezag. Het bestuur over het Franse gedeelte werd overdragen aan een commandant met twee raden-commissarissen, die ondergeschikt waren aan commandeur en raden van St. Maarten. Met de Franse commissarissen op Guadeloupe sloot de commandeur van St. Maarten op 5 april 1795 een overeenkomst, die inhield dat het militaire gezag op het eiland aan de Fransen kwam. Commandeur en raden bleven het civiele bestuur uitoefenen. 68 Op 24 maart 1801 werd St. Maarten door de Engelsen veroverd, die gezag over
58 ARA WIC, inv. nr. 248 fo. 171 (brief van de commandeur van St. Eustatius aan de Heren X, dd. 20 december 1715, waarin een kopie van de voorwaarden van overgave: WIP nr. 2 (St. Maarten); zie ook WIC, inv. nr. 247 (brief van commandeur van St. Eustatius aan de Heren X, dd. 25 april 1703).
59 ARA WIC, inv.nr. 1180 (brief van de commandeur van St. Eustatius aan de Heren X, dd. 10 juni 1705).
60 ARA WIC, inv. nr. 248 (brief van de commandeur van St. Eustatius aan de Heren X, dd. 20 december 1715).
61 ARA WIC, inv. nr. 372 (notulen van de Kamer Amsterdam, dd. 24 december 1717).
62 ARA WIC, inv. nr. 248 fo. 331 - 335 (rekesten van raden en burgers van St. Maarten aan de Heren X, dd.mei 1719);
zie ook noot 37.
63 WIP nr. 3 64 WIP nr. 7
65 ARA OASM, inv. nr. 282 fo. 38 (brief van 11 februari 1788).
66 ARA OASM, inv. nr. 275 fo. 189 (extractresolutie van de Heren X, dd. 26 september 1786).
67 WIP nrs. 170 en 171 68 WIP nr. 202
het Nederlandse gedeelte van St. Maarten op 1 december 1802 weer overdroegen aan het Nederlandse bestuur. Tot 1802 bestond er op St. Maarten één college van commandeur en raden, dat gezamenlijk de zaken van bestuur en justitie regelde. In de periode 1802 tot 1807 behartigden een college van gouverneur en raden de zaken van "policie" en een college van president en raden die van justitie. Hoewel beide colleges uit dezelfde personen waren samengesteld, werd door elk college afzonderlijk genotuleerd. Tijdens se Engelse bezetting van 1807 - 1816 presideerde de gouverneur als vanouds het college van justitie. Van 1816 - 1817 ging men weer over tot de situatie van 1802. Bij K. B. van 13 juli 1817 werd uiteindelijk besloten dat de raden van politie niet meer als raden van justitie zouden optreden en werden derhalve afzonderlijke raden van justitie benoemd.69 Commandeur en raden hadden reeds van het begin van de 18e eeuw af de assistentie van een secretaris.
260-268 Resoluties en sententies van (vice-) commandeur en raden van politie en justitie,
1729 - 1789 5 pakken en 4 delen
In de inv. nrs. 264 - 267 zijn ook de citaties opgenomen.
260 1729 augustus 3 - 1737 juni 4
Niet raadpleegbaar
Dit inventarisnummer is alleen als kopie te raadplegen.
261 1737 juli 23 - 1744 februari
Niet raadpleegbaar
Dit inventarisnummer is alleen als kopie te raadplegen.
262 1744 juni 24 - 1754 september 3
Niet raadpleegbaar
Dit inventarisnummer is alleen als kopie te raadplegen.
263 1756 februari 3 - 1765 juni 17
Niet raadpleegbaar
Dit inventarisnummer is alleen als kopie te raadplegen.
Zie voor het jaar 1755, inv. nr. 270.
264 1766 september 3 - 1768 juni 9, 1 deel
Niet raadpleegbaar
Dit inventarisnummer is alleen als kopie te raadplegen.
265 1768 juni 9 - 1770 augustus 16, 1 deel
Niet raadpleegbaar
Dit inventarisnummer is alleen als kopie te raadplegen.
De fo. 1 - 5 ontbreken.
266 1770 oktober 8 - 1774 september 13
Niet raadpleegbaar
Dit inventarisnummer is alleen als kopie te raadplegen.
De fo. 77 - 84 ontbreken
267 1776 mei 8 - 1779 juni 15, 1 deel
Dit inventarisnummer is alleen als kopie te raadplegen.
268 1783 juni 26 - 1785 januari 17, 1 deel
Niet raadpleegbaar
Dit inventarisnummer is alleen als kopie te raadplegen.
270 Concepnotulen van de vergaderingen en gerechtsrollen van (vice-) commandeur en raden van politie en justitie,
1750 juli 7 - 1755 december 29 1 pak
Niet raadpleegbaar
Dit inventarisnummer is alleen als kopie te raadplegen.
271, 551 Notulen van de vergaderingen van commandeur en raden van politie en justitie, 1785 - 1801
551 1785 februari 5 - 1789 november 30, 1 deel
Dit inventarisnummer is alleen als kopie te raadplegen.
271 1790 januari 27 - 1801 maart 20, 1 band
Dit inventarisnummer is alleen als kopie te raadplegen.
69 ARA Archief Verspriede Westindische Stukken, inv. nr. 213, niet gefolieerd (rapport van de commandeur van St.
Maarten en Saba, dd. 24 maart 1817).
272 Kopienotulen van de vergaderingen van commandeur en raden van politie en justitie,
1796 augustus - december; 1797 oktober - november 1 omslag
Dit inventarisnummer is alleen als kopie te raadplegen.
273, 553 Rekestrollen, 1793 - 1801
Bij resolutie van 8 maart 1793 werd op verzoek van de secretaris tot het aanleggen van een afzonderlijke rekestrol besloten (OASM 271 fo. 220-vo).
273 1793 maart 19 - 1798 juni 1, 1 deel
Dit inventarisnummer is alleen als kopie te raadplegen.
553 1800 oktober 30 - 1801 januari 2, 1 omslag
Dit inventarisnummer is alleen als kopie te raadplegen.
274, 552 Rekesten ingekomen bij de (vice) -commandeur en raden van politie en justitie, met de daarop genomen beschikkingen. Met bijlagen,
1735 - 1800
552 1735 oktober - 1780 juli, 1 band
Niet raadpleegbaar
Dit inventarisnummer is alleen als kopie te raadplegen.
274 1737 mei - 1800 februari, 1 pak
Niet raadpleegbaar
Dit inventarisnummer is alleen als kopie te raadplegen.
Van 1788 af met beschikkingen.
275-276 Ingekomen brieven van de bewindhebbers van de Westindische Compagnie en van de Raad der Coloniën. Met bijlagen,
1751 - 1799
275 1751 april - 1789 mei, 1 band
Dit inventarisnummer is alleen als kopie te raadplegen.
276 1780 februari - 1799 december, 1 pak
Dit inventarisnummer is alleen als kopie te raadplegen.
Hierin over 1780 - 1789 afschriften van de brieven uit inv. nr. 275.
277 Ingekomen brieven van gouverneur en raden van St. Eustatius. Met bijlagen,
1737 november - 1798 april 1 pak
Niet raadpleegbaar
Dit inventarisnummer is alleen als kopie te raadplegen.
278 Ingekomen brieven van de gouverneur van Frans St. Maarten,
1785 maart - 1793 april 1 omslag
Niet raadpleegbaar
Dit inventarisnummer is alleen als kopie te raadplegen.
279 Ingekomen brieven van commandant en raden-commis-sarissen van het voormalig Franse gedeelte van St. Maarten,
1793 september - 1794 januari 1 omslag
Niet raadpleegbaar
Dit inventarisnummer is alleen als kopie te raadplegen.
280, 557F Ingekomen brieven van de Franse gedelegeerden op St. Maarten, 1795 - 1799
280 1795 april - 1797 oktober, 1 omslag
Niet raadpleegbaar
Dit inventarisnummer is alleen als kopie te raadplegen.
557F 1799 juni 9, 1 stuk
Niet raadpleegbaar
Dit inventarisnummer is alleen als kopie te raadplegen.
281 Ingekomen brieven en stukken. Met bijlagen,
1774 augustus - 1795 september 1 omslag
Niet raadpleegbaar
Dit inventarisnummer is alleen als kopie te raadplegen.
- Van G. Mardenbrough;
- van A. van Heyningen, secretaris;
- van Fitz Maurice, commandant van Frans St. Maarten;
- van L. Heyliger;
- van G. Norman;
- van M. H. Reneman, predikant;
- van J Barton;
- van A. Heyliger Jz;
- van W. Fletcher;
- van Th. Shirley;
- van V. Stauffer, predikant;
- van W. H. Rink, commandeur van St. Maarten;
- van Th. Ketterling;
- van H. Godet;
- van N. W. 's Jacob;
- van ridder De Durat, commandeur van Frans St. Maarten;
- van J. Munnick;
- van D. Cardozo;
- van R. F. Muller;
- van H. van Rhijn, boekhouder;
- van D. Noteboom, deurwaarder.
- van P. Carty.
554 Ingekomen rapporten betreffende de opmetingen van land,
1738 augustus - 1786 oktober 1 omslag
Niet raadpleegbaar
Dit inventarisnummer is alleen als kopie te raadplegen.
557D Ingekomen rapport van commandeur Rink en secretaris Van Heyningen bij de Raad van Politie en Justitie betreffende het raadslid Simon Ahman
1790 december 10 1 stuk
Niet raadpleegbaar
Dit inventarisnummer is alleen als kopie te raadplegen.
Zie notulen van 18 november en 10 december 1790 (OASM 271 fo. 122 en 124).
555, 558 Briefwisseling tussen de commandeur van het Nederlandse en de gouverneur van het Franse gedeelte van St. Maarten betreffende Alexander Muckart,
1785 - 1789
555 1785 - 1789, 1 omslag
Dit inventarisnummer is alleen als kopie te raadplegen.
558 1797 augustus 10, 1 stuk
Dit inventarisnummer is alleen als kopie te raadplegen.
282A Kopieboek van uitgaande brieven aan de bewindhebbers van de Westindische Compagnie, 1778 januari - 1791 december
Niet raadpleegbaar
Dit inventarisnummer is alleen als kopie te raadplegen.
282B Afschriften van uitgaande bieven aan de bewindhebbers van de Westindische Compagnie en aan de Staten-Generaal, 1761 oktober - 1790 december
Niet raadpleegbaar
283-287 Kopieboeken van uitgaande brieven aan gouverneur en raden van St. Eustatius,
1742 - 1798 5 delen
283 1742 februari - 1764 december
Niet raadpleegbaar
Dit inventarisnummer is alleen als kopie te raadplegen.
284 1765 december - 1776 augustus
Niet raadpleegbaar
Dit inventarisnummer is alleen als kopie te raadplegen.
285 1785 november - 1785 december
Dit inventarisnummer is alleen als kopie te raadplegen.
286 1786 januari - 1793 augustus
Dit inventarisnummer is alleen als kopie te raadplegen.
287 1793 augustus - 1798 mei
Dit inventarisnummer is alleen als kopie te raadplegen.
288A Kopieboek van uitgaande brieven, voornamelijk aan de Franse gedelegeerde La Bruyère te St. Maarten, 1795 mei - 1796 juni
1 stuk
Niet raadpleegbaar
Dit inventarisnummer is alleen als kopie te raadplegen.
288B Minuut van uitgaande brief van gouverneur en raden aan Victor Hugues, particulier agent van het Uitvoerend Bewind van de Franse Republiek, 1797 september 15
1 stuk
Niet raadpleegbaar
289 Neutraliteitsverdrag tussen het Nederlandse en Franse gedeelte van St. Maarten.
Fragment
1734 mei 17 1 stuk
Dit inventarisnummer is alleen als kopie te raadplegen.
290 Stukken betreffende de bezetting van het Franse gedeelte van St. Maarten door het gouvernement van het Nederlandse gedeelte van St. Maarten,
1793 april - 1794 juni 1 omslag
Niet raadpleegbaar
Dit inventarisnummer is alleen als kopie te raadplegen.
291A Stukken betreffende de verovering van St. Maarten door de Fransen,
1795 april - 1799 september 1 omslag
Dit inventarisnummer is alleen als kopie te raadplegen.
559 Stukken betreffende concessies van grond aan particulieren, Grossen en afschriften.
1712 april - 1791 oktober 1 omslag
Niet raadpleegbaar
Dit inventarisnummer is alleen als kopie te raadplegen.
291B Kopie-commissies en instrukties voor de vendumeester, de landmeter en de predikant,
1778 juni - 1779 april 1 omslag
Dit inventarisnummer is alleen als kopie te raadplegen.
557I Register van commissies voor de rooimeesters
1785 februari - 1789 januari 1 deel
Niet raadpleegbaar
Dit inventarisnummer is alleen als kopie te raadplegen.
557C Kopie-reglement van de commissarissen van de Prins, Grovestins en Boey, voor commandeur en raden
1790 februari 4 1 stuk
Niet raadpleegbaar
Dit inventarisnummer is alleen als kopie te raadplegen.
292, 294-296
Register van plakkaten, publicaties, notificaties en edictale citaties, 1755 - 1801
292 1755 januari - 1785 januari, 1 pak
Niet raadpleegbaar
Dit inventarisnummer is alleen als kopie te raadplegen.
Met inhoudsopgave over 1775 - 1776.
294 1785 februari - 1790 januari, 1 deel
Niet raadpleegbaar
295 1785 februari - 1797 december, 1 deel 296 1800 oktober - 1801 januari, 1 deel
Niet raadpleegbaar
Dit inventarisnummer is alleen als kopie te raadplegen.
293A Minuten van plakkaten, publicaties, notificaties, edictale citaties en interdicties 1751 juli
Niet raadpleegbaar
293B Minuten van plakkaten, publicaties, notificaties, edictale citaties en interdicties
1733 augustus - 1779 mei 1 pak
Niet raadpleegbaar
Dit inventarisnummer is alleen als kopie te raadplegen.
297 Register van publicaties betreffende openbare verkopingen en bekendmakingen over huwelijksproclamaties, aangifte van en vorderingen op boedels, vertrek van personen, verloren voorwerpen.
1780 januari - 1801 maart 1 deel
Dit inventarisnummer is alleen als kopie te raadplegen.
298 Inventaris van resoluties en missiven van de Westindische Compagnie alsmede van plakkaten van vice-commandeur betreffende het bestuur van St. Maarten,
1770 augustus - 1789 december 1 deel
Dit inventarisnummer is alleen als kopie te raadplegen.
299 Inventaris van de onder de oud-commandeur J. S. Gibbes berustende en aan commandeur W. H. Rink overgedragen archieven,
1790 juni 30 1 katern
Dit inventarisnummer is alleen als kopie te raadplegen.
300 Inventaris van de onder de 1e klerk H. van Rhijn berustende en aan gerechtsbode J.
Fletcher overgedragen archieven,
1792 maart 1 1 katern
Dit inventarisnummer is alleen als kopie te raadplegen.
301 Inventaris van de ter secretarie berustende archieven, opge-maakt door de waarnemend secretaris Desmonts, in opdracht van de Franse burger-commissarissen Dormoy en Bresson,
1800 november 1 katern
Dit inventarisnummer is alleen als kopie te raadplegen.
302 Inventaris van de onder de waarnemend commandeur R. F. Muller berustende en aan de Franse burger-commissarissen Bresson en Le Coeur overgedragen
archieven,
1801 januari 21 1 stuk
Dit inventarisnummer is alleen als kopie te raadplegen.
313B Rol van civiele zaken
1755 juli - augustus 1 stuk
Niet raadpleegbaar
Dit inventarisnummer is alleen als kopie te raadplegen.
269 (Extra) ordinaris civiele ge-rechtsrollen en fiscaalrollen,
1785 februari 21 - 1789 december 15 1 deel
Dit inventarisnummer is alleen als kopie te raadplegen.
303-305 Ordinaris civiele gerechts-rollen,
1790 - 1794 3 banden
303 1790 april 8 - 1791 mei 13
Dit inventarisnummer is alleen als kopie te raadplegen.
304 1791 juni 30 - 1793 februari 14
Dit inventarisnummer is alleen als kopie te raadplegen.
305 1793 april 18 - 1794 december 11
Niet raadpleegbaar
Dit inventarisnummer is alleen als kopie te raadplegen.
306 Extraordinaris civiele gerechtsrol,
1790 februari 4 - 1801 februari 28 1 band
Niet raadpleegbaar
Dit inventarisnummer is alleen als kopie te raadplegen.
307 Civiele en criminele fiscaalsrol,
1790 april 20 - 1800 december 6 1 deel
Niet raadpleegbaar
Dit inventarisnummer is alleen als kopie te raadplegen.
308-309 Civiele processtukken,
1717 - 1801 2 pakken
308 1717 september - 1769 mei
Niet raadpleegbaar
Dit inventarisnummer is alleen als kopie te raadplegen.
309 1778 augustus - 1801 februari
Niet raadpleegbaar
Dit inventarisnummer is alleen als kopie te raadplegen.
310-312 Criminele processtukken,
1736 - 1794 3 pakken
310 1736 januari - 1752 september
Niet raadpleegbaar
Dit inventarisnummer is alleen als kopie te raadplegen.
311 1754 september - 1759 mei
Niet raadpleegbaar
Dit inventarisnummer is alleen als kopie te raadplegen.
312 1785 mei - 1794 augustus
Niet raadpleegbaar
Dit inventarisnummer is alleen als kopie te raadplegen.
313A Register van citaties, sommaties, renovaties, arresten en executies
1755 januari - 1757 maart 1 deel
Niet raadpleegbaar
Dit inventarisnummer is alleen als kopie te raadplegen.
314-315 "Citatie Boek". Registers van citaties voor de ordinaris en extraordinaris civiele
gerechtsrol,
1760 - 1790
Zie voor 1766 september - 1776, de inv. nrs. 264 - 267
314 1760 juli - 1766 juni, 1 deel
Dit inventarisnummer is alleen als kopie te raadplegen.
315 1777 september 3 - 1790 juli 10, 1 pak
Dit inventarisnummer is alleen als kopie te raadplegen.
De jaren (1780) 1781 - 1784 ontbreken.
316 "Fiscaals citatieboek". Register van citaties voor de fiscaalsrol,
1790 juni - 1799 februari 1 deel
Dit inventarisnummer is alleen als kopie te raadplegen.
317 "Arrestboek". Register van arresten,
1773 juli - 1786 januari 1 deel
Niet raadpleegbaar
Dit inventarisnummer is alleen als kopie te raadplegen.