Anti-tax Avoidance Package

De Europese Commissie heeft in haar actieplan van 2015 voor een eerlijke en doeltreffende

vennootschapsbelasting in de EU159 aangegeven dat ze bij de BEPS-actiepunten van de OESO willen aanhaken en die in de EU willen implementeren.160 _{Het BEPS-actieplan van de OESO is in 2015 door}

de G20 bekrachtigd.161 Lidstaten moeten de aanbevelingen van het BEPS-actieplan in hun nationale wetgeving implementeren overeenkomstig het Unierecht.162 _{Het is van belang dat de lidstaten de}

BEPS-actiepunten van de OESO niet ieder op hun eigen wijze gaan invoeren. Om de belastingsystemen van alle EU-landen beter op elkaar te laten afstemmen vindt de Europese Commissie dat er nieuwe regels moeten worden ingevoerd. Dit is nodig om fiscale constructies van

153 _{F.J.P.M. Hundscheid, ‘Implementatie transfer pricing-uitkomsten BEPS-project’, WFR 2016/52, pp. 2-3.}

154 _{Tweede Kamer der Staten-Generaal, ‘Wijziging van enkele belastingwetten en enige andere wetten (Overige fiscale} maatregelen 2016)’, vergaderjaar 2015-2016, 34 305, nr.2, p. 9.

155 _{Tweede Kamer der Staten-Generaal, ‘Wijziging van enkele belastingwetten en enige andere wetten (Overige fiscale} maatregelen 2016)’, vergaderjaar 2015-2016, 34 305, nr.2

156 _{Staatssecretaris van Financiën, ‘Beschouwing staatssecretaris over “country by coutry reporting”}

documentatieverplichtingen inzake verrekenprijzen en heronderhandeling belastingverdragen met ontwikkelingslanden’, V- N 2014/59.9, p. 3.

157 _{F.J.P.M. Hundscheid, ‘Implementatie transfer pricing-uitkomsten BEPS-project’, WFR 2016/52, pp. 1-2.}

158 _{Laurens Berentsen, ‘Nederland biedt openheid om fiscaal voordelen te behouden’, Het Financiële Dagblad, 2015.} 159 _{Europese Commissie, COM(2015)302 ‘Eerlijk en doeltreffend vennootschapsbelastingstelsel in de EU: vijf belangrijke} actiegebieden’, p. 6.

160 _{Europese Commissie, COM(2015)302 ‘Eerlijk en doeltreffend vennootschapsbelastingstelsel in de EU: vijf belangrijke} actiegebieden’, p. 6.

161 _{EY, ‘Implementatie BEPS-actiepunten op EU-niveau vua “anti-BEPS-richtlijn” en EU-Gedragscodegroep in} stroomversnelling’, 2015.

162 _{Europese Commissie, COM(2016)/23, ‘Pakket anti-ontgaansmaatregelen: volgende stappen naar effectieve} belastingheffing en grotere fiscale transparantie in de EU’, pp. 3-4.

multinationals effectief en efficiënt te kunnen bestrijden. De Europese Commissie heeft in januari van 2016 een voorstel gepresenteerd om belastingontwijking door multinationals aan te pakken.163 _Dit

voorstel bevat anti-ontgaansmaatregelen die erin voorzien om de OESO BEPS-actiepunten op

Europees niveau te implementeren. De anti-ontgaansmaatregelen in de EU moeten op een logische en duidelijke manier geïmplementeerd worden. Indien dat niet gebeurt kunnen de lidstaten de BEPS- maatregelen van de OESO anders interpreteren, wat tot onzekerheid en administratieve kosten leidt voor bedrijven.164 De anti-ontgaansrichtlijn van de Europese Commissie bevat anti-

ontgaansmaatregelen op zes gebieden namelijk: renteaftrekbeperking, switch-over regeling, exit heffingen, cfc-regels, aanpakken van hybride mismatches en een algemene antimisbruikmaatregel. In juni 2016 heeft de Europese Raad vijf van de zes antimisbruikmaatregelen bekrachtigd, alleen de

switch-over regeling is (nog) niet bekrachtigd. Drie van de vijf antimisbruikmaatregelen komen

overeen met de anti-misbruikmaatregelen van de CCCTB, namelijk de algemene antimisbruikmaatregel, de renteaftrekbeperking en de cfc-rule.

De bedoeling van de renteaftrekbeperking is dat bedrijven voortaan maximaal 30% aan rente van hun brutowinst kunnen aftrekken.165 _{Multinationals bouwen vaak schulden op in hoogbelaste}

landen om hun groepsentiteiten te kunnen financieren. De groepsentiteiten moeten over deze schulden rente betalen. De rente wordt meestal betaald aan dochtermaatschappijen die gevestigd zijn in

laagbelaste gebieden. Daarnaast zal de betaalde rente aftrekbaar zijn in het hoogbelaste land. Per saldo wordt de belastingdruk verlaagd, omdat de rente aftrekbaar is in het hoogbelaste land, maar betaald wordt in een laagbelast land.

Multinationals kunnen hun grondslaguithollen en winsten verschuiven door immateriële activa te verplaatsen van de moedermaatschappij (die gevestigd is in een hoogbelast land ) naar een dochteronderneming in een laagbelast land. Door de Controlled Foreign Company Rule (cfc-rule) worden deze fiscale constructies tegengehouden, door inkomsten van de immateriële activa op te nemen in de winst van de moedermaatschappij.166 Indien immateriële activa verplaats worden naar laagbelaste landen, dan wordt de moedermaatschappij belast over de inkomsten van de immateriële activa.

De algemene antimisbruikmaatregel heeft als doel om kunstmatige belastingconstructies te elimineren. Er zijn nog steeds mazen in de belastingwetten waardoor ondernemingen fiscale

constructies kunnen opbouwen om hun belastingdruk te minimaliseren. Landen moeten een algemene antimisbruikmaatregel in hun belastingwet implementeren die de kunstmatige belastingconstructies

163 _{Europese Commissie, COM(2016)26, ‘Richtlijn van de Raad tot vaststelling van regels ter bestrijding van} belastingontwijkingspraktijken die de werking van de interne markt schaden’.

164 _{Europese Commissie, COM(2016)26, ‘Richtlijn van de Raad tot vaststelling van regels ter bestrijding van} belastingontwijkingspraktijken die de werking van de interne markt schaden’

165 _{Council of the European Union, ‘Proposal for a Council Directive laying down rules against tax avoidance practices that} directly affect the functioning of the internal merket’, 10426/16 FISC 104 ECOFIN 628, pp. 18-21.

166 _{Council of the European Union, ‘Proposal for a Council Directive laying down rules against tax avoidance practices that} directly affect the functioning of the internal merket’, 10426/16 FISC 104 ECOFIN 628, p. 10.

moeten aanpakken. De algemene antimisbruikmaatregel probeert mazen in de belastingwet van landen te dichten.167

Exitheffingen moeten ervoor zorgen dat ondernemingen zelf of een activa van de

onderneming niet onbelast naar het buitenland kunnen overbrengen. Door een bedrijfsonderdeel of activa te verplaatsen naar laagbelaste landen kunnen ondernemingen hun belastingdruk

minimaliseren. De functie van de exitheffing is dat een land belasting kan heffen over de meerwaarde die de belastingplichtige in dat land heeft gecreëerd maar nog niet is gerealiseerd, indien de

belastingplichtige zelf of een activa naar het buitenland verplaatst wordt.168

Hybride mismatches ontstaan, omdat nationale belastingwetgevingen niet op elkaar zijn afgestemd, waardoor landen verschillend kunnen oordelen over kwalificatie van fiscale betalingen of entiteiten.169 Het gevolg is dat (nagenoeg) geheel geen belasting geheven wordt op de plaats waar de waarde is gecreëerd. Hybride mismatches kunnen leiden tot een dubbele aftrek, omdat ontvangen opbrengsten in het ene land niet belast worden terwijl deze opbrengsten in het ander land worden afgetrokken of dat in beide landen een belastingaftrek plaatsvindt. Multinationals maken misbruik van het verschil in belastingwetgeving om hun belastingdruk te kunnen minimaliseren. De OESO en de Europese Commissie willen hybride mismatches aanpakken door afspraken te maken waarbij een van de landen belastingaftrek moet weigeren, zodat dubbele belastingaftrek niet plaatsvindt.